Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 27, 4 July 1863 — Ka Moolelo o Maui. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Maui.

[fie ko€7ia no kela puU i hala iho n>:i.] .Noho keia i ke kuniu o ua wiiiwiii nei, a karii maiana ka inoa kuakahi. a me ka moa kualua, a hiki i ke kolu o ka moa ; o ka inoa 0 ua rnoa nei o Kaauheleinoa, ia kani nna o ka moa kuakoiu, ia wa, kiei iho ia kt ia. e koio ae a;ta ua iuahme nei, e pulehu i k\t maia a ka La. pulupuhi 110 ka !iui ua iuaiiinc nei a-a ke ahi, a kau iiio i ka eka maia.e kii malu nku ana keia. iilo ia ianei ka eka maia, i kii aku ka ka hana o ua luahine nei e huli ae i ua eka maia nei. ua hio o ia ianei, : uhuhu iho la ka ua iuahine nei. •' L'huh-u, eia la hoi i hea ka maia a kuu La," a 0 ua luahine nei he makapo. oia ke kumu 0 ko ioia ike oie ika ianei lawe. He!<? hou no ua luahine nei pulehu hou i eka maia. miki iiou aku ia no keia lilo, pela'ku peia'ku ka ianei lawe a pau ka inaia a ua luahine nei. i iho la ua luahine nei, he kupu hoi keia. ia minawa, hanu ae la ua luahine nei i o ki nei. hanu ae la keia ih'na. ninau aku )a wa luahine nei, " Nawai ke kupu 0 oe ?'' Hai mai la kela, " Nau no,'' wahi a Maui. I mai la keia, "Xa'u nawai oe ?" ".\aunoiia Hma,'wahi a Maui ; ia wa, lele iho la 110 hoi keia noho iluna o ka uha o ua luahine nei. a ninau iho, " Heaha ka huakai o ka hiki ana mai ?" 1 aku 110 hoi keia, " I kii mai nei au 1 ka La e make, 110 kona hele wikiwiki loa. aole e maloo ke kapa a Hina e kuku ai : nolaila, kii mai nei au e make ka La.'' Alaila, haawi mai la 110 hoi ua luahine nei i ka pohaku a me ka aha hookahi, hui me kela mau aha mua, umikumamaono ahn, o ka pohaku no hoi ka umikumamahiku. oia ka mea e make ai o ka La ia ianei, ke wanaao loa ae la, ke 0110 mai la ka La 1 ka maia. Aoao aku la 110 hoi ua luahine nei, •• E noho oe ma ke kumu n leeia laau la, a i pii ae auanei ke kuUuna mua, alaila oe ahele i'no i ka aha a paa, a omau ae i ke kumu o ka laau. pela aku auanei a pau na aha, alaila, kii aku oe i ka pohaku, 110 ke kino ka hoi ia o ka La.'* Ia inanawa, pau ae la no hoi ka iala aono ana mai ua keiki nei. hele no hoi keia a eli ilio la i wahi lua ina ke kumu o ua laau nei, noho iho la 110 hoi keia, aole i liuliu iho. e pii mni ana no hoi ka wawae mua, e ahele iho ana keia i ka aha paa īa wawae, pela aku 110 hoi kahi wawae, a pau na wawae he umikumamalima i ka paa ia ianei, ke naku mai la kekahi wawae ilalo, kakali aku keia o ka pii mai, ka naku mai la no ia ilaio. a pii mai ana, ahele aku la 110 hoi keia paa ua kukuna nei, ike ua La nei i ka pau 0 na kukuna i ka paa ia ianei, emi iho ana ilalo, e omau aku ana keia i na wawae i ke kumu laau. paa loa, aole e hiki ke hoi iho ilalo, ua paa mai la ia ianei, e pii mai ana ke kino a liiki no hoi iluna. ia wa koke no, lalau aku ana keia i ka pohaku, kaikai ae la keia i ka pohaku a haalele iho, pane mai ana ua La nei, E oia au." I inai la o .Maui, " E ola hoi oe, he kumakaia ka hoi kau hana, nole p iha oe e ola ia'u ?" " Ao'e, e ola hoi au," wnhi a ka La. no na mea i holo i ko laua manao.

