Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 38, 16 August 1862 — Page 4

Page PDF (1.64 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

 

KA PEPEHIIA O NA NIKA
MA
Karolina HEMA.

             Eia iho m-iialo nei kekahi wahi moolelo no ka pepehiia o na Nika ma kekahi mokupuni ma Karolina Hema. a penei no ia:
             E: l keia kakahiaka hora 4, ua haiia mai au he ahi nui ke a ana ma ka mokupuni o Hakisona. Ma ia hope koke iho no hoike mai ana kekahi o ko'u poe .pailaia ua kokoke mai ka enemi io makou la.
             Mahope iho o ko makou haalele ana i ka moku, halawai koke aku la makou me kekahi waa, me na Nika ekolu maluna, a hai mai la lakou, ua hiki mai na Kipi ma kahi o Mrs. Miliada, a e pepehi ana i na nika he 300 ko lakou nui. Ua halawai pinepine mai no me makou na waa he nui wale me na nika maluna, e holo ana i pakele ai, a ua ikea no hoi na Hae keokeo he nui wale e kau mai ana ma na kauhale a pau o ua poe nika nei. I ko makou holo ana'ku a kokoke, ua kaumaha loa ka ea i ka uahi o na hale i puhiia e na Kipi, a ua loaa hoi ia makou he poe niki he 100 paha ka nui, he poe wahine me na keiki ka nui e uwe kohana ana ma ke kapa kahakai.
             Ma ia wa no, hoonohoia e a'u he poe koa e kiai ai i na Kipi. o hiki hou mai auanei. A ua maopopo lea no hoi ia'u aole poe Kipi i kokoke mai ma ko makou wahi ia wa; no ka mea, ua haiia mai au e na nika, ua hoi loa aku na kipi. Ua haiia mai au i ka hora 10 o ka po pae mai na Kipi, aole nae i maopopo ko lakou nui, mai ka papu Chapman mai, a he nika ko lakou mea nana i kuhikuhi a hiki i kekahi hale nui, kahi ia i noho ai o na nika he lehulehu wale, a hoopuniia'e la ko lakou hale me ka ike ole o ka poe oloko, a kukuluia no hoi he poe koa he nui wale, i mea e kue mai ai i na waapa o makou ke holo aku e kokua ia poe. A ma ka wanaao ana ae, ki aku la na Kipi i ka poe nika iloko o ua hale nei, a make nui aku no hoi na nika, a i ko lakou puiwa ana i ka pu, holo kohana mai la na wahine me na keiki, a hiki iwaho o ka hale, akahi no lakou a ike ae he poo enemi mawaho; aka, aole no i loaa ko lakou alohaia mai e na Kipi, ki mai no lakou i ka pu. A ma ia wa no, holo malu aku la kekahi poe nika e ho-a-a ana io a ianei. Huli ae no na Kipi a hopuhopu i na mea e holo ana, a me ka lawe hoi i na wahi welu lole o na poe nika nei, a holo aku i ko lakou wahi i noho ai.
             Ua hana mainoinoia na nika, he poe lakou i lawehala ole aku i ka kekahi; aka e noho ana no lakou e mahi i ka aina o lakou i hanauia ai. Pau kekahi poe nika wahine i ke ku mainoino i ka pu, a ua pau iho kekahi oia poe i ka make malalo o ko'u mau lima. He 70 ka nui o ka poe i laweia mai nei e a'u, a i ka nana ana i ke ano o ka hana ana a neia poe aloha ole, ua aneane e mai ka naau i ke aloha no ko lakou hana ino ia.

HE WAHI KAAO
NO
KEAKA PEPA.
HELU 1.

