Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 17, 25 April 1863 — Page 1

Page PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Malialani Cabaniss
This work is dedicated to:  Hawaiinuiakea School of Hawaiian Knowledge

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Buke 11.  Helu 17.      Honolulu, Aperila 25, 1863.   Na Helu a Pau 74.

 

"KA NUPEPA KUOKOA,"

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

I kela Poaono keia Poaono.

$2.00 No ka makahiki.

ME KA HOOKAA MUA MAI.

----------

NA OLELO HOOLAHA—aole i oi mamua o 20 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana,

he $1.50; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.

KANIKAU—he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 2 keneta no ka lalani

hookahi—penei: he 25 lalani, $0.50; 50 lalani, $1.00; a pela'ku.

KA UKU NO NA OLELO HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawiia no ma ka

lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai i ka Luna Pai.

O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka

maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.

H.M. WINI. (Luna Pai.)

 

KA "NUPEPA KUOKOA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY,

$2.00 per annum............in advance.

ADVERTISEMENTS not exceeding 20 lines, inserted once for $1.00; twice or $1.50; and $2.00 for one

month; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 50 cents per page.

PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents

of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of foreigners or natives, will be inserted on

the subscription list, until paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price.

H.M. WHITNEY.

Publisher

Volume I of the KUOKOA, bound, for sale, $4.00 each.

Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00.

---------------

 

He Mele no Keola.

He mai keia nou e Keola,

O ka Lani Pauahi, he makuahine,

O Mr. Bihopa, he makuakane,

Hiialo a Keanolani,                             [Kaona.

Lawe Lawe Lawe, ke aloha i ka i ka lai o ke Kaona.

 

Ko mai inuwai Koolihilihi,

Pili mai wai o Anuenue,

I wai inu no ka mai o ka Lani,

I ke one o Paikaka,

Ike Ike Ike aku la oe i ka nani o Haili.

 

Ko mai holo lio i ke ahiahi,

Kani ka uwepa la, lai o ka Lani,

He kuke ka ihona ma ka Uapo,

Huro!  Huro--e!

Hao Hao Hao o ka Lani, hao mai oe a paihi.

 

Ko mai lawe Nupepa Aupuni,

Lohe aku ke Kuini o Beretane,

O Keola o ka Lani, ua puka ae,

Olioli no makou,

Lohe Lohe Lohe aku ʻ la na Aina Haole.

 

He aloha o Maunakea.

Kela kuahiwi paa i ka hau,

Noho mai la i Poliahu,

I ka luna o Waiau,

Hui Hui Hui ka manao me ke aloha welawela.

 

Ko mai pua rose honi i ka ihu,

Awili puia me ke ala,

He ala onaona ko ia nei mai,

Lai ai Honolulu nei,

Ua pau pau keia, ua lohe oe e Keola.

                                                MISS P. HALEAKALA

Aigupita, Honolulu, Maraki 28, 1863.

 

He inoa no Kaalekahi

Akahi a hiki mai,

Ala mai ka manao,

Ka pua o ka ahiahi,

Mai hoohihi aku oe,

Ka makani anu o Kau,

Hoomehana i ko poli,

Ka poli o Wailua,

Elua o ʻ u kikina,

Hoi i ke one hanau,

Ulu wale mai no ke aloha,

A luna au o Mamalu,

Alaiia mai wau,

E kahi manu alapahi,

Makemake au e ike,

I ka la welo i Lehua,

Ka nalu hai o Kahuku,

Ka holo kiau a ka Hoki,

Kaohi ia mai a paa,

Paa pono iho ke aloha,

Ka makani ala e ka moe,

Moe aku kaua hoolohe,

Ka owe a ka lau Mamane,

Ka lau o ke Alahee,

Hele aku nei no oe.

Ola ka i-a o na pali,

Ka poli o Maulua,

Elua no kaua,

I ka lai o hookohu,

Heaha ka hana a loko,

E lia nei o ka po,

                                    Na D.M. KEALOHANUI.

 

KE KAAO O LOSINEHAMA,

KA PUA NANI O SEVILA.

