Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 11, 12 March 1884 — PISINOLIA KA 'OI KELAKELA O AINAHAI. [ARTICLE]

PISINOLIA KA 'OI KELAKELA O AINAHAI.

KA MEA I EANAU KAāPAHU M MAi E KONA MAU MAKUĀ, AOĒE 'ONAMA U LĪMA. HĒLU 2.

AIKĒ kana wahine i ke ano o ka laua mau kei:kl3 knkau iho la oia he,leta na kana kaiie e like me ke kauoha. A penei e heluhelu la ai ua leta la : Haleaui Hooheno, Ainahau, j Makalii. . .B. C f kuu kene aloha, ua hauoli au i ka iioike aku ia oe, ua hanau iho nei au he mau keī ki M a hoe: h e kei lrrkmTe:'"tekrliira^he-kai- - kamahine kekahi; a he inau hoailona like" ole ma ko laua mau lae. He La ma ka lae o ke keīkikane, a he Hoku ma ka lae o ke kaikamahme. Me ke alolia nui, P.isinolia . A paa. ka ia nei ! eta i kn wa-hi; kahea āku ia I ke koa kīai e lawe i ka Hale Leta. Hao aku ia no hoi kahi koa i ka.holo, e ake ina o ke komo koke aku o ka leta ī kahi i uakemake ia; no ka mea, ua kokeke e holo

! k'a moku e haaleie ana ia Ainahau no Ene- ' ''I'ani. . " ■ 1 ua wahi koa ner no e ahai ana ka pupuhi i ka holo, pa-'e ana keia leo kahea, E ke koa e. e holo ana oe i hea 1 Jfi lawe ana wau i kaleta a ke Aiiiwahine i ke kane no Enelani, a e holo mama ana no I hoi ati o hala e.ka moku; wahi a kahi koa i ! pane aku ai, ! Hoi hou'mai, a mahope holo aku no kau j liualeai. " - 0 keia meu nana i kahea aku i kahi-koa, o lee kiiiluiahine no ia o ke Keiki- Alii. *&*►*$?•. knhea ia.ana mai no o ua wahi koa : nei, ua hoi hou aku' la oia u "hahiwai' pu'īne j ke. kal kuahine o ke Alii Opio. . . Lalau ma i ' la..ok i ka. leta a, wehe ,-ae la e nana, a ike iho ln i !ra mea-hoū ano nui o'Ioio o ka ie'la' ' e oleloranā, ' ! 1 kuu kanealoha, ua hauoli au i ka hoike • aku ia oe, ua hanauaho nei au he mau keiki Mahoe;- he 'keileīkaūe kekahi, a he ka-ikama-hine kekahi; he mau koaiioiia like ■ ole ma na lae o laua. . He La ma ka lae o kē keiki kane, a he Hoku ma ka.lae 0 ke kaikamahine. . • . 1 kona ike ana i ka leta a ka wahine a

