Ka Nupepa Elele, Volume XII, Number 6, 20 September 1890 — KA MOOLELO O Daiolena. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Daiolena.

E ka mea heluheiu, ua haalele kaua i na uī ma ku rumi o Murowina ma o ka p-iakiki o Momiau». Aoie no i pili-pu na !ae halu o Kokoolau. A oki lou hoi ka manao hewa ana ac ke Lohia tct.i ia Nuuunue k» ua Ke m likua ia mui !a e ko Kiimakahafa Aka; e hke uo me ko Murowina ano ka inalama i kona malulna i>ela i a uiime aina oima.i ka lewa ». <>hi ka piii o ke ao akahi tio a [iiii n;i maka Moe iho lawa nei ia no a ao ae la* . —■ • me ka laho o!e ona j-oe ■» j»au no | .keia mru hana poaa a Makalone,. I I kekahi la ok-o» mai. upu aq la ua Makaloke .la no ka hu 1 ī hoi ami i konu aupuni, a hoomaknūk^n miihi ia ihola na mea e p.li ana 1 na laku e .pono ai o ka iuokU. * Ua koi aku ia oia i ke kapeua a me na sela o ka mokn e hoi iakon, a ko* no pu aku la no hoi qia ia Muwwina e hoi lakou a nit> Momiana pu kekahi. Hoōle aku la o. Muwwina me ka pane ana aku, aole au e ae iki ai a e hehi hon ko'n mau kapuai wawae ma ke Aui»uni o.n eke «lii 3[uka!one. j £fo ka iv»oa, -a-010 \ hio ko' 1 : kj]»a a! ' : noho pn unn me ot> e ke x)u ī m<?« non! e i-v »k» vn ))») )ir<) ki)i) rwv>'. hana ihoino ia'.u i (m wa a pau. .; Tua uo kou he inakemake i .kn hoi, j oo no ke hoi i kon aupuni, a e noho ae\iio ho{ au nei a loaa kā wa po.no e hoi āk i) ai. "A ina no iun a-i e uiare «ku i k<-j kaikamahine alii, ua iiiki no, kora ka mea rearea )oa ia. A maha o pomaikai nui ao i ka loaa ana o ka'u wahine. alaila, o ka liio n<» j ia i hooilina no'ke ' kalauuu o koia aupuni, kela ka mea hanohauo ioa 1 ku iofae ana o Miikalone i keia rnau olelo hooloi a ca īiii ino aela \a huhu iloko onn. Me he puupuu n n la ! holu ia aku i na maka o ua Makaloue lu, ka hele m a.ula na maka, h ua haaluiu hoi kona kiuo a puui. A oia ka ua MaKaione la i pane iho ai me ka iuaina nui iauna oie mai. Heoha la hoi kana.e hoiana au i ko'u aupuni, a imth"pe hoi oe e ike i ka hua o kau man olelo au e mailio mai nei, e wahine io ana paht: oe, ao!e paha. i Ilelo aku h. .ua Sluka ! ane la e ike s ;na nioi a lulu lima pu iho ia me konu| ; aioha hook niaui. . ; j Iloike puakulaikoua manao noj |kona aupuui e like me ka ka'kou i ike ai i kou* lu ol«ko malu i kona moku ; no ka hoi iina. ; He manawa na nti waimaka o iia mau moi la i iiiolo iho'ai, ke hele la a maeeie na iwi kikala i ka ke aloiK». Huli ae :a na 3ī;ikal. ne'la a jinka aku la ine iiaawi o!e ho i ke aloha i;. Momiana, a oki !i /t i aku hoi ia Munv wina kona hoa. A iiiu aku la iiii n ke heje la ī ka moaiKi lev\ a .i hooa uku la i ko ■aupnni o ua ni>>i lt»k:i no !a. M«hnpe iho o ke |<okakua he!e ana o ko iakou waīn moku no kekuhi puiv loihi loa. I ka iukl ana aku o ua moi Maka r lone no kona aupuui ->pc iho o ka haia a(.u o kekuhi muu U, hoi us hoolaha ae la < mn ua p t > ; , .i kmiii aupuni, a o ka nuuian nui o u.i j al; - pa!a hoohiha l.u K kots«» a.NU «u« oiu i ua |t>e« Kll«>kt u» u >1,0 ka IH>© Uiakauia, k;t poo l Uli.it «»»a ka \\at>aua \\;.!v no, a l,y p,*o iikj> ia ko ko iua\t atia ka lakou wannna ma na uu'.i » u -! Ika oih ut , o , ,1 lH ,i ( hana, ?)»i heh ii..u ui ui v< .>k ■ jJt i mmu oim, ou i \ 5 vs , , \\v-» ivu olen. k ' , ka poo i m> i:« is.. i I ka wa » \i-i; hku ; j kūok* 'o H1«I > . O<a NiakiH bne, ua uinuu tuai ia oia pen«»;