[I unuhiia mailoko ae o ka Buke a Geberiana.]

HELU 3

            I ka ehiku o ka malama, ma ka hebedoma hope o ua malama la o kona manawa hoomalu ma ka Hale Alii.  Ikeia aku la he moku manuwa o hoea mai ana mawaho pono o ke awa ku moku o Ladana.

            A i ka ike maopopoia ana aku o ua moku nei, ua ikeia ma ka Hae Geremania e kau ana ma ka pea hope, aia hoi he Hae ano-e e kau ana ma ke kia waena.

            Ia manawa, lawe mai la o Losinehama i ke kii o ka Hae o Raukesila, aia nae, ua like me ka Hae e kau ana ma ka kia waena o ua moku nei.

            Ia wa koke no, hoouna aku la oia he wahi palapala ma ka lima o kona koa kiai i kana kumu, e olelo ana, "Ua hiki mai o Raukesila kuu kane hoopalau."

            Ma ia wa, hoomakaukau ae la o Losinehama ia ia iho, oia a me kana kumu.

            Aka, i ka pau ana ae o ka haawi ana o na pu aloha o ka aina me ka moku, ua hiki mua nae o Raukesila ma ka Hale Alii, mahope iho o kona halawai ana me ke "Kuhina o ko na aina e" o Beritania Nui.

            Iloko nae o kela manawa a Raukesila me ka Moi ma ka Hale Alii, hai aku la oia i ke kumu o kona hiki ana i Beritania, (oia hoi ke kii mai ia Losinehama e mare.)

            A lohe ke Alii o Heneri i keia mea, kauoha ae la ka Moi i kona Puuku, e hoomakaukauia i papa aina, no ka ahaaina aloha pu ana o ka malihini me na kamaaina, a me Losinehama pu hoi kekahi.

            A makaukau ka ahaaina, alaila, kauohaia aku la o Losinehama, a me kana kumu pu, a hiki mai la o Losinehama ma ka Hale Alii.

            Ia manawa, akahi no a ike ke Alii o Beretania ia Losinehama; o ka wa iho la no ia o ka hui ana e launa maka o Losinehama me Raukesila Homela.  He nui ka mahalo o ka Moi, a me kona mau aialo a pau, no ko Losinehama maikai, a me ka oluolu.

            A hookuuia ae la ka ahaaina, ia manawa, nonoi aku la o Raukesila i ka Moi, e haawi mai i kekahi rumi o ka Hale Alii, i wahi e kuka ai no laua.

            Alaila, haawiia mai la ia laua kekahi rumi maluna loa o ka Hale Alii, a malaila, o Raukesila Homela i kuka pu ai me Losinehama Abenera no ko laua mare, a me kahi e mare ai, a o ka mea i holo i ko laua manao, ma Sepania no laua e mareia ʻ i.

            A i ko laua hoi ana aku mahope iho o ko laua kuka ana, ia manawa, hoopuka mai la ke "Kuhina o ko na aina e" o Beritania i palapala ia Raukesila Homela, mamuli o ke kauoha a ka Moi, e ninau aku no ko laua kuka ana.  Aka, ua hoopuka mai o Raukesila i kana palapala penei:

"I ke Kuhina o ko na aina e,"

Sa. Copenahagenasa.

            Me ka mahalo: "Ua loaa mai ia ʻ u kau palapala ninau no ka maua kuka ana, a ma ke kauoha a ka Moi ia oe, e hai aku wau i ka maua kuka ana me Losinehama.  Ua kuka maua no ko maua wahi e mare ai, a nolaila, ua hooholo iho ko maua ae, e mareia maua ma ko ʻ u aina hanau ma Sepania, aka, ua waiho aku maua i ka hooholo loa ana i ke kumu o ke Kulanui kaikamahine o Ladana nei, ka mea nana i ao ia Losinehama, ka puuwai palupalu o ko ʻ u lima akau.

RAUKESILA HOMELA."

            A hiki keia palapala ia Sa. Copenahagenasa, a haiia ʻ ku la ka lohe i ka Moi.  Ia manawa, hoopuka mai la ka Moi i kana palapala penei:

            "Right Hon. Lord Raukesila Homela,

            "Kuhina o ko na aina e" ma Geremania.

