Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 44, 27 September 1862 — Page 2
Ka Nupepa Kuokoa.
O ka lele mai la no hoi ia o Debolo mahope o laua nei, aohe no hoi i emo o ka loaa mai la no ia o Keaka ma, hea aku la o Keaka Pepa ia Mele, " E Mele e ! ua hele mai nei au a wela." Pane mai la o Mele, "Auhea la hoi kahi ipu wai ?" Pane aku la no hoi o Keaka Pepa, " Eia no !" " Ni-niniia iho ka wai," wahi a Mele. Ni-nini iho la o Keaka Pepa i ka wai, o ka piha ae la no ia i ka wai, mai ka honua a hiki i ka lani, haule iho o Debolo iloko o ka wai, a au mai la aole he hiki wawe mai.
O ka haliu hou aku la no ia i ka lani, a puka keia, hoi hou mai la kela me ka pakeke hookahi no oia nei ka ana, o ka pau ae la no ia o ka wai. O ko ia nei lele mai la no ia a loaa hou no o Keaka Pepa ma. Kuni aku la no o Debolo i ke ahi ia Keaka Pepa. Kahea aku la no hoi o Keaka Pepa ia Mele, "E Mele e" ua hele mai nei au a wela. Pane mai la o Mele, " Auhea la hoi ko hua moa?" " Eia no" wahi a Keaka Pepa. " Hoopoha ia ae" wahi a Mele.
(Aole i pau.)
Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, SEPA. 27, 1862.
Ke olioli nei makou i ka hai aku i ka lehulehu, i ka hiki ana mai o ka laiki ma Honolulu nei; ma na moku a ma na kua o na holoholona. No keia Mokupuni wale no nae ka nui, no Koolau a me Ewa. Ke komo hohonu nei na poe he nui wale iloko o ia hana, no ka ike i ka nui o ka loaa, a me na pomaikai noloko mai o ia mea ; a ke mahiaiia nei na loi i waiho wale iloko o na la loihi wale i kaahope ae nei, a he nui no hoi na loi o ia ano mai kela pea, a keia pea o ka aina; aka, ua hiki mai nei paha ka wa e kanuia'i, a e kulapaia'i o ia mau apana aina waiho wale o kakou.
Ma keia mea o ka laiki i hoaoia iho nei, ua hiki i ka poe a pau ke ike, a he pono hoi ke hoomaopopo i ka oi io no o ka pomaikai, a me ka waiwai i loaa i ke kanaka, ke hilinai ia ma na loaa o ka honua'e; a nolaila wale mai no ka waiwai e hiki ai ke malama, a ke hoowaiwai mai i ka aina ; nolaila i pono ai ia kakou ke komo iloko o na hana kanu me ko kakou ikaika a pau, a malaila mai e loaa ai ia kakou na hua o ka pomaikai io, a e hoopau ae hoi i ko kakou noho hoopalalaha ana malalo iho o ka la, ua hiki mai ka wa e hana ai, a e huli aku no hoi i waiwai no kakou mailoko mai o ka honua. Ua ike kakou i ka hilinai ana i na mea io ole, e like me na moku Okohola, ua waiwai i ka wa a ia poe huli aila e ku nui mai ana ianei; a no ia ike ana ia mau wahi loaa, ua haalele kakou i ka huli ana i ka waiwai mailoko mai o ka lepo. Ua noho kakou me ka olioli nui i ka wa i hiki mai ai ke kakahiaka o ia mau la pomaikai; a ua ai kakou me ka ono i na loaa a kakou, i ka hiki ana mai o ke awakea, oia hoi na wa e piha mai ana o na awa o kakou i ua mau moku la o ia mau la, me ka mau no o ko kakou olioli ana ; aka, i ka hiki ana mai o kona ahiahi, oia ka wa i hoomaka'i na moku o ia ano e hookamolamola i ko lakou ku ana mai a me ka ahai ana mai i ka loaa io kakou nei la, ua hopu kakou i ka hoka, a ua kamaaina kakou i ka ho-a-a, i ka wa a ka Luna Auhau i kikoo mai ai i na auhau o kakou. O ke aha la ke kumu o ko kakou ho-a-a ana ? O ko kakou kali aku me ka manao lana e hiki mai ana na moku Okohola, a i ka hiki ole ana mai, ua hoka io kakou; no ka mea, o ka kakou kumu loaa ia. Oia iho la no ka uku o ko kakou hilinai ana mamuli o na mea mau ole, e like me na moku Okohola. A pehea kakou ke hilinai aku i ka opu o ka honua ? He mea i maopopo i na mea a pau, nolaila mai na pomaikai a me ka waiwai e hiki ai ia kakou ke hilinai aku me ke kanalua ole. Nona mai ka ai, ka i-a, ka waiwai, a me na pono no a pau o keia ola ana.
