Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 4, 24 January 1863 — Ka Nupepa Kuokoa. HE KAAO NO KE KEIKI ALII OPIO CAMALAZAMANA. A ME KE LII WAHINE OPIO BADOURA. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

HE KAAO NO KE KEIKI ALII OPIO CAMALAZAMANA. A ME KE LII WAHINE OPIO BADOURA.

I'i / •<" tnm o ka .-4rahan A»_yWf. /*"••>• i>>;i Kan'n m* - ianahiiu. u ' '>i.i i i' >.w n,2 -j A<; j-i (:u<i kiimn tn> Kanaha Kuwiii>atit:n. lIELU 3. T;A OAMALAZAMANA I HOI 1110 m <; [lom ia Badoura, mnkau ue la ia •;'l i ke Ak«ia, a Imli aku la ma kahi e, i me k(»na olelo iho uae iloko ona, V. hoomaiiawamii au, malie i ka wa i iiiiiiu ni kuu makuiikano, a hoopna la'u il<»ko imm, ua law« nmi n<?i kela i keia k;iikaiiiaiiiii(j a hoomoe ma kuu aoao, a ua kau»>lia uiai j>alia kela e liooliiamoe ]<i:i i;i keia ke lioala aku au, a olelo mai ia i;i nt i, o na mea a pau n Camalazamana r haiia inai ai ia oe, e liai mai oe ia'u. Malie no paha ke ku mai nei kuumakuakane m;i kalii a'u i ike ole aku ai, i ike | inai ai ia i na mea a pau a'u e hana aku ! ni i keia kaikamahine, a i kakaliiaka nuku mai "kela ia'u,n e olelo mai, no ke aha la oe i olelo mai ai aohe ou makema-, kf e mare, a mahope, honi oe i keia kai- ; kamahino, a apo nku. Nolailn, e hoo- j kaawale mai au ia'u iho, o hoohilahilaia anauei au iuiua o kuu inakuaknne. Aole au e hoopa hou aku ana i keia kaikamnmahine i keia wa, aole no hoi nu e nana aku ; aka, e lawe au i kekahi inea ona, i, iiu'il no'u e hoomnnao ni ia ia, i loaa ai j oua hoailona mawneno o'u a me ia." j Alailn, hnpai ae In o Camnlaznmaun i ka limn o Badoura, n wehe ne la i ko komo, i a hookomo ilio la i kona limn. Ua kakau-; ia ua komo nei i kein mnu olelo: j " Mai m.mao 00, im poinn au i koia kauoha, j M:k!)ufK> o kuu kiinwiile loihi loa aun, K kuii hrtku. e lukomnikai, a e hooumuao mai ia'u ! ! M ili i o honi nu i ko waha, a mo ou papalinn, ! Ma o Alaho, aolo au o haalele iki ana ia oe, j Ko heieliewa oe mai ke alanui aku o ko aloha." Komo iho In o Camalar.amaua i ua ko-' mo nei, a huli aku la ke ulo ma kahi e, a hiamoe iho la. I ka iko una nku o Me-i mouna i ko ia la hnli nna ae i kuhi e, I pilia loa iho la ia i ka olioli, a olelo aku | ia Danasi n me Casicasi, 44 Ua ike aku la; olua i ka'u mea alohn, i ka liuli ana aku la ma knhi e. E hoomanao olua i ko ia la ike nna ia Badoura, n me koua nnni a pau, aole nae kela i npo aku ; aka, ua hnli aku la kona nlo ma kahi e, a hiamoe iho la." j 14 Ua ike nku la maua i ka hemolele oj koua manao." j Hookuwa ukulele iho la o Memouna ia ia iho, a uahu aku In i ka a-i o Badou- j ra, ala ae la ia a ike iho In ia Cnmnlnza-! mana e moe ana ma kona aoao, nie na! papalinn i like me ka anemone, a me na | maka uana e hoohilahila na wahiue a pau,; a he waha kona e like me ke Sila o Solomonn. I ka ike ana iho o Badoura, uluku ae la ka manno, a olelo iho la iloko ona, 41 Auwe kuu liilahila! he malihini