Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 25, 20 June 1868 — Page 2
KE KUOKOA, HONOLULU, IUNE 20, 1868.
wina $50,000 no na moku mahu holo moana, ua hooholoia.
Haawina no Kilauea $8,000.
Noi mai o Mr. Pilipo, e kapae na rula, a heluhelu mai he Kanawai e pili ana i ka moku mahu holoholo pili aina, ma ka heluhelu
alua ana.
Heluhelu alua ia mai ka Bila.
Ma ke noi, ua hooholoia, e Komi te ka hale no ka noonoo ana i na Bila. Mr. Mahelona ma ka noho.
Heluheluia ka Pauku mua.
Noi mai o Mr. Pilipi, e hoopihaia ka Pauku me ka $10,000 i hiki aku ai ka haawina i ka $10,000 o ka makahiki.
Pauku mua me ka hoololi, hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
Heluheluia ka Pauku alua.
Noi mai o Mr. Pilipo, he hoololi kana ma ka Pauku mua. Penei ka heluhelu ana, he $10,000 no ka makahiki, a ma ka Pauku 2, aole e emi malalo o ka $400 no ke tona.
Kue mai o Mr. Hikikoki i ka Pauku alua a noi mai e hoopanee loa ia.
Kokua mai o Laiana i ka hooholo i ka Pauku alua.
Waihoia mai ke noi no ka hoopanee loa, a ua haule.
Olelo mai o Mr. Waila, e koho ana oia i ka Pauku mua, no ko kumu hookahi no e kue ana i ka poe haawi me ka mana e, a o kona kue ana i na mokuahi moana, oia no kona kue ana i na mana e, a ke koho nei oia ma ka hooholo ana i keia Pauku, no ka mea, me ka haawi ana i ka haawina, pela no e hana aku ai i ka mana e, a o ke koena o keia mau bila, ke kue nei no oia.
Heluheluia ka Pauku ekolu.
Noi mai o Mr. Waila, e hoololi a hookomo iho ka hua Nawiliwili; laweia ka hoololi.
Noi mai o Mr. Pilipo, e hoopiha i ka Pauku ma ka hookomo ana iho $5,000; penei ka heluhelu ana, "i $5,000 o ka makahiki." Lawe ia ke noi, a hooholoia ka Puuku e like me ka hoololi.
Heluheluia ka Pauku eha a hooholoia.
Hoike hou ia mai, heluheluia a hooholoia ka bila ma ka heluhelu alua ana.
Ku mai ke Komi te, a hai mai ka Luna Hoomalu i ka olelo hoike.
Ma ke noi ua kauohaia ka Bila e kakau poepoeia.
Komi te hou ka Hale no ka noonoo hou ana i na Bila Haawina. Mr. Nahaku ma ka noho.
Noi mai o Mr. Pilipo, e hookomo iho ma kahi o ka haawina no ke Kilauea Moku Mahu holoholo pili aina, he $8,700. Waihoia mai ke noi a lawe ia.
Heluheluia ka Pauku elua a hooholoia.
Heluheluia ka Pauku ekolu a hooholoia.
Heluheluia ka Pauku eha a hooholoia.
Heluheluia ka Pauku elima, a kue ia mai e Mr. Ala bani F. Kauka.
Mahope iho o ka hoopaapaa ana no kekahi manawa, noi mai o Mr. Pilipo, e hoololi ka Pauku ma ka hookomo ana iho i na huaolelo "iloko oia wahi hookahi." Hooholoia ka Pauku e like me ka hoololi.
Heluheluia ka Pauku eono a hooholoia.
Heluheluia ka Pauku ehiku a hooholoia.
Hooholoia ka Bila ma ka heluhelu alua ana e like me ka hoololi.
Ku mai ke Komi te, a hai mai ka Luna Hoomalu, e lawe hou ia mai ka Bila Haawina ma ka heluhelu alua ana.
Noiia mai ka Bila e kakau poepoeia. Waihoia mai a laweia.
Hoopaneeia ka Halawai.
Poalua, Iune 16—LA 51.
Halawai ka Ahaolelo ma ka hora mau.
Peresidena Ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa ma ka noho.
Hoike mai ke Komi te o na Oihana Kalepa no ke Kanawai e hoomahuahua ana i ka uku o na Pailota ; e hoomauia ka uku me ia i keia manawa, no ka mea, aole awa e ao o ka Moana Pakipika i like me Honolulu nei ka emi o ka auhau o ke Awa. Hoike mai ke Komite, he pono ke uku makahikiia na Pailota noloko o ka Waihona, e like me na Luna Aupuni e ae a pau, a e hoihoi ia iloko o ka Waihona na loaa a pau o ke Pailo ta ana.
Ma ke noi, waiho ia ka hoike ma ka Papa, a noonoo pu ia me ke Kanawai e pili ana ia mea.