             O UILAMA KA MAKUAKANE, O Mere ka makuahine, hanau mai na laua o Keaka Pepa; he keikikane, nona keia Kaao. Malama ponoia iho la keia a nui e kona mau makua, a i ka nui ana o na Keaka nei, alaila, olelo aku la ia i na makua penei: "Ea ! e o'u mau makua aloha: eia wau ke noi aku nei ia olua, e hookuu mai ia'u e hele au ma keia wahi aku i ka makaikai, mai au-a olua ia'u, e hookuu mai olua ia'u me ka aloha."
             A i ka lohe ana o na makua i keia leo noi a ka laua keiki, alaila, kahaha iho la ko laua manao, me ka minamina loa o laua i ka hele o ka laua keiki; no ka mea, oia wale no ka laua keiki, a i ka nana ana'ku no i ke kii o ka laua keiki, he mea e ka ui, a me ka maikai o kona helehelena, aole no hoi kekahi kanaka maikai ma ia Aupuni i kona manawa.
             Alaila, pono ole iho la ka manao o na makua, a kukakuka iho la laua i ka mea kupono i ko laua manao, a hai aku la i ka laua keiki, "Ea! e Keaka e!! Aole loa e hiki ia maua ke ae aku e hele oe e makaikai, no ka mea, he nui na mea ou e make ai ma ke kula, a me ka nahelehele, a me ke kuahiwi, aole ou wahi e ola ao ai, a e pakele ai oe i ka make; nolaila, aole loa maua e ae iki ia oe e hele."
             Lohe aku la ke keiki i keia leo o na makua, alaila, pono ole iho la kona manao, a ninau aku la ia i na makua, "Heaha ia mea make i waihoia i ke kula. i ka nahelehele, a me ke kuahiwi?" Alaila, hai aku la na makua, "Eia na mea make nei la; he Pilikua, ua paa ke kula, ka nahelehele, a me ke kuahiwi." Ninau aku la o Keaka. "Pehea ke ano oia mea he Pilikua?" I mai la na makua. "O ke ano oia mea. he kanaka no: he akua nae; elua inoa ona. he Kuahuluhuluokamauna, a he Pilikua, he kanaka nunui loa i pa umiia kona nui i kou. a he hiki loa ia ia ke kiola ia oe mai ka honua nei a i ka lani."'
             Ia lohe ana o ua wahi Keaka nei i keia olelo a na makua, akaaka mai la ia me ka i mai i na makua, "Ke hai aku nei au ia olua e ou mau makua aloha; aole loa wau e loaa ana i ka popilikia i ka make ia mea he Pilikua; no ka mea, ua ike lea loa au i ka olua mea e olelo mai nei ia'u, a he makemake loa no hoi au e ike ia mea he Pilikua, a he hoihoi loa au e hakaka pu me ia mea, e hookuu mai olua ia'u.''
             Alaila, kahea aku la o Uilama ia Mele, "E Mele e!" e-o mai la o Mele, "E-o; " E aho e hookuu kaua i ke keiki a kaua," wahi a Uilama. Ae mai la o Mele, "Ae, e hookuu kaua e hele i ko ka makemake o ke keiki a kaua." A holo like ae la ia manao o na makua, alaila, olelo aku la na makua ia Keaka me ka uwe waimaka i ke aloha i ka laua keiki.
             "E ka maua keiki aloha, a maua i minamina loa ai, ke hookuu aku nei maua ia oe, e hele e like me kau mea i noi mai ai ia maua, a e hele oe e like me kau mea i makemake ai." Alaila, he mea e ko Keaka Pepa olioli loa; no ka mea, ua hookuu mai na makua e hele.
