Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 10, 5 March 1864 — Na Palapala. Kanaka Hawaii. [ARTICLE]

Na Palapala.

Kanaka Hawaii.

£ li Numepa Kuouoa s ; JMm m :—Ct hoonaauao iho a*t ka pee nmkiat pa&i mua, a me ka poe mahiai kioai paki nuaa wai «t». Aole paha k« ua«a» tuaupoai a eaaaaao hw ka lat kooaaauao ame ka hnia—iipa. tfa aoa ka maikai o ia eaau haaa cba*. Aka, o ka mooklo kapaaa paha i ka ka aioa ke kaiia 'ku uo ka paae 9 aa wme kao» pu elua e aoi ai e haaaia e aa oka Moi, aoie i kakaaia maaoei ITa weihe aku ma k» akea aa ka naaaao e aa a ka 31oi e koike aui ♦ iike uie oa ewm i ike olua e ko kikoa ike aaa at ate ka F?!a ka mooMo o oa pepa kefe a ka Mkl maklo e ka paaka T® u ke I'nmnki inaaī. ine ka oa miemaan, aat<a kapa mmii> a £lisaheta Kaakameoo* ka alii wkiam ha* puie KnaiaAa» aaa i koekamu ai 1 peam aa ke aapaai o kaaa kaaaū &L 4ete i pmam ka makaakaa e aa kaeaka ayiipp • k» Sm 0 kek wa a me kem aaai Inanaka uaikiia K hiki makaokaa ao ia lakea k» koaka mao> popo mai ia matt awa ae ke lekaa maa paae Hawaii iho. Oia ka paam eimaa m aet 1 keia wa e aa am aa haale* a aa» ke aupuaL

