Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 40, 7 October 1865 — No Ke ola Kino. [ARTICLE]

No Ke ola Kino.

' KA TAA Atik 0 KA HOU OIA Hol KA MALOOHAHA O KE KINO. O Edewadn Everete (Edward E?eTett), he hauinnana i ao nufia ma na ike hohonu, loohia liho la oia i ka wela ma kona noho ana ilolio o kekahi keenfe; a i kekahi kakahiaka, Iheie oia ma ke keena o Fanuela (Fanuell Hall), ua anu loa o loko o īa keena, a noho iho la oia iloko, a olelo mai la hoi oia penei: •' ua anu kuu mau lima a nrje kuu mau wawae me he hau la, a o kuu akemama hoi, ua wela loa ia. No keia mea, ua heie wau ehoolanalana ekolu hora ma kekahi keema." Aole no i hala ka hebedoma hooknhi ma ia hope iho, o kona make no ia no ka paa ana o ka hou. Ua lawa like ia make i na kannka e ae. 0 Mikela (Profess. Mitchel) kekahi koa kaulann, aka, i kona loaa ana i ka piva-lena-lena (yeilowfever) a paki mai la no hoi kona hou, oia hoi kekahi hoailona no ka oluolu, a haalele iho la oia i kona wahi moe, a hele aku la ma kekahi keena e aku, o ka hoeinaka koke mai la no ta o ke nnu, a o ka rtiake koke iho la no ia ia po, no ka paa ana o ka hou. Ina e paki ka hou i kekahi wa no ka paa ana i kekahi mea pumehana, lawelawe ana paha, a noho ana paha maloko o kekahi keeua wek. Ein no ka mea e paa ai ka hou, o ke en huihni i loaa mai ma ka hamama ana 0 na puka aniani, a puka komo paha, a ma ka huina alanui paha, oia na mea e paa ai na puka liilii o ka ili. Ma ia paa ana o na wahi nawaliwalio loko o ke kino, pilikia no, n oia wahi i pilikia, malaila no ke nnu e noho iho ai. 1 mea hoi e aknka ai; aia kekahi wahine e holoholo ana maluna o kahi muliwai maluna o ka waapa, a manao Iho la oia e kii i hua alani iloko o kahi waiho alani, o ka holo kiki nku la no ia a loaa, nlaila, hoi mai la no ia a hiki i kahi waa o ia nei, hele iho la nae hoi keia a wela, no ka mea, o ke kau hoi ia he wa wela ; aia nae hoi, he maknni no ma ka niuliwai, a huihui mai la ko ianei aahu; a ma kekahi kakahiaka ae, o ka loaa iho la no ia i ke anu mai, a noho iho la ia mai ma ke akemamn. Iloko no hoi o ia makahiki, o kona inake iho la'no i?c t no ka pau ana o ke ake. Aia hoi kekahi kanaka ikaika e hana nna ina kona kihapai, a maluhiluhi, hoi aku la o ia malalo o ka malumaln o ka hale, u haule iho la no hoi keia hiamoe ; a ka, ma kona ala ana'e nae hoi, ua hele a anu loa, lia mai la ka ili, a o ka lilo iho la no ia i mea e pau ai ke akemama. A mahope mai o elua makahiki, o ka loaaana i ke akepau, make iho la oia. i ke kahaia ana, ua ike ia ua pau no, a o ka mea lenalena ke pii mai, ua piha ke kiahn. Aia hoi kekahi inea moku e holoholo ana inaluna o ka pnpahele o kona moku, a ia ia 1 manao ai e wehe i kona kukn, a kahe mni kona hou, alaila, hoi aku la oia a ma kona wahi hoomahn, a malaiia oia i hoonanea iho ai, no ka olu o ke aheahe makani kolonahe o ka moana. A i kona hooikaika ana nae e alo ae, aole nae he hiki, laau mai la na ami. a o kona laweia aku la no ia e hooinoe ma kahi moe, aole nae oia i ola koke ae a hiki i ka hope o ka lun o ka makahiki, loaa ia ia kn hele me na kookoo laau elua ma na uapo. Ain hoi kekaki wahine lawelawe nui ma nn mea o ka hale, aka, ma ia lawelawe ana ona, loaa mai la. ka wela hahana ia ia nei, a mnnao iho la keia e hele e hoolaolu ia ia iho ma ka holoholo kna ana. Ma in holoholo ana onn a ahinhi loa, hoi aku la keia i ka hale, a o ko ia nei loaa koke mai la no ia i ka lia i oi aku mamua o ka mea mua i loaa mua ai ia. Ma ke aumoe loa ana iho nae, ioaa ia ia ka nawaliwali o kona akemama, a iioko o na malama ekolu, puka loa ae la ua mai ai ake nei. Ain hou hoi kekahi \foihine, aole ana kuke hnna mea ai, aka, lawe ae la oia i kahi o kann kuke, eha paha la o kona nohotma iloko'o ka hale kuke e hana ai, a he wahi wela hoi ia, a e komo ana no ka makani iloko. A pau kana hana ana, oini nae e wela ana oia a me ka luhi, a hoi aku ia oia ma kona keena e hoomaha ai, a hana pinepine oia i kekahi mau manawa o ka la e like me ken'a hoomaka ana. Ma ka iima hoi o ka la ana i hana ai, o kona loaa no ia i ka mai piv<i ai-ake (lung fever) a o kona nawaliwali koke iiho la no ia no keia mai ikaika i loaa mai īai ia. He kaiknmahine kekahi i loaa i ka mai hano mamuli o ka loaa »na i ke anu, no kona ala ana i ka po a noho ma ka puka aniani, loaa mai la oin i ke anu, a o ka loaa no ia o ka hano ia ia. He lehulehu loa na wahiae i lilo ko lakou ola kino, a me ke olu maoli i kela makahiki keia makahiki, i ka noho iloko o na hale kuke a pau, alaila, hoi aku a ma na noho-pai-pat, a noho koki paha, a ma na keena ahi oie no hoi, rae ka hoonanea ana ma ka hooioolui ana iho, aka, ma ia hoonnnea ana, o ka ioaa koke mai la no ia i ke anu; no ka wehe ana i ke kapa, a komo hou i kapa, oia wn no ia e loaa ai i ke anu, a loaa nmi ka mai maloko o ke kioo, a o ka make aka no k£.ho]3e. Nolail®, eia ka pono, e maiama pono i ke kino, ina ua wela ikiiki, oiai e hapa ana i

