Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 23, 4 June 1884 — HE MOOLELO KAAO NO KA OHANA HE UMIKUMALUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA OHANA HE UMIKUMALUA.

rXa koeiookn a!;u ne: wakou i keia Moeieīo iiu ka pomaila'.i o :<o makou eoo kniuhel!:.] ī I i.n aku !a i'a wa]:i keik: ne: a loaa, īg ::;.arawa, ue. ;;ii a!n: "iu eia k&Ew.Ie 0 luna loa e eana r.i a Loaa aku lr. keia pee ! kai>t.:"orh:ae "aikai e ~os aoi ana. ia :rav.a ooke eku "ia keia : :ia poe a pni" e ; ' me ieo ]c.*Ucl: r.si icui, a lawe :vrv k i -r. noe i •- \vrihc :.::re cs ko i&k'eu ne: wnk.i L 1 moe i

Keaīa £.:.ru: .e. .reia : :ia :■:;; : ;c ue: a l ī. .1010 nu: r.ka :a. ::.c k*". mer,. ua loke ne \keia e eau ar.:: lakou i 'kaai ia e keia kanaka i ke ?:.o ar.r. ae, e. oia leona nea i hoala ai i ::.a !rr.!k:iHP..i:. t heie, :ic ka mea. ua niOo '"e naka aikanaka a aole hoi e pono ke ■ kaii, ō " ao koke auanei a Iiaa e mai. . ■ O ko lakou nei ala like mai la no ia a . «. - - • hele aku la a hiki i ke ao ana. • Ala ae la ua Fi-]i nei a na.na aku Ia ma kahi i m.oe ai o ua mau keiki nēi, e.waiholike mai ani na.na p..o, hauoli i'Ho la ua kanaka laikanāka nei 'a .#nanao ,ae la ke ola, eia ka a'uanei ua puehu lakōu la ma ka apua,. ke heo la me ka pahi kup'ua a .ahp. iho ka hoka ,i ka? pakai. ' ' ' ■ la ao a na ("kii ak uUU ua Uanaka" neī i na mau keiki nei; e.ia nae, aoīe he kīno he poo wale no keia e ahu mai ne i , ia manawa ho.ka iho ia ua kanaka nei mamuli o lee akamai o keia wahi keiki uuku. • ' j ' ia manawa, ua pii aku la ua kanaka nei I i ka hale o'iuna loa, ike aku la oia e waiho mokaki mai ana na kino make o ua poe ) kaīkamahine neLaole ko- p.oo,. hoomauao ae ( La oa kanaka uei ua pepehi ia e kela poe i «- keiki a ua holo malu. Haiaku la oia i kana wahine no keiii nuhou ana i ike ai ma ke keena - m&lun a ' ■■ - Hele aku la oia-a ma kalii o kaiiA pahi kaua a ka , aole nae ma kahi e kau «|, ua lilo, a pii mai la kona inainu wela, a' pela nohoi.kana wahine, ma ia haawina hooka-' hi he inaina 'i keia poe leeiki hana aioha cic,: Haha wale iho la ka papai o Monolulu i ua kanaka nei, no ka lilo ana o kana p nl knna mea mana, a leoe hookahi meu a a'u 0 kona, kamna lele. Manao ilio la la I ai ■ ka nei e alualei a kahi o ioaa aku ai o ua poe keiki nei , (>edehi a, make loa. E huli oa kokou a*nana i na keiki e heI». Parte nku ia k'ahi muli loa ī na kaikiv ana e lio!o mnmn knkou w hiki maliilo o kuhi poiiul u nui iniiiimii uleu Ja i w ) uu liouko like aku In lakou a hiki i lukoii ne. ī inululo o ua pohaku tie;i, pnna akii 1 < t si u'H' ka. iuu> o ka hanau anu, pela uo hoi a. Iiiki mui ia innei, a oia ninwnho I oi! , LLi elnu aku la lukou iloko n e nolio hooinnlm a.na e kali ana i ltit nien a, leo lak'ou ]>ok ii e pa ne nka u i . ( ) keia. poiiaku oia kulii e hooinalm uinu iii u n kanaku neh k e hele ina na. \v ahi a puu o ka aiua, a aoi mni. Su lu kou nei'io)! linliu ilio malalo o ua pohiiku uei, nululu eum lta makani i uu kanakn ue", » ike im Ja un walii keiki nei i ka. lewalewn mui ilio o iiu wawae o im kanakii iie ī lialu, a liuliu nonolo ana ka iha o mi k'umi kn iieii iui hiamoe loa in. Jh munawu w«he ae la. ua wahi koiki nei i ke kamaa lelo o ua kunaku nei, oili ae lei lakou ne'i liele, o i moo ua kiimika uei a ula ae oia uolo Sce leamaa, ua lilo, u ina ia wahi ua knnuka nei i noho ai, a. inako lon, no ka lilo ana u ke launim lele, me ka pnh leaun. Ua liele lakou nei a liiki nku m.e kokuhi k'ulanakauliale okou nku, ua 'noho lakou noi he muu la, ua hele aleu na kaikmiana i ka tn:si hnmi, u pau u koe hooknhi o kahi muli, loi) e noiio hana ole una, mu leekahi walii leulu oneanea, ua lupea iho la o lo'k'o ona i mi kaialupe ana u k:a munuo e hooliie u na i lealii e loaa ai kona waiii ola. no kona kino a tne ka loaa una ī wahi' ui nana, ua noho oiu a ma kekahi lu a Iiiki mui la kekuiii, olelo maī k.'i moi ina;i o ia wnhi', e pili ana i ka meu nauii o lawe '(>a iotu i kekalii kulaua iniuhale okoa a-ku. I, ka lohe ana o ua pee kanaka nei ua liele aku la laleon a kahi o ka Moi a pane u ku la, e, iiuliea oev uia ma waho nku o leeia j)it kekahi keiki miku e olelo ana. ua, hīki iaiu ke iawe i ka- !eta no liookahi la a hoi mai no i ka la hookahi. Pane aku ke lii i ka poe a pau, e pulea aku ana kuu hoolaha. al.it i keia ia. U lea II) ea e luwe ana ī kuu leta no na la ekolu a hoi koke mai no me ka puka liou olo aku iio elia la, alaila, e lilo no kuu kaikamahine i wahine' mniē' na ua kupaka ln, a e lilo oin kn hooilina o kuu' aupuni. I ka pau ana o kuna mau o]elo,, ike ae la na mea a pau o Sfo nupuni o Kuleke e iawe liele ia ae una ua hoolaha nei ma hā huina 'alanui, epili ana i ka mea nana e lawe ua le(a nei, a ine ka mea nna i pane ae. no ka rriea nana e hiki pono ai ke iawe no na la ekolu a hoi mai e lilo no ke leaikamahine i wahine nana a oia hoi ka hooilina o ke aupuni. i, I ka laha lou ana ae o keia Uoolaha a ua!,, i * Moi nei ma ko kuknia kauhale a puni, ua hole nni mni 1« mi kanaka i onn iu. me kn hai nku'o kela kanaka keia kanaka i leo lakou mau la e helo ai'a hoi mai, hookahi pule ku kalii, elua pu)e ku liahi a pela aku-

