Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 18, 30 April 1884 — HE 'MOOLELO WALOHIA NO MELE KA HOOLOHE KA LUAOLE MA KE KULANAKAU HALE O LADANA. HELO 5. [ARTICLE]

HE 'MOOLELO WALOHIA NO MELE KA HOOLOHE KA LUAOLE MA KE KULANAKAU HALE O LADANA. HELO 5.

UA M A N AOIO £■«, Le 'ia: r.iai nei oe i • ka.oiaio, wahi a kona wahi makunka-- ; -iie iaia. O-keia 1C a u n a . wah i n e opio, rne he j la 0 kona rnanao_ maoli, aole 110 oe i hana ! maoli.. 1 ka hewn; nka, 0 na hooia ana ma j lakou- aoao, u-« pili loa ia oe keia hewa, I 2. aole I kekahi roea e. un hele mai nei hoi : oīa 1 ko kaua wahi hale nei? ma ke ano he I hoa'loha oiaio, a e hoao hoi e noī aku i ke | komo mai la q:e mai, e like me ua hooia ana ja'ka wahine kauwa, Nolaila, e kuu lei aloha, e oluolu oe e hoike i ka oiaio loa. Me ka naau mokumokuahua, ua pane hou mri la 0 Mele. "E kuu makuakane aioha, ua ike no oe, mai ko'u wa uuku loa mai a hilei i keia la, aole loa o-'u lawe wale mai ī kekahi .V;ih i kuipine mai kekahi mea mai . A aole loa'no hoi au I hoao e hooiliili I na hua apala heīelei malalo 0 kekaln kumu apala, a Iawg mai na!u,.me ko'u ike no aole j na kaua, a i ole ia e uhaki paha i kekahi pua 0 loko 0 ku kihapai pua 0 kekahi mea, •ke loaa ole ka ae mai iaia mai. A pehea It. oe e manaoio nei, ua lp.we au i keia komo, Ke hoole aku nei au imuā ou a me ke Kau n-a --waln n.e_opio.5 a im n a. hol ■ o- - Le Akua Mana Loa, 'a-ole loa au i iawe i ke komo. I kav lohe ana 0 kona 'wahi luaui i kaua mau pane, ua manao iho ia>-oifis ua oiaio loa ka kana kalkamahine i hoike mai ai imua 0 iauā me ke Kauna opio. Aka, i mea e hōopau ia āi 0 kona pohihihi, nolaila, ua ' lioopuka' nku la oia i kekahi mau huaolelo ko-.i ka -ho^lohalolia, me kona manao, 0 ka . mea|la- ia e loli ae ai o ka manao o kana kaikam ihine, 1 ka i ana : £'E buu keikī" alo- | h.a, aho i keia hora, ua īke mai la oe ua ■ keokeo ke oh'o hina iluaa .0' ke poo' 0 kou I makuakane nei, a -ua-kokoke hoi e haalele ūiiiU k» hao« i ke ola ana raa keia ao, e i JT*koraaUe anei. oe e hoonele ia oe i ka mq"Kuu ole raanm?I u Ueiu hewu au i "ifairafiCTT Ē hoike ©e i ka oiaio imua o'u a imua hoi 0 ka i!ana.-Lanij a nolaila, ke noi nku nei au imua ou a imua hoi o ke Akua Mana, kā mea i ike ia.loko 0 kou puuwai, ka mea hoi au e hoike aku ai i na hewā 0 keiā ao*i kou wa e hoi akti ai iiaila, aia no anei ia oe ke komo , Me ka waimaka e kihealiea ana ma ko Mele mau papalina, ua leha ae la kona mau mek.'i : ka lani a pane aku la i kona makua • ba;ie peneī . ""»b ke Akua ko'u noike, aolea-u 1 ike i ke komo; 110 ike oia ia loko o ko'u p'uuwai; imua, hoi oaa, ke hai aku nei au ia' - oe,: 0 ka oiaio ka'u e kamailio 'nei, a 0 ka oiaio wale no a hrki i ka lnakupnpau." I ka lolie aua 0 ke Kauna-wahine opi® i ka Mele mau huaolelo i kam ilio aku ai imua 0 kona raak uakane, aia hoi, ua hiki ole iaia ke uumi ilio : ke kahe makawalu ant 0 kona inau waimaka, a iloko 510 iioi oia manawa, akahi no oia a manao ae, ao!.e 