Hoike mai ke Komi te Hookolokolo no ka hoopii o Kau, e noi mai ana, e hanaia na olelo ae-like mawaena o na haku hana a me na kauwa ma na olelo elua, ka olelo Beritania a me ka olelo Hawaii; e pono e hoopanee loa ia ka noonoo ana no ia mea. Noiia e hoopanee loa.
Mahope o ka hoopaapaa ana, ua ninauia ke noi e hoopanee loa i ka noonoo ana i ka hoike o ke Komi te. Ua hooleia.
Noiia e hoihoi hou i ka Hoike i ke Komi te, me ke kauoha, e hoike hou mai lakou i ka la apopo i Bila e pili ana ia mea. Hooholoia, a hoihoiia ka Hoike i ke Komi te.
Hoike mai o Mr. Hikikoki no ke Komi te Wae no na Auhau, e olelo ana no ka nui loa o ka hana ma ka Ahaolelo, aole i hiki pono ia lakou ke noonoo pono i keia mea nui, a he pono e koho ka Luna Hoomalu i ekolu mau mea i Komite Mau e kuka pu me ke Kuhina Waiwai no na Auhau, a hoike mai i ka Ahaolelo hou e hiki mai ana, a i kekahi manawa e ae paha. Koho ka Lunahoomalu ia Kamakau, Hikikoki a me Waila ma ia Komite.
Hoolaha mai ke Kuhina Waiwai, he Bila e hoololi ai i ka Pauku 434 o ke Kanawai Ki vila.
Hapai o Mr. Koakanu he olelo hooholo, e hookaawale ana i $3,000 no ka Ahaolelo. Ua hooleia.
Hapai ka mea Hanohano S. H. Pilipo he olelo hooholo, e koi ana i na Komi te a pau e hoike mai i ka la apopo, a e lawe ole ia kekahi Bila e ka Ahaolelo, mahope aku o keia la.
Waiho mai o Mr. Keawehunahala he olelo hooholo, e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina, e hoolako oia i na lala a pau o ka Hale i elua kope pakahi o na Kanawai o keia kau.
Hoakaka mai o Mr. Waila, e makemake ana oia e koho ka Hale i ka Poaha, i ikea ko lakou manao e pili ana i ka hookaawale ana o na'lii a me ka Poeikohoia i elua Hale; a hoaka mai oia i ke kumu o keia noi, oia hoi, ma na la mua o keia Ahaolelo, ua hoolaha oia he Bila e hoololi ana i kela Pauku o ke Kumukanawai, aka, no ka piha e o kona manawa, aole i loaa iaia ka manawa kaawale e hoomakaukau ai i ka Bila no keia kau Ahaolelo, a nolaila, ke hookomo mai nei oia i keia olelo hooholo, e noonooia i ka hora 1 P. M. o ka Poaha ; "Hooholoia, ma ka manao o keia Ahaolelo, he mea kupono, a e ku ana i ka pomaikai o keia Aupuni, ka noho ka Hale Alii a me ka Hale o ka Poeikohoia."
Heluhelu akahi mai o Mr. Kumahoa he Bila e hoololi ana i ka Pauku 110 a me 116 o ke Kanawai Kivila. Hooholoia.
Heluhelu akahi mai o Mr. Laiana he Kanawai e hookapu ana i na manu lele wale. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
Hoolaha mai o Mr. Hikikoki he Bila e hoalako ana no ka uku o ka Poeikohoia.
Hoolaha mai ka Loio Kuhina, he mau bila kana e hookomo mai ana i ka la apopo.
Hoolaha mai o Hon. Bihopa, he mau Bila kana e hookomo mai ana i ka la apopo.
Heluhelu akahi mai o Mr. Hopu he Kanawai e pili ana i na hana o na Komisina no na ala hele. Lilo ka Bila i ka heluhelu alua ana.
Ma ke noi ua hapai ka Hale no na hana o ka la.
Heluhelu alua ia ke Kanawai e hoololi ai i ke Kanawai i kapaia, "He Kanawai e hoopau ana i ka Mokuna 110 o ke Kanawai Kiwila" a e hooponopono i ka Buro o ka Hoonaauao.
Noi mai o Mr. Hikikoki, e hoololi i ka Bila ma ka hookomo ana i ka hua olelo hoike ma kahi o ka hua hoike. Hooholoia ke noi, a e kakau poepoeia ka Bila me ia hoololi.
Ma ka heluhelu alua ana o ke Kanawai e hoopau ana i ke Kanawai i kapaia, "He Kanawai e pili ana i ka poe kupono e koho balota ;" ua lawe ka Hale e noonoo ia. Ua kapaeia na rula, a ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua haawiia ka Bila i ke Komite Wae, e hoike mai ana i ka la apopo. Kohoia ke Komite o Hon. Hutchison, Hikikoki a me Kamakau.