             I kekahi la ae, hoomakaukau iho la ia e hele, haawi aku la ia i ke aloha i kona mau makua, a haliu aku la kona alo ma kahi ana e hele aku ai. O ka hele aku la no ia ua wahi Keaka Pepa nei i ke kula mehameha kanaka ole, a pau mai la ke kula, komo aku la keia iloko o ka ululaau nahelehele loloa, hele aku la keia a hala mai la ka ululaau, hoea aku la keia mawaho o ka ululaau, hele hou aku la keia i keia kula oneanea anoano, ia ia nei e nanea ana i ka hele, aia hoi e ku ana kekahi wahi pipi keiki ma kekehi aoao oia nei. Kahea mai la ua wahi pipi nei ia ianei, "Alo Keaka Pepa!" puiwa ae la keia i keia leo e kahea ana ia ianei e like me ko ke kanaka. Ku iho la keia a haliu ae la me ka nana ma o a maanei, a ike aku la ia aole he kanaka, he wahi pipi keiki wale no, i iho la keia iloko ona, Ka! kupahu keia leo kanaka, he wahi pipi keiki wale no ka'u mea e ike nei, aole hoi he kanaka. Huli hou aku la no keia hele, ia ianei no e hele ana, kahea hou mai la no ua wahi pipi keiki nei ia ianei, "Alo Keaka Pepa!" Haliu aku la no keia e nana hou i ua wahi pipi nei, a olelo aku la keia i ua wahi pipi nei me ka ninau aku, "O oe no anei kai hea mai nei ia'u?" Ae mai la kahi pipi, "Ae, owau no !" I aku la o Keaka i ua wahi pipi nei, "He nui no hoi ka pipi a ko'u makuakane, aole nae he kamailio kanaka e like me oe." Ninau aku la ka pipi ia Keaka, " E hele ana oe i hea?" I mai la o Keaka, "E hele ana au i ka makaikai ma keia wahi aku."
             I aku la kahi pipi ia Keaka Pepa, " E hele mai oe o ma kuu aoao akau, papai ae oe i kuu pepeiao, e ike oe e hiolo aku ana ke kaulawaha, ka pale a me ka noho, alaila, e ho-o mai oe i kuu waha i ke kaulawaha, i ka pale a me ka noho ma kuu kua, alaila, e ae oe maluna o kuu kua, alaila, e hele aku kaua ma kahi au i makemake ai."
             Ua maikai keia mau mea i ko Keaka mau maka. Papai ae la ia ma ka pepeiao o ua wahi pipi nei, haule mai la no hoi ka noho, ka pale, a me ke kaulawaha, hookomo aku la no hoi keia i ke kaulawaha, a i ka pale hoi a me ka noho ma, ke kua o ua wahi pipi nei, e like me kana i olelo mai ai ia Keaka'Pepa.
             A-e ae la o Keaka Pepa maluna o ua wahi pipi nei, o ko laua nei hele aku la no ia. Ia laua nei e hele ana a liuliu loa, a komo aku la laua nei iloko o ka ululaau a hoea aku la laua nei mawaho, a hele aku la laua nei he kula, ia hele ana a laua nei a liuliu, pane mai la kahi pipi ia Keaka. "E Keaka Pepa e !" Pane mai la o Keaka Pepa, " E-o." I mai la kahi pipi, "I hele auanei kaua a i hiki kaua i ka mala fiku, a i ike oe i ka pala mai a ono aku oe, mai noho oe a lalau a u-hai, ina oe e u-hai ia mea, alaila, make kaua. Eia wale no ka pono, o ko lalau ole no a hala ua mala fiku la ia kaua, alaila, ola kaua aole e make." O ko laua nei hele aku la no ia a kokoke i ua mala fiku nei, komo aku la laua nei iloko o ua mala fiku nei, a ia laua nei i kokoke aku ai e puka ma kela aono o ua mala fiku nei, ka u-hai ae la no ia o Keaka i ka fiku a ai ae la, i ae kahi pipi i ua o Keaka, "Mamake hoi kaua; kai noa paha e hoolohe oe i ka'u olelo, aole la e loaa ia kaua kekahi mea poino iwaena o ko kaua hele ana."