Ma ia iiope iho, kamailio pono laua nei no ka \va a ka la e helo wikiwiki ai, a haawi iho la no hoi iaua nei, eono malama e heie wikiwiki ai, a eono 110 hoi malama e hele maiie ai, a ua hoio ia i ko laua manao. Oia ka ka ioihi o ka la i ke kau, a pokole i ka wa hooilo, a ua pomaikai ka na kanaka e noho .nei. Eia nae kauwnhi hana mua a ua Maui nei, i kona wa kamalii, a mahope iho kona kii ana i ka la, a me ke ahi. A i ka wa ana e hahai ai i na kaikuaana, ke hele lakou i ka lawa-ia, kau aku la keia mahopeo ka \vaa, huhu mai la na kaikuaana o ia nei, a i inai ila lakou, Heaha kau e hooiaau nei f a komo iho ka waa ia oe ?'* Pane aku !a no hoi keia, " Heaha hoi ka mea e komo ai. he wahi kiuo uuku wale no ko'u ?" Pane hou mai la oo na kaikuaana, 4 * E nana ae no hoi paha oe ia, he uuku loa kahi waa, ke kuieana hoi e hikiaku ri i kai." Kii mai la no hoi na kaikuaana, hoolei ia ia nei iioko o ke kai, noho no keia a holo hou,pela no ka ia nei hoolaau ana, e ake keia e holo pu i kai. No ka hoonaukiuki o ua o Maui nei, no ka hoi mai o na kaikuaana, he Mano wale no ka i-a, pnhapaha honua ae ia keia, " Ina paha wau e holo ana i kai, ai mai la ka Dlua nui 0 Pinioe.*' Ma ia olelo ana a ua o Aiaui nei, hiki aku i kekahi manawa ho!o hou i kai o ua mau kaikuaaaa nei, hookau pu ae la ta Maui, a hoio aku la a hiki i ke koa Kahaia, 1 kapaia ka inoa o aa koa nei, o Poo, aia no i kai pono aku o Kipahulu, o Kaiwiopeie ka maka o ua koa nei, aia ia wahi i Hana. i Kuu no hoi ka pohaku o iakou nei a paa. hooiei aku ia keia i ka ia nei makau, o Ma- ! naiakalaai ka inoa, a kuu aku la no hoi na ■ kaikuaana o ia nei i ka iakou mau makau,

,•• •i ■ -,a i : ; o: r; 1 . , •.; • \'',n. c;.-e k• ara. *• F. i".:' ; ha Uuhia ia." O.a h<-; ka ai nu: 0 i-a. : j :u> hv. M ui:;. •* Haha ■•}.." i'a:;-? nmi :;o ho; v.:i na. •' Hr.ha U;ua hi." mne aku :a !vu '• H-M Ma::o li." \\\?. ki l-W'- <■- '■ hana ana oka w.-a. Ai ;o mai i:i no nae ka lakou i.i he " l i ke m-. v ka i t nei o'.eio aku. a hik'; i ka wa ; ai :r.as ai K'a : a i ka ia nei makau. p>ihap.ii:a :ho la ho: kem, '• Haha U'.ua : pnne ::ni'a r.a Waiku.var.a, m? ka hooho iike mai. '• Haha Ma:;o ia." Hooie aku keia. ** Aoie. haha t lua : no ka mea. kuu nku nei au i kuu makau o Manaiakaiani. ai mai nei no ka Ulua nui o P::vo-\ eia la. ke neo pu nei ika papa ku." On\o hou aku !a keia i na knikuaann, " Aohe p->r.o 1 koe, :K»kah pono o ke oki i ke kaula o kakoa. a na ka i-a no e iawe aku n kakou. Ae mai no h.oi na kaikuaana. oki mo 11 lakou i ke kauia. ahai aku !a ua L iua t;ot. ka oni no ia i ke aho a ia nei a, kaohi ! ke ponue. o a hoi ka pau !oa ana o ko ah»«. Ka aiiai aku !a no ia o un i-a nei. a I.ala eiua ln, I.ma mai nna ua i-a nei iluna. i aku !a keia i na kaikuaana, •' Eia ka pono. ke iioo!o!ie mai nae hoi oukou i ka'u olelo. e luv oukou i ka waa o kakou, mai nana iki mai kekahi o oukou i hoj>e ne;, owau hoi ke huki mai mn ke kau!n o ka i-n, in.i oukou e nana a? i hope, moku ka i-a a kakou*" Ae mai no hoi na kaikuaana, hoe aku la no hoi na kaikuaana i ka waa. huki n>» iioi keia i ka i-a, a aneane kokoke !oa ka i-a m:\hopeo ka waa, e nana aku una kekahi kaikuanua mah ">p°. ia wa koke no. o ka moku aku ia uo ia oke alio, a nalowale aku !a i-a, kaawa!»' ka wan. me ka i-a. O keia moku ana ka o ka i-a. ka mea i kaawale ai o keia mau Mokupuni. He uui aku no paha na mea i koe. ake ho->p:iu uei au nuianei. Owau no me ka niahaio. Pi .\.\lo.\.