Eia no nae kekahi mea kupanaha, o kakou iho nei no; o ko kakou apo ole aku no i ka hana i kona wa e ku mai ana imua o kakou; ke holo nei ke kanu laiki, a ke nee mai nei ka pilikia i kekahi poe paha, no ka nele i ka poe paahana. Aole no o makou manao e kue aku i na pomaikai o ke kanaka Hawaii, i haawiia ia ia e ke Kumukanawai o kona aina nei; aka, ke manao nei no makou, he mea pono ole ke noho palaualelo, oiai ua hele a puni ka aina i ka hana ; aka, o ka uuku paha o ka uku ka mea a ia poe e pale mai, no ko lakou hana ole ana. Ke manao nei no makou, he uku kupono no e ukuia nei.
Ina paha auanei e noho keia poe kanu laiki, a loohiaia lakou e ka nele i ka poe paahana; alaila, e hoouna auanei lakou i poe kanaka hana no lakou, ma na Mokupuni aku nei o ka Pakifika, a ina e loaa mai ia poe paahana; alaila, e hopu ana no kakou i ka nele i ka hana, e like me mamua, i ka wa o na Pake i laweia mai ai ianei; a ke lohe nei no makou i ke kaniuhu nuiia o na Pake Kinikiu e noho nei, a i ka wa iho nei e noho ana ka Ahaolelo o keia Aupuni, ua hoopii kekahi poe e uku na Pake Kinikiu no ka auhau kino i $10 pakahi. Nawai la i kau i keia mau mea iluna o kakou ? Na kakou no. Ua makemake ole kakou e lalau aku i ka hana a ka poe mea hana, oiai ua waihoia mai imua o kakou. A no ia lalau ole ana o kakou, ua koiia ka poe mea hana e imi i poe paahana no lakou ma kahi e aku, a i ka loaa ana mai o ia poe; alaila, o ko kakou hoohele ia mai la no ia ma Ewa, a nele no hoi i ka hana ; a aia a ike iho kakou i ka nele, alaila, hoomaka kakou e hoohalahala, no ka nele i ka hana.
Ma na aina naauao ma Geremania, a me na Aupuni e ae, ua nui no na wahine i komo ma ka hana lima, aole no hoi ia he mea hilahila ; no ka mea, he hiki no ia lakou ke hana me ka pili kaumaha ole. A pela no hoi na wahine o Hawaii nei i ka wa mamua, he poe noho hana no lakou. A pehea la na wahine o nei au, aole paha o lakou makee i ko lakou kino a noho palaualelo iho ? Ea, e ka mea palupalu, ina ua komoia kou keena manao e na kuko haaheo, e pono no ia oe ke pale koke ia mea mai ou aku la, a e hapai hou hoi i ka hana, i hilahila ai kau kane, ina oia he kanaka palaualelo; a ina hoi he mau keiki kau; alaila, e hoopili mai no auanei lakou i na hana maikai au a ka makua i waiho ai imua o lakou.
No ka Hana Nupepa.
Ua lohe mai makou ua hookiia, a ua hiamoe ko makou hoa ka Pakipika, a no kona puka ole ana mai ika Poaha iho nei, nolaila ua manao iho makou ua oiaio ka mea i loheia mai nei nona. A nolaila, ke makemake nei makou e kuka pu me ko makou mau hoa, ka poe e makemake ana i ka Nupepa, me ka hoakaka pololei aku hoi i ke ano maoli oia hana.
Aole he hana kamalii keia mea he Pai Nupepa. He nui ke dala e lilo ana no ia mea, i mea e uku aku ai i ka poe nana e hana, a me ka pepa e pai iho ai, a me na mea e ae no hoi o pili ana ia mea. Aole no hoi e hiki ke hoopukaia kekahi nupepa maikai no na dala malalo iho o $4,000, a ina he nui na pepa e paiia ana, e hiki no i ka alima tausani na dala no ka makahiki hookahi. Nolaila paha ka mea i aneane hiki ole ai no na pepa a elua a kanaka Hawaii ke ola, no ka mea, e kau mau no paha auanei ke kaumaha maluna o ka poe e hoopuka ana ia mau pepa ; no ka mea, ina hookahi wale no pepa e paiia, alaila, o ke kumukuai iho la no ia e like me maluna, a ina hoi elua pepa, alaila, e papaluaia no ka lilo, oia hoi he $10,000 a oi ae paha.