Ma ke noi, ua hoomaha ka Hale, a e hoomaka hou ka hana ma ka ho ra 1 P. M.
Heluheluia, hooholoia, a haawiia e kakau poepoe ia, ka Bila e hoapono ana i ke Kuhina Waiwai no na dala $6,000 i lilo.
Heluhelu alua ia ke Kanawai e pili ana i ka hopu ana i ka poe Ka raima, a ma ke noi, ua hooholoia, a haawiia e kakau poepoe.
Heluhelu alua ia he Bila e hoopau ana i kekahi mau Pauku o ke Kanawai Kivila e pili ana i ka Awa. Ua hoopaneeia ka noonoo ana.
Heluhelu ia he Bila e hoololi ana i ka Pauku 780 o ke Kanawai Ki vila, e pili ana i ka nui o na Lunamakaainana.---No Hawaii 8 Lunamakaainana, no Maui 7, no o Oahu 8, ko Molokai me Lanai 2, no Kauai 3, Hui 28.
Noi mai ke Kuhina o ko na Aina E, e hoopanee loa i ka bila. Ninau ia a hoole ia.
Ma ke noi a Mr. Keawehunahala, ua heluhelu alua ia ka bila, a haawiia e kakau poepoe.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ana i ka Pauku 1323 o ke Kanawai Kivila. Ua hooholoia a haawiia e kakau poepoeia. Heluhelu alua ia, hooholoia, a haawiia e kakau poepoe ia ka Bila e hoololi ana i na Pauku 118, 119 a me 120, a e hoopau ana i ka pauku 121 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i na Lio Kea.
He Bila e hoomalu ana i ke kuaiia ana o na laau make. Ma ke noi a ke Kuhina o ko na Aina E, ua heluhelu alua ia, a haawiia e kakau poepoeia.
He Bila e kau pale ana i ka loihi o ka manawa e ae ia ai ka hookomo ana mai o na bila aie no ka aie o ka waiwai o na mea make, a e hoopiiia ai na bila aie i hoole ia; a e hoololi ana hoi i ka Pauku 1247 o ke Kanawai Kivila. Heluhelu alua ia, a hooholoia, a haawiia e kakau poepoeia.
He bila e hoololi ana i ka Pauku 893 o ke Kanawai Ki vila, a e hoakea ana i ka mana o ka Aha Hookolokolo Makai. Heluhelu alua ia, hooholoia, a haawiia e kakau poepoe ia.
Heluhelu alua ia he Bila e kokua ana i ke komo ana mai o na lahui e. Ma ke noi, ua hooholo ia a haawiia e kakau poepoe.
He Bila e hoomalu ana i na manu lele wale. Ma ke noi, ua heluhelu alua ia, a hoooholoia, a haawiia e kakau poepoe.
He Bila e pili ana i na hana o na Komisina no na ala hele. Ua heluhelu alua ia, hooholoia, a haawiia e kakau poepoe.
He Bila e ae ana i na kanaka Hawaii e lapaau. Ua heluhelu alua ia. Noi mai ke Kuhina o ko na Aina E, e hoopanee loa. Noi o Mr. Keawehunahala e hooholoia, no ka mea, he Bila ia e pili ana i ka pomaikai o ka Lahui holookoa. Kue o Mr. Alabti F. Kauka i ka Bila. Ninauia no ka hoopanee ana, a ua holo ka hoopanee loa ana. He 20 i ae, he 16 i hoole.
Noi o Mr. Hikikoki, e hapai hou ka noonoo ana o keia noi. Ninau ia no ka noonoo hou ana, ua hoole ia. He 20 ae, 16 hoole.
I mai ke Kuhina o na Aina E, ua laweia mai imua o ka Hale o ka Poeikohoia kekahi palapala hoopii, e hoopii ana i kekahi o kona mau hoa, oia hoi ke Kuhina Kalaiaina, a no ka mea hoi, ua noho kaawale ka Poeikohoia, a i ko lakou noonoo ana no ka hoike a ke Komite ma ua palapala la, e noi oluolu ana oia i ka Poeikohoia, no ka mea a lakou i hooholo ai e pili ana i ua hoike la, me ka hai aku no hoi i ka Hale, aohe i makemake na Kuhina e keakea iki i ka mana o ka Poeikohoia.
Hoopuka mai no hoi ke Kuhina i kekahi olelo hooholo e like me kana i noi mai ai. Pane aku o Mr. Hikikoki, ma ka manao o ka Poeikohoia, ua hooholoia aole i lawa na mea i hoike ia ma ka palapala hoopii e hoahewa aku ai i ke Kuhina Kalaiaina. He 24 i ae, 1 i hoole. Hoomaikai mai la ke Kuhina o ko na Aina E i ka Poeikohoia, a noi ia lakou e kakau ia kona hoomaikai ana ma ka moolelo o ka Hale.
Hoopaneeia ka Ahaolelo.
Poakolu, Iune 17—LA 52.