j oaka o kai M«t, • luki ai » b>f k» i { ka haoa kal«pa «i«*i ktt mn • k i kom nu» kau Inaawai. PWwa ♦ tuki i ai ke bapai ? Ke ok ki 4mlm. » MMhaa». a • h&na wili, a e kaha, & * pttfei mi—. % * km* | nioku hololioki kaiopa. a « kstttt iuea kapaaaa i ka maki&i a ne ka buHu Ut Vipm«n •• i ke aupuai ko kokna i U u«Ur «o»b fera*henMi o koaa po» kawaka. E ham k» puni tmtt Moai ka umhm* ! iloko o koaa aiaa iho» aatb imhpm i Ina pooo pela" t hwiiaaaia i poa dak «a na apaaa mahiai Kiaaiaa • k» inpnnī; %km, aia i ka aooaoo aoa. Aok pofc» k» «ap«m maiaik ; aka, oa m««a>ia ka pa*» « m» ka pfta mau o kooa kualaa aoa. £ pu ka wa' wai o na kaaaka» a • pi» pa m» ka aapaau. ina hiki mai ka aaaano o ka aMnana» mm. Lt | wa kupoao» • akttia aa hmm kiat iMlnhw kt« i vila o k» au|mtti aiik» «m ka akn a kma «a. i Oia ka wa kapoao • haaiiaia • hmapniihalii | ha aku i m hana ho»i o I» a» ka p»* i no o kooa aina. O ka poaa o ka makaai* aa | na kamaaina wak ao ia» a aa pMaaālai pu na iiMa a pa* i ka haaa Uka. Um ka aaa»< wn pomaikai a e hoihaiia mai ka iiapaini a lehui)*hu kaaaka • Uk» aa» ka «a «mm^ l T a like pu ka "**»*» i ka haoi» m» k» k»> ; naka malalo o na kanawai; aka. aaio Ufc» na haawina pomaikai» aa ka Uka «k a ka ia» kou pono ma ka aoha aaa i Ua. aoi» ta mea nui e hoohakkakual Xo lm kafM aaaa ka nui loa o na knwanaina UOkmm nmmm o na kanaka a a» na haak» iaka ; nakiila. ua like oki aa pomaikai baa « haawiia ma ke kanawai ka iokoa. O ka pao im4* mk* 00 e hiki ia iakoa k» haaa, a ata pa» «a> kaukau a ma ka paakaka» i» hkko« k»haaai* a ua {Mmaikai lakoa i k» knmawai Ai*i» m iika im «a i hak ina aktk am kmm wm. O ka wa kahika aku **k h» «a kaaaka wala na ka; ak*, h» ai buaaka» ahaaM ba»> k hoi koia. l T a ka kaga i kmm wm. « kaaoak» Akaa*aa k»o» -nhT»i maa. Ua ikoho paa kanaka aa» k» Akaa* a ma kaka po i oa pooo imm pwaaihai. t f a paai lm nah»pakhalaha aaaaaa kaaakft> aa hiiu mai ke ao kaanank aiaali«. a aa» bm nnahiinM 1 ka lakoo iko* t*a pahhahlw ka aaaa ta wa» aol» pali; aka, i kna wa» t*a paft» a hilu ofe ke hoemi a k» haaaai i ka makiai. a» ka Mamao laa o ka haa i kalAi. a t ka amaa *. 3lamua» waki a ka po» kaa>rnpii nalmu • k»> li wa, he waiwai iaārii ka kaakap» aaalwaa 0 na kanaka 1 k» alia. Akt*h» —apa aa kumu o ka auhaa aaa o aa wau aa ka kaawa» le ok o ka waiwai aUa anpaai t a aa» kowa waiwai fomek iho> a • ka na Iki a aa» cm ka* naka maklo aaa. Ao1» prfa kaak wa. taa hookaawaleia ka waNraiabā» aa aa kaoaka, a ua kapaialnaw ka aaaiwai • fc» wapuni. O ka kkw pna kaaMka t bm aa> kloo ka anaaa hnnīnHiU oāa ka 'iTi|iiini, a m* na hana aaponi. Ua kaawak ka naiaai pm> noi o k& Moi k* alii» aaa» ka aa ltt»a w kr> k m«a k»k an, aak kaakaaa* KaMa. k» naaaao aa kwnn aakaa • kaia a wa aaaupo ko kek wa« na kmm aAia; •*** naaupo ko>kka« oki aaa mm ka awiaiai wmmli i loaa mahma ika • ka kkaa am Mmpaa mahiau Nokiku «1 amnaa ka ak» makmm okaw&kaka» «aaaap* ma«» • kaaa wa, ao ka aki o b» wa i ka waimiu anaaaa» ka 1 ka aim e i aka. N«kUa» ka f&km pinepaoaoaa kaiMka a kaa ak ko kkoa aaha« iho. O k» i kaa m hkm

no ka hftokupu„ aole loaa no na kumu hana i haawiia e ke kanawai; aka, no ko lakou imi pono wale iiho no. fna o ka pono maoli ia, pehea la e hiki ai \ ka pono o na kanawai ke kokua i na kanaka nele maoli ? Aole keia 1 kapaia he mau nele, aole hoi he palaualelo. Nolaila, he pono ke kanawai o ke aupuni ke imi i meu e pomaikai maoli ai na kanaka a pau malalo ona. - O ke Kuhina Waiwai naauao a akamai i ka' noonoo i na kanawai maikai e holo ai ka waiwai o kanaka a me ke aupuni, oia ke kuhikuhi makaukau mai i mau Bila i hoomakaukau mua isi iloko o na makahiki elua i hala. Eao aku oia i kona ahaolelo, e like me ka pono i ikeia e ia iloko o ia mau hiki i mea e pono ai ka hooholo kanawai waiwai ana. E hoomakaukau mua ike kino o ka Bila, a e hoopili pu i kona mau kope me kana olelo hoike a me kona manao e pono ai. Pela no na Kuhina eae a pau oka Moi e hana ai, mai hoauwae puu wale. Ua holo kiki ke aupuni ma na hana e ae a pau ; aka, ua lohi loa ma ka haawi ana i na hana kupono i kona poe kanaka, a me ke kokua dala lilo ole me ka uku pnnee. Pehea e kamana, a e amara, e hana ropi lole, e kumeka kamaa, a ia hana aku ia hana aku e pono ai ko kanaka noho ana. S. P. Kalama. HonoluU, Feb. 1864.