O keia pepa o ke Kuokoa ua kukulu paaia oia. A ua hoomakaukauia na mea a pau e pono ai o ka BUKE 2, a ina he pono, alaila, e hoonuiia'na kona kino, a e hoomaka kokeia ana no ka hoopuka ana o keia pepa i ka wa e pau ai keia Buke. Ua kenaia'ku nei i mau kii hou, i mea e hoikeike ai imua o oukou, i na mea ano nui a pau e hanaia mai nei ma na aina e. A no ka nui o ia mau kii, a me ka hou loa, nolaila, e nui ana no na dala e lilo no ia mea. E hoomaka ana no ka BUKE 2 i ka malama o Ianuari, M. H. 1863, a nolaila, i pono ai i ka poe e makemake ana e lawe i keia pepa, ke hoomakaukau mua i na wahi dala auhau o kona ola, i hiki mai no ia o ka wa e hoomaka'i o ka Buke 2, ua makaukau ke dala, a e loaa koke mai no ia lakou na Palapala Hookaa mai ka lima mai o na Luna o keia pepa, a i ka wa e uku ai i ke dala, ia manawa no e loaa mai ai ka Helu mua o ka pepa, e like me ko na haole uku ana i ko lakou pepa.
A i mea e ike ai ko makou mau makamaka i ko makou ake nui e hoolako aku ia lakou me ka nupepa nui a maikai no hoi, nolaila, ua hoopuka makou i keia pule he Helu Kaulele no ke Kuokoa he eono aoao, a he 36 koluma, oia ka pepa nui hookahi i paiia na na kanaka Hawaii. Na keia mau mea e hoike aku ia oukou i ko makou makemake nui me ka manaopaa e haawi aku i pepa maikai, me na mea hou no hoi a pau a oukou e makemake ai. O ka makou hana mau no ia o ka hooikaika e hooko aku i ka iini a me ka makemake nui o ka Lahui Hawaii nei.
NA MEA HOU O HAWAII NEI.
Ua hauoli nui makou i ka lohe ana mai nei i ka holo o ka hana Pai Kii, ma ka Hale Pai Kii o KINI; a nolaila, ke Kahea aku nei makou i ka poe e makemake ana e pai i ko lakou mau Kii, e hele koke mai no.
Ke palapala mai nei o M. J. Kapihenui, o Kailua, Koolaupoko, i ka make emoole ana ka o Kaleomana, kane; aloha ino ia. Nolaila, i pono ai ia kakou ke hoomakaukau mua i ko kakou alanui e hiki ai i kahi maikai ; no ka mea, ua ike no kakou, " O ka la o ka Haku, me he aihue la ia i ka po."
HALE KEAKA.—Ua hele makou i ka nana i ka himeni ana a na keiki Hawaii ma ka po Poaono i hala iho nei, ma ka Hale Keaka, a aohe no a makou mea e hoahewa'ku ai ia poe ; aka, o ka Hula Hawaii ka makou mea i hoopailua maoli ai. Ua ike makou ma na nupepa o Kalaponia, i ka hailukuia o na wahi hula i holo aku nei ilaila, i ka huamoa pilau, akahi no nae makou a ikemaka, a no ka loaa ole ia makou o ka huamoa pilau, ke kumu paha ia nana makou i aua mai i ka hailuku ana'ku ia laua ia mea, aole hoi kau o ka lapuwale, a lapuwale maoli io no. Mai noho a hele hou e mahaoi.
AIHUE.—Ua lohe mai makou ua aihueia mai ka waihona aku o E. R. Coffin, ma ke kahahiaka o ka Poalima, oia ka la inehinei, he 20 dala a keu ae, aole nae i loaa ka mea nana i aihue.