keia keiki,aole au i ike in ta| ; heaha la kona mea e moe nei ma ko'u ooao iluna o ka j j>ela hookahi ? " Nana iho la o Badoura, j a ike i ko ia la nßui luā ole, olelo hou iho I la, 41 Ma o Alahe, ua hke keia keiki ine ka mahina, a ua kokoke kuu puuwai e nnha i ke aloha ia U. Heaha la ko'u mea e hilahila ai ia ia ? Ma o Alahe, ina wau e ike o keia ke keiki i koi mai ai i kuumakuakane e mare, ina aole wau e hoole." Nana hou iho la o Ikukuim i na |>Qpalina o Camalaxamana, a olelo iho la, i4 E kuu Ilaku, ka mea aloha a kuu puuwai, n itie ka malainalama o'u mau maka, e ala ae oe e hiamoe nei!" A iwoluliluli iho la, a aolie o ia nei «hi iki ae, ua uhiia mai keia e ka maua o Memouna. Noke nou iho la no o Badoura i ka hoola, a olelo h«>u iho la, 44 Ma ko'u ola, ke koi aku nei au ia oe e hooko mai i ko'umnkemake, a e ala ae inai kou hiamoe! E ala ae e kuu Haku, mai hiamoe oe. n Nolaila, olelo hou iho la no o Kuini Badoura, " lieaha la kou mea e hookano nei i kou naoi ? He nani no hoi oe, a pela no hoi au. A heaha la kou mea e hana nei pela. Ua aoao mai nae paha kuu makuakane »a oe, kela kanaka paoa, aohe ona make pane mai ia*u 1" Ow&ka ae la na maka o Camalazamana, a ikaika j loa ae ia ke aloha o Badoura. Kahea iho la o Badoura, 44 B kuu Haku, e kamailio r «>ai oe ia'u ! E kuu mea aloha, kaua e

kamailio ! E pne mni hoi oe ia'u, a hai mni la'u i kou inoa ; no ka mea, ua pouli ko'u manao ia oe." Hoaia hou aku la *no keia, a ike iho la i ke komo ona e paa ana i ko ia la hma, uwe ae la keia me ka hikilele nui, a olelo iho la, {t Auwe! Mao Alahe, o oe maoh no ka'u mea alo ha, a ua aloha no hoi oe ia'u, a ke hoano e mai nei nae hoi oe, ua hele mai oe i ko'u wa e hiamoe ana, a aole au i ike i kau mea i hana mai ai ia'u ; aka, aole au e wehe mai ana i kuu komo. mai kou lima mai." Huli iho la keia i mea nana e lawe ai i mea hoomnnao, a unuhi ae la i ko ia la koino, a hookomo iho la i kona lima ; a mahope iho honi aku la, a hookomo iho la i kekahi lima ona malalo o ko ia la a-i, a hiamoe hou iho la ma ko ia la aoao. I ko Memouna manawa i ike ai i keia, piha loa iho la oia i ka olioli ; a olelo aku ia Danasi, uUa ike aku la oe i ka hana ana a ko mea aloha, no ka nui loa o < kona aloha i ka'u inea aloha a me ka hana nna nku a knu mea nioha i ka'u, nolaila, he oiaio loa, o ka'u kai oi aku mamua 0 kau." Olelo nku ia ia Casicasi, " E hoihoi olua ia ia ; no kn men, ua kokoke e ao, a ua hala ka wa pono o ka'u hann." ; llopu iho la no hoi laua in Badoura, a i hoihoi aku la, ku iki iho lu o Memounn, a ! i hele nku la. j | Ike kakahiaka nnn ne, ala ne Ia o Ca- i malazamnna mni konn hinmoe nna, a nana | nku la io a ianei; aka, aohe ona ike hou I • Ika wnhine i moe pu ni me in. Nolaila, j olelo iho la ia iloko ono, " Henhn ln ke- j in ? Me he mea la e imi nna kuu mnkua- 1 knne e mnre au i ke kniknmahine i moe | pu ni me a'u i ka po nei, a mahope iho o! ia hann nna, ua