Halawai ka Hale ma ka ho ra mau.
Peresidena ma ka noho.
Ka Peresidena o ka Ahaolelo ma kona ano noho Lunahoomalu o na Komi te, e hele aku i ka Moi, a hai aku, ua makaukau ka Ahaolelo e hookuuia ma ka Poakahi. Hoike mai oia, ua oluolu i ka Moi La hookuuia ana o ka Ahaolelo ma ka Poakahi la 22 o keia malama, hora 12 o ke awakea.
Heluhelu akahi mai o Mr. Hikikoki he Kanawai e hoomau ai i ka uku o ka Poeikohoia, i $250. no ke kau hookahi.
Heluhelu akahi mai o Mr. Pilipo i keia mau Bila, a hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoapono ana i ka uku haawi aie ia mai.
He Kanawai e hoapono ana i ke Aupuni no ka Hale Kukui o ke Awa.
He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 5 o ka Mokuna 2 ke Kanawai hoopai Karaima.
He Kanawai e hookoia ai ke kohoia ana o ka Hope Ilamuku.
He Kanawai e ae ana i na wahine mare i ka pomoikai o ka Hui Panihakahaka.
Heluhelu akahi mai ke Kuhina o ko na Aina E, he Bila e hoololi ana i ka Pauku 434 o ke Kanawai Kivila, e pili ana no ka hoohiki ana e lilo i kupa kamaaina.
Heluhelu akahi mai ke Kuhina Kalaiaina i keia mau Bila malalo nei :
He Kanawai e hoololi ai i na Pauku 333, 337 a me 347 o ke Kanawai Kivila e pili ana i ka Hui Kinai Ahi. He Kanawai e hoapono ana i ke Kuhina Kalaiaina, e malama ai i na aina i oleloia no ka Wai o Honolulu.
He Kanawai e keakea ana i ka hoaia ana o na bipi ma na alanui o Honolulu.
Heluhelu akahi mai o Mr. Kuihelani he Kanawai e hoapono ana i ke Komisina o na Aina Moi, e hana i palapala hooiaoio no ka Pa Aina ma Wailuku, Mokupuni o Maui, kahi e ku la o ka luakini Bihopa ma Wailuku.
Heluhelu akahi mai o Mr. M atina he Bila no na Kahuna Hawaii ma na kuaaina.
Heluhelu akahi mai o Mr. Bihopa i keia mau Bila malalo nei :
He Kanawai no ke kukulu ana i na Hale pepehi.
He Kanawai e hookaawale ai i wahi e hoolele ai i na bipi ma Honolulu.
Heluhelu akahi mai o Mr. Hopu he Bila no na Luna Nana Kula a me na Puuku o ke Kula.
Noonoo ka Hale no na hana o ka la.
Waiho ia mai he Bila e hoapono ana i na Luna Makai o kela a me keia mokupuni, e hooiaioia. Ua hoopanee loa ia ka noonoo ana,
He Bila e hoonui ana i na mana no ka Buro o ke Kanawai Hoopae Lima Hana, ua hooholoia a kauohaia e kakau poepoe.
He Kanawai e hooponopono ai i na Palapala Hoolimalima mawaena o na haku a me na kauwa. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoapono ana no ka ohiia o ka Auhau no ka Hale Kukui. Ua hooholo ia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoololi ai i ka Mokuna 21, Pauku 5 o ke Kanawai Hoopai Karaima. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hookolo ai ke konoia ana o ka Hope Ilamuku. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e ae ana i na wahine mare no ka pomaikai o ka Hui Pani Hakahaka. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 434 o ke Kanawai Kivila. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 333, 337 a me 347 o ke Kanawai Kiwila. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Bila e hoapono ana i ke Kuhina Kalaiaina, no ka malama ana i ka waiwai paa i oleloia no ka Wai o Honolulu. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoapono ana i ke Komisina o na Aina Moi, e hanaia i palapala hooiaio no ia ano aina ma ka apana o Wailuku, Mokupuni o Maui. Ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana.
He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 870 o ke Kanawai Ki vila no ka awa inu. Ua noonooia a hooholoia. He Kanawai e hookuu ana i na makua, a i ole ia i na kahu hanai o na keiki mai ka Auhau Kula aku, ka poe i hoouna i ka lakou mau keiki a me na keiki hookama iloko o na Kula Wae,
Noi mai ke Kuhina o ko na Aina E e hoopanee loa ia ka noonoo ana no ia Bila. Mahope iho o ka hoopaapaa ana, ua laweia ka ninau, e hoopanee loa ia ka noonoo ana.
Ke noi e noonoo hou ia ka bila, ua waiho ia mai a haule.
He Kanawai e hoopau ana i ka Pauku 58 o ke Kanawai Ki vila. Ua heluheluia a hooholoia.
