Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 2, 9 January 1864 — Ia S. W. B. Kaulainamoku. [ARTICLE]

Ia S. W. B. Kaulainamoku.

Ua ike au a me lakou aei i kau mau olelo ma ka Helu 103, o ke Kiiokoa,, a ma ia mau olelo, ua kupu mai ke ksinalua iloko o'u, a pela paha lakou nei, a me lakou la aku hoi. Eia ka auanei aole, UBt aui ae na kukuna o ka inaiamalama o ka la mai kona alanui hele ae, a ua hoopouliia ko S. W. B. K. t noho an& ma Keaau, Puna, Hawaii, a nolaila, ua kamailio ia iloko o kona hiamoe nui. Penei: " He inea maikai anei i ke kanaka naauao, a he kupono anei ia kanaka ke olelo aepela, he kanaka akamai au, a he pono ke koh» mai ia'u." Pane aku, ae, he mea huokiekie ka naauao, aohe like o kona Lunaikehala me ko ka naaupo Lunaikehala, he hopohopo a me ka makau ko ka naaupo. Wahi a Solomona, ke kaikuaana o ka poe naauao a pau loa, " he mea hookiekie no ka naauao," o ke kaena a m& ka hookiekie, hookahi ano a me ka io ; aku, he wahi oi iki ko ka hookiekie. O ka naauao o ka mea naauao, mahea oe e ike ai ina e waiho iloko o ka opu, kahi hiki ole ke nana ? Pehea kekahi pa kiekie loa, i ike ole ia ko loko, ae ulu ana kekahi laau i oi ae kona kiekie mamua o ke kiekie o ka pa, a u?i puka kona welau maluna o ka pa, a ua īkeiu e waho. A eia ka ninau, he pa hookiekie nnei ia, a he laau hookiekie paha ? A heaha ka hewa ke olelo ke kanaka akamai, he pono ke koho mai ia'u, auhea ke kanawai e papa ana ia mea, a heaha ka pilikia 0 na makaainana īa mea ? Eia ka hewa i oleloia >e pono ole ai ke lilo 1 Lunamakaainana, e nana i ke Kumukanawai o ka M. H. 1852, aoao 14, pauku 76, a penei ka heluhelu ana: " Aole no e kohoia kekahi no ka Hale o ka Poeikohoia, ina ua pupule, a hupo paha, a ua hihia i ke kamima nui ma ka hookolokolo aua, a ke ole ia he kanaka malalo o ka Moi, a i loaa ole ia ia ka palapala hookupa, a ke hiki ole aku ia i na makahiki he iwakaluakumamalima, a ke ike ole i ka heluhelu a me ke kakau iima, a ke maopopo ole hoi ia ia ka helu." Aia ko ke Aupuni manao i lohe oe, a me kou naau paakiki ano ole, aoie hoi e like me kau mau olelo manumanu a kalakala loa. A ke ninau nei ma ku pauku elua, " He hana maikai anei ia no ke kanaka naauao, ke hana peia, me ke kaena hele i o a ianei, a malaila e pono ai ka lehulehu ?" Pane aku, ae, pela i laha ai ka naauao mai kinohi mai a hiki i keia la, ua hoike mai ke Akua i kana mau hana ima ka mokuna 1 o Kinohi, me ka hoolaha i ko ke ao nei, aole he mea nana i ninau aku, aole he mea nana i koi aku e hai mai, aok: anei ia he leaena ? A pela no hoi o Solomona, ua kaena loa ia iinua o na ohana he ipmikumamalua o ka iseraeJa, a ua kakauia k ina mau olelo ma ka buke, a ua hoolahaia ma ke ao nei, a noioko mai olaila kekahi mau pono i keia mau la. Ke i hou mai nei, ua nui ka poe naauao i komo i ka Ahaolelo, no Lahuinaluna kekahi poe o lakou, auhea ka pilikia o na makaainana i hemo ia lakou ? Pane aku, aole anei oe i ike he mea paakiki ia i ke kanaka hookahi, ke hookoia kana mau olelo a pau, i na la o Mose, pii aku la ia ma ka mauna a Sinai, i Lunamakaainana no na mamo a ka lseraela, oia hookahi wale no, a ua ae inai ke Akua i na Kanawai he umi. la Mose wale no, pau ka ae ia ana o ka manao o ka Lunamakaainana hookahi, a ua hooholoia ke kanawai me ka paaloa. I ke kau ia Rehopoa,na ke'lii o na mamo a Iseraela, ka hooilina alii o Solomona, ua hoomaka ia ka Ahaolelo kau kanawai o na makaainana, a ua kue na poe elua, ka poe mua i na ia o Solomona, ka poe hou i na la o Kehohoama, nolaila, ua mokuaahana na ohnna he umikumamalna. A ina o kou makemake ia o ke paa o ke kanaka ma kona manao iho, me ka ike he kipi a inokuahana ia i i<e aupuni, aiie kumu ia o iea haunaeie a me ke kue i hiki mai ai, a pela no mai kahiko mai a hiki i keia wa. Ma keia mauoleloon.uapakuiia kau mau olelo pepa, me kou ike ole i na kanawai e noho nei, a nolaila, ua hoonaukiuki kuu olelo ana, me he pipi hou la akahi a kau ia i ka lei ma ka hokua o kona a-i, ike aku ua mea he owala mahope, a kimo ke poo ilalo. Ma ka hapa hope o kau olelo o ka pauku ekolu, " A nolaila, he mea ole ke kanaka naauao hookaman: imua o ka lehulehu, ke ole e hoohaahaa kona naau imua o ke Akua Mana Loa." Pane aku, ae, maanei oe i pii ai i ka puu 0 ke kuhihewa a pee iho, i lalau ai na onohi 1 o Apoluonn a iho ma Jce awaawa o haahaa, kahi o Keristiano i lanakila ai. O oe lea ka oi i ka i ke i ka hoohaahaa iho imua o ke Akua Mana Loa, me he mea la o oe k% waihona o ke Akua ma keia ao, ka paie maka i loaa ai īa Mose ma ke kuahiwi o Sinrti. O ka haahaa o ka naiu i manaoi i, oia anei ka waiho malalo o ka lepo, a kokoio me ne hoou poo iki la, a i ole, malalo o na kapuai wawae i waiho ai ka naau. Eia ka ninau hope loa ia oe, ua ike anei oe i kahi o ke Akua i noho ai, i ike ai oe i ka naau e hoohaahaa ana, a e kolo ana imua o ke Akua ? Aia anei i Puna, i ka Pōho la ? E hai tnai. Maanei au i hoome ha iho ai i kakau

ana, a papani iho i ka waha o ka ipuinika, me ka hookuu aku i ka maka gila raai ko'u hapa pulima aku. Owau no me ka mahalo, S. D. Keolanui.