Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 20, 18 May 1865 — KA NU HOU. [ARTICLE]

KA NU HOU.

Ma ke ku ana mai nei o ka moku Kaminniote iSmyrniote) i iea Poaluaihonei} ua loaa mai ia makou na nuhou mai Kapalakiko mai o ka la 26 o Aperila. Ka Hoolewaia ana o P6residena Liuekona.

TTa Hoolewaia ke kino kupapau o Peresidena Linekona i ka la 19 iho nei o Aperila ine na oihana ku ika eehia. Ua kiia na pu i kela minute keia minute mai kakahiaka o ua la la a hiki i ke ahiahi mai na jiapu a pau e kii una ma ke kulanakauhale a puni. Ua kahiknia na hale a pāu o loko o te Kulanakauhale i na kanikau, a ua paniia no hoi na ipuka. Ua hoomaka iho na oihana no ka hoolewa ana i ke awakea ma ka rumi ma ka hikina o ka hale o ka Peresidena i uhiia ike kanikau. Ua ku iho o Pe:residena lonesona ma kahi e waiho ana ke kino kupapau ; o Kenela Kalani ma ke poo o ka pahukupapau kona wahi i noho ai, a ona hoa o kd Hale Ahaoleio me na amabasadora (elelej o na aupuni e, ua noho iho lakou a pnni kā pahukupapau. Ūa heluhelu iriai o Bev. Kauka Holo ī kekahi haj» o ka hoomana Episekopale no ke kanuana ika poe make. Mahope iho ku mai o Bihopa Simesona (Simpson) o ka Hoomana Metodita a pule aku i ke. Akua no ka Hookuokoa anai na kauwa hooluhi a me kekahi mau hana kaulana e ae a Peresidena Linekona. ia wa ku mai o Rev. Kauka Gale (Gerley) o kā hoomana Peresijpetiano a hoike mai i kana haioleio i pili no ka hoo» lewa ana, me ka nui o kona mahalo i ka Peresidena. Ika hora 2, laweia ke kin'o kupapau i ke Kapitola me ka huakaihele ekolu mile ka loihi, a waihoia iloko o kekahi keena poepoe (Ro(unda) no na la elua. Ua haiia mai o ka nui o na kanaka tna ia hoolewa 125,000.

Mahope iho ua laweia aku ka pahukupapau i Kopinaflja (Springfield) ma llinoi ka home hoi o Linekona, e ka-aloana hoi ma na Kulahakauhale nui o Pi.ladelepia, o Nu loka, ō Bufalo, ame Kikago. Ma keia mau Kulan;tkauhale i waiho ih'o ai no kekahi wahi manawa pokole.

Ma Nu loka, ua paniia na ipuka o na hale kuai no na la ekoiu. Ika ia 21, hiki aku ke kino kupapau ilaiia, a laweia aku i kekahi hale nui, malaila kahi i waiho ai ia la. Ika la 25 o Aperila iho nei, ua ikeia ku lulumi nui ana o na kanaka iloko o ka rumi e waiho ai ke kino kupnpau o Linekona. He 80 ka nui o ka poe e hele ana i ka tninute hookahi. J ka wa i hiki mai ai ke kuluaumoe o ua po la ua hoolele mai na Geremania (O)e--lo e) hookahi tausani ī ko lakou mau leo nahenahe . i na Mele Kanikau v» kupono no ka poe make ano ia po. Ika wanaao, oia mau no, aole i puhee aku, aka, i ka wa i o mai ai, ka la i kona mau kukuna ina ka ili o ka honua, ua hoomaka mai ka mahuahua ana o na kanakn; i hele mai e ike i ko lakou Luna Nui i apoia e na lima meuemene ole o ke kanaka i hoohalike iaiu iho nve Kaina.

