Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 4, 25 January 1868 — He manao mahalo no ka hoonoho ana i Ahahui Hoole Waiona ma Hamakua, Hawaii. [ARTICLE]

He manao mahalo no ka hoonoho ana i Ahahui Hoole Waiona ma Hamakua, Hawaii.

Ua lmaa m:ii ia makou ka mni.ao oluo!u m> ka I >i k» ;n;a inai i keJ;i |>ulc i hnla, o keknhi palipalu mui Ilamakua, Uawai'« mai, iiolii apaiia aina i holiula pni pu ia i ka nmnnnn i kuuhupe aee ka inu rafna a mc na iuo e ae lie lehuiehu waie. 0 ka mea liou o na kanaka o ia ainn. ua j hookumu ae ia i Ahahui Hoole Wai Ona no lakou. I» manawa hookahi ;>aha a ko Niihau mau knnaka i hooku.-nu ai i Ahahui, aia I i hnokahi i honahiin ma Mamakua, Hawa- | ! ii. A ma keia hookumu onaalakoui! { ua Alialuii uei, ua kohnia o P. Kaaekua-I |hiwi i l'er<:sirleiia, n o J. K. Kaunnum- | no Esq., ka ilope P«.*reisi(ieiia, o D. Waij au ke Kaknuolelo, a o N. Keau ka Puu« j ku. Ma kein halawai ana, ua haiolelo jae kn Hope Peresidenn o uu Ahnhui la I imua o ka aha kauaka i akoakoa mai, ua | j lealea ko lakou mau pepeiao i ka lohe i laua i kana muu o'.elo e hoakaka i ke ! lanooke kanaka ona a me ke kanaka j ihewa. I j O ka hookumn ana o keia mau Aha-| ! hui Uooie Wai Ona, mnwaena o ko ka-| i knu nei iahui. he mea nui a maikai no | | ia ; a ke manao lana nei makou, o ke ku- ! ! mu aluk.'u u na Ahahui o Niiiiau a me j j Uamakuu. e liio anu ia i mea e hahaiia'i ] ; e ka lehuiehu u puni, mai ka loa a i ka j I iaula o ko k;.kon nei mau nina holookou. | 1 ko uiakou liuli ana aku i hope i na Imakaiiiki i au wale ka ia, a hoomanao ae I I 1 ka iehulehu o na kanaka maikni, ika-. ika, ukamai, u nanuao, no iakou ua iwi e waiin» n;ai nei i na luakupapau—ke ninau nei makon, nawai i pepehi ia uiau' jkanaka? Ao ka haina e puka ae inai ! ka iioiiouu mni, o Ka Inu Wai Ona," ! oia keknhi k'iimn nui. Ke kanikau nei makou no na knnaka he lehuiehu wale o ka Lahui Hawaii i I hala e nk'», i pepehiia hoi e keia enemi |liuaiea, lioowalewu'.e, a maua lioi. Ina je hoi hnpe mai kela poe a pau i kauo ia | ilaio o kei i euemi i ko iakou mau la opiopio, i na l.i ikaiku a ui o ko kakou ano kiuo kannka n noho mawnena o kakou, alaila, e »>la ioihi I ikou e like me ka loihi kupono o na la, ke inanao nei makou, aoie e iike ana me nu uaiii kanaka ka- | waiawaia o keia wa, aka, e ike nku auanei kakou i ko kak<>u mnu aianui n me ko kakou mnu kula. e piim ana i ua ka- < naka ikaika e makaukuu ana no ka (m--un, alaila, no'e e hoouua ke aupuni i mau pake lima hana i Kiua a me na wahi e ae, ka poe kannka a kakou i ike ole ai i | ka lakou oleio, i poe nana e mahi ko a jraiki iioi. He nui ioa o ko kakou poe e ake anu a e olioli e hoomaka i ka hana. I lua e hiili ae kukou n nana ma o a maauei i4ceia wn, ehia a kakou mau tnea hoeha m&nao a kakou e ike ai ? Ehia o ko kakou mau Loio kanaka e pale ana i ke kiaha wai ona ? Ehia hoi o ko kakou mau Lunakanawai kanaka e hoole ana ? E hauoh auanei makou i ka hoike aku, he makeua wale o iakou. Aka, ke hooikaika mai nei ka oiaio ia makou, e hoike aku me ka minimina, he kakaikahi wale o lakou i hiki ke heole aku, aole, i ka wa e hoonaiewaie ia mai ai e inu. Uu loaa mai ia makou i keia pule, he wplii palapaia i hoouna ia inai Koolauloa mai, e oleh» ana penei: <k Ma ka la 6 o lanturi, 1868. ua hiki mai ka Luuakanawai Kaapuni, ma Lme-n\aioo, a hookolokoio i ka poe pake hana lealea i ka la S)»bati a ine k» kahi poe ona rama. O keia poe, ua honkoh.kolo ia e ka Lunakanawai opana. a ua hoopniia no ka hew& niaoli iio o keia poe puke. Penei no