Ma ka nana ana i ka aoao o na Olelo Hoolaha, e ike no kakou, ua hoi hou ae nei ko kakou mau makamaka o AILUENE, a me UWAILA, ma ka oihana lole pipi, a ua makaukau loa laua e kuai aku i ka pipi momona loa, no ke kumukuai i like me ko Ulakoheo. I ko laua hale kuai no ma Kolopo, Alanui Nuuanu, malaila oukou e ikemaka'i i ke kahe mai o ka hinu, o ua mea he momona o ka pipi.
NA KANAWAI.—Ua pai iho makou ma ka Helu Kaulele a me ka aoao 4 o keia pepa, i na Kanawai a pau i hooholoia e ka Aha kau Kanawai o ko Hawaii Pae Aina, no ka M. H. 1862. Ma kela mea, ua loaa i ka poe a pau e lawe ana i ke Kuokoa na Kanawai a pau o keia Kau iloko o keia Helu hookahi, a ua hiki hoi ia lakou ke huli koke iho me ka luhi ole, ke makemake lakou e ike i na Kanawai o ke kau i hala iho nei. Aia ka Bila Haawina ma ka Helu 42.
E pono e kapili i ka Helu Kaulele me keia Helu i nalowele ole ai.
Ua loaa mai ia makou he leta i kakauinoaia e D. Manuia, Keikenui, a me Nawaakukui, no Kawaihae, Hawaii, e hai mai ana i ko lakou pakele ana mai make i ka moana o Maui. Ia lakou e holo aku ana a pili ma ka aoao o ka moku Kilauea, me ka ike mai o ke Kapena, he mau ohua lakou e holo ana i Kawaihae; aka, ua kuupau no ke Kapena i ka holo o ka moku, me ka manao ole mai ia lakou, a mahope iho o ko lakou kahuliia ana a aneane e make i ka moana, akahi no a hookanalilii mai ka holo o ka moku. Nani ka pakele ana o ia poe i ka lokomaikai o ke Akua.
KA MARE WIKIWIKI ANA I MEA E MIHI HOU AI.—I kela la aku nei la, oiai iloko o ka huli ana i na mea hou, ua loaa ia makou he Keonimana me ka i a Kelepa kanikau e pulelo ana ma kona poohiwi. Na ka manao kupanaha makou i koi mai e ninau aku i ke kumu o keia kau ana i ke kanikau, me ko makou manao wale aku nae, i kauia i mea hoikeike aku he hale kuai Kelepa kona; aka, ua hoopuiwaia mai makou i koiala hai ana mai, " I kau ka i kanikau i mea e hoomanao ai i kona la i mareia'i." Hu ka aka ! o ke kanikau ka hoi ka mea e hoomanao ai i ka la hoohauoli o ka naau, e laa ua wikiwiki la, ke mihi hou la.
NA LUNA AUHAU.—Eia iho ka papa inoa o na Luna Auhau o keia makahiki 1862.
NO HAWAII.
HILO—S. Kipi. KONA AKAU—Kapukui.
PUNA—Lainaholo. KOHALA HEMA—C. B. Laiana.
KAU—F. S. Laimana. KOHALA AKAU—S. P. Koko.
KONA HEMA—H. Kanuu. HAMAKUA—H. Keau.
NO MAUI.
LAHAINA—J. Crowninshield. HANA—J. Forsyth.
WAILUKU—J. D. Haverkost. MOLOKAI—Moku.
MAKAWAO—J. Keohokana. LANAI—Kahoakano.
NO OAHU.
HONOLULU—A. Fornander. KOOLAULOA—Kaluhi.
EWA & WAIANAE—H. Kahanu. KOOLAUPOKO—J. W. Makalena
WAIALUA—W. C. Lane.
NO KAUAI.
WAIMEA—Paul Isenberg. ANAHOLA—S. Kaui.
KOLOA—G. H. Dole. HANALEI—Chas. Victor Dudot.
LIHUE—Solomona. NIIHAU—Puhiula.
Ka Nu Hou Mua no ke Kahua Okohola mai.
"HA KI BOLO!"
Ua weheia'e nei keia ulumoku i ke ku ana mai nei o na moku ma ke kahua o aila mai iloko o keia mau la iho nei. Ekolu moku i ku mai nei mai ka moana Atika mai, ua piha pono i ka aila. Oia mau moku o Reindeer he 1450 pahu aila o nei kikina, 23,000 paona iwi; o ka Briganza he 600 pahu aila Sepama, 1,300 pahu aila Kohola, a he 20,000 paona iwi; a o ka Florida me 50 pahu aila Sepama, a he 1150 pahu aila Kohola, me 16,000 paona iwi.