I ka hora 1, hele ak'u ka huakaihele ine ke kino o ka mea i make ma keknhi huina. 0 keia ka mea i ike maka ia i ka pehia ma Nu loka, oohe mea e like ai. Ua Ihele aku ua- huakaihele la me ke knumaha me ka wawalo ,mai o na pila a ka poe puhi ohe, me he mea la o na mea kani kekahi i komo pu iloko o ia luuluu hookahi. O ka nui o ka poe i hele aku e ike i kona kino kupapau, ua oi aku mamua o ka 120,000. Ke alnalu ana ia Bu, ke kanaka Powa. Ua manaoia aia o Bu ma Penesilavania, ua hele aku ia mn ke kulanakauhale o Redini ma ka la 16. Ke imi nei na imakai ia ia. Ua uianao waleia e hoao ana ia e hoio 1 Kanada. Ina no ia e hiki. ilaila, aohe no ia e pakele. Aohe Aupuni ma ka honua nei e malama mai ia ia, a aole no hoi e haawiia mai ia i ke Aupuni o Amerika Huipuia ina ia eloaa. He 50,000 dala ka uku makana ke loaa ia e kekahi mea, a he 25,000 daJa no Alasorata, a h'e 26,000 no hoi no Davida Hhrola. O laua kona mau hoa kuka. O na Ikanaka a pau i ikeia e huna a e iini ana i mea e pakele ai keia poe, e hoopaiia no lakou i ka make. Ua hoike ae ke Kuhina Kaua, ua hanaia ka manao pepehi ia Linekona ma Kanada, a hooholoia ma Kikemona e Jefa Davisa tna. O ka niea nana i pepehi o Sewada, aia oia ma ka halepaahao i keia matia\va, Ka haawi pio ana mai o «lannepo. hakn ia Keremana. Ua kuka iho o Kenera Keremana me Kenela Joanepohaku ma Puu Halepule (Ohapel Hiii) he 15 mile ma ke komohana, ma ka la 16 a me'ka la 17 iho nei o Aperila. Da oleloia oia o Jefa Davisa ia manawn ma Hiliboro (Hillsborough) he 44 mile ma ke komohana akau aku o Ralei, i hiki ai iaia ke launa pii me Joanepohaku. Ūa kukulu iho na kanaka o Ralei i kekahi halawai e hoahewa ana i ka pepehiia ana o ka Peresidena Lihekona me ka hoakaka mhi i kona aloha i ka lahuikanaka. O ka olelo ae like mawaena o Kenela Keremana me ke Auponi kipi, ua hoopauia e ke Aupuni, a Ua hoo])auia koka puali, a o Kenela Kalani ke noho alii nei ma kona puah. P n?-liumunui i hoikeia o kona ae ana i ke kipi e malama

