Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 4, 24 January 1863 — Kokua ia M. Kuhele. [ARTICLE]

Kokua ia M. Kuhele.

Au>« <t c huti h(Hi c\ eM. Ua h . ;ln iu au iim' Uii nlioli i k:iu palapala loihi, lu i HoL?t Pakipika, Hnko Helu 8. Me' li: , ; l»;u i• i;i i i ; ii ini 11:10 l»ou kuliihoua., K- ••!••!»» ;tku nei n:io au i:t o«\ hc pono no ke pa, j. 11 j■ ■:j' j»1 ri*■ uku i 1111 h;ii»!t*, ina kauaka : II s .1! 1, n. 1 makua a me na keiki, i na'lii a lii «,:i iīi ikaaiu mu a p:ui. Ua pono no paha i k*' K mii" kakou a pau īloko o ka hooinana 1 h< :. '>I,t hoi ka howinana Enolani i hoomaka; ih .ii 'l m:t IY!< ul;t. Ina e koino inalaila poir .:K t! kakou, pau ka pilikia, aole poinaikai a l.oe aku ; no ka uiea, ua lilo kakou a j>au he poKu-'lani, he poe hoomana 110 Henere VIII . ka nu-a nana i kukuUi i kela hoomana E1 ■;- 'kop:i!e a rue Elisapetn knna knikama* jtii:;• ■. (,>i;t k»* poo o ka Ekale.sia Enelani i ! bt.. :!iak;iia'i iua l'eleula, ma Hawaii nei. Aka, aole p;ilia oukou i inaopopo i ka 111001. ~1 o kt l,t inau alii o Beritania, na niea hoi na;;i 1 kukulu i kela Ekalesia hou ; e pono i i'u ke wehewehe iki aku ia oukou ina Ba w.iiii hu.iulelo pokole 110 ; 110 ka mea, he m i'i ne n pilau iloki) o ka moolelo o Henere *\ 1 iI, ke jioo mua oka Ekalesia EpisekopalcJ l'.i ju.no no paha ia'kakun ke nana iki niai, Hii ka noonoo i ke kuinu o kela Ekalcsia kupan.ilia o l'eleula. Alaila, pono paha, aole •palia, ke koino kakou ma kela lioomana ho-j hoiiu. l'enei ka moolelo 0 Heritania : j •• L'a huuau o Henere VIII i ka la 28 0 lu-j ne. M. 11. 1 191. Ua kohoia oia i Moi ika > la 'J1 o Aj>erila, M. H. 1509. Ua tnare oia eouo mau wahiue ; aka, ua mare mua nae , Oia ia Kalenna 0 he wahinenoho tn;i! ;e i;t, ua noho pu laua i na inakahiki he' IT. a he mau keiki ka laua ; aka, 110 ke kuko n olh nere VIII, nuue pu oia nie Ana I3u-; i ka wa e ola aua o KaU»rina kana wa- = hnie |K>ix)i ; a hala uu makahiki ekolu, ala-! lia; 1 ku la o Aua i ka inuke ma ke kauoha i aH. n--re VIII. la la iho no, mare oia ine J■■',•).t S' iinuia, a make koke ihola ia, a malv i.on 110 1.1 me Ana Keleve, a halu na makaiiiki euno, al aila, kij>akuia'ku la ia, lilo o K '.Miina llouara i wahine nana. A ina ke k.uioiiu a lleuere VIII, ua okiia kona {>00, a, inaie hou 110 mc Katarina Para. Oia ke poo ■X» ka Eka!esia Kpisekopule i hoonuikaia ma lh ; olulu nei. Ua lalau o Henere VII. ina o na Moneka he 5915,530, ka lona inikahiki no ia uuui waiwai nna i haowalo ;uku ai." I m;u o Hume ma kona moolelo Beritania, j i vuna 12: oka Ahakiekie i kukuluia 0 r l'! vi!eta. he Ahainukuisitio maoli io 110 ia, i l.'.upu me ke kolohe a me nu ino a jxiu. Ile 'Jol ka nui ona kauaka i okiia ko lako i inau jh>o ; he 15 110 ka hoole ana, a aole 0 l .iisaivta ke jx)o 0 kn Ekale?ia ; he 126 no ka ;awclawe ana ma na oihaua kahuna, a o v ke koena 110 ka hoi hou ana i ka £kalesia ka(o!ika, a uo ko kokua ana paha i na kahuoa Katolika ; he 90 u keu ka poe i iutke !ma ka Halejwahao ; he 105 i kipaku loa ia m.u kn aina ku. Ma ka ajKina hookahi, he 50 mea i make koikoi, a i hooleiia ma ka Hal'. {Kiahao no ka hele ole i ka pule Episekopale. Oia ka oluolu o kela Ekalesia kupanaha o Kuelani. Ena uiuknmaka, e hoomanawa- \ i, i oukou aole i pau. k Ikawa ia lakoho I, he 1S kahuna i pepe--1 tme kekahi poe e aku, 110 ka lawelawe :>n 1 inn na mea. e pih aiwi i ka Oihanapule ; a ?ie 126 kahuna i wailauaia ; he 190 dala ka 1 hoopai 110 ua Katolika hele ole 1 ka pule ■:.> Kneiani. Ma lrelani, iloko 0 na makahiki he 26, ua I jvjH-hi na (oia hoi ka Ekalesia i Knelani) i na Kahuna Katolika he IS4, no ko lakou pule n\esa ana, a hookoana i kekahi mau hnna haipule e ae. He loihi loa ka ohi ana o na kumu Episekojmle i ka haj>anui o ka waiwai 0 ka poe ilihune ma ia aina, a koi ino loa e hookaa aku, a he 7,000 hoopii kuimwai aua no ia mea, a ua momona nakuinu Episekopale 1 ke gula a me ka waiwai, ola lakou i ka hookaumaha wale aua 1 na Katolika.

O k<'- r»r.n n ka nohoana o na Kaiohka nub!o o r.a ma !r'iani. iioko o m Rs:skahiki ekolu ?;aneri 1 hala ae nei, nole ona !ua ; aka no ka noho kaumaha ana !o ka poe Hfi» ra malaio o Parao i aole kaumaha ia. Oka pepehi, ke pai ina tausani eka aina. ke kipaku ma na aina e.' ? ka hoolei i na Halep-ouli, ka hookapn i ko !a--ī kou ahapuie, ka hoo!e i ko lakou iriiu haie kula, ke kau i na auhau oo'ea a me na hoopai kanawai. Oia ka hana oluoiu ma ia Ekalesia kapanaha o Enelani. Oia hoi.ka ?ia i hoomakaia 1 Pe!eu!a, ma Honoluiu nei. ■ Ena makainaka, aole au i haiaku nei ia oukou i na mea ino a pau, 110 ka mea, he mea \vciiw».li ioa ia, ina makemake oukou e ikemaka, e nana oukou iloko o ka moolelo o Beritania. a Hume, Lyn:rard a me Cobett, he poe Beritania kaulana iakou, a inalaila no e ike ai oukou i na inea hohonu, a me na tnea kupanaha loa. Me ke a!oha. Na'u na J. B. Hoki:. Hawoii, lanuari 1, 1803.