Ua ano e keia, ina mea i loohia mauia i neia poe lawai-a o ka moana anu, ua pau pono na pahu o keia mau moku i ka piha ; aole no ka he ino nui o ke kahua o i-a i keia kau mai nei, nolaila, mai no paha ka laki o neia mau moku. Ina e mau paha ka laki ana o na moku lawai-a Kohola, e nui hou mai no paha auanei na moku o ia ano ma keia pae aina, e like me na makahiki lailai wale i hala aku nei. Eia iho malalo nei ka papa inoa o na moku i lohea mai nei, a me ka nui o na Kohola i loaa ia lakou. Ma ka hoohalike ana he 125 pahu paha o ke Kohola hookahi. Eia iho na inoa o ua mau moku la:
KOHOLA.
Aug. 1—Victoria (Hawaii,)....................... 0
12—Kiapa Isabeta............................ 4
12—" Navy........................................ 3
13—John Howland........................... 5
13—Kohola (Hawaii,)........................ 1
13—Ocean......................................... 3
13—Thomas Dickason...................... 7
20—Kiapa Coral..........(1000 paha).. 7
30—Champino.................................. 5
20—Barnstable................................ 4
20—Gen. Teste (Farani).............. 5
22—Chatherine.............................. 4
25—Zoe............................................. 1
28—Fanny........................................ 15
Ua loheia mai nei ma Kauai ae nei ka moku kialua Wailua me 400 pahu aila Sepama a ua piha no hoi i ka aila nui, e ku koke mai ana paha ia i keia mau la iho.
KA NU HOU!
HOOUKA KAUA NUI.
HEE O STONEWALE JACKON!
25,000 KIPI I PIO!
Ma ke ku ana mai nei o ka moku kiapa Amerika Auckland, iloko o na la he 17, mai Kapalakiko, ua loaa mai ka nu hou mai ke kahua kaua mai a hiki i ka la mua o Sepatemaba.
He mau hoouka kaua nui iwaena o na aoao e kaua nei ma ka la 27 a hiki i ka la 31 o Aug. I Warenatona o Gen. Pope me kona puali kahi i hoomoana'i; aka, ia ia ilaila, ua ike oia i ka aneane huli o ka poe kipi ma ka aoao Akau o na Koa Aupuni a aneane hoi e komo ia mawaena o Wasinetona a me na Koa Aupuni ; o ko Gen. Pope haalele koke iho la no ia i kona kulana mua, a hoi mai la me kona puali, ua maheleia iloko o na papa ekolu, a pela ka hele ana mai a hiki i ka huina o Manasa. Ua hoouna aku la no hoi oia ia Gen. McDowell, e hele e keakea i na koa kipi e hele ana i Manasa, mai Gainesville aku, a kona puali holookoa hoi, e nee hele mai ana ma White Plains mai, a maloko mai hoi o kekahi wahi i kapaia o Thoroughare Gap. Ua hanaia ia mau hele ana me ka poino ole. A ua ho-a loa ia aku hoi o Gen. Longstreet o ka Hema, a ma ka aoao Komohana. Ua hoomoanaia no hoi he mau koa i Greenwich, i hiki ke kokua mai ia Gen. McDowell, ke loohia oia i na enemi nui loa.
I ka hele ana mai o na puali Koa Aupuni malalo o Gen. Hooker ma ke ala e hiki aku ai i Manasa, ua halawai oia me na koa kipi ma ka auina la o ka la 27 o Augate, ma kekahi wahi i kapaia o Kettle River, a ua kaua no ma ia wahi me ke koa nui no o na aoao a elua ; aka, ua pio nae na koa kipi, he 300 ka nui o ko lakou poe koa i poino, i pio, a hoehaia, a make hoi. Ma ke kakahiaka o ka la 28, ua nee koke na Koa Aupuni i Manasa, kahi i hoomoana'i o Gen. Iakesona, ke kamaeu o ka Hema, i ka hiki ana'ku nae ilaila, ua haalele kela ia wahi iloko o na hora ekolu mamua'ku o ko na Koa Aupuni hiki ana ilaila. Emi hope aku la kela ma ke alanui o Centreville e hele aku ana i Wasinetona. Ua loaa e nae oia ia Gen. Sigela he eono mile mai Centreville mai, ma ka auina la o ka la 27 o Augate; a ua komo koke na aoao a elua iloko o ka hoouka weliweli, a ua mau aku ke kaua ana a hiki wale mai i ka wa a ka po i kaili aku ai i ka malamalama; a ua hoomoeia no hoi ke kaua ana ia po, me ke ano nawaliwali no nae o ka poe o ka Hema.