na kipi i ka lakou mau pauda me ka poka, me kona hooleana i ke Kanawai a ka Ahaolelo i hooholo ai no ka hopu ana i na waiwai o ka poe kipi, me ka haawi aku ia lakou i kekahi Ria(i mea iiioole pinepine ia e ka Peresidena Linekona. Nolaila, ua ohona ko Joanepohaku haawi pio ana mai iaia iho, a i ole ia, o ke kaua no ka hope me aa puali koa i oi pakeuaku ka īkaika inamua o kona. NoMoMle. CJa lilo.o Mohiie! Ua hukiia'e ka Apatrika ma Mohile ma ka ia 12 iho Oeio Aperila. Aia na puali koa o Kenela Geranagera ma ua kulanaknhale )a. Ua lilo mai o Monogomare (Montgomery) ma ka la 12 iho nei o Aperila, a rae Maeona ma Georegia, ma ka la 20 iho nei. Ua hai aku makou mamua aku nei i ka lawe pioia ana o Selma. Ua haiia mai ua ae o Jefa Davisa ma kela aoao o ka muliwai o Misisipi ma ka la 16 iho nei, aka, aole nae o nmkou manaoio ia mea. Aohe ona manawa e hiki ai iaia ke hele loa aku. Hnnahuna illea Hou. Ua koho iho o Peresidena lonesona i ka la 25 o keia malama i la haipule, a i la hookeai. Ua kukaiia na koa Aupuni i lawepioia me ke koe iho no o na koa Kipi i pio i ka aoao Akau. He 70,000 ko lakou nui, me ka puali koa kekahi o Kenela Li. Ua olioli o Sewada. He umikumamalua Kahunapule Moremona i kohoia e holo mai i Hawaii nei iioko o keia malamn. No Eui opa. • MAI AHULAU. He ahulau nui ma Sana Pitabuga ma Rusia i ka malama iho nei o Apenla. Hooka* hi haneri ka nui o ka poe make i ka la hookahi. He 10,000 ka nui o ka poe i loaa i ka mai, a 2000 i make. Da make iho o Kikeke Kobodena kekahi hoa kaulana o ka Hale Ahaoleio o Enelani, hoaaloha hoi no na makaainana Beritania a no Amerika hoi i ka la 7 iho nei o Apenla, a ua kanuia ma ka hanohano nui. Ht NE HOU HOPE LOA. Ua make o Bo! Uahoopaaia o Harola! I ke kaalo ana'e o kekahi kalepa mawaho o ko kakou awa, e holo ana i Kina, i ke kakahiaka Poakolu iho nei, ua loaa mai ia makou na nu hou mai \Vasinetona mai, o ka la 27 o Aperila. Ua alualuia o J. Wilika Bu a me Haroia e Kanela Beka (Col. Baka) a hiki i kekahi hale papaa ina Ferederikebuga, ma Vireginia. JTa kaheaia iaua e haawi pio n>ai ia laua. Ua haawi mai o Harola iaia iho; aka o Bu, aole ia i ae e haawi pio iaa iho. la manawa, puhiia ka hale waiho mauu i ke ahi; nolaila, ua hoopuka mai o Harola i kona mau lima ma ka ipuka, a hoopaaia na lima i ka hao. Ua ki mai o Bu i ka pu i na koa, me ka hoomakaukau iho e ki hou mai i ka pu, oiai ua hai kona wawae i ka pilikia i ike ole ia. ]a ia i hoomakaukau ai e ki hou aku, kiia mai la oia e kekahi Kakiana (Sergeant) a ku ma kona poo, a hula ma kekahi auao. Ua hiki aku ke kino kupapau o ka Peresidena Linekona i Roketa (Kochester) ma Nu ioka Komohana. Ua lohe no o Kenela Keremana i ka pepehi nialuia ana o Linekona mamua o kona hui hope loa ana me Joanepohaku, a nana p»noi no i hai aku i na ktpi. O kona kuikahi ona me na kipi, ua hooleia ia mea e na puaii Aupuni. (ia pio loa lakou ma na wahi a pau. (Ja manao waleia, ke lawe nei oia me ia i na miliona dala he umikumamakolu. O ka puaii koa o Joanepohaku, oia ka puali i lako loa i na mea kaua ma ke Aupuni kipi hulookoa a puni. Ka Uea Telegai*apa mai E>tblani aku a Inu. Ua loaa mai ia makou na nuhou o ka paa ana o ka laina telegarapa mawaena o Enelani a me Inia iloko iho nei o ka malama o Maraki. Eia ka ninau, aia mahea ke ala e hoomoe ai ? 1 kekahi mau makahiki i hala aku nei ua hoaoia e hui na uea telegarapa rna ke Kaiwaenahonua ma ka hoomoe ana i kekahi uea ma ke kai Ula a hiki aku i Bomebe (Bombay,) aole nae i holo ia hano. 1 keia manawa he laina telegarapa mai Aiokanederia ma Aigupita aku a i Enelaoi, a oia ka mea i holo pono, oiai h$ 1518 mile kona loihi. Aole i hoomoe ia keia uea ma ke kai Ula e like me ke kuhihewa o na nupepa o Kaliponia. O Teherana ke Kapitala o Peresia ua hui ia me Bomebe ma Inia ma ka uea telegarapa; a ua hoomoe ia no kekahi mau uea mai lailaaku a Bagada (Bagdad) ma ka muliwai Euperate, e kokoke ana ma knhi i ku ai o Babulona. a mailaila aku a Konesetanatinopela a pela'ku. He uea telegarapa hou uo kekah* i hooinoeia mai Teherana aku a moe aku ma ka aoao hikina o ke Kai Kalepiana (Csspian) aku i Sana Pitabuga ke Kapiiala o Kuaia. Ka Auwai Wni mawaena o ka Pnali o Sōeka. No kekahi mau makahilti he nui wale ua hoolimalima iho kekahi Hui Farani i niau kanaka nana e eli i auwai ma ka Pbtll 9 Sueka. He lehulehu wale no hoi ka poe Arabia i hoolimalimaia e hana i «a auwal la. O ka Lunahooponopono o Mika Leaepe (Leaseps) he kanaka Farani. 1, Ueia t kpkemai nei, na hoolaha ae h i ka w*heia