A L:it) - ,j;;CiV V .. .. :. -1 ■ ... -- īio ' . * . iui --*.-■ j nao v.c iui "oiīi: Un. e ko. e hU:: :n; ni;i a j. īeh\i:n,:u :\ kr \.n.:vt i \ ccr\ rnr i imua. o vo '■ k;! A'iei :\o. nU\ c:::o La kenn mnkevri~. ke.u r. kekeh: ia an. luk: ;vva i* uz, vn:v '.<c'ki na: :i"ua g us nle o Jra Moi vo ke kr. L.IC u ū'l .30 ī.OOEI 0 Olī." 1, I. t _■ -Iis. aonieha ia, Eīnao :.vri !a nn Moī o.ci; Uen-

'w.. kau? Pare aku ua: wnhk^eik: nei. uwe.e. ; ke. mea iw nr e īawe i \:o ! Gtn Vo: ;.vdī ro ' : I; :: i a !> e e ku h. ī n s i;a h e o ?. \ : 1 1: a o I s o. k u ■ ;io kokah; \z hou aku. ' | )a iohe ana o ua ilīioī ne: : ka vs. j keiki noi, pane ma: Sa eia,; e ke kouīi epie- ' n"o he oīnio ar.ei hau e nane :rn i reU ,f..y nk:u lā a a wahi keiki nei, Ae.. un .aoe; ir.V: '.<e hele a boi mai no : ka !r. īaeekm. ?sno oa P.oi nei, n.ole pelo !rc:a meup.o, he elieiu la u liole ni a Iioi :rv.: maiiaiia me r.a ! e:. re. : .'.O'.ne aieu ua 'wahi ' keiki nei, e wa u ko a-a I :\e'i s inwe me ke kaulee oio, Pene mnī ia Mei, ina e luwe.oe i keia' leia a hoi koke mai i keia mau la, alaila, eliio ® be ka hooilina o kuu a»puni, a e malē oe me kun kaiknmahine, ae aku la ua wahi keiki nei, n huli nku la kela hoi. ' i ka hi.ki ana 1 ka la i ma kemake ai ua Moi nei e iawe 1 ua leta nei ana me ka awiwi loa b hoi koke maī, haawiia aku ia ka leta me ke «no.kanalua no o ka Moi^e manao ana he mana kino kanaka .ko ..ia nqi e holo.ai, oia ko ka M oi mea o'ka ae hoomaauuHeul a a n n , m manao ana- aohe- mamam-hi-ki ke hele i ,na la ekoiū a hoi mai, oia k'ona kumu o ka olelo ana. o kana kaikamahine ka uku no ia hele ana a hoi inai. Ein a aua?"iei e hana io ana ua wahi 'kei1īi~nVi\ — Hm^Ta^xaa"winranrt{u ai ōrka-letir i ua "wahi keiki nei, newa aku la kela hele me ke ano hoomaalea a hala loa aku la i kahi kanaka ole,.o ko ia noi komo ne lu no ia i \ia kamaa lele o kela pil'kua i make ai, a Iele aka la keia, puupuu n hoolei loa hiki ana i kahi o ua leta nei i manao ia ai e la-we'i-a-pa-u iioA-ka -na-na- 4a-r- ua— -ka-ka-u-ia^-na-mahao a pau o ka mea naoa ka leta a haa'wiia mai la. O ko ia nei liuli mai la no in hoi ana i ua la hooknhi nei no a lnki no nei imua o ka Moi, me na nelehelena maikai o lea nanaina aoie me ka, ohai ino. Haawi nku la keia i ka lela, ia manawa nana pono mai la ka Mo'i i ke ano o ka leta a me lee keiki, a wehe ae la oia i ka ieta a nana i na manao a pau o loko, he oiaio, ua hiki 'pono ua wahi elele nei ilaila u' ua hooko' pOi'ioin i kona makeinake,'