            Me ka mahalo: Ua lohe mai wau ma ko ʻ u "Kuhina o ko na aina e" i ka olua olelo kuka, aka, he mea pono no ʻ u e hoopuka aku i olelo kaohi ma ka ʻ u palapala.  He oia mau ka lana ana o k oʻu manao iloko o koʻu minute oluolu e mareia olua ma kekahi rumi nui o kuu Hale Alii nei, me ka haawi aku i ka hanohano nui o kuu aupuni no ko olua la e mare ai; no ka mea, o koʻu manao mua no ia mamua o kou komo ana mai maloko o kuu Hale Alii nei, a ua lana ae no hoi kuu manao, aole no e kanaluaia mai ana kuu olelo kaohi no olua ma keia palapala."

            A loaa ia Raukesila keia palapala a ka Moi, alaila, hoopuka aku la oia i kona kanalua, a me ke kumu oia kanalua ana ona, a penei no kana mau olelo:

 

Ka Penguin:

            O ka manu i hoikeia ma keia kii, he ano manu kamaaina no na moana Hema, ua like ko lakou ano malaila, me na manu Auks o ka moana akau.  Aole lakou i kaulana no ka mama i ka hele wawe, a me ka lele hoi, aka, ua kaulana no kona a-u iloko o ka moana.  O na mea no nana e hoe ia ia iloko o ka wai, o ia no kona mau eheu, a me ia mau mea oia e a-u ai me ka mama nui.  No ka hala loa o ko lakou wawe i hope, nolaila, ua ku pololei iluna ko lakou kino i ka wa e hele ai, o ke ano o keia mau manu, i na e ku lalani mai i kapa kahakai, ua like me he puali koa la.  He manu koa no hoi ka Penguin, he kii mai no i ke kanaka, aka, aole nae o lakou lanakila maluna o ke kanaka.  Ma na mokupuni o Faulkland, ua nui loa ia mau manu malaila, mailaila mai nei ka moku Fetisch i holo mai nei.

 

I ka Moi Heneri,

Ke Alii o Beritania.

            He mea oluolu no kau kauwa nei, ka loaa ana mai o kau palapala kaohi no maua, aka, ke hoopuka aku nei kau kauwa i kona kanalua, a me ke kumu o ia kanalua ana ma keia palapala.  Oia hoi, hookahi makahiki mamua ae, ua hoomakaukau wau i kapa mare no kaʻu wahine, a me na lako he nui me ke kumukuai nui no na dala he miliona a ke, a no ka maopopo ole he manao ko ka Moi e kaohi i ko maua mare ana ma keia aina, nolaila, ua waiho aku wau ia makaukau ma Geremania.  Hookahi wale no mea aʻu i lawe mai, he komo lima gula i uhii i ka pohaku daimana maluna, oia hoi, aia na inoa o maua maloko o ua komo nei, oia wale no kaʻu mea i lawe mai nei.  RAUKESILA."

"Right Hon. Lord. Raukesila.

            He oi aku koʻu makee ana ia olua mamua o koʻu Noho Alii, aka, ua hoopuka mai oe i kou kanalua, a me ke kumu o ia kanalua ana.  Aka, me kuu manaolana koikoi loa, aole wau e hookuu aku ia olua e mareia ma kahi e.  He hiki i kuu aupuni ke uku aku i na mea hana kahiko hanohano o kuu aupuni e hanaia i mau aahu no olua, i oi aku na dala mamua o kau mea i hoomakaukau mua ai.                      HENERI."

            A hiki keia palapala ia Raukesila, alaila, hooholo ae la oia a me Losinehama ma ka olelo kaohi a ka Moi Heneri, a loheia aku la ko laua ae imua o ka Moi; ia manawa, kauohaia mai la o Raukesila e hele aku e halawai me ke Alii.

            Ia Raukesila i hiki aku ai ma ka Hale Alii, ua hoomakaukauia kekahi palapala ae like mawaena o Heneri a me Raukesila, i mea e maopopo ai i ka Moi Heneri ka ae ana; aka, i mea e maopopo ai i ka Moi Heneri, nolaila, kakau inoa aku la o Raukesila malalo oia palapala me ke kauia o kona Sila.