             I ua wahi pipi nei no e kamailio ana, me he mea la i paiia'la ka maka o Keaka, i nana aku ka hana e hoea mai ana kekahi pipi nui loa, i iho la o Keaka i ua wahi pipi nei, "Heaha ae la keia mea nui e hoea mai nei?" I ae la ua wahi pipi nei "He pipi nana keia mala fiku, a no ka ike ana mai la i ko u-haki ana ae nei, nolaila, e kii mai ana e pepehi ia kaua. Ua hoonohoia he umi ko lakou nui, a he ikaika hoi ma ka hakaka ana."
             I ua wahi pipi nei no e kamailio ana, kokoke loa mai la ua pipi nei. I ae la ua wahi pipi nei ia Keaka, "Lele aku oe, a nana ae oe, i hakaka auanei maua a i pii ae auanei ka uwahi iluna a ku pololei, a i hina pono mai auanei i ko alo nei la, alaila, manao ae no oe ua make ia'u. Aka, i nana ae oe a i hina iuka. manao ae oe ua make au." Lele iho ia ua wahi Keaka nei ilalo, o ka hele aku la no ia o ua wahi pipi nei a loaa mai la i ka pipi nui. o ka hakaka koke iho la no ia o laua nei. Oia hakaka o laua nei a pii ae ana ka uwahi iluna, a hina mai la no i ke alo o ua wahi Keaka nei. Manao ae la no o Keaka, ua make ka pipi nui i kahi pipi aianei. Ia nana no oia nei a hoea mai ana ua wahi pipi nei aianei.
             I mai la no ua wahi pipi nei ia Keaka, "Ae ae hoi;" Ae ae la no hoi ua wahi Keaka Pepa nei, o ka hele aku la no ia o laua nei. Ia hele ana'ku la no o laua nei a komo laua nei iloko o na laau paapu hiki ole ke heleia, he mea ole ka hoi ia i kahi pipi aianei.
            A hoea aku la laua nei mawaho. Olelo hou mai la kahi pipi ia Keaka, "E Keaka !"
            E-o aku la kahi Keaka, " E-o." "I hele hou aku auanei kaua a i loaa hou ia kaua kekahi mala hou ianei aku la, o ka mea kanu nae oia mala he halakahiki, mai noho oe a hoopa iki aku, a mai u-hai oe i kekahi halakahiki."
            Ae mai la ua wahi Keaka nei. "Ae." O ka hele aku la no ia o laua nei a kokoke i ua mala halakahiki nei, i nana aku ana ka hana o kahi Keaka a ike, he mea e ka olioli no ka memele, a me ka paia puia mai o ke ala.
             O ka hele aku la no ia o laua nei, a komo aku la laua nei iloko o ua mala nei, a hoea hou no hoi laua nei mawaho, he manawa ole ia ia Keaka hai ae la no ka hala. I ae la no ua wahi pipi nei ia Keaka, "Hewa hou hoi kaua, kai noa paha e hoolohe oe i ka'u i olelo aku ai ia oe, ua papa aku hoi au ia oe; no ka mea, o ka pipi nana keia mala halakahiki, ua oi ae kona ikaika mamua o kela pipi i make ai ia'u."
 (Aole i pau.)

