Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 25, 20 June 1868 — NU HOU KULOKO [ARTICLE]

NU HOU KULOKO

Oahu. H7* Mo ka piha loa o ka Pepa o keia pule i ka moolelo o ka Ah'iolelo Aupuni, noiai- j ia, ua hoopanee iki ia ke pai ana i ka nioolelo Euanelio o ka Ahahui a keia pule ne. —7 , l !H7* Ma Kainepaa i Kaliiii-uka, ke hoeu-1 eu oei nn hoahanau oia Apana e kukulu i hale hnlawai no lakou, pono ia e hoomau i ko oukou ioknhi a hiki nku i ka hookoia ana o ko oukou makemake. Mai Kau mai.—O kau palapaia e J. W. Kupakee no ka hele ana i Kau, a.oie inakou e pai ana i keia puie no ka piha o ka Pepn, aia n loaa ia makou kahi kaawale, e hoopuka aku no. __ {e?* Iloko aku nei o kela mau pule, mau no ka haule liilii nna irai o na paka ua, e hooinn-u nna i na kuia panoa, na mahinaai kanu, maikni ia, oluolu ka poe mahiai, ame he men la hoi, i kekahi inau la o keia pule, ke hoi mni nei ka wela a me ka hahana o ua kaona nei. Ka mokc Yf.tte.— Ua hiki mai ka lono ia makou, ua hiki ae keia moku Yet/e ma Hanalei, Kauni, he 11 na la o kona nuwana hele ana ma ka moana, iloko o na la eha ua pau ka ai, a hookahi inea i kamau ai ko lakou 01-» he wahi ai na kekahiohua a r hoi mai ona paha i Honolulu nei, •• Pomaikai ke ola na ke Akua " wnhi a ia olelo. He mau hua ai.—Ma ka nana aku i na makeke o ke kulanakauhale nei, makena wnle na hala knhiki, manako, na inaia no hoi. a pela aku, o ka pono ia, malia o hoea mai ka laina mokuahi nona ka pomaikainui $50.000 pekeokeo, a pnn nei hakuhaka nui i ka pn» aku i ka lilo o na hua ai a kakou ia nei o Kalepom. Ka HOOPIIIA O KEKnHINAKALAUINA.—Ma ka Poaiua iho nei, la 16 o keia maiama, ua noonoo ka Hale Ahaolelo no ka palapala hoopii a J. W. H. Kauwahi, a ua hooholoia e ,ak ou. ua hoole in ke noi a ka mea hoopii, no ka mea, aole i loaa ia lakou na kumu pono o ka hoopii ana, 24 na Lunamakaaina. na i hoole, a hookahi wale iho no i ae. Koike kula o Ewa a me Waianae.— Ma ka Poakolu o keia pule ae, la 24 n keia malama, e hoike ia ana na kula aupuni o keia inau Apana, ma ka halepule i Wniawa na kula o Ewa, a ma ka halepnle no hoi o Waianae i ka la 26 aku ko laila mao kuk., a ke paipai ia aku nei na makoa a me na makaikai e hele ae e oana no oukou iho, i ka makoukau a me ka ole o na kola o keia mau Apana. Ka iioike kuu o Mililani.—l ka Paaka.' hi iho nei, la 15 o keia m.lam» ka boike ' »oa o nei kula, malaila na Mea Hanoh.no J Mra. Paoahi Bihopa a me ,M r s. hiliwehl ! Kaauwai, ua mali'aukau no keia kula ma.' muli 0 n. mea i ao ia, i ka nan. aku kalea i maoh no na pepeiao i ka hoolohe aku, a mei he mea la i ka uiakou ik e aku o Miss Hale-' akala paha ka oi ma ka p..„,. a , , 0 kabi kaikamahioe ukuuku hoi . Ku.kua iia oi! ma ke kaha kii ana. Imua e na kaikama. h.oe a kau i ka pane poo o ka hanohano. j Ke Kou Kpoma o KiWAUHao.-lka' Po.kahiihonei.la 15 o keia malama, ua . . , ' L keU kul » ' ™»l«m. ia . rotk „ | malalo iho o ke al.kai ana « D. Malo, u, eleu maoli no n, keiki , k , n , mu an> mtj | ke nui a ka liilii, j k, makou ik( , ' pih. ka naau i ka hauoli no ka ik, ik , 0 ke kumu ' ke »o ana. k, Pere,idena o na kula kuoko. L. H. Kulika. , me keka . h.m. o kumukul,kuokoanoboi , me n, l makailui he nui wale e nana , e p, ip#i U J ma an, oo ka holo maoli o ka ike o keia 1 kol* . malomai, e ka lokomaikai , n „,.! ( ♦

Aba*!?u Pitaa.—U» poloai mai o Ki»i n , Taoa * makoo, hc •hiāin*.»» pnn» m» K»Hb»-wn»eiw M *>* k c P sl hih aku t bs h 16 o lulai »e nei. n ke konn ~ nai nei iwkou ® kahei *k» j