ana oua auwai la. Ika mana** « ka hana ana no iba mai Europa aku a hiki aku i ke Kai Cla ma ua auwai nui ia a hiki loa'ku i luedia. aianui maalnhi loa kea. he oia lo« ka heu, »e« pani ka Ue Hope, he 15000 miW k, loihi o ia ala. Ka #ca Tdcpirip« XJbm» mmkim «*t>ei e hoeaoeia aaa ka uea telegaraj» mai Enelani aku a Amenk. Ua uhiia ka tm i ka iahoiio i pakoiia.« pokaaia a poepoe iluna o ka mokii Hikn» nui <Great £Mtera) oia h«i ka moko. hookahi ma km hoeua nei. E «aibo ao * i kekahi aoao ma ka aiaa alaiia hoio maīi* akn ma ka moaaa Atelanilca me ka hookuokuu aku i tsa uea ia 1 koaa «a e koio ai. £ piho no ua uea la ilaio iilo oke kai no k* kaumaha, a malalla ia e waiho mah? ai mr ka hoonioni oie ia e n* iao kxikanitoko a n» na ale kawahawaha. Ina e hoI« Wa hana e hiki no i na kanaka o Kapaiakik» ke hoouna i ka lakou mat> oleio ma ka ttīk & hiki aku i Europa a me Inia ; a e iou •» A k&kou na nuhoa mai Euiopa mai ik>*o o n* pule pokole ehia.