He Kanikau no Kaluna.

Kuu keiki mai ka ua nui o Hilo,
Aole nei la he pulu he lai,
He haalele loa,
E hoi e moe i kau wahine,
O Moolau wahine i ka la,
O ka pua o Koaie,
Auwe kuu keiki he aloha—e,
O Kailiponi o kea o kuu keiki,
Kino pahaohao kino wailua,
O ke kino i ka uhane ka'u e ike nei.
Ike au i ka welau o ka moe,
O ka hiona o ka po,
Ala ae no au uwe i ko aloha,
Auwe kuu keiki he aloha—e.
He keiki no anei he lei,
Kuu hoa pili o ka ua me ka la,
Ua nalo iho nei aole hoi,
E hoi ke kino wailua,
E pili me kau wahine,
Hele la o Kaiona.
Aia kuu keiki, i ka maka o ke kualau,
Ke alualu la i ke aka o ka i-a,
E hoi e ka nani i Maunaloa,
Ko kino o ka laau,
Ka oiwi aloha o ka la,
I Halalii e ka la—e ;
E kau leo aku ana wau ia oe e ka la—e.
E hele oe a i kuu keiki i ke ino e—a,
Auwe kuu keiki he aloha—ea.
WILIAMA.

Ke uwe helu ae nei i ke keiki ole,
Aloha ino no kuu keiki,
Kuu lei maeole la he aloha,
Ninau ae nei ke Kahuna,
Heaha ka mai o Kaluna i make ai?
O ke anu la o ka wela,
Pii mai ka luai-koko maluna,
Pau ka ike la e Kaluna.
Hoi ka uhane pili me ke Akua,
Hopu hewa au o ke kino wailua,
Aloha ke kino i ka noho mai,
Aloha ka waha i ka olelo mai,
Aloha ka maka i ka nana ana.
Ka uwe helu ae a Kealohapauole,
Aloha ino no kuu keiki,
Kuu hoa mai ka uluhala o Wailea,
Mai ke kula loa la e Mahakea.
Ku ana ka uhane la i Piikea,
He kupa he kamaaina no laila,
He ihona ka pali i lei no Moopuna,
Hooluana kn uhane i Keawakapu,
E noho ana o Kauohale,
Hele ana ka uhane i huahuai ka opeope,
Auana ka lio la i Waimalino,
Hoomaha aku i Manumanuea,
Kahea ae nei o Ahikamalama,
E hele ana o Kaluna i hea.
Ku ana ka uhane i ke Ahupuaa,
Ka naenae ana ia Kanikaae.
E noho ana kumu i ke kai,
Hele ana ka uhane la i Papalapohaku,
E noho ana o Hale o Kane ilaila,
E kau ana i ka papa konane,
Ki-ke o Kaluna i ka iliili,
E alu ka pule a Hakalau.
O ke ku-i kela o ka holo keia,
Mau ka wa niolo o Kaluna,
Hapaia kekea na kele ka ai,
Kau ana ka wai o Hapaiiluna,
Ku ana o Kaluna i Kawaiula,
Pii ana ka uhane i Maunaaniani,
Holo ana ka lio i ke kula o Waiaha,
Hoomaha aku i Kahalekulu,
Halu ka ihu o ka lio i Pakele,
Niniu ae nei i kona makuahine,
Auhea la o Kealoha wela,
Aia no la i Puahi hale,
Ka uwe helu ae a Kaluaikoko.
Aloha ino no kuu keiki.
Kuu hoa mai ka lai o Kilohilua,
Elua a'u mea e manao nei.
O ko kuko o ka lia i ko aloha.
KEALOHAWELA.

Wehe i ka Piko la e ka Hoahanau.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:
             Ke hooili aku nei au i keia wahi leta ia oe, no S. D. Keolanui a me J. D. Olelohaole, W. Pihole a me P. M. Kahinalua. Aole o makou makemake a me lakou la ae paha, i ka oukou wahapaa wale aku no i ka makou mau kanaka i makemake nui ai o J. W. Lipoa a me G. M. Koha. Heaha no la ka oukou o ka mahaoi ana'ku nei, a ku i ke au ka halala. Aka, ua pono no ia apakau ana'ku, ina o ka loaa io no la hoi ia o na ninau Baibala ma kou Helu 12, o ka loaa ole ana kahi i hewa ai o oukou, a hooleia mai hoomano aku ana no, a hooleia'ku no aole pela ke ano o ka ninau, paakiki aku ana no. No ka hilahila  anei o oukou keia hana ana pela? Heaha  no la ka hewa ina aole io no ia o na haina  kupono; e noho malie iho no, aole ke kuamuamu aku a hana ino.
             E na hoa ! Ua oki ka waha kole, a hoopiha wale nei no i ko kakou mau nupepa. Eia wale no ka oukou pono i koe, e noi aku "E kuaelo." Ua lana no ko makou manao e loaa ana no ia J. W. L. ua mau ninau la ma keia ano, paa e hoi i ka oukou lalama e pela.
            Eia ka lua. Ua kauohaia mai no oukou e hele kino no a Keawaula i Waianae, a loaa, ku ua keiki pohaku oo la, a nana no e ao mai ia oukou i ua mau ninau paakiki nei, a nana no e malama i ko oukou ola, ku nui ae no a hoi mai, alaila, "hookanaka i Kipu," pono mai ia oukou, alaila, popopono kakou, a i nele mai ia oukou, alu aku ka pule a Hakalau aole e nele, he hoi puolo no kahi Alii.
             Aka, aohe no he maalili o ko makou makemake ia G. M. Koha, oia io no kekahi kanaka  akamai iloko o keia Aupuni. Eia no maanei kekahi Kumuao o Lahainaluna, o na makahiki i hala'ku la, a ke lohe nei no makou i kona mahalo nui ia G.M. Koha. Opala oukou.
JNO. S. KEKUKAHIKO
Kauhako, Kona Hema, Hawaii, Iulai 30, 1862.

