Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 29, 16 July 1864 — Na Palapala. I ko Lahaina Poe. [ARTICLE]

Na Palapala.

I ko Lahaina Poe.

Honolulu, lualai 13th, 1864. Aloha aukou e ko Lahaina. Ua inakemake au e haiaku ia oukou i na mea e hanaia nei ma ka Ahaolelo hanu Kumukanawai, aole au e hiki ke hai ak-u i na mea a pau lon ; aka, ma na mea nui, e hiki no ia'u ke hai aku. E like me ka oukou kauoha, a e like no hoi me ka oukou makemake, ke hana nei no maua me ka hooikaika ana i pono ke Kumukanawai, ke kahua hoi o ko oukou mau pono, a ua kokua mai no ia maua hekahi mau Elele a ko oukou mau hoahanau, oia ka Elele no Kaanapali, Wailuku, Kona Akau, hookahi o Honolulu, Ewa ame Waianae, Hanalei, Koloa ame keknhi poe e ae paha, aole nae au i ike i keia manawa. Mai ka noho Alii ana o Kamehameha 1., a hiki i ka Moi Kamehameha IV,, ua laweia ko kakou pono ame ko kakou mana ma ka hooponopono ana i ke Kumukanawai, aole o kakou mana iki ma ia hana; oke Kumukanawai i hooholoia ma Lahaina i ka M. H. 1840 e ka Moi aloha Kamehameha 111,, aole oukou i hana pu, adle hoi oukou i koho i Luna no oukou e hana pu me Ke Alii ame na'Lii; aka, ua hanaia kela Kumkuanawai e na'Lii wala no ; a ua lilo nae i mea e hoomalu ai i ko oukou mau pono, no ka mea, aole oukou i hoomaopopo i ko oukou kuleana ma ka hana Kumukanawai ana ; a i ka M. H. 1852, ua hana hou ia kekahi Kumukanawai e ua Moi la no Kamehameha 111., a me na'Lii. ame na Lunamakaainana o ia manawa mamuli o ke alakai a Mika Lee, ma ko oukou ae mua ole, ame ko oukou kauona ole aku ia lakou e hana mai īa mea, ma ke kue hoi i ke Kumukanawai o ka M. H. 1840. !

Mai kela manawa a hiki i keia manawa i noho ai o Kamehameha V., i Alii, ua ike maopopoia, aole i kupono keia Kumukanawai i ko kakou noho ana e like hoi me ka olelo mau a kekahi poe naauao no ka pono ole o keia Kumukanawai, ame ke kupono ole iko kakou noho ana; ano ka pilikia no hoi 0 na hooilina o na noho Alii e like me ka'u 1 olelo mua ia oukou, —nolaila, ua kaheaia kakou e koho i Elele e halawai pu ai me Ka Moi, a e hana i Kumukanawai pololei, i kupono i ko kakou noho ana, me ka haawi i na pono like i na haole ame kakou na kanaka maoli.

Ke hauoli nei au i'ko oukou ike maopopo ana e ko Lahaina, ro oukou no ka mana e hana i Kumukanawai e like me ka oukou kauoha ia maua, —a ke kupaa nei maua ma ia inana nui,—a ke hai maopopo aku nei no hoi au, aole e hooneieia ko Lahaina i na pono e like me na olelo wahahee a kakou i lohe ai.—E olioli oukou e ko Lahaina, no ka mea, aohe e hiki i kekahi mea ke hookaumahaia oukou no kekahi hoomana, aole hoi oukou e hooneleia i ko oukou mau kuleana. —Ke noho makaala nei no ko oukou mau Elele e like me ka oukou kauoha, a e hana no laua i ke Kumukanawai hou i mea e pono ai no oukou, me na'Lii ame Ka Moi. Aole īoa e ae aku ana na Elele o Lahaina e kiola wale aku i ko oukou mana hana Ku• mukanawai, aole hoi e hoolilo ia oukou e ko Lahaina i poe opiopio, a i ike ole i ko oukou kuleana ma ka hooponopono Aupuni e hiki ai ke haalele aku i ko oukou mana, ame ko oukou pono ponoi.—Aole hoi e ae ana na ana na Elele o Lahaina ma ko oukou inoa e lilo i na mea e ka hana ana, ame ka noonoo ana i ko oukou pono Kumukanawai. Me ke aloha ka oukou kauwa. J. W. H. Kauwahi.