kekahi hana,a manaoaenae e hele e hooluolu ma kahi e ani mai ana ka makani, mai wikiwiki aku oe i kou wa e helē fina a auau i ka hou, e hoomanawanui iki iho ma ke kali ana a haia i eiima minute, a maalili ka hou, aiaiia, hele aku a ma ia wahi olu, a hoonanea iho. Auheaoukoue na makamaka mai Hawaii a Niihau, ka poe hoi e heluhelu ana i ka M Nupepa Kuokoa," e pono oukou e hoomanao i keia mau mea i weheweheia ae nei ia kakou maiuna'e, oiai o kakou kekahi e loaa ana ia mau mea, ke ole nae e malama loa kākou ina rula i heikeia maluna ae nei. A oia no hoi ke kumu o kekahi f»e e make hikiwawe mai nei, no ka hele i ka la a wela loa, alaila, hoi ae a ma kahi oluolu, a o ka paa koke mai ia no ia o ka hou, a komo iho la hoi ke anu ma ke ake-mama. Ina o ka hoomaka ana ia, aiaila, o,ka hoomaka no ia oka mai ai-ake. A ina ua nawaliwali kekahi paahana oloko o ke kino, a loaa i ke anu oka make no ia. Nolaila la ea ! Ena makamaka, e malama loa ka pono.*