0 Mele i hana i'ka hewo; aka, he ihea ofe ia . ina.u noonoo ana? oiai, 0 ke kauohn a kona uiakuahine oia Uana e hooko — a pehea la auanei kona manao ina oia e hoī nele aku ana rae ka loaa ole.o ke komo. Aole e hiki ia'u kp hoomaopopo pono i ke "'ano 0 keia mea, aka, e hke me ko?u ano mop. mau ma ko Me!c mau ano, noiaila, ua mnnaoio au,' aole oia i lawo leolohe i ke komp 0 ke Kauna-wahiiie Evalaij.ie, wahi a . k.iiiĀmakuakane 0 Mele. A ina ua maopopo pono mu ko oukou aoao na hoike knpona no ko Meie hewa, alaiia, na ke. Alo.;a e kekua ni ia iiiaua. a na ke Akua e kokua mai la maua ke lawe ia .imua 0 ka Aha Hookolokolo"/' - '' - ••Pele. 110,° wahl le Ameha, ip.e' ke kaho nmu uim o kona tna u waiirm ka, aka, heoha la auanei ka'u mau hoike tim\ 11 ku i-nao. o kuu makuah-lne no na: njea e pill ana 1 ke komo; ma ko'u aoao, aoie loa e hilei iu'u ke i)oi aku i ka oluolu o kuu makuahine 110 j Mele; a lieaha Ja auanei ka inaua mau nol jaoa aku i -ka dljfoiu q kuu'makuakane, 110 ka.mea,cua .«imaiina-ioa ia 1 ua komo nei, oiaiftia kann makana i ' kuu-»»Akualiiiis, i 4to Iaua wa i maj;e ia ai; a iua oia eloheanā no ka nalowale ana 0 ke komo, alaila, e pilia loa ia auanei oia me ka' inaina wela. a aole h 1 maopope kaua 111 ea e hana mai āi no Mele . I ,ka pau ana 0 ka lakou mau kamaiiio ana no ke koroo. ua haawi mai la ke Kauna wahine opio i ke aloha no Mele a rae kona wahl inaieuakane, a haalele jho la ia laua e noho xne ke ^kaunoaha, a, r»e ka noonoo nu: • i? - '

. : ana I ke ano o keia hewa i kauhili wale la i aku maīuna 0 M'ele, I -> "Ui i I. ke Kaunn-wahine opio i hiki aku ai imua 0 kona man makua, ua hoike aku la ^ ola i na men a pa« e pili ama ma kaoa hua* kai. 1 ka iohe a na .0 koiiHi makuakane, ua . hoopiha la oia me ka maina wela no Mele ; a mamua ae 0 kona lohe pono ana i na mea a pau i hana ia mawaena 0 Mele ma a rae kana kaikaniahine^ ua ku ae la oia iluna a kauoha koke aku Ia I kekahi 0 kana mau kauwa, e kil I makai; a ua hookoia kana kauolia me ka hakalia ole. I ka hoea ana mai 0 ;)u mnkai... knua ona, ua hai aku in oi;i i ka lakou hana i kauoha ia aku ai; oia hoi 1 kauoha īa aku lakou e hele e hopu ia Mele, a e lawe aku iaia iloko 0 ba Halepaahao. AWI ka paa ana 0 kana kauoha ana, na hele koko aku lo na Makai e hooko i ke kauoha i hai ia rna i :n lakou. E na makamaka , e haalele kakou i ke kamailio ana no na 01? i lakou ma ko lakou alanu i e hele la e hooni'ikia wale aku i ka mea hewa ole, a e m.h hou ae kakou a e kamailio pokole 110 Mele a nie kona wahi makuakane, oiai laiia e noho ana me ka 'palaka. I ka haln aua uku 0 ke K a u ? 