            Ma keia kakau inoa ana o Raukesila, alaila, ua kuuia ko ka Moi Heneri kanalua.

            A maopopo ae la ia Heneri keia mea, ia wa, kauoha ae la ke Alii Heneri i kona poe humu lole, e humuia i kapa mare no Losinehama, a me Raukesila, me ke kauoha aku o ke Alii, aole e haiia aku keia hana ana o ke kapa mare ia Raukesila ma.

            Ma ke kauoha a ka Moi Heneri, hana iho la na humu lole o ke Alii elua Palekoki, a ma ka hu-a o na Palekoki.  ua uhiia i ke keleawe melemele i awili puia me ke dala.

            A hanaia ke Puliki keokeo, silika, ua uhiia ma ka hu-a o lalo, he dala me ke gula, a ma ka hu-a o lalo, he dala me ke gula, a ma ka hu-a maluna ae.  ua hoonaniia i na gula maemae loa, aka ma Pale-umauma.  he mau pohaku daimana, a ma na waiu, he mau Aeko gula, a m ka waha o ke Pukiki, ma ka lihilihi ua uhiia i na momi, a o ke Kaliki, he gula me ke daimana.

            O ka uhi o waho, ua kahikoia i na gula maemae, a ma ka weluwelu o ka uhi, he gula ia.

            A hanaia iho la ke kamaa o Losinehama, he weleveta, aia maluna o ke kamaa ma ka hapalua, he pua i hoonaniia i na pohaku daimana, a me ka momi.

            Ma ka hana ana i keia kahiko o Losinehama, ua nui no na lilo o ke aupuni.  No ka mea, ma ka Bila kikoo o ka mea nana i hana ka lole, a me na kamaa ma ke kahiko ana, he $8,000.00 ke kumukuai o ka lole, a o ke kamaa hoi he $6,000.00, huiia ia mau dala he $14,000.00

            O ke gula, dala, daimana, ka momi, a me na hoonani e ae i uhiia iluna o ke kapa o Losinehama, na ke aupuni ia, ua like me elua tausani talena gula.  A ma ko Raukesila kapa a me na kahiko, aole nui o na lilo e like me ko Losinehama.

            A makaukau keia mau mea, alaila, hoolahaia ae la ka olelo kauoha a ka Moi Heneri ma na nupepa a puni o Beritania, eha malama mamua o ka mare ana, (oia hoi he olelo kahea.)  e kauoha ana i na Kuhina, na Lunakanawai Kiekie, na kaukaualii, a me ka poe hanohano, a me na kanaka kaulana i manao ia he poe maikai.

            Ia manawa, ua kauoha puia na manuwa a pau o Beritania e holo ana ma ka moana, e akoakoa mai i ka la e mare ai o Losinehama ma; ua kauoha puia aku la na makua o na mea mare, a me na kumu o na Kulanui a laua i komo ai, a me na hoa kula o laua a pau ma ua mau Kulanui la, na Beritania i kokua keia mau mea ma ke kauoha a ka Moi Heneri.

            Ma ka la mare ma ka puka ana o ka la, hoomaka na papu a pau o Beritania e ki pu, a me na manuwa, i ike ai na mea mare, he hanohano nui ko laua ma Beritania, e like me ka olelo kaohi a ka Moi Heneri.

            Ma ka hora 7 o ke ahiahi ka mare ana, mai ke kakahiaka a hiki i ka hookuu ana o ka ahaaina mare ke kani ana a ka pu, aole minute kaawale o na hora oia la i nele i ke ki puia.  Ua hanohano maoli no.

            He mau hebedoma mahope iho o ko Losinehama ma mare ana, loaa ia laua ka pilikia, me ka oluolu ole o ko laua noho ana; no ka mea, ua hiki ke kuko ma o Heneri la no Losinehama Homela, ka Raukesila wahine aloha loa ia.