No Anar« I«aesMa lu r*mUeu hoa o Amerik» Miipai*. O ioanesona, he kanaka okoa loa a o kuna ano. Ua hanaa ia nm Ralei* Kalolioa Akau ika inakAhiki 2806. Ikawa o k«au mau makahiki i ka tha. make iho la kw* makuakane; i ka umi o kooa mau makahiki, ua noho aku ia maiab o kekahi kanaka humuhumu lole; a i ka itmikumahitu o kotu mau makahiki, kukulu ae la ia i hale haoa nona ma ia ano haaa. CJa- aa ilw ia im, hua mua o ka pakpaia, oia h«i ka A, malu na o ka papa a ke kanaka huiuuhumu 1 kela ahiahi keia ahiahi, mahope o kaat hana ana e ao mau ai ia i ka heluMu. hope o kona mare ana i ka wahto«akahi no ia a īke i ka heluheiu a me ke kakau i nt hua helu. Na keia mea i limlmnw aku aloha iloko o na keiki o ka aoao Hema t &«- omaikai oleia i na pomaikui oka vat»9t n& makua i haawi aai ai. Maiak> •ka au lu o knna wahine na emooie iaa koaa naaeao. ika maieahiki 1826 heie aku u i T. nesi a noho ma Omaorile a ru ka poe mnikai o ua wahi kauhaie la i ko£u> iaia i Kilo, mahope īho he Kiio Nai (Majer. a oia kekahi ona hoa oka Ahaokio. ika makahiki 1840, oa kohoia om kekahi o poe Koho De«nokaiata oia liakuaiaa. 1 ka makahiki 1841, hele aku ia i ka Ahaoie. lo o ia Mokoaina ao; i ka makaluki 180 komo ia i ka Haie Ahaoieio K«i,a aalaik kona wahi i noho ai a hiki i ka makahil. 1853, a o kooa wa ia i kohoia ai i Kka>a» noTenesi; i ka makahiki 185& hwia no ia ma ia kniana kiekie. !ka nakahm: 1857, ua hoounaia nku ta i ka AhaoWio Amerika Huipuia no na makahiki eom>. ka manawa i ala mai nei keia kaua hooikaika loa ia e hoopakeie i ka Moku Tenesi mai ia hana naaape mai. iloko keia au kaua, oia no kekahi o na pa kaua Ameiika Huipuia. ina e aua u Aupuni a o ka hookauwa kuapaa «aa p»h* aoie ona manao kuihe uo ka hoofau aiu ka hooiuhi wale ana a me ka imi ai» i « pakele ai ke Aupuni Hui. Nana j hoo pakele mai na Moka e piii ana m« na Moka Kipi ma- keia aoao knokoa, amilfr Kumu Kanawai. Ua hai ae ia i kekahi hoa kaulana oka Hate Ahaoielo • hana aaa ia m< ka hoino aku i na makaainana ona Moku Kip», aka, o nalii o iakou e hoopaa sa n» No loaiie Wiilka Bi Wilkw O ka !f>oa keia o ko « Uhet« *: ma keia hope alra, kona iaoaeUke »• k» Kaina ame ko luda isecarjota. He keik: - na lunia Beraiu Bu (Jaaitta Brota» . ke kanaka \ kaulana ma ka hana keaiu «r» O ka mea nona keia mooielo ekola tu ma'i kaiknalaa, haaaaia ma Baratūboa (Bah* niore). 'Ua aneane 28 a29 pāim kona mnu makahiki. Ma na mokuaum •ka aoao H*ma, ua kauiaaa no ia ma ka kaoa kmka ana, a ma Alahama koaa wahi i eohu leihai. Mahope inai, ua nn» ke dala i h»a ma? iaia mamnli o kona hooikaika ana j na pynawai K&a ma Ckoi« makahiki mamua aku nei, aa am aku m t kaxana alii nona ma ka Oihaoa Kaaao aa p*»a koa Aupuoi, aka« aole oae i ae k* Aupaai iaia. Ua hana keaka iho m i)oko oka haaa keaka ana i hana ai i ka hewa pep*&* kaaaka; nol>ila, aa maopopo pooa iaa b% puka komo tne na aiaaai. Ma ke kakua ha< °a keakaaaa i haaa kaaka ai «aaaoa. m '*** le aka ia me ka pahi o kna4» i w*beia na* kooa uhi ae, a hana iko ia i kaaa Ina. Oka hope o kooa kauia mka to*> na. He kaikuaaoa kooa o F* ,tmwm (EAwin Booth), ma Nu ioka, a oa kauiami no ia i ke akamai ma ka haaa taaka aaa. O kekahi kaikuaana oaa, o loaepa Ba ta niea i iilo i koa no ka aoao 4tp""' makuka nae ia mat ka Apn Hwwi mai aaa Tenesi a mahope hota aku t Kalipoaia; atlaila kona wahi i noho ai ao ka aiaka&k* hookahi ma ka hana kwe Aao kek* inai nei ua holo aka ia t rfaloka« Aia no o loane Bu iwaenakooa o Men»--alīaluia e aa koa Anpanī ke a ua hoopuniia e iafc«u a