Ma ka wa kakahiaka nui o ka la 28, he kaua nui kai hooukaia, he kaua nui weliweli ma kekahi wahi e pili kokoke ana i Gainsville, a ua huipau mai na koa a pau o na aoao a elua ma ia wa, a ua hoomakaia ka hoouka ana i ka puka ana mai o ka la a hiki i ka napoo ana ; ia wa, ua hee aku na kipi mai ke kahua a lakou i hoomoana'i, a ua lilo iho ia wahi i na Koa Aupuni ; aka, no ka maluhiluhi loa no o na koa Akau i ka wa i hee ai o ka Hema, nolaila, ua hiki ole ia lakou ke alualu aku.
Ke noho koke mai nei no nae na poe Hema imua o na koa Aupuni, aka, ua ano nawaliwali nae; he 8000 ka nui o na koa Aupuni i make ma ia la i kaua ai, a i ka manao wale ia'ku e ka poe i ike, me he mea la ua papalua ko ka Hema mau koa i make i ka Akau. Aole no o Iakesona i kii mai a hoouka mai i ke kaua, aka, he pale wale mai no kana hana i ke kii aku a na koa Aupuni e hoouka ia ia.
O ke kahua i hooukaia'i o keia kaua mai nei, oia no kahi ponoi i hanaia'i ka hoouka kaua o Bulu Rana, a nolaila hoi paha kekahi mea i kuupau loa ia o na koa Aupuni wahi a Gen. Pope i hai mai ina poo Aupuni i Wasinetona, ua lohe mai ia i kekahi e kona puali ke nee nei ka na koa o ka Hema iloko o na kuahiwi. Ma neia mau la i hoouka ai, ilaila no na General akamai o ka Hema, oia hoi o Gen. Darice, Jackson, Ewell, Taliaferro, Dill, Stuart, a me Lee. Pela ka olelo a ka Nupepa o ka Akau i hiki mai nei.
Ma ka la 30 o Augate he hoouka mai o a o o na puali, a ua emi hope aku o Gen. Pope a me kona puali a i Centreville. Ma ka la 31 mai no ua kaua no, a ua poino he 8000 koa Aupuni, a he 1600 koa kipi, oia hoi ke huiia ka poe i pio, hoehaia, a make no hoi, a ua lanakika nui ka aoao Akau, Aka, e pono no ia kakou ke kaupaona i na mea i hoehaia mai nei, a e hiki no hoi ia kakou ke hoomanao ae i kahi o ko kakou lohe i hiki mai nei, no ka mea, hookahi wale no wahi Nupepa i hiki mai ma keia moku mai nei.
Ua pio he 25,000 koa o ka Hema, a he pakele mahunehune wale aku no ko Stonewall Iakesona, i kona holo ana me kekahi wahi hapa uuku o kona poe koa. O ke kumu o ke pio ana o keia mau koa, oia no ke komo ana mai o Gen. Banks me kona puali holookoa ma hope mai o Iakesona, a ua paa mai hoi o mua ia Gen. Sigela a me McDowell, nolaila, ua kaa pono na koa Hema mawaena konu, a oia iho la ke kumu o ke pio ana o ua poe la.
Ke loheia nei ka leo o na pu e kiia nei e na aoao kaua, e ka poe e noho nei i Wasinetona, a ma ia mea, ua maopopo ia kakou ke kokoke maoli no o ke kahua kaua i ke Kulanakauhale Alii.
No ke ahiahi loa o ke ku ana mai o ka moku i ke ahiahi nei, nolaila, aole e hiki i na mea Hou ke hookomoia ma keia pepa. Ua nolowale hou o Gen. Iakesona, aia la i hea kahi i holo ai, ke manao waleia nei ua komo aku oia iloko o Peneselevenia. A o kekahi o na mea hon i paiia i keia la, ua kue nui e ka nu hou i hiki mai nei.
Ua manaoia e kaua ana o Farani me Enelani, a keia pule ae hoomaopopo aku makou i na mea hou i hiki mai nei.