|hoi ka inn; a ke»a p>e pake ;Ika la ' S *biii. iioa !a'sou i ka unau o ka pusa a j i'Oi, kauinaha ilakou i ke akua, mi nui o I<a wnna iwaho. o e ni men h»>n>aliupaI 'iu a me ka lakou amu imn* ui kk. | Nolail'*. ua Sske l i Salwti me he U ; no» L* i kefe» poe pake. Ai ka fuki an> iiia» o kft Lunakmwwai K»»pum; tt& iinu* kuuia ua poe pake ne«. Oke komu paha o keīa hookuu u.i o»»a [© Loio jīa la. oJ- \\\ K. a ene J. K. a o W. P. |K. hoi, ua kahiohio no oia. M | Aohe makou i I«»he pmu inai i kahi i |loaa nvai ai o ka waiona i kei.i iiiuu Loio )ma Koolauhwi i ka pule aku nei i hala, a lowai la ka me», nana i haawi ia lakou 5 jKe manao uei mak< u, he mfa e ae ke»a mea inu, aole ka uala awaaua a me ka iiiaia. Aole he me.i h»>u no na pake ka haawi ana i ka uai ona i na Lunakanawai, na Loio a me kekahi poe e ae ma Waialua a ma Koolauloa. Aole p«iia makou e hewa ke manao. i haawi nn pake ma ke ano hoolauna i ko lukou mau ma- t kamaka. Loio a me na Lunekanawai. Ke paa nei no ia u»ak«iu ka hoike ana no na mea e i ka Lunakanawiil J. Kalanipoo i niake, i kana »»lelo aoa aku niahope o kona inoe ana iloko o ka wai mauuena o na akankai o ka loko, a nohiila mai ke kumu o ka mai i loaa ai a make akn la—na ka pake k«K wai ona i haawi iaia a hoopupule i kona poo ia wa. Ke hnnmannn ae no hoi makou, lio<ikahi niakahiki i hala iho uei, e noho ana kekahi kannka pnnihlo ma kekahi o na apaua i haiia maluna, he kanaka ui maikai, iknika, oluolu, a kaulana no hoi no koun okamai i ka hoohei bipi a me ka hoolakalaka lio ; aka, lo.ia nae iaia ka wai ona mai kekahi pake mai, pela kana hai iJ\oua muu makamaka. A iloko o na hora pokole elima m;ihope iho, lilo ia i kanaka make ma ke po'ha ana o fconn ake-mama. Nolaiia, l)e pono no n.r,!;ou Ka hoopuka ana nku imua o ka lehulehu:—i keia Poakolu iho nei no, o kekahi pake o Ahoi i kona inoa, ua hoopniia imua oka Aha Hoomalu o Honolulu nei, he Ehma Haneri I)u!a no ke kuai ana i ka wai ona i na kannka Mawaii. Ke ala mai nei J\e j Kilo, na Mbkai a me ka Lunakanawai o | Honolulu uei, e makaala aua i keia kuimu nui, e hoopuu i ka haawi ana a hooI uu ana i ko kakou kanaka ponoi. A mai i keia wahi, ke haawi aku nei makou i ko i inakou mahalo no ka lakou haua maikai, •a ke hilmai nei makou, e hoomau uku ko | lakou huli ana a hoopai nnn i ka poe e | uhai aua i na knnawni o ka ainn. | Eko mnkou mau makamaka o Ilawaj ii nei, o keia inu ana, he hana ino ia ma- | waena o kakou a me ko kakou aiua, a e j palaka no nnei kakou, n i ole ia, e lilo |ana anei kakou i poe 1010, i ike ole ai i kekahi kumu o ko kakou nawaiiwali ana. Ke hooinaka ae la na kanaka o Niihau e ola, a ke eueu mai nei hoi na kanuka 0 Hainakua, Hawaii. Ke puliki paa mai | nei ka Lunaknnawai o Hamakua i ka I paa i keia mea. Ke hoopni nei hoi ka Lunakanawai Hoomalu o Ilonolulu nei Inn haole, ma ka §500.00 ke kiekie. A nuheu hoi oukou e na kanaka o kekahi mau wahie ae o Hawaii nei ! Aohe anei 0 oukou manao e hui pu mai e knua aku | i ko kakou enemi mnu, oia hoi ka '• Inu j Wai Ona." Ma ka hui li'-.e nna e iknika iai, a ina e kaua 10 ana kakou i ke kaua inaikai e ola ai kakou iho a me ko kaknu jninamai ke ale ia ana aku e ka make ; j he pono no kakou e hookumu pna e like me na koa iloko o na Puali nui, a kokua kekahi i kekahi e keehi i keia enemi nui ilalo. E ala kakou—E hoike kakou ia kakou ! iho he p«>e kanaka i ike i ka maikai. a i | inakemake ole ai kakou i ka inu ana i ua ; wai una, a hoalii linu mai maluna o kaj kou. E hoike kakuu ia kakou iho, he | poe kakoii e makemake ana, e hlo keia 1 lahui i }»oe ike i ka hooinalu ana ia ka- ! kou iho mai ka inu wni ona mai.