He Kanawai e hooponopono ana i ka hoa ana i na bipi me ka ikaika ma na alahaka o keia Aupuni. Ua heluheluia a hooholoia.
He Bila no ka haawina o na Pailo ta, me ka olelo hoike a na Komite no ka Bila.
Noi mai o Mr. Kale Kauka, e kakau poepoeia ka bila.
Kue mai o Mr. Kanuka i ka bila, no ka mea, ma kona ano Lunahoomalu o na Komite Kalepa, ua nana pono ia ke kupono o ka hoomahua ana ae i ko lakou haawina, a ua maopopo aohe kupono o ka hoopii ana ae i na haawina o na Pailota o keia Awa ku moku.
Haiolelo mai o Mr. Kale Kauka, e kokua ana i ka haawina o ka Bila.
O ke noi e hoopanee loa ia ka noonoo ana o ka bila, ua laweia.
Ma ke noi e kapae ia na rula, a o ka olelo hoike a ke Komite no ka Papa Hoonaauao kai noonoo hou ia.
Noi mai o Mr. Hikikoki ma ka hooholoia ana o ka olelo hoike, e holoi ia ka Pauku 3 e pili ana i ka hookuu ia o na makua a me na kahu hanai mai ka Auhau Kula aku, ua lawe ia. Noi mai ka Loio Kuhina, e hoopanee loa ia ka hapai hou ana o ka bila—a haiolelo loihi mai oia, e kue ana i ka bila.
Haiolelo loihi mai no hoi o Mr. Alabati F. Kauka, i ka bila.
O ke noi e hoopanee loa ia ka noonoo ana ua waihoia mai, a haule, a hooholoia e kakau poepoe.
Hoopanee ka Ahaolelo.
KA LUNA HOOPONOPONO, - - L. H. KULIKA.
KA HOPE LUNA HOOPONOPONO, J. KAWAINUI.
POE HAKU MANAO NO KE KUOKOA.
Rev. L. Laiana (Lyons) S. M. Kamakau,
Rev. M. Kuaea, Rev. C. B. Anelu. (Andrews.)
D. Malo, (Lokoino.)
Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, IUNE 20, 1868.
Ka Hoike Kula Sabati o Honolulu.
I ka Poaono iho nei la 13 o keia malama, ua hoike ia na Kula Sabati o ke Aloalii nei, maloko iho o ka luakini nani, anoano, eehia o Kawaiahao, ua piha ka hale i na keiki wale no, i aneane aku e hiki i ka 700, o na makua hoi, na malihini, a me na makaikai he nui wale, a he mea hauoli nui ia i ko makou manao i ka ike maka ana aku e holo mua loa ana keia hana hou nani o ka malamalama, iloko o ke Aupuni o na Kamehameha, mai Hawaii a Niihau.
I ka pau ana 'e o ka hora 9, e aneane aku ai i ka 10, ua ike ia 'ku ka huakai opio o na Kula Sabati o Kawaiahao, i hiki aku ka huina i ka 240 paha a oi aku, ma ke alanui Moi, malalo iho o ka malu o ko lakou mau hae, a o ke Kula Sabati hoi o Kaukeano, me ko Kaumakapili mai, ma ke alanui Papu, me ko lakou mau Hae, me na pahu e kani ana, a hui pu me ko Polelewa Kula Sabati, ma ka punawai e inu o ka lehulehu, a he anaina nui o lakou i ka ike aku, a mai keia wahi aku ke kai like ana o ka huakai o na Kula Sabati a pau loa, ka haole me na Hawaii opio, a komo i ka luakini o Kawaiahao, a ua hele wale ia hale anoano a luluu makena wale i na pua nani aala o ka malamalam.
I ke komo ana o ka huakai, hoomakaia na hana ma ka himeni ana o ke Kula a Kiha, Pule o Rev T. Koana. Himeni hou na na hauma a D. Malo, he paipai hoolana manao hoi na Rev. A. O. Forepe, he keiki Papa no Kaawaloa Hawaii, he himeni no ke Kula Sabati o Kawaiahao; Haiolelo haole na Rev. T. Koani), a he himeni haole hoi no ke Kula Sabati o Kaukeano. Haiolelo haole na Rev. S. C. Kamona, he wahi huaolelo hookahi wale no kana i hoopuka 'e. "Aloha oukou." A na na keiki haole hoi i aloha mai i na keiki Hawaii, mamuli o kana paipai ana, a pau ia, na kahi kahu opio i pane mai. Ua kaa mua mai nei ke aloha ana ia kakou i na keiki haole, nolaila hoi, pono ia kakou ke aloha 'ku ia lakou ma ka pane ana. "Aloha oukou," pane mai na keiki haole "Aloha oukou." Hoopuka hou aku la oia, e aloha hui, oia keia. "Aloha kakou" a pane like mai la na keiki "Aloha kakou." Himeni ke Kula Sabati o Kaumakapili, he Haiolelo na Rev. J. Waiamau, Himeni haole no Kaukeano. Haiolelo haole na Rev. E. Kowina, i unuhi ia e Rev. T. Koana, he himeni na ke Kula a D. Malo, Himeni no ke Kula Sabati o Kaumakapili, Haiolelo na Willie H. Raiki opio, e hoolana ana i na manao o ka hanauna opio, me ka i pu mai hoi. "Ke waiho nei keia mau mea ai imua o oukou, e ai a e inu hoi." He himeni i ka pule a ka Haku, ma ka olelo haole, na na keiki o Kaukeano, a ua hookuu ia ka hana me ka pule a Rev. T. Koana. A ua manao ia, o ka nui o na keiki i akoakoa 'e i keia Hoike Kula Sabasi, he aneane hiki aku i ka ehiku haneri, he okoa na makua a me na malihini.