NO EUROPA.
Kumakena ua mea he kaua ma na Aupuni o Europa, aia o Rusia i keia mau la iloko o ka hookeke kuloko, ke puhiia nei na hale o ke kulanakauhale nui o Rusia, oia hoi o St. Petersburg; ke poha mai nei ka leo, " He ahi ! he ahi ! " ma na mokuna a pau o ia Kulanakauhale Alii. Ua lilo aku na hale nani o ia wahi i ka lapalapa a ke ahi, he mau tausani okoa o kolaila poe kanaka, ua nele i kahi e loaa mai ai ke ola ma ka hana-lima ; ua hoopaaia kekahi alii nui o ko ka Moi alo, aia ia Aupuni iloko o ka moana hohonu o ka pilikia, aohe wahi i nele o ia Aupuni i ka haunaele.
—Aia o Auseteria ke noho haalulu nei, ke ninau la ia ia iho i kahi a Garibaldi e manao nei e hele me kona mau koa, ua hoonaueueia ke ana kau malie o kona noho maluhia ana, a ke hoomakaukau nei ia ia iho e pale aku i ka enemi ; aka, aole ia i ike i ua enemi la ; ua hooleleia kona oili, a ua hele a " kau ka weli a ka ua iluna o ka laau."
—Ua hoouna'e la hoi o Italia i mau moku kaua i Anakona, e kiai ai i ke kai Adiriatika (Adriatic.) Ke naue aku nei o Garibaldi me na koa he 500 ma Kateta, me he mea la o kona makemake no ka hiki maluhia'ku i Palemo ; ua hiki maikai no oia ilaila. Ua hanaia he ahaaina olioli nui ma Sosela, i mea no na kanaka e hoike mai ai i ko lakou aloha a me ko lakou mahalo ia Garibaldi, a ma na halekeaka o Mailana, ua hoopukaia'e na huaolelo e ka lehulehu, " O Roma a i ole ia, o ka make." A ia Garibaldi i hiki ai i Recco a me Palamuta, a penei no kana mau olelo i kolaila poe kanaka, " Ua hiki ole i ke ano o keia noho ana ke hoomauia. Ke kue nei au i ke Aupuni, no kona hookuu ole ia'u e hele i Roma. Ke hele kue nei au ia Farani, no kona kokua i ka Pope. E lilo ana no o Roma ia'u, aole o'u manao no ke knmukuai e loaa'i. O Roma, a i ole ia, o ka make ! Ina wau e lanakila, he pono maoli hoi ia, a ina hoi aole, alaila, e hana ino no au i ka Italia a'u no i hana'i."
—Aia ma Enelani na Luua o ke Aupuni o Amerika i hoouna'ku nei, e kuai i mau mea kaua, na pu, a me na mea e ae no e pili ana i ka haawi aku i ka make i ka enemi.
KA MARE ANA O KA PRINCESS ALICE. —Ua mareia ke kaikamahine alua a ka Moi Wahine Victoria, ma ka la mua o Iulai iho nei, me ka mea Kiekie, Prince Louis, kekahi o na keiki Alii o Geremania. Ua hoohuiia laua ma ko laua wahi me ka hoike ole ia i ke akea. Aole laua i mare no ko laua ano alii, a i mea hoi e hoomaikai ai i ka noho ana o ko laua mau Aupuni; aka, ua mare laua no ke koiia e na manao makemake o kekahi i kekahi, ua kahe ka auwai o ko laua manao ma ka auwaha hookahi, a ua hoopihaia ko laua mau puuwai, e ke aloha hemolele no kekahi i kekahi.
—Aole no paha hoi e loihi ka wa e hala, a o ka mare mai no hoi ia o ka Mea Kiekie, Princ of Wales, ka hooilina o ka noho Alii o Enelani, me kana wahine i hoopalauia'i, oia ka Princess Alexandria o Denmark.
—Ma kekahi halawai ma Ladana, ua hiki mai na Luna, mai ke Aupuni mai o Italia, Potugala, Sepania, Inia, Auseteria. a me kekahi mau moku o Amerika Hema, e hai mai ana ia mau Luna, ua nui na aina ma ia mau Aupuni i kupono no ka pulupulu.