E ua kilokilu kKiiiana o knu i.upuui nei, ka poe i. liOoko.ia.at na imi a pau o ka poe make-hiake ar.n, a :uia ke kan ; nui aku nei ko'u mau maka maliina o{ onkou.a mai aoukou.mai ko'u ponoj o nie k.a- ne-le, a oia ka'u i kualiaua j yku nei ia o.ukou e hele rnai. I'enei k:> niea a kuu naau t iui ai, inn ia he iiie;i e ho-.mamaia mai ai kuu naau kaumaiih, a e hooluolu ia ai hoi 0 ko'u mawao e oukou malalo Inii o ka jke 5 }()!»« ?a oukou, u oia Koia? -Okou a me ko'u muna.a piiii, ua hivulfiiho)a malalo o ka munu k me ka ikaika o kel i kaiiiika a oukoi; 1 tk« oiaka ai aku iidj. a no ia haule anu o'u malalo o kona mana a me kona ikaika, ua ano maka'u niai au e noho nei. Aku, aohe nue i ko'u inakau maiiiiM oko u loiia ī kela naui nohe. •'ioliea o u.a aupuni a> Sulina, ka mea l)oi i ka.oaiii Jka Nani Moiniana. . O ua naiii a!a u'ui alo.ha ai, ua liio aku ia-ia me Refei kanaki ikaiiea, a o ku'u nele i ka mw. o hana aku.ai ma* mua o ko ia la ikuika. Nolaila ua kai alua wale iho !a nn au, a n > ko'u pih.i hoonaukmki loa tio h'oi kekahi i kela kanaka }•. si hou mat nei au i ko aupum net & aoike aku la! oukou, ua poiuo au. 1 A iia oiikou hoi ia e naua mai i kīi pomaikai h nie ka ole o'u i kela mea huluhulu nui nioe kehau o Milol.i. ~ Ia \va puana like mai'.la ua kilokilo a |vau imua ona me b !eo hookahi a me ka uao (iooknhi )»£ ke a)e)w )un>k;t)n. . 0 na tn<?a a pau a k« a{ii im a keraa* 'ke ai a%te e hiki ia makou ke hana, o fce akua wale. no ka mea e hiki ai, a no ko ke akua haawi ana maī ia oe i ka ikaika uuku, a nje ka uhalu. aoie e hiki iā mak; u ke haawi ika ikaika ia oe e ke alii. A no'aiia ke hoike aku noi mukou imna o kou hanohano e ke ahi, aoie loa e hiki īa makou ke hana ī kekahi haua o ia auo. 1 ka lohe ana o ka moi i kela man huaoleio he weliweli aku kona hunu mamua o na 'hu.hu a pau mamiia āe. A oia kona wa i hoopuka maī ai i na huaolelo wehweli i ka paue ana mai penei: Mamuh oko oukoo hoole manawai'no ana mai nei iiiiua o'a ano, nolaila. ke hai aku nei au imua o oukou me ka oiaio loa. JE haawi aku ana au i kekalii wah I m«a hoohauoli ia «mkou, no ka mea,! u« loihi ka oukou ai aua i na leaa o ka oilkou hana. Ive kukiila aku nei au a e lilo ia i kanawai jiaa no ko u aupmii, a oia keia, ao ka ti kauoha ulīi hoi ia ma ke ano lie Kuahaua. , NeUui» ke hoike aku uei a», e iuku aii.i au i tia kih kilo a pau'okun aupiij ui, ma'i ua wahuii u u*,v kane, a mai na elemakule a na keiki opiopio loa. 1 ka lohe'.an» o na mea a pau i keia <itau huuolelo, he keu aku o ka lia o I ,ka ili, holo punī ae la hoi ka weli ma una o na mea a pau a he wa ia o ke | kaumaha lauua o!ō ;:na!una o na ma® ka.titian t, a eo'o. ana ka pihe ona mea a pnu ika u*ve. No ka mea, ua. poholo pu ua mea » pau j! u ko < ka! hewa hoookahi, lse wahahee ine loa. O kela manawa i p»ha ae ai kela olelo l'iku a ke ahi. me lie la he iu!o kaukau kai h'Hipih tn;iinn,) o ka helehona o na mea a pau, a lie ot ka iiihi;. ame weiiwoh n>ji, Aoli»? l«o j>ano ona meu a piiu nun o a A he MiBo SA?kona kela o ka mv)kt»:| moku ahut, mamuli o na Jeo kai,ikau! o mumuhu aua me \m uuio' melt la, a! ua īilo ka ouo oka ai i m«»a ole. | A oiāi «a makHaiuana o kakali atta. tne ka nianaonno no ka !a o kau ia'ku} ai ka hoopal mnluua k> ka p, e i «uou . ia e uake mamali oka ka moi k.m j i oha, aohe i mao ae ua waimakA o kaj ! h'liUH-ho, o uuko m;,n ara lako» i ki-! knnikau «na ;t o ka hoomaha ole. - la wii ua lohe ia a<> la kv k,«ubua vkaskami<hino op;o ma ko . kilonna, a la* ko k;atta mau n;oa ei kamailio a>, a ho j'om,okai nui ko k« : moa aua o haawi at »k » jM>maikai, j Mat kohi \vato ouk. u o k.» kiiokoo w,luuo k«ito PomiK'», j«. a j ;l . l\ !•*> nm k\ tv»akv\> !nra k)n'ki!<\ uioli» i k ua iuai, o lukn )« »M1 »>M kwh; a i»Uo* i;v ' ks)h) t oe. m;il!ii\;i nk \ k*h\ • 1 k :a ka;.v... •• ..'u. 1 U',, \ i ".,> ,»y.- i k'>tu a;n o \ . > .. s t S( j ■» mi ito ao \o ,v. V > ,r ili4 i 0 , lH < la i* N'oa, o r«p«uika|iuhau. . Na k&hi wa