Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 26, 25 June 1864 — Olioli Makahiki Hou. [ARTICLE]

Olioli Makahiki Hou.

E Ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :—Ke waiho aku nei au imua o na makamaka i keia Episetore maikai, no ka mea, ua ike no au i ke ahonui a me ka hoomanawanui launa ole o ko kakou Nupepa, i ka lawe ana i keia mau hua e kau ae la maluna iloko o na Helu i kaahope iho nei. Nolaila, e oluolu ka Lunahooponopono e waiho koke ae i keia manao o ka makamaka ma kahi kaawale o ko kakou Nupepa, ka uwea Teregaraba hoi nana e hoike koke aku ina mea hou i waena o keia Lahui. Nolaila, auhea oukou ena lawaia o ka la loa me na keiki paeaea mamamo oka lae o Kunounou, na keiki huki uhu hoi o ka lae o Kaena, a me na keiki luu loli o ka lae a-a o Kaupo, e ala, e wawe, e haio, eia hou no, ua ike ia ua honu nei a'u i hoike mua ai ma na Helu i kaahope ae nei

he honu, oia hoi o Kapepeekauila, ke pana-pana-u hou mai nei na wahi hui, n ke okuku ae la kahi poo ma kahi kio wai o Kalihi; o poholalo hou iho anei kela malalo o ka uwapo o Pakaka e amu ai i na hunahuna okaoka berena a ka mu i lu ai ma ka ilikai o Ainahou, wahi ana no Honolulu ia. Aia ma ka Helu 2 Buke 3 o ke Kuokoa, ua ike hou ia

ka puha hou ana mai nei o ua Honu kua-ea-ea nei o ke koholaloa o Molokai, i ke ku ana ! aku nei o ke kani-ai i ka peku a ka hoki a ko Maui kiiii, nanai kela o kohi kua i ka pii i ka pali kiekia o Kalalau i Ke-e, a paapu na maka i ka noe o Alakai, nukee ai ka nuku i ke anu o Hauailiki, i kuhihewa ai ia i ke olinolino o ka malamalama o ka La, o ke kula o Kamaomao, ka anohi anapa i kuu maka, i hoomau aku ka hana ilaila e nana ai, loaa ka mai-e ka makamaka la he makole, lilo oe i pokii no Pele. ka wahine o ka lua a nau hoi na kui, a puke na wahi kuli kekahi i kekahi, me he mea la ua loaa i ka mai hano, ka pau pono ole o kau mau hopuna olelo i ka hoopuka mai me ka pololei maoli, i kapali li hewa ai ka lau o ko aleio i ka hoopuka ana i na mea ano ole a pili ole i ka mea a ka'u makasila i hau kawewe ai ma ka Helu 6 Buke 3 o ke Kuokoa. Aia ma kou kukuiu manao mua ana e Kapepeekauwila no keia kumu manao, ua ike ia kou lalau, a~me kou kuhihewa maoli, no ka mea, ua hoike mai kau hana i kou ano he kuhihewa, a ke hilinai nei oe ma ka pelekai oia manao kuhihewa ou, a ua haule oe i ka auwaha au e eli nei. Nolaila, e ala e ka makamaka, e ku, a kiei, a holo, e imi hou i

ka mea e pau ai ka hemehema o kou maka; a noai paha ua nui ka ilihualala o kou maka a hana koke ia ka huina o ka mea kino ma kahi kokoke mai, i hoomaopopo ole ai oe i kau mea i hoike mua ai, nolaiia, e aho e kuai oe i makaaniani ilipoopoo nou; i mea e kokua'i ia oe, ī ka nana hou ana, a hoomaopopo i ka mea a'u i waiho i mua oka lehulehu. A i ole ia, he uuku loa paha no ka ilihualala o kou maka, a hana ia ke kii o ka mea kino ma kahi loihi aku ; i ike ole ai ou mau maka i ke kaola nui e lakee lapuu ae la i mua o ko ihu. 1 ninau iho ai oe. *'Aia la mahea kahi au i kakau ai ma kou kukulu manao ana, no na wahi a pau keia make ou i hai ae nei ?" Ka inoa hoi oia ka'u e hai nei ia oe. ua lalau oe no ka ike ole a hoomaopopo ole hoi i ka'u mea i waiho aku ai i mua o na makamaka o ka lahui o kaua. Elike me ka lesu e a hewa ana i na Parisaio me ka i ana. " Ua lalau oukou i ka ike ole i ka Palapala Hemolele." * Nolaila, ua hemahema oe no ka ike ole ana, aole no la hoi oe i ike, kahe hewa ka hua o ko waha i mua o ka lehulehu, i lohe oe e ka makamaka. Nolaila, Auhea oukou e na makamaka, mai na kai ewalu, a me na makani eha o ke