            I kekahi awakea ia Losinehama ma ko launa rumi, ia Raukesila hoi ma ka hale oihana; kome ae la o Heneri ma ko Losinehama rumi o laua wale.

            I aku la o Heneri, "Ua hele mai nei wau e halawai kaua, no kuu manao e hoolilo aku o oe kekahi hooilina o kuu noho Alii ma Beritania nei."

            "E kuu Haku, ka Moi e," wahi a Losinehama, "aole pela, ua kamailio mai oe i kau kauwa ma ka mea ku ole i kou mau kanawai, no ka mea, iaʻu ma kou Hale Alii i hoolimalimaia e kaʻu kumu, iloko o na malama ehiku o koʻu mau la hoomalu, oiai aole i hiki mai kuu kane.  Iaʻu ia mau la, aia nae he mau buke kanawai e waiho ana maloko o ka hale i haawiia mai noʻu, a ua ike wau i ke Kumukanawai o kou aupuni, aole e lilo ana kekahi i hooilina no kou noho Alii ke helu pu oleia ma na lalani o kou hanauna Alii.  Oia hoi, ke ike nei wau me ka haohao nui i kahi i hiki wawe mai ai ia olelo hoopomaikai a kuu Haku, i kana kauwa me ka hana ole o kau aha Alii.  Me he mea la, he manao e ko kuu Haku i komo mai ai ma keia rumi, ina he manao e ko kuu Haku ka Moi, e pono ke hai mai."

            I aku la ka Moi, "O koʻu manao nui iho la no ia i hiki mai ai i ou nei, aole he manao e ae, aka, no kau ninau ana mai nei i kekahi manao e ae oʻu, a nolaila, akhi no a kapu koke ae la ia wahi manao hou ano?  Owau hoi kekahi ma kou puuwai."

            I aku la o Losinehana, "E kuu Haku Moi, ke ike nei wau, o kou manao mua no ia i noonoo mua ai, a me he mea la o kou kumu nui no ia i hiki mai ai ma keia keena.  A i mea e kauo aku ai iaʻu ma ke alanui o ka haumia, nolaila, ua olelo mai oe iaʻu ma ka mea ku ole i kou Kumukanawai e ke Alii, e puka koke oe iwaho mai oʻu aku, a e mihi oe i ke Akua, a me ka Haku Iesu no kou hewa nui."

            A lohe ke Alii i keia mea, he mea e ka ka hilahila nui ona, nolaila, hoi aku la oia a ma ka rumi palapala o ka Hale Alii, kakau iho la oia he "Palapala Hooilina" no kona mau waiwai a pau.

            A mahope iho o keia mau mea, kauohaʻe la oia i kona kahu lio e hanaia kona lio, a hooko aku la e like me ka olelo a ke Alii.

            A makaukau kona lio, kahiko ae la oia ia ia, a me kekahi mau puali koa kaua lio, a hele pu aku la me ia.

            I ke Alii i puka aku ai mai ka Hale Alii aku me kona puali koa kaua lio, hoomaka aku la oia i ka holo nui, a holo nui aku la no hoi kona mau puali me ia, a kokoke i kahi pali.  huli aku la ke Alii i hope i kona mau puali, a peahi aku la e hoohuli hope na lio;  ia manawa, hoolohe ae la kona puali e like me ka ke Alii olelo, a huli hope aku la, me ka manao o kona mau puali e holo aku ana no oia mahope o lakou.

            I ke Alii i ike aku ai e hoi hope ana na lio o kona mau puali, alaila, hoomaka aku la oia e holo nui hou, ia holo ana me ka ikaika loa, a lele aku la oia i ka pali me kona lio, a make aku la.  Pela i manao mua ai ke Alii mamua o kona kakau ana i kana palapala hooilina mahope iho o kona kipakuiaʻna mai e Losinehama.

            I kona mau puali koa lio i kali mai ai aole i hoea aku ke Alii, alaila, huli houia mai la, aia hoi, e waiho mai ana ke Alii, a me kona lio pu malalo o ka pali ua make.

            Ia manawa, kui aku la ka lono o ka make o ke Alii Heneri ma ke alo Alii ma Ladana a puni.