lawe hou aku, i mea no'u j e kau nui ai." A kahen aku la keia ike : kanaka ona e moe ana ma ka puka, a ni- | nau aku, " Owai ka mea nnna i lawe aku ; nei ke kaikamahine i kuu wa e hiamoe : ana ? " Ninau mni ke kahu, " Ka wnhi- \ ne hen ? " " O ka wahine i moe ai ma | kuu aoao i kn po nei," pela aku o Cama-; la/.ainana. | I Hoa-a loa iho la ke kahu ; akn, pane j |mai nae, " Aohe he wahine me oe, a aole i j no he mea e ae, pehea la auanei e hiki ai j jka wahine ke komo mai, e moe ann wau i mahope o ka puka, a ua kiia a paa ? Ej kuu Haku, aohe wahine.aohe no he mea e i !..... . i ae i hiki mai i ou nei." kt Wahnhee oe e nn | ; kauwa moewaa. Manao anei oe, ooe j i kekahi mea nana i hoopunipuni mai ia'u, a j j huna i ka mea nana i lawe ke kaikamahi- j ne ? " Pioloke loa iho la ke kauwn, n ole- j lo aku, 44 Aohe nu wahine opio, aohe no | hoi he kannka opio i komo mai iloko nei." | Huhu loa iho la o Camalazamanaj a olelo; uku la, 44 Ua aoia moi oe ika hoopuni-1 puni, e hele mai io'u nei." I ka hiki ana o ke kauwa, hopu mai la o Cnmalazainana ma ka a-i o ka palule, a kulaiia ; iho a hina iho la ilalo ; nokeia iho la i ka ; i pepehiia a kokoke e pau ka ike, a nmho-1 : pe iho, nakiiia i ke kaula huki wai, a hoo- J j kuuia iloko o ka punawai, he manawa anu j jloa ia. Hookuu iho ki keia a komo iloko ! •o ka wai, a jxiu ia, huki ae la iluna. I keia inanawa a pau loa, e kahea mai j nna ke kauwa e kokua ; aka, kahea iho j la o Camalazamana) " Mao Alahe, aole i . i au e huki ae nna in oe, a hai mai oe i ka) ! moolelo o kela wnhine, a hai mai ia'u i; kona mea nana i lawe i kuu wa e hiamoe j ana." Nolaila, pane mai la ke kauwa ; 44 E huki aku oe ia'u, alaila au hai aku ia oe ika oioio." Iluki ae la o Camalaza- j mana a kau iluna, ua hele ko ia nei kino a opili i ke anu. j I kona kau ana ae iluna, oielo aku ia, j | 4l E kuu Haku, e hookuu mai oe ia'u ej j hele ae au e uwi i o'u mau wahi iole pulu ! , i ka wai, a kaulai aku, a komo iho i wa- j hi lole hou, a hoi mai au, hai aku ia oe i ka moolelo oua kaikamahine la." Ika aeia ana aku o ua kauwa nei, o kona holo |aku la no ia me ka hoomaha ole, a hiki aim i kahi o ka Moi, ka makuakane boi o ;Camalazamana, i kona hiki ana aku i ka ihale, e ninaninau ana ka Sloi i ke Kuhijna, i kp itoo[>aaia ana o ke keiki, a olelo ;nwii ke Kuhina, » Mao Alahe, mai ma;kau oe, aole e ioaa ana ia ia ka pilikia." laua £.olelo ana pela, kahea aku ana jkeia, H ko makou Haku, ke Sulatana, .ua pupule ko keiki, a o keia kana mea i ;hana mai nei ia'u." A olelo mai nei kela ;ia*u, 44 He wahine me a'u i ka ponei, a iua hoi uialu, nolaīla, e hai mai oe ia u/V ; Aka, i ka lohe ana o ka Moi i keia mau iolelo, kahea ae la ia, e kuu keiki, a piha |loa iho ta ia i ia ukiuki i ke Kuhina ; no jka mea, oia ke kumu o ka loaa ana o ke>jia pilikia a kena koke aku la ia e hele e »|naua a ike pono, alaila, hoi mai a hai aku |ia ia i ke ano o keia mea.