Ninau Palapala Aina.

                1. Owai ka inoa o na Aina ma ka Ainapuniole Komohana aole kahaka?
            2. Mai Hawaii nei 'ku mahea na mokupuni o Poulebona me Maulikia?
            3. Mai Makao 'ku, mahea ka Mokupuni o Iuanaberelana?
            4. Mai Nuholani 'ku mahea ka Mokupuni o Revilasiseko?
            5. Ehia dekere lonitu mai ka Lae Hope a Kauai?
            6. Ina kekahi wati ma Kauai a o kekahi ma ka Lae Hope, pehea ka like ole?
            Me ke kanalua o ko'u manao i ka loaa ame ka loaa ole i keia mea he kumu kula oi kelakela o ka naauao o ka Kawaihapai, Waialua, Oahu.
J.H. Keliikuhia.
Honolulu, Oahu, 1862.

J.H. COLE.

                LUNA KUDALA. Ma Ua Hale Pohaku o Mi. Auiaui ma.Ma ke Alanui Alii Wahine. 33-6m

H. W. SEVARANA.

                Luna Kudala a mea Kalepa. Hale Mahoe.Alanui Aliiwahine.33-6m

OLELO HOOLAHA.
$50 MAKANA.

                E UKU IA NO HE $50 I KA MEA A MAU mea paha, nana e hai mai i kekahi mau a e hoomaopopo mai ai i ka poe nona na ilio i pepehi nui i na hipa o ka Ahahui Hanai Holoholona a me Ka Mahiai, a ina e ike ia kekahi mea e hele kuleana ole ana maluna o na aina e pili ana mai Pahiuahina a Lamaloloa, Kohala Akau, a maluna paha o kekahi aina e ae o na Ahahui nei. e hoopii ia no e like me ke Kanawai. E pepehiia no na ilie a pau i loaa maluna o ko makou aina hanai hipa: a o na holoholona na lio, hipa, kao, e hanaia no e like me na holoholona hele hewa, a e hoopii ia no ka poe nona ua mau holoholona nei. O ka poe mea holo-holona e holo nei maluna a ka aina o ka Ahahui, ua ae ia lakou e lawe aku i ko lakou mau holoholona a hiki i ka la 1 o Augate. 1862, a mahope oia manawa, e hanaia no e iike me na holoholona hele hewa. O ku palapala ae, e lawe aku i na holoholona, e palapala lima ia, a e kakau inoaia e ka Luna o ka Ahahui.
FRANCIS SPENCER. Luna o ko Waimea A.H.H. a me ka M.
Puuloa, Hawaii, Iulai 14, 1862. 33-3m.

Ili Hooluuia.

                AIA MA HALE KUAI PAPA O Kamuela, e loaa ai na Ili Hooluu, o kela ana, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai ike i ka makepono.  
KIMO PELEKANE
Honolulu, Mei 15, 1862.

Olelo Hoolaha.

                OWAU O KA LUNA HOOPONOPONO O ka waiwai o R. Keelikolani, ke hoomalu loa aku nei au i na holoholona, aole e hele maluna o ke Ahupuaa o Kamalo. ma ka mokupuni o Molokai, ina e hele na holoholona maluna olaila. e hopu ia no ia e kuu luna, oia o Peelua, a e hooaku ia no e like me ke Kanawai.
M. KEKUANAOA
Honolulu, Aug. 8, 1862. 37-1m

MAKEMAKEIA.
ILI BIPI,
ILI KAO,
a me keKELEAWE kahiko.

                UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co. (Burna ma.) ma ko lana Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 33 3m
C.BREWER & Co.

Olelo Hoolaha
I ka Lahui Hawaii.
PAPA, LAAU HALE, Pili Hale!
A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.

                UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUKOU i na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a PAPA O KELA ANO. KEIA ANO. LAAU HALE. o kela ano, keia ano. PILI HALE. PINE. AAHO, KEPA. PANI PUKA. PUKA ANIANI. OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA. Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e imi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau,  e halawai me a'u ke keiki  kamaaina. mamua  o ka hele ana aku ia hai. i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo  
KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Mei 15. 1862. 25-3m.

MEA ONO KA RAIKI!
E ka poe Kanu Raiki!

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA ka inoa malalo iho, e kuai nui i ka RAIKI, a o ka poe mea Raiki hou u paha, e niu ana aole i oo, e hiki no ke ohi mua kekahi uku hapa, ke kuai e ia ka Raiki me a'u. Eiu kekahi, na'u no e hoolawa i na eke i mea e pono ai ke halihali, a e hele koke nui mai ka mea Raiki oo, a me ka mea Raiki e ulu ana e kuai me a'u. Aia ma ka hale Kuai o KEOKI OLELO E. Ma ke kihi o ke Alanui Papu.
 35-3m

WAHIE! WAHIE!!

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA KA INOA malalo, ma ka inoa o Hui Hoomaemae Kopaa o Hono. e loaa mai na manao o ka poe e makemake e hana i olelo aelike e hoolao mai ma ko lakou hale hana, ma Honolulu nei, 1 15 paila wahie, i kela a me keia pule. A e ae no hoi lakou e hoolimalima me kekahi poe e make-make ana e hana i olelo aelike, no na paila wahie malalo iho o ka mea i haiia maluna, aka, e hahai mai nae oukou ma ko oukou mau palapala hoakaka i ke ano o ka wahie a oukou e hooili mai ai, a me ka nui o na pule i ko oukou manao e hiki ai ia ou-kou ke hoolako mai i ka wahie. E hoouna mai i ko oukou mau palapala e ka poe e makemake ana e kuai i ka wahie mamua'e o ka la 15 o Augate ae nei.
I HARTLETT. Puuku o ka Hui Hoomaemae Kopaa o Honolulu. 35-4t

OLELO HOOLAHA.

                O MAKOU O KA POE NONA NA INOA malalo iho, ke papa aku makou ina mea holoholona, Lio, Bipi, Miula, Kao, Hipa, Puaa, a me na kanaka kuleana ole, a me na keiki, aole e hele wale maluna o keia mau aina kula i papa ia, e hoomaka ana ke kapu Mai Kaaipuluna a hiki i Halelena, e waiho nei ma Manoa, ina e kue kekahi i keia olelo hoolaha, e hoopaiia oia e like me ke Kanawai.
J. HEOLO. KAILIAHI, KIKIPINE, AKAHI, E. EHU, KAILILEHIWA.
Manoa, Oahu. Iune 30,1862 34-1m*

HALE PAI KII.

                KA HALE PAI KII O Chase, MA KE Keena Pai o ke Kuokoa, maluna ae, e pili la ma ka aoao hikina o ka HALE LETA. E paiia na KII o na ano a pau ma ke Aniani, Ili, Pepa, a me ka mea Laholio, &c., a e paiia o hoi i a kii iloko o na ko-molima a me na pine umauma, a me na mea hoomanao e ae. 32-3m
H. L. CHASB.

Paddy!

                O KA POE MAKEMAKE E KUAI MAI IA MAUA I KE Padi (oia ka hua Raiki me ka ili.) e haawi no maua i 3 Keneta no ka pauna Padi oo-maikai, mai keia la aku.
G. P. JUDD A ME S. SAVIDGE.
Honolulu, Mei 15,1862. 25-3m

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALALO o nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $l OO (hookahi dala,) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $100 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.
P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi.
Lahaina, Maui, Maraki 31,1862. 19-tf

KAKELA ME KUKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI, NA BAKEKE, NA IPU TINI, NA PA LEPO, NA KAMAA. NA PAHI me na O-O, KA PAPA me na NOHO, NA IPUHAO, NA NOHO LIO. KA MEA E KAKAU,  NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaba, 1861.

OLELO HOOLAHA.

