Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 4, 23 January 1864 — Na Palapala. I aha ka kakou e hana'i i ola'i? [ARTICLE]

Na Palapala.

I aha ka kakou e hana'i i ola'i?

E haulehia na hooikaika ana a pau ana 1 kukuluia maluna o ka nianao kuhihewa au i komo pu ai, oia hoi na hua o ke alakai hewa ia o ka ike wale iho no i na ano Hawaii, ma ko Honolulu a me ko Hanalei noho ana, aole no ka maikai ole o ke kumuinauao, aka, no ka nele maoli no ika ike i ke ano o ka mea kupono no ka noho ana o ka aina, a aolē no e nele ana ka ike ia iho oia mea, e na Luna Makaainana naauao o kuaaina, a no ia mea, ua hana lakou ma ka lakou hana mau, oia hoi ke kiola loa ia muu hooikaika ana ma ka paia. E pono oe ke hele e kaapuni ae i ka mokupuni o Hawaii, kahi a ka hapalua o na kanaka o ke aupuni i noho ai, a ilaila oe e ike maopopo iho ai ona mea a pau au i ike ikiai, o ka noho ana ma Honolulu, a me kou holo iki ana'ku ma Kalihi, Nauanu a ine Manoa, he ano kuhke ole ia me ka noho ana o kanaka Hawaii. Ma ia mea oe e ike iho ai, o ka mahele ana o na apana kulana koho ewalu, e hiki | ana ka nui o na kanaka no ka apana pakahi j mai ku alua, a ka aha (4) tausani, aole no e | hiki ke hoomaikaiia'e, oiai o ke ano no o ka j noho ana i keia wa.aole no he ano moakaka. i Pehea la e hoomaikaiia'e ai ka noho ana o j ka apana e like me Hamakua, Hawaii, kahj i e loaa'i ia oe, (me ka hui ole mai no i ke awaawa o Waipio,) he elna haneri ohana,i hoonoho kauiiiliiia, maluna oka aina i ane like me elua haneri mile kuea ka nui, me ke awa kumoku he iwakaluakumamalima mile ka mamao, ame ke alanul kupono ole no hoi me ka piula ke hele. llaila oe e ike* iho ai, iloko no o ko lakou ilihune, nia ke ano o ka noho ana, na hana iho no lakou he mau Halepule laau ame na Halepule pohaku no lakou iho, —he umi ka nui o ia mau hale; ua mahele iho no ia poe ia lakou iho, ma ke ano o ka noho ana perish, e like me ke kupono iko lakou makemake; he mau kula apana no ko lakou, he Kahukula, he Kumukula, a he Puuku leula, ua ukuia no-e iaapana,aua hooponopono no i ko lakou mau kula, c like me ko lakoa manaoana he pono, malalo o ka hooponopono ana a ka Papa Hoonaauao o ke aupuni, a na lakou no hoi e uku i ko lakou Luna Auhau, ame ko lakou Luna Helu, ame ka hana i ko lakou mau alanui, ame ko lakou mau alahaka,ame ko lakou muu pono kuloko, me ka hoolako t > ame ka uku i ko lakou mau makai hoomalu ame ka hoihoi aku no hoi i ka puu dala nhona iki no, iloko o ka waihona o keaupuni. •Ke kapae ae ia Waipio, ame Hilo, alaila, aole no he mau wahi e ae ma ia mokupuui, nana e apono mai ka noho ana ma ke ano parish, me ke ano o ka nui o na kanaka, a i hiki ai hoi ke noho ma ke ano akea o ka noho ana parish, a i hiki ai hoi ina kauaka , ke noho kaokoa ae ma ia ano. Ona mea i a'u i olelo iho nei maanei no llamakua, ua • pih no ia i na Apana e ae o Hawaii, oiai la- { kou e uku ana i ko lakou auhau me ke ka- i niuhu ole, ua malama no i ko lakou pono iho j o ka noho ana, me ka hoolilo uuku loa i ka ; waihona o ke aupuni, iloko o na makahiki; he umi i kaahope ae nei. j O ke alahaka wale no ma (Wailuku) Hilo j kai kokua ia e ke aupuni " Honolulu," a o | na mea e ae a pau, ua hooliloia he mea ole, | (oiai o ka elua hapakolu ia o ke aupuni,) ina j ke ano mea hoomaikai kuloko, a ua loihi no i ka manawa i hala mamua o ko Honolulu ae j ana e haawi aku i mau wahi dala e pono ai ; ka hana ana o ua alahaka nei. i {Aole i pau.) i