Ma ke ahiahi aku nei o ka Poalua, la 16, ua halawai ae kekahi mau kupa Amerika o Honolulu nei ma ke keena kudala o C. S. Ba rtow, no na hana e pili ana i ka la 4 o Iulai no ka hiki ana aku i ke 92 o na makahiki o ka noho ana Kuokoa o ko lakou aina makua Amerika Huipuia.
Hoike o ke Kula Nui o Waialua.
Ma ka Poalua iho nei, Iune 16, ho ra 9 a me ka hapa o ke kakahiaka, ua hoikeia keia kula maloko o ka luakini o Waialua, a e like me ka puka laelae ana o ka la o ia kakahiaka ma na kuahiwi o ia aina, pela no ka hele laelae ana o na hana hoike oia la. Ua ike, ua naauao a ua akamai maoli na kaikamahine o ua kula nui la, ma na mea hoonaauao a pau, a ma na hana o ko ka wahine noho ana. Aohe he wahi hoohalahala iki iloko o ka poe e makaikai aku ana no ko lakou makaukau ma na mea ike, oiai ua pii aku ko lakou ao ia ana a i na hoku hele ma ka lani, e poai puni nei i ka la. Ua hoikeia keia kula hookahi mai kela manawa mai i haiia maluna a hiki i ka hora elima, a ua hoolawaia aku kahi manawa uuku hope loa, no ke kuai kudala ana i na mea humuhumu a lakou i hookio ai a nui. O na Himeni hoi i mele ia e keia kula, ua ku maoli i ka iini o ka poe pani mele. Ua hoopukaia mai nei mailoko mai o keia kula he umi mau kaikamahine.
Ma ka Poakolu ae, ua hoikeia na Kula Sabati o Waialua, a o na haumana, oia no na keiki o Mokuleia a me na apana e ae e pili mai ana ma Waialua, i haalele wale ia e ke aupuni, a na ka ekalesia o Waialua e hanai nei i ke ola o na kumu nana e hookomo nei i ka ike iloko oia mau kamalii. He ahaaina nui mahope iho ma kekahi lanai nui i kukuluia, a ua hanaiia paha maloko oia lanai, he tausani kanaka a oi ae, ke hui pu ia na malihini, kamaaina a me na keiki nona ka la hookahakaha. O ke koena aku, e waiho ana makou a keia hebedoma ae, alaila hai pau aku no na mea i koe o ka la hoike a me ka la hookahakaha o na keiki o Waialua.
NU HOU KULOKO.
Oahu.
No ka piha loa o ka Pepa o keia pule i ka moolelo o ka Ahaolelo Aupuni, nolaila, ua hoopanee iki ia ke pai ana i ka moolelo Euanelio o ka Ahahui a keia pule ae.
Ma Kalaepaa i Kalihi-uka, ke hoeueu nei na hoahanau oia Apana e kukulu i hale halawai no lakou, pono ia e hoomau i ko oukou lokahi a hiki aku i ka hookoia ana o ko oukou makemake.
MAI KAU MAI.—O kau palapala e J. W. Kupakee no ka hele ana i Kau, aole makou e pai ana i keia pule no ka piha o ka Pepa, aia a loaa ia makou kahi kaawale, e hoopuka aku no.
Iloko aku nei o kela mau pule, mau no ka haule liilii ana mai o na paka ua, e hooma-u ana i na kula panoa, na mahinaai kanu, maikai ia, oluolu ka poe mahiai, a me he mea la hoi, i kekahi mau la o keia pule, ke hoi mai nei ka wela a me ka hahana o ua kaona nei. ---------
KA MOKU YETTE.— Ua hiki mai ka lono ia makou, ua hiki ae keia moku Yette ma Hanalei, Kauai, he 11 na la o kona auwana hele ana ma ka moana, iloko o na la eha ua pau ka ai, a hookahi mea i kamau ai ko lakou ola he wahi ai na kekahi ohua a e hoi mai ana paha i Honolulu nei, "Pomaikai ke ola na ke Akua " wahi a ia olelo.