—Ua palapala mai ka Bihopa o Olina, Farani, i na Bihopa a pau malalo iho ona, e kauoha ana, e pule lakou a pau no ke kaua ma Amerika, a e noi aku i ka mea MANA LOA, e hoopauia keia kaua ana ma ia aina, i ka wa e aeia'i ka hookuu ana i na Nekelo, mai kela pea, a keia pea, o ka aina. Ma ia mea, ua maopopo lea ia kakou, ka makemake nui o ia poe e hookuuia na Nika e hookauwa kuapaaia nei ma na moku aina Hema o Amerika Huipuia.
—Ke hoounaia nei na koa a me na'lii koa wae o Vesala, Farani, i Mesiko, a ke hooiliia nei hoi ka pu iluna o kekahi mau moku, a e hoounaia'na ilaila. Ua loheia mai ke pio pinepine ana ka o na koa Farani, i neia mau hoouka kaua ana mai nei ma Mesiko, nolaila paha keia hoouna nui ia o na koa ilaila.
—Ua pau i ka hoihoi mai i ko lakou mau Palapala Hookohu, na Kuhina o Hesse Cassel, oia kekahi o na moku o Geremania, a ua aeia ko lakou hoihoi ana mai i ko lakou mau Oihana, a pela no hoi na Kuhina o Helene.
KA MOI WAHINE VICTORIA.—Ma ka la 20 iho nei o Iune, oia ka Iwakaluakumamalima o na makahiki o ko Victoria noho Moi ana maluna o ke Aupuni Hanohano o Beritania Nui, a eia no ia i ka wa e awakea ana o ka la o keia ola ana; no ka mea, he opiopio wale no ia i ka wa ona i hooalii ia'i, oia hoi he 19 wale no kona mau makahiki ia wa. He umi wale no o kona mau kupuna i loihi ka noho ana ma ka noho alii. Aka, o ko lakou oi o Kini Keoki ka akolu, ka moopuna a Kini Keoki ka alua ; no ka mea, he 60 na makahiki o kona noho alii ana ; aka, o na makahiki hope loa, ua hiki mai ke ano ohewahewa ia ia.
Na Palapala.
Holo ka hana
O KA NUPEPA KUOKOA.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :
Ua mau ka holo o ka hana o ka Nupepa Kuokoa, mai ka hoomaka ana, a hiki i keia ahiahi a'u e kakau manao nei, imua o na lehulehu a pau, e makaikai ana i ka loa a me ka laula o kou mau aoao. Mai ka Helu 1 a hiki i ka Helu 42, ua hoeueu ikiia ne no na puuwai e iini, e moni ana i na wai momona o ka Nupepa Kuokoa, no ka mea, ua lawa ia i ka makemake puni mea hou. Iloko o ka malama o Augate la 8, o keia makahiki no, aia hoi, ikeia'ku la he ao panopano eleele, a maloko oia ao, aia ka ! he kanaka e kau ana maluna o ka lio, a oia no ka o Generala Makalelana, e like no hoi me ka uila i anapu mai iloko o na ao i hoopihaia i ka ua, a kui koke mai no ka hekili, pela no na manao uila o kela a me keia mea, i piha i ka olioli a me ka makemake, i ka ike ana iho i ke kii o Generala Makalelana, a me kona moolelo, a me kana hana. Ia manawa ua piha na waha i ka hooia i na olelo a ka Luna o keia Nupepa Kuokoa, me ka olelo iho. " Nani! Nani! Holokahana ! Holokahana!!" a he hale halawai ia e ku nei i Lahaina, o Holokahana. Kai no hoi o ka nani wale no ia, e i aku no ka hoi ua mea he nani, a he mea makehewa paha ia ia'u ke hai pakahi i na nani a pau e hoea hou mai nei i keia mau nupepa, no ka mea, ua pau kakou a pau i ka ike, ka poe e lawe ana i kona kino. Aole no hoi paha owau wale no hoi piha i ka makemake, o na mea no a pau o ko makou kaona nei, a he keaka mau ia e noho nei. Aole no hoi no ke kii wale ko'u makemake; aka, no ka nana ana i ke kii, a me ka wehewehe ana o kana mau hana weliweli a eehia no hoi, a o ka maikai maoli no.
Hookahi nae a'u mea hoohalahala iki, o na ninau a ka poe e haawi nei iloko o kou kino, a he mea hoopiha wale iho no ia ; aka, he pono ka ninau i na ninau, i na hana aku ka mea i haawiia i na ninau, a i loaa ole, alaila, e pono e hai mai no