ikona kaikunane, ua haehae iho Ja oia a pa u ! kākau hou iho la oia, penei : | IIalealii Hooheno, Ainahau, ,® "" - . Makalii. . ,B. C la oe e kuu kane aloha, ua hanau ae nei ka kaua mau keikī, he mau keiki Mahoe; he Ilio kekahi, a he Popoki kekahi. PtSINOLlA. Ia manawa, hōokoino iho la oia iloko o ka wa-hi, a haawi -aku ,laj ,ke _koa. Ia \va, lawe aku la ke koa a -hookomo iloko o ka Hale Leta. ': Eie mau ia ka holo ana o ka nioku a hoea i Enelani, a loaa aku la no hoi ka leta i ua Alii Opio nei. I ka naanawa i loaa aku ai keia Ieta manao īno a kona kaikuahine īaia, ua kuhihewa-loa iho la oia, o ka.mea oiaio ■ kei.a niai kana wahine aku, a nui loa iho la -leona liuhp.. . A no ka nui loa o ka \vela o.kona huhu, ua hooun^. mai la oia he leta e kipaku ana i ka wahine, aole e noho hou maloko o ■Haieaiii, aka e hele auwana- oia naa na kuahiwi a tne na kualono,; a na n^:< i 1 ī o holo o ka naheiehele e ai i kona kino. Aole ona makemuke e ike heu i leona ma.u helehelena, no ka-mea, ua pouli loa iu ka manao o 'keia kane alolia ole, i ka hana aw&- - hua a lea leta i hiki aku imua o kona alo; a ua manao oia iie oiaio keia, e'ia ka lie leta na ka opu huahua a opu kaikoeke iiana ino. • A ua ke kaikoeke ia hoi ka hana ino e olelo ■ loa ia nei mai kahiko Jo« mai a h i k i no i keia wa. I ka manawa. i hiki mai 'akkeia ieta a ke kane i kana wahine, .ua ike 'koke iho la oia i ka manao o kana kane, e kauoha „mai ana ; iaia e hele koke; no keia. niea, ua nui loa iho ia kona kaumaha^ ; ; la manawa, pane aku la oia i kona ma--kuahonowai-wahiiii me ka manao-kaumaha, B -'kuu makuahine aloha.-e, .e kaawale ana kaua i keia hora ano. ? . , Nmau aku la ka makuahine, Heaha hoi keia ? e , ■_ '^aue aku ia keia, TJa hiki mai nei ka leta ; mai ka'u aliikane mai nei, e olelo raai ana ; kana leta ia'u, i ko'u wa ēike ai i kana Ieta, , e hele koke au me kua mau keiki holohoiona lapuwale, ka mea ka e ino loa ai keia

' Aupuni; a aiamuli ka hoopiha ia keia homo I me na keiki ia.puwale ioa, A pau kana olelo ana me kona makuahoj nowai, o kona ho o ro n. ka u I: a u ;ho la no ia no i ka hele. Eia nae, ua nui lon ka minamina | o kona makuahonowai i na moopuna; eia i nae, aole e hiki iaia ke ana rn a i , no ka. raea, j liU' pukei mni ka oleio kipa k.u e hele, a o ka, i liele wale no ka pono. j A pau ka. laua uwe ana, o ko Pisinolia ! haawe ae la no ia i na keiki,. a hele aku la i ma ke ala e huh ana i ke kuahiwi. Hele j aku la lakou nei ia la a hiki i na hora o ka j auina la, komo akti k lakou neii ka hihipe.a o na īaaU I oloa o lea naliele; me ke kom o wahi ai ole i leo ianei opu; a ua n u i ko lanei malahikihi no ka hele ana mai i keia loa me ka luuiuu. A hiki i ka iiaalele ana mai o ka malamalama o ka la ia lakou nei. ua hiki loa aku Ja leeia a me na keiki i kahī hihipea waonahele loa, a huli hele aku la ka kakp.u Pi^inolia. i walii no lakou e moo ai ia po, a !oaa aku k -■kekalri^p-g-:lia-taa u-n-u-i ;--hoo m e e-a-km- la- ■ k eis j ' na keiki maloko, a oia aku 'noHioU mnwaho aku e kaa-pe ai; e ake ana lea manao, o ke ao ae o ka po, alaila, b oomau aku roa kana huakai heie auwana rae kr.na mau lei ;nani he mau keiki. - I ko lakou nei moe ana ia po a ao. ua nui 1 loa mai la ka make a ka pololi iaia nei. Ua 1 hele auwana aku la keia me na keiki, e imi '' hele ana i mea e hoopau ae ai i ka iioupo ^ lewalewa. Ia laleou nei no e hele ana ike