                KE KAUOHA AKU NEI AU I NA MEA a pau, nana i AIE mai ia'u, e hookaa aku i ko'u hope, oia no o C. S. Bartow (Bako.)
K. P. BONA.
Lahaina. Mei 10, 1862. 26-3m*

J. P. HUGHES.
MEA HANA NOHO LIO!

                AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho Paniolo nu hou. NA HAO WAHI a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAWAHA, a me na mea e pono ai ka lio NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI, NA HUIPA, NA HAO KEEHI, NA PALAKI LIO, NA KAHI LIO, A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, No ke kumukuai makepono loa! Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu. O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia na na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae. ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Aperila 1, 2862. l9-1y

E Makaala ! E Makaala !!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na ano a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena. A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.  
C. BREWER & CO., (Burua ma )
Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862. 25-3m

MOMONA MAKEPONO.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULA. nakauhali o H. Conawela, mala-ila kahi e loaa ai ka Bipi momona, Puaa momona, a me ka Hipa momona , a me na mea e ae he nui wale oia ano, no ka uku emi loa. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i pau hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa.
H. CONAWELA.
Honolulu, Mar. 13, 1862. 29-3m

MANUAHI, MANUAHI.

                E IKE OUKOU E NA KANAKA a pau. eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo, Na io bipi momona loa o na bipi kupaluia a pau o na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u HALE KUAI BIPI, a he manuahi loa ke kuai ana. Maanei wale no ke keu o na Io Bipi Momona, Waliwali, a Palupalu hoi, O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka ono oia mau mea. E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke KUAI MANUAHI, me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u, i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.
J. W. KAIKAINAHAOLE.
Honolulu, Aperila 25,1S62. 22 tf

HALE HANA PIULA. o
F. H. & G. SEGELKEN.

                MA KE ALANUI NUUANU, MA KAI IHO o ka Loiala Hotele. Mau mea hana, a kuai Piula, Hao, Keleawe, a me na mea e ae e pili ana i ka Oihana Piula, A e hoomoe hoi i ka Piula Wai, me ka hooponopono kupono i na mea a pau e pili ana ia oihana. Ua lako mau i ka Piula Wai maikai. E hele mai e ike no oukou iho. 33-6m

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HALE KUAI O LUI (C. H. BREWERS,) ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha, LAAU KAOLA, na a me na pou, a me na opaka e ae. LAAU PA a me na PINE PA, LAAU AHO HALE PILI, PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA, POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO. PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANlANI ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE. Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai, 33-6m

Olelo Hoolaha.

                OWAU O M. Kekuanaoa a me Ioane Ii, na kahu malaila waiwai o Victoria Kamamalu, ke kauoha aku nei maua i na kanaka a pau e makemake ana e hoolimalima i na aina o Victoria Kamamalu, Ia PAALAA a me KAWAILOA, ma Waialua, Oahu. A e hele oukou ia W.C. Lane, ko maua  Luna malama aina, me ia oukou e kamailio pu ai no ka uku  hoolimalima, a me ka nui o na ,makahiki, a me ka nui o na eka no maua Luna o ka maua ia e ae ai, o ka hora o kana hana ana, maluna no ia ona, aole ia me maua.
M. KEKUANAOA, IOANE II. Na kahu malama waiwai a V. Kamamalu
Honolulu, Iune 25, 1862. 32-2m

Wi Makemakeia.

                HE 10.000 PAONA WI I MAKEMAKE ia i keia manawa no, a e ukuia aku no na keneta ekolu no ka paona WI hookahi, me ka iwi no owaho. A he elima keneta no ka paona hookahi ke pau ka iwi i ka maihiia e lawe mai ia
F. HORN
Honolulu, Iune 6, 1862 28-2m

HOONANI HALE.
Makepono

                O KA POE A PAU E M AKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, " NOHO O NA ANO A PAU. " MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU! E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Washingtona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI  HALE o na ano a pau, a e kuai emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C.E. WILLIAMA. (UILAMA.)
Honolulu. Iulai 3, 1862. 32--6m

KAMANO ! KAMAN0 ! !

                1050 PAHU KA MAN0 MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o 35-3m
H. HACKFELD & Co. (Kalema.)