            I ko Raukesila Homela hoi ana mai, alaila, hai aku la o Losinehama i ka hana ana a ka Moi Heneri ia ia; ia manawa, akahi a maopopo ae la ia Raukesila, o ka hoohaumia wale ana no i kana wahine ke kumu o ko ke Alii make ana.

            A no keia mea, hoolaha ae la o Raukesila ma ka nupepa i ke kumu o ko ke Alii make ana, a eia kana olelo hoolaha:

            "Oia hoi, i ka aui ana ae o ka malamalama o ko ke Alii manao maikai mai ke Alii ae, a pee ae la kona mau kukuna hoomalamalama ia ia iho ma na ana hohonu o ka moana uliuli i uhiia ma ka nani o kona aupuni; aka, hoohaumia ae la oia i ka puuwai palupalu o kuu Berita paa, oiai wau ma ke kaawale no na hora elua, a no ka ikaika o ka Uhana ike o ke Akua maluna o kuu puuwai palupalu, e hoole aku i ka manaolana haumia o ke Alii maluna o kuu puuwai palupalu, ka mea i ku like ole na la me ko ke Alii mau la; a nolaila, ua haule aku la ke poo o ke aupuni i ka make weliweli me kona lio ma ka pali.  Oia hoi, ke lana mai nei iaʻu ka haumia o kana mau makana kumukuai nui i ko maua la i mareiaʻi; he oiaio, ua loaa mua i ke Alii ka manao haumia mamua o ko maua mare ana, a nolaila, ke mahalo nei wau i ke Akua, i ka lawe ana aku i ke Alii i ka make weliweli ma ka pali, i ole ai oia e hoohaumia mai ia maua, a me kona lahui.  Aka, ua makehewa ka make ana o ka mea hewa ole (lio) me ke Alii, i mea e kaawale aku ai maua mai ke koko aku o keia noho ana haumia, nolaila, he mea nani no maua ke kaawale aku ma ka lepo haumia o Beritania nei."

            I ka la i laha ae ai keia olelo ma na nupepa, he mea hikiwawe loa i na lima o ke aupuni ka lalau ana ia Raukesila, a hoopaaia ma ka Halepaahao, no ka mea, ua ano kipi na olelo i hoolahaia, a no keia mea, he haunaele nui ma ia mau la.

            Aka, iloko o kela paa ana o Raukesila ma ka Halepaahao, he mea kaumaha nui no ia no Losinehama; ia mau la, haawi ae la oia i kona manawa i ka pule, a me ka hookeai, a pule hoomau aku la oia i kela la keia la, a hala na la elima.

            I ka eono o na la o ko Losinehama pule hoomau ana ia Raukesila hoi ma kahi paa; hiki mai la o Tariana, ka Ilamuku Nui malalo o ke aupuni ma ko Losinehama hale.

            Ia Tariana i hiki aku ai ma ka hora elima o ke kakahiaka nui, aia nae o Losinehama @ pule ana, ku iho la o ua Tariana nei mawaho o ka hale ma ka lauai, a i ka p@u ana @@ o kana pule.  kiekie aku la o Tariana i ka puka, ia manawa, puiwa koke ae la o Losinehama, aole nae oia i wikiwiki mai e wehe i ka puka, no ka mea, elua ana mea e noonoo ana, o Raukesila paha, he mea e ae paha.

            Loko o ia manawa kali o Losinehama, kikeke hou no o Tariana i ka puka, nolaila, hele mai la o Losinehama, a ku aku la ma ka puka maloko mai.  A i mea e maopopo ai ia ianei o Raukesila, a he mea e ae paha, kahea aku la keia ma ka olelo Nepania.  "Owai mawaho?" Aole nae he paneia mai.  nolaila, kahea hou keia, "Owai mawaho @"

            A no ka hiki ole ke paneia mai, maopopo ae la ia Losinehama he kanaka kalohe, @@ ka mea, aole i lohe ma ka ianei olelo ike ma ka olelo Sepania.