1 a - wa h 1 n e opio, un noho Iho la 0 Mele ma me ka noonoo nui ana i na mea e Iiana ia mai ana maluna ona, no lea mea, ua neie ke kauoha a ke Kanna-wahine Eva]ine? a oiai laua e nuno ana no ia 111 ea, aia hoi. ua hoohikilele ia ko laua manao ma ko laui iks ana aku 1 na makai e koino mai ana iloko 0 ki laua wahi pa. I ko Mele ike ana aku I na makai, ua puliki alm la ia i ka v-] 0 kona makuakane, a hoomaka no la e uwe me ka leo nui; aka, oiā mau !eo uwe 0 Mele, aole loa i hooiohe aku na makai; aka, ua kauoha aku la ke Kapana o un poe makai nei, e hookaawale ia Mele nia i kona rna kuakane mai; a e hoopaa aku i kona man iima me ka' hao; a ua hooko koke ia me ka hakalia ole. 1 ka paa ana o na lima haia ole o Mele i ka hao, ka mea hoi ana i nioeuhane mua ole ai e hiki mai ana maluna ona, ia wa, uā. mauie iho la oia, a nole loa oia ī ike ina m-ea- i hana la maluua ona. I ]?a paa a na 0 na lima 0 Mele. ua kauoha aku ia ka Kapena 0 ua poe makai nei' e kial kekahi ma- ; kal i ka makuaknne 0 Mele, a aoie loa e ae ji ke:rai.; :poo 0 halawai pu me ia, koe wa!s ti»r ke-'ioaa !>" eJ LwhA-k;.! utth ;r ; vcot— ua-hooma--ka aku !a iakou e lawOia kle'.e no ko xL:Ic paahao. Oini lakou e hiwe ana no ka Halepaahno, ua piha u ke ahnui i ka poe makaikai e ' kuku mai ana; ua ike ia ke kaumaha o ka helehelena 0 ka hapa nūi, a e kulu ana hoi na waimaka o ko Mele mau hoa'iolia. Da lawe loa ia |ika la o Mele a hiki i ka j nalepanhao, a hookomo lōa ia. aku la iloko jo kekahi rumi pouli, i hoonele ia me kekahi mau mea leapono e heoluolu 'īho ai i ko ■Mele wahi pauku kino; hookahi mea a kona manao o uluku ana, oia no kona aloha i kona w.ahi luaiii i hoopaa ia mu ko laua wkhi home. laia e hoomanao aaa no kona wahl luaui, aia hoi ua pauhia loa ia iho la oia e ka hiaraoe nu": kulipohpo; a I kona' pueho ana ae, hoomanao iho ia oia ua poa i kona :ke ana iiku i..ka uiuiia 111 ai 0 ];a nuilamnlania o ka niLihina m:i kokahi wahi puka aniani iuiku, Da • hia-a ]oa ia aku la eia a hiki I ke Uo» koke ana mai e weke kaiao5 a ia wa' ' knili hōu ia aku ai n hui me Nioīopua. A mumua nae 0 kona liio hou anā aku -1 kn hiamoo, 11 a nonai mua :iku la oia. i kā MaUua ; M a n n Lo;i, e Uia i niaa I r, h i m a i i !•: ook wa h i i niaUuakane, u hiki : ko laua halawai hou j ana. ' : Aole loa 0 Mele i a!a ae a hlki I ka \va s : ke kiai 0 ka Hnlepnahao i kii mn: a: e welie ■ i mu puku 0 Ua ī'umi 0 A'iele hoopaa ia ai, a 1 kauoha mai ia wia 0 hahai aku mahope oua j no ka Halehookolokoio; n ua 'iiooko aku la i no hoi o Meio. i'& laua ma ko aia e hiki aku ai i ka Ha!ehookolokolo. ua lialawai aku la 0 Mele me kona mau houloha, u hui kamoillo iho la iakou no kekahi mau sekona pokole. I ko īiiua koEiia ana aku iloko o*ka miai hookolo'kolo; ua ike uku i« oia i lra makuahiue 0 kana aiknne, ka mea nona ka waiwai i nalowaie; 0 noho anā oia ma kahi kokoko" !oa i ka ! Luuākānāwai. Ua hali ae 3a 0 Mele ma 0 il/ uiaan'ei 0 ua mmi nei, aole loa 0 i'a. { ike aku i k&na aikane, a na ia mea i.hookulu iho 1 koua ma.11 waimaka. No kahi vva aku, Ma' na lono I loheia mai, ua hoeia ia uiai la ia makou keia mau mea maklo jho ; Kapena Eoke, Pereaidena; Sftmu8ta ■ ,NowIein,-'Makai no ka Haie; W, L. WilL' koki, Uniihi olelo; E. A. Pievce. Kakauoīe- ■ lo; Kev. J. Waikmau, Kahunapule; J. D, " HoIt, Ēiele] a me James Kukona, mea rat- ! lama hnle. ■ •