HE MAU HUA AI.—Ma ka nana aku i na makeke o ke kulanakauhale nei, makena wale na hala kahiki, manako, na maia no hoi, a pela aku, o ka pono ia, malia o hoea mai ka laina mokuahi nona ka pomaikai nui $50,000 pokeokeo, a paa nei hakahaka nui i ka pau aku i ka lilo o na hua ai a kakou ia nei o Kaleponi.---------
KA HOOPIIIA O KE KUHINA KALAIAINA.—Ma ka Poalua iho nei, la 16 o keia malama, ua noonoo ka Hale Ahaolelo no ka palapala hoopii a J. W. H. Kauwahi, a ua hooholoia e lakou, ua hoole ia ke noi a ka mea hoopii, no ka mea, aole i loaa ia lakou na kumu pono o ka hoopii ana, 24 na Lunamakaainana i hoole, a hookahi wale iho no i ae.
KOIKE KULA O EWA A ME WAIANAE.—Ma ka Poakolu o keia pule ae, la 24 o keia malama, e hoike ia ana na kula aupuni o keia mau Apana, ma ka halepule i Waiawa na kula o Ewa, a ma ka halepule no hoi o Waianae i ka la 26 aku ko laila mau kula, a ke paipai ia aku nei na makua a me na makaikai e hele ae e nana no oukou iho, i ka makaukau a me ka ole o na kula o keia mau Apana. ---------
KA HOIKE KULA O MILILANI.—I ka Poakahi iho nei, la 15 o keia malama ka hoike ana o nei kula, malaila na Mea Hanohano Mr s. Pauahi Bihopa a me Mrs. Kiliwehi Kaauwai, ua makaukau no keia kula mamuli o na mea i ao ia, i ka nana aku lealea maoli no na pepeiao i ka hoolohe aku, a me he mea la i ka makou ike aku o Miss Haleakala paha ka oi ma ka paanaau, a o kahi kaikamahine ukuuku hoi a Kuakua ka oi ma ke kaha kii ana. Imua e na kaikamahine a kau i ka pane poo o ka hanohano.
KE KULA KUOKOA O KAWAIAHAO.— I ka Poakahi iho nei, la 15 o keia malama, ua hoike ia keia kula i malama ia e na makua malalo iho o ke alakai ana a D. Malo, ua eleu maoli no na keiki i ka namu ana, mai ke nui a ka liilii, i ka makou ike aku, ua piha ka naau i ka hauoli no ka ikaika o ke kumu i ke ao ana. Malaila ka Peresidena o na kula kuokoa L. H. Kulika, a me kekahi mau kumukula kuokoa no hoi a me na makaikai he nui wale e nana a e paipai lima ana no ka holo maoli o ka ike o keia kula i malamaia e ka lokomaikai o na makua.
AHAAINA PUAA.—Ua poloai mai o Ki vini Taua ia makou, he ahaaina ai puaa ma Kalihi-waena na na kupa oia wahi ke hiki aku i ka la 10 o Iulai ae nei, a ke kono ia mai nei makou e kahea aku i ka poe hoonuu puaa e hele ae i laila, nolaila hoi, e holo ae oukou i ka lakou nei uwalo mai, me na wahi koaka pu pii aku, malia he pilikia io ko lakou. ---------
UA HOI NUI AKU NEI.—I ka Poakahi iho nei, ua kau aku maluna o Kilauea kekahi mau Kahu Ekalesia o Maui a me Hawaii, Rev. W. P. Alekanedero, Rev. S. E. Bihopa, Rev. C. B. Aneru, Rev. E. Bond, Rev. H. Manase, Rev. S. W. Papaula, Rev. J. Bikanele a me Rev. S. Kaonohimaka, me kekahi mau Lala o ka Aha, a na ke Akua e malama i ko oukou ola a hiki aku i ka halawai hou ana.---------
KE KI POKA ANA O KA MOHON GO. —Ma ka Poalua iho nei, la 16 o keia malama, ua ki poka lealea aku ka mokuahi kaua Ame rika Mohongo, ewalu hane ri iwilei ka loihi mai ka moku aku, ua kukulu ia kekahi papa i hoailona ia i ka mea eleele poepoe mawaho aku o ka poinanalu, a o ka nui o na poka i ki ia he 24, he ekolu nae poka i ku ka hoailona, he mea paha keia e hoomaamaa ai ia lakou ma ke kaua maoli ana aku me ka enemi.
HANA LOKOMAIKAI.—Ma Kalihi-waena, ua makana wale mai kekahi haole o Mr. Edward, hope Kauka ma Monikahaae hookahi pahu puna me ke kumukuai ole i mea hooaiai i ko laila luakini, e mahalo ia kona lokomaikai wale, a eia nae ka mea kupanaha loa, na ka makapo Kahunapule oia Kihapai Mr. P. Kapohaku i palaina aku i ka halepule o lakou me ka lokomaikai o nei haole, a aole nana hoahanau i hana, ea he mau hana lokomaikai io no.
