Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume IV, Number 52, 26 December 1883 — HE MOOLELO KAAO NO VABINE KA EUEU O PERESIA AME KE AHI KAHAHA O NA LA I AUI WALE AKU LA. [?] [?] [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO VABINE KA EUEU O PERESIA AME KE AHI KAHAHA O NA LA I AUI WALE AKU LA. [?] [?]

HELU33.

NO K A mea, wahi a Vob1ne i 'paiie aleu āi, ua hala ka manawa a'u i noi aku fli a i hoohiki ai hoi imua o ka mana kiekie, I o ka piha ana o na makahiki elima, oia ka wa e hooko ia. ai a e mare ia ai maua. Oiai no laua e kukai olelo ana, ua huli hoi mai la ka elele a ka Moi i hoouna aku al e leil i na 'lii, na kuhina a me ka poe koikoi o ka aina, no kekahi hana ano nui. Osai lako'u' i akoakoa mai ei, me ka ir.aopopo ole o ke kumu o ke kahcrr la aea ma ia po, Ua hai ia mai la ua hiki mai o Vahine, a oia ke kumu o keia kahea ia ana. - Ua ku mal la ka Moi a hoike mai la. Ē ■ o'u mau kuhina'a me na 'lii o ko'u ainu n-i ! koo hoi o ko'u aupuni,. ka poe hoi -a!« i hilioai mau ai i ka oukou hooponopono *ana i ke aupuni, oiai au e noho ana ma ke ano.he makua īio ka lahui, mai ko'u mau la opio niai, a ke aneaue aku nei i ke komo ana aku iloko o na la hapauea, a ke aneane aku nei hoi e iho aku mao.

A ia wa e noho mai a icel Vi mea ma j koru makalui, he nua pori#i mai ko'u puhaj"ka aku, a me kekahi nea a"u e ".po aku ai i ] kok-oolua oona., e 13 ke me ka mea i ike mau ! ia. i Nolaila, apopo i ka hora 12 ponoi o ke I uwakea. e hooko ia ai kekahi hana nui a ka- ^ i kou e ake aku nei e ike, oia hoi ka ma.re ia i ana o ka Hooilma o ke Kalaunu o ke aupuni f me kekahi mea & kakou I īk'e'ole ai. j O ke Keiki Alii'o Inia, oia hookahi wale ^ j no kai noi ma| ia'u e hoopalau ia, a ua ae l ia kana noi, mahope iho o ka haia ana o na j la a kakoui hoohiki ai me. kekahi opio nana ! i hoopakele ia kokou mai ka poino mai a ka I nele i ka wai ole, a me ka poino o ka Hoo- , ilina o ke Kalaunu,* a me-ko kakou-manao, j ua hakwai mai oia me lea pomo, a i?a ir.are ! Ia paha me 'kekahī mea ana i manao ai. j A no ia mea, ua ae aku la kakou e mare i ">e kekahi mea ,a kakou i ike oie ai i kana | mau. hana.. Aka. aia wale no.nne ka ma re jia.a. loaa ka nln.au a ke kaikamahin^ alii. j Eia iniua o ko kakou aloalii na keiki alii lie nul i kono la e kela n i na u a ka Hooil ina o t ke Kalaunu; a eia pu no hoi me kakou i keia j hora ka opio nana i hoopakele ae ia kakou , I a me ko k;i kou Hooilina Moi, oia o Vabine. i A kpuoha ae la ka. Moi i kekahi o konsf. mau kuhina e kis aku ia W.bine ma kona Aeeāu e hoeluolu ana, Aole no naha I nn.

ina ia oukou o Kora, kahi kanaka nan^ i ' maiama o Vabine, ka mea i hoolilo ia i Kuj hina Nui, oia no ka mea nana i kii aku a ; alakai mai Ja i ka kakou koa, me' na lulu ! Iima aloha nui loa i hni pu ia me ka 'ehaeha.. i Oiai laua nei i komo aku ai, ua ku like ae , la na mea a pau iluna me na hoomaikai; a ,,irie ia haawina hookahi, ua panai ia aku ]a ^ e ianei me na hiona i hele a luuinn. I ke . aioha; s ua hlo ia he hora I hoopulu. ia me na huna wal koo ilhilihi maluna o na me& a l pau; a hoomanao ae la au i keia aiau wahi ! ialani meie o Hawaii nei, penei : - £tHo5naloBslo ke aloha huna maloko, ; Huai ka waimaka hanini mawaho, I Hoaleale i ke kaha o Kaunalewa, ^ Hoohanini Mana i ka wai opua." 1 ka aui ana ae o kela ho^a 3 poipu ia © ; na ao hakumakuma o ka luuluu, ua ku mai I» ka Moi a noi mai ia, eae ia ke kaikama- ; hine alii e hele mai a e holke mai i ka haina o ka ninau ia Vabine, 3 ma re ia ai laua, oiai, aia ka puuwai o ka lahui maluna o ke koa Vabine, a i ole ai hoi e lilo'i kekahi-mea ; okoa, Uo kokua like mai la na mea a pau ; a koe waie no ka kakou koa . 5 : 1 la wa no keia i ku ae ai iiuna, a me ka leo malie ā m.e ka eehia, ua pane aku la keia, — Ē ka Moi, na 'Iis a ,rne na. kuhina. mai hoopiHima i ko-oukou .noonoo no keia niea, a imi e hooloh ae i ka mea i paa loa, i kumu e lilo mai ai m mea ia'u; oiai, o ka hana ana e like ine ia , aole 3a he hana iioii'o o ka naauao a me ka oiaio, aka, he hana ia e hookahuli ana i ka pono, a e wa'wahl ana 3 ka maluhia o ka nohoaiii, ! He oiaio, u.a ae like kakou me na uma- , uma o ka lokahī, e lilo au i m.akua no oukōu, a o oukotyhoi i mau leeilei na'u, ina o kela hoopalau ana no elipa makahiki. 0"ka la h#;pe loa o :ua makaMkl īa,,oia ka'Ia a kakou āke loa ai e hoii io 'mai ana'a e hooko īa «i ka hoohikl a kakouu'l hoihīki ai. ' Ua haalolo Iho ia s« ia eukou nMhope nei &

me ke aloha a me na olelo hoolana. a hul " hoi aku la au no ko'u aina hhnau.-me ko'u ; mau hoahele. ako, iaru ma ke ala no kuu ■;aina lianau, ua halawaī mai Ia.a.u rne nn ! keakea lie nui. Aka, ua hooikaika au i hoopau ia mau pilikia, a ua nui no na aopu» • rfi a'u i kokua ai me ka hoopakele ia lakou vp.ol ka lilo pio nna; a ua lawe p'io mai au i 1 kekīrhr--nrau - 'Mi-puni, a ke nohemiek -L-k-ou j malaio o ka mnna o ko'u inoa} rne ka nolio len" he īuai) aupuni makamaka ponoi. loa no j kakou. Ua nui na /pomā'ikai i halawai mai me f,,u, a ua nui no hoi me na poino: a o kekahi o ko'u mnu hoaliele, lee noho nei oia he kuhina nui no kekahi aina i mamao loa aku mai o kakou aku nei; a o kekahi poe hoi, ua haaiele- mai lakou ia kakou, aka, ua loaa ia kakou ka ha-nohano, oiai, eia au he hoike .iio ko makou alaliele i kapa in, ka Waiwai a me ka llihune, ka Poīno a me ka Pomaikai; a oia mau mea a pa u, ua halawa.3 mai me maīeou, nlea, aole nae īa he mea e hoohu . i ae ai ia'u e holo mai a laleou mai. ; Ia'u i hoea aku ai i ko'u aina hanau. ua hana au i na hana kaulana he nui, 'i: oi loa aku inamua o na mea a'u i hana al oiai an ma kahi e, a ma ia hana ana, ua loaa mai ; ia'u he makana nani i oi ae mamua o na ; mea a pau a'u i li'a mau ai, ola.hoi keia | ^ m" r hoailona a oukou e ike mai la , a he • f eiki Alii au no Peresia; a o:a ko'u hoea pooo a ā aku i ke antiu o ka nohoaīi:', a he kuiaia like hoi me ke kaikamahhie'alii, ka Hooilioa hoi o ke Kaiaunu o Lapalaua nei. Mahope iho o ka loaa ana mai. o keia inoa Keiki Alii ia'u, ua kaaieie koke aku la au i kuu aina hanau, a huli "hou ' mai ia - oo k a hooko ana i ka hoohiki; alea, ia'u ma ka

moana, ua lialawai mai au me ka poino, a ua pau na moku a koo mai ko'u moku wale no, a pae ae la :-;u ma lea eina. o Polani, a mai laila ae a Noiewai, Haalele au i ko"'u moku, a hoomaka mai la e r.e-e rr.a ka aina' no ke ake e hoea'koke i Lapalana nei. Aka, ia'u ma ke alahele, ea a:.īaws: mai la au me kekahi ulia, oia hoi ko'u komo ana aku iloko o kekahi kulanakauhale kupua a kupanaha loa; ua hoao au e puka mai. aole nae he hiki. Ua noho au iloko o laila no hookahi makahiki} a ua pau ko'u manaelana no ka hooko ia o kela hoohiki, rae kuu inanao ua loaa ko oukou ālii hoo, a he mea no hoi ia na'u e mahalo ai„ * Aka, ia'u nae i puka mai r i ma: kela ku> lanakaohaie mai i kapa ia kā iihae-H; a me ka Poino, ua loaa ia'u na .on-;, aoie oia : ma re ī kekahi kane, aka, ua hoopaiau ia nae. a ua waiho pu ia me keia ninau, a o ka mea e loaa ai, nana ka wohme, -a oī.a kana kane. N'olaila au e pane aku nei ia oukou e hoop^l loa ko oukou noonoo ii na ia mea, oiai, o ka n nau aohe ia he enea paakiki a pohihihi hoi, alea, he . nin.au la na ka poe akahi no a ao ia. Oj a i , ua hana ia keia ninau e a'u me ka paani waie no i kuu wa i 1 noho ai i ke kulanui o Mauna Poliaku, a ua j puiea—mai au m.e na hooha-Qohan« .a .m.e na

• mahalo ana he nui, he hoike no ko'u lanakila ana maluna o n i ra?a ike a pau: a na'u i hoohoka aku i na mea a pau i aa inai e hookuku me a'u, a na ia mea i hookaulana nku ia'u. A na ka 'la apopo e hoike mU ia oukou i ka oiaio; a me kun manaolana, na'u e papahi ka lei o ka lanakila, a e lilo au i makua no oukou, a o oukou hoi ka'u poe keiki. Ua kaena ia mai ia'u, o ke Keiki A lii o Inīa, he oi aku ia nia ba nui o ka waiwai a me ka hanōhano, ke hoike aku nei au in oukou, ina e hui ia kuu ike a pau, aole ia e loaa mai, a aohe no hoi he mea nana e imi* Ua loaa ia'u na mea a pau mai ke g.ula ke iaimana a me ka momi. a me na mea nani a pau o na ano like ole. aka, nole āu i manao e lawe mai ia mau mea, a oia ka'u e noi aku nei ia oukou. I ka pau ana o ka ianei kamailio ana, ua noi mai la ka Moi aole e. hai aku ua hiki mai o Vabine, mamuli manao ia, ua hai ia aku :aia; ua apono ia keia mea; a hookuu ia ae la ke anaina rne ka hauoli o na niea a pau. la wa no, ua nonoi mai la o Kora e hoi o Vabine ma konā hale e moe ai, a hiki mai i ka wa e hana ai na mea a pau o ka la e hiki mai ana. Ua hoole mai la ka Moi, aka5 ua noi aku la o Vohine i ka Moi e ae iaia.e hoi aku me Kora ma kona hale e mee ai :a koena po. Ua ae ka Moi, a hoi aku la na raea a pau a īne laua. nei pu. Oiai laua nei ma ka haie o Kora, ua hoike mai la oia, i na mea liou o ko iakou noho ana, a me ko lakou manao Uuiiihowa ana ua make a i ole ua mare paha o Vabine i kekahi wahine hou aku ana i inakemake loa ai a : i iini loa ai pUia; a eia ka he mau manao puahiohio wale no ia, Ua kamailio no hoi ! j.|ca k.akou 'hiwahiwa i kona moolelo piiia,, s ! .mai kona haalele ana ia lakou a hiki i keia I hui liO'U ana. ■ *" j (J¥o kahi v;a aku.