aina e pa nei, Aloha oukou:—No ko'u manao ana he poe naauao oukou, nolaila, he

mea mnkehewa wale no ia'u ke lrai hou aku 1 ka'u mea i hai ai imua o oukou, no keia «nea a maua e kamailio nei, no ka mea hoi, liookahi olelo niia i poe naauao, he mea , nui ia. ina pela, e huli no oukou ena ma« i kamaka n hoomaopopo iho, aole au i hai aku j eo ka iwii keia «o ka poe make ma keia Lahui i ka A. D. 1863 i hala aku nei, aka, o ka nui iao ka makeilokooia makahiki 1863 , wale iho, ®ia hei he 33-,1338,333 ; ano like j hoi ka nai ke hmiia ko Amenka me ko Ene- j laui.. Ina paha he kanaka noonoo oe, ma ua hiki kr noonoo ihts; nole hoi i«i aku ka hui- ( na helu -o tta wahi kauaka o keia Lahui ma-

|mua o Enelani, aka, tia Imi aku au, j«a e 1 huila ko AivieriUa me ko Enelani, ane like ka nui ine Ua make iloko o ka A. D. 18(53 i liala iho uei. Ua oi aku anei ka huina hdu 0 na wahi kanakao keiaLnhui imuao Amelika, ke huiia lau« me ko Enelani ? Kau mea oi hoi ia. Pi-ka-ne-ne wale iho na \va•bi kanaka o keia Lnhui. Auhea ee e ka makamaka, e kikoo ka maka i ka laau, i ike iho a hoomaopopo iho ka maka i ka nani, ka hemoiele, kn maikai, ka lenalena o ke oho o ke kukui o Kaukaweli, aohe wahi hemuhema iki oka luna o Hihimanu, o ka'u mea i waiho aku ai ma ka papapunipeki oke Kiiokoa, Helu 6, Uuke 3. Ke i hou mai nei ua hoa nei, " E manao ana aneioe o Kapepeekauwila wale no ia o ko Molokui ? Aole hoi anei ma na wahi e ae kekahi mea inoa ano like me keia ?" Ke hai aku nei au ia oe, mamua o ko'u ike ana 1 ke na Kapepeekauwila e pane «aai nei ia'u, a ua ike nn, a hoomuopopoi ho ; ua kauna ja ©i aku na Kapepeekauwila ma keia AupuIpuni, alfa, no kou hai ole ana mai e ke na Kapepeekauwiia i kou wahi i noho ai, noluiko'u kii ana e hooala mai i ke kupueu nui o Molokai. No ko manao anei eua hoa nei o pa ko lae nui ika mapuna hoe a Maakuakeke, kumu lawaia hoi a Kawelo, i huna ai oe i kou wahi e nono ai ? Eia no ka hoi o oe no hoi kahf kanaka e hume aua me kahi malo, e kiai ana a makilo hoi i ka malageke o Haleduke la, huna wale iho no oe i ko wahi i noho ai. Aia ma ka hapa hope o kau kalai manao ana, ke hooiaio mai nei oe penei, "He oiaio no ia manao ana ou, a hai ae hoi imua o ke akea." Ua ike no la hoi he oiaio, heaha la ka hoi ka mea oka malama ole ana i ka oiaio ua loaa ? Poholalo mai nei oe i ka alo nemonemo a Hagni, i ko manao nae paha e pn niai o Kekuhaupio,. ke Generala o Kamehameha ea ? U hoi, ke keke iko ia. Eka makamaka, e hamahamau ka leo o ka ia a Kuhia, mai pane hou imua o ka lehulehu.

Nolaila, e oluolu ka Luna Hooponopono o ko " Kuokoa," e paki haalele kauaheahe oluolu ae i ka manao o ka makamaka imua o ka lehulehu. Ke hoi nei au, ua uhi ka malu kuawa i na pali, ke holu nape mai la ka lau o ke ko o Poliala, i ke ahe a ka makani olu la he Waikoloa, ke eleu mai nei na iwa o Kapoino, ua kau ka la iluna o Lihau, e paani ana me ka lau oka ulu o Lele. Me ke aloha no. P. A. Kalalaupunaakeonaona. Kapoino Waiehu, iune 11, 1864.