            A o Tariana hoi, ia ia e ku ana mawaho @ ia Losinehama hoi i ninau mai ai, lohe aku la oia, ua oleloia mai oia ma ka olelo Sepania, hoi aku la o Tariana, e kii aku he kauaka Sepania, e noho lawelawe ana malalo ona, a lawe mai la ia ia i mea nana e @@hele ae ka olelo, a i waha hoi nana e kamailio aku la Losinehama no ka manawa e @nau houia mai ai.

            A hiki aku la laua mawaho o ka hale a Losinehama e noho ana, kikeke pihoihoi aku la, me ka olelo aku ma ka olelo Sepania, "E Losinehama!  E Losinehama!!  E wehe mai i ka puka?"

            A lohe mai la o Losinehama i keia leo ma ka olelo Sepania, hele mai la oia me ke kali ole, me ka manao o Raukesila keia leo e pane nei mawaho o ka puka, aka, he mea haohao no ia Losinehama no ka like ole o ka leo me ko Raukesila.

            (Aole i pau.)

 

He Kanikau Aloha no Wainee

Kanikau no Keolahou, kuu kaikamahine aloha oe,

O oe ia o kupu maikai ka opua i ka malie i ka unuhi o ka lai a okie oe,

O oe ka ka uhane e pa-e ana i ke kulu aumoe, i ka wehena o ke alaula--e,

Lilo ke ea o kuu keiki, haalele i ka pili aloha he makua--e,

Kuu keiki mai ka hale anu a ka noe ke paa mai la i ke ohu--e,

Me he wai la ke aloha o kuu keiki e haale mai nei a pulu o--e,

Pulu elo ka uhana i ka ua o ka nahele e---

Hele kuu keiki walea i ka puili ai a ka manu--e,

Me he manu la ka uhane ke ona mai la i ka pua--e,

He pua kau ke aloha no hihiu i ke kula--e

Kuu hoapili he keiki--e

O oe ia e ka liko pua hala o Panaewa, ke @@ ia la e ka manu--e,

Lilo kuu pua i ka lawe a ka manu--e,

Ka wela ka mai, ke anu ka mea nui, ke @@ mai nei i ke kino a puni--e.

Puni hoi ka makua i ka ukana kaumaha he aloha o--e,

Kuu keiki mai ke kula wela o Nihoa--e,

Mai ke alanui haaheo o ka lehua ke hele--e,

Hele ka uhane o kuu keiki i ka ulumano@@ ka moana--e.

Ana wale hoi au i ko aloha--e,

Aloha oe e kekahoakalau makani a ka manao--e,

Manao aku o ko kino wailua--e,

Kuu hoapili he keiki o--e.

O oe ka pihe i ka pili o ka po, i ka wehe@@ o ke ao--e.

O ke ao no keia o ka hele haalele i ka ho@@ he makua--e,

Makua iho la ka uhane i ke ao malama ike ole ia--e,

I walea ka uhane i ka wai a ka manu e @@ nei--e.

Lai ke kino ua pohu ka makani ua halaʻku la kou ola--e,

Hala ka uhane o kuu keiki i ke ahe makani he Malanai--e.

I walea ka uhane i ka malu o ka niu--e,

O ka uwe ae a Maluaka, alohe ino no kuu kaikamahine, kuu lio o na pali waha ma ke kua, hii ma ke alo he keiki o--e,

Kuu keiki mai ke kaha makani he Aeloa--e,

Kuu hoa pili he keiki--e.

MRS. ALANEO.

O oe ia e Kamakahala i Kekele, i ke Kahuli o Nuuanu--e,

Huli aku ka uhane nana i ke ahe a ka makani--e.

Aloha wale ka uka o Heeia e paa mai la i ke ohu--e.

I walea ka uhane i ke kui pua hala o Panaewa--e,

Hele ka uhane i ke ala maawe iki a Kanaloa--e,

Kuu pokii mai ke kula loa e waiho nei--e,

Hele ka uhane haalele i ka hoa pili he makua--e,

O oe no ia e Kealahou e waiho mai la--e,

O ka waiho kahela a ka luna i Kilauea--e.

KAUKINI.

            Kauhuhuula, Kau, Hawaii, Mar. 31, 1863.