I ka hiki ana aku o ke Kuhina, uielo aku ia ia, •• Ua liiki ae nei ke kauwa, a olelo ae nei i mea no makou e pioloke ai, aua huhu loa ka Moi." Ninau mai la o Camalazarrana, 44 A heaha kana mea i olelo aku nei, i huhu loa'i kuu makuakane ? O ka oiaio, owau wa!e no kana mea i ' hoopilikia." Pane aku ke Kuhina, 44 Holokiki ae nei kela i o makou la, a olelo ae nei ia makou i kekahi mea e hoole mai ai ke Akua i ka oiaio o ia mea nou, a ua wahahee mai kela nou, a he kupono ole ike hai aku." Nolaila, ninau aku la o Camalazamana, <; Henha kana mea i olelo aku nei ?" Pane hou mai la ke Kuhina, " Olelo ae nei, ua pupule oe, a olelo aku ka oe ia ia, he wahine me oe i ka po nei, pela io aku no anei oe i ke kuuwa ?" | Huhu loa iho la o Camalazamana, a olelo aku, 44 Ua akaka loa ia'u na oukou no i a-oa-o aku i ke kauwa, e hana i ka mea ana i hana'i, a na oukou no i papa aku, aole make hai mai ia'u i ke kaikamahine i moe pu ai me a'u i ka ponei ; aka, o oe e ke Kuhina, ua oi aku kou naauao mamua o ke kauwa, nolaila, e hai koke mai oe ia'u no kela kaikamahine wahine maikai i moe pu ai me a'u i ka ponei ; no ka mea, o oukou no ka mea nana i hoounn mai, a knuoha mai e moe i kuu poli ; a ua moe pu maua a hiki i keia kakahiaka, ala ae nei au, aole kela. Aia la i hea i keia manawa ? " I ka lohe ana o ke Kuhina i keia mau olelo, pane aku la ia, 44 E kuu Haku, Camalazamana, ma o Alahe. aohe a makou wahine i hoouna mai i ou nei i ka po nei, o oe wale no kai hiamoe, aua kiia na puka, a e moe nna ke kauwu ma ke kua o ko pani ; aohe wahine, a aohe no he mea eae i hele mai i ou la i ka ponei." Huhu loa iho Ia oCamalazamana i ka ia la mau olelo, a pane aku, " E ke kuhina, o ua kaikamahine la ka'u mea aloha, a oia ka mea nani me na onohi eleele a me na papalina uiaula a'u i apo ai i ka ponei. Ninau nku ke Kuhina, 44 Ua ike pono no oe ia kaiknmahine me kou mau maka e ala nnn. a iloko j>aha o ka wa hiamoe ? " "O Elemakule paoa, manao nnei oe, ua ike au me o'u mau pepeiao ? " wahi a Camalazamana, 44 Ua ike au ia ia me o'u mau muka, a e nla ana no au, a ua hoohuli aku au ia ia me o'u mau lima, a ua ala au ma kona aoao a hala ka hapalua o ka po. e nanea ana i kona nani; nka, ua kauohaia e oukou, aohe make pane mni ia'u, nolaila, hoohiamoe loa kela, a hiamoe iho la no hoi au ma kona aoao, a hiki i keia kakahiaka, i ala ae nei ka hann, aole kela." (Aole i pau.)