HE MAU MAKANA.—Ma ka hoike ana o ke kula o Kahehuna i ka Poalua iho nei, ua lono mai makou, ua haawi makana ia kekahi haumana o ia kula e Mr. Holliday $500 no kona akamai i ke kaha ana i ke kii Palapala Aina, a pela no hoi he mau makana kekahi i haawi ia i kekahi mau kaikamahine o ke kula o Mililani, aole nae i lono mai makou i ke ano o ia mau makana, a he hua maikai maoli no ia o ka poe aloha i haawi wale ia aku no ka lakou mau hana o ka hooikaika ana.
HALE PAU AHI—Ma ka Poaha, la 11 o keia malama, ua poloai mai o J. Meemano o Kaneohe ia makou i ka pau i ke ahi o ka hale noho o Elia Kaawa, o ke kumu o ka pau ana, i puhi ia no e ka moopuna a laua i ke ahi-koe, a pau aku la na lako a pau i ka ai ia e ke ahi, a he lehu ke oka i koe iho. E na makamaka, o ka makou no keia e paipai mau nei ia oukou e malama i na lepo-pele, mai waiho hemahema o ike no auanei na keiki a me na moopuna a oukou a pilikia no, o ka makaala ka pono, a o ka hookuli ka poino.---------
NA HAIOLELO MAKAHIKI.— I ka auina la aku nei o kela Sabati, Iune 7, ua hui mai na Berita elua, Kaumakapili me Kawaiahao, ma ka luakini o Kawaiahao, no ka hoolohe ana i ka haiolelo makahiki a Rev. S. W. Papaula imua o ka Aha Euanelio o ko Hawaii nei Pae Aina no ka oihana Misionari Kuwaho, a ua loaa mai na dala he $50.00 a keu. A ma ke ahiahi hoi o keia la Sabati iho nei, Iune 14, ua loaa mai no ka Haiolelo makahiki a Rev. J. Waiamau, no ka oihana Misionari Kuloko na dala he $46.00 a oi aku. He ma-u ia.
KA HOONOHO ANA IA RE V. A. O. POLEPE KAHU EKALESIA NO KAUMAKAPILI.— Mamuli o ka hooholoia ana e ka Ahahui Euanelio o keia mokupuni i ko lakou halawai ku i ka wa ana ma Honolulu, Iune 10, ua lilo o Rev A. O. Polepe i Kahu Ekalesia no Kaumakapili, mamuli o ke kahea ana a ia Ekalesia, nolaila, ua hooholo ia ka manao e lilo oia i Kiai a i Kahu hoi no keia pa waina a ka Haku ke hiki aku i ka la 14 o keia malama ma Kaumakapili.
A i keia Sabati iho nei, Iune 14, i ka auina la, mahope iho o ka pau ana o ka Haiolelo Kuloko a Rev. J. Waiamau, me ka lulu dala ana, ua lawelawe koke no ke Komite Hooko i keia hana me ka eehia, e like me ka mea i hooholoia e ka Aha, a penei ia mahele ana o na hana i ka makou ike aku Ia Rev. H. Manase ka Pule Hoolaa, ia Rev. H. H. Pareka ka lima akau, ia Rev. L. Kamika ka olelo ao i ke Kahuna, a ia Rev. S. W. Pareka hoi ka olelo ao i ka Ekalesia, ia Rev. A. O. Polepe hoi ka pule hookuu.
KA HOOKUU ANA O KA AHAHUI EUANELIO. Ua malamaia ka halawai akea ana o keia Aha kaulana o ka Pae Aina holokooa ma ka la mua o keia malama e like me ka hoolaha ia ana, a ua hoomau ia mai hoi ko makou noho kuka ana no ka pono a me ka pomaikai o ke Aupuni o ka Haku, iwaena o ko loko nei a me ko waho, a ma ka la 12 iho nei, a ma ia la ka hoopau ia ana o na hana, a halawai hou aku i Iune o ka M.H. 1869, aka hoi, ua hoomau ia mai nae ka noho ana o kekahi mau lala o ka Aha a hiki i ke Sabati, no ka hoolohe ana i ka haiolelo makahiki a Rev. J. Waiamau imua o keia Aha no ka oihana misionari kuloko, a o kekahi poe hoi, ua pau e no i ka hoi, ko Kanai i Waialua, a i Koolau ae nei no hoi, a ma ka Poakahi ana ae ka pau loa ana paha o na lala i ka hoi aku.
A o ka moolelo o ka lakou mau hana a me na mea i hooholoia e ka Aha, e ike auanei ko makou mau makamaka ma ka nupepa o keia pule ae, oiai hoi, ua piha loa ka pepa o keia pule i ka moolelo o ka Ahaolelo Aupuni.