aku la keia i kekalu kumulaau ua naiinali ia ka aluaki o waho e na holohoiona .hihiu o ia nahele; ia manaw», hoao aku la keia me ke nahu ana o ka waha, a ike iho la. he laau ono loa ka o ka aluaiu; a o ko j.a n g j aj hoi ia a uuiona, a hanai ih® la i na keiki me kona lima ole, ine kona mau niho wale no e lalau ai a e hanai ai i kana mau keikī, ka niea i hanau eepa ia mai mai kona puhaka aku. A,- pa u kana hanai ana i oa lei nani ruai kona puhaka- mai, naue aku la no keia hele me. na keiMi aiia, e alala hele ana ī ka nahele. A hala he mau la e.kolu i ka nahele, ua pfiir<u? ia ke kau..uui.a.aa ,o kona waiu-, a poioli ioa iho la na keiki, a ua hikl' ole ]10i iaia ke hoonana'aku, A hiio lakou neī ma kekahi luuwai nuis ua nui ioa ae la ka uwe ana a na keiki ana i ka ono i ka wai} me ke kupaka ana i o ianei, e alee ana e loaa ona walu kulu wai ia laua. fa wa, pane iho !a ka makuahine i kana keiki mua, oia hoi ke keikikane, me ka ieo kaukau, i ka i ana iho, O ka uwe kau a he lima ko'u, o lalau aku au i wai nou, a loaa mai, inu oe. k wa, he mea pahaohao loa i ka makua-

Jiin&_tfa. lone ana i.io a me ka ike_ ana īho hoi i kana keiki e owaka ae una kona niau lehelehe a hoopuka ae la 1 ou Imaolelo ano e, -ka mea hoi i hiki ole i re keiki opiopio loa e like me-keia ke hoopuka nci} a pane ae la - oia imua o kona mu.iuannio aloha i keia mau huaoleio ku i ke anoano eeiiia, me ka hiolo makawahi mai o na waimaka eloelo ma kona mau papalina, e hoopulu ana i ka popoiie ula nohenohea o na papaiina pua .rose o ua.u.i ia , penei : E ko m aua mama aloha, ka niea nana i i malama maikai ia maua oiai maua iloko no 0 ka opu; ka mea hoi nana i hiipoi ia maua me ke aloha, oiai ko maua wa i hemo aku ai mai kou puhaka aku; ka mea .hoi nana 1 puilī mai ia maua me ka luuluu; oiai"fej-' kou i kipaku ia mai ai mai ka ii.on.ie. mai nana i hoopimana keia mau kino opiopio, a 0 ka . mea hoi nana i hoopumeīiana i keia mau kino palupalu, oiai ka hau o ka po e ' laule an'a makina o ka honua, u no ia mau liana maikai ati, ua loaa ia maua ka iianu ola liuko. o maua i keia wa, a ke ike pu ae nei hoi kakou i ka iuea o keia helemna- a - 3 no ia mea, lie aīe nui ko maua imua ou e ko maua makuahine, a nolaila, i mea o kuana ia'ai ka pono mawaena ou a me .«'u, ko haawi aku nei i kekalii ipakana -nu'i ia oe, a he uiea hiki ole hoi i ko keia ao ke iumu. A nolaila i keia wn , e lalau .;k« ko aoao aknu 1 ka wai. - " . . .. Iloko o keia manawa, ua nui loa ke kaumaha" a me ka hmluu o ka manao o ka makuahine, 110 keia mau huaolelo hoopahaohao ī puka mai mai ka walia ■ mai 'o kaea lei he keiki; a na ia mea i hoopulu iho i na pa,palina nohenohea o Pisinolia me ka wai e hanini ana tnai kona mau maka iho. Aka, no ke kauoha a kana keiki. u'a hooko aku -*)■ * la oia me kona mau linia eie. Aka, i ka wa i hoomaka aku ai o ka kakou Pisinolia e anehe aku -.ona aoao akau aAho iloko o ka wai n hikilele oia i ka oi!i.,ana aku o keia mea oiat kona kihi akau aku, (e liaohao anr pana Ua mea lieluhelu i ka ike ana iho i keia mea ano e i puka aku mai.ke kihi akau aku o ka kakou PisinoIia;) ae,„pela io no, aka hoi e na ,mākaia&fea,-a keia pule &ei.kakouue ike.ai.i ua mea la. ■ " . ;s No haht wa aiu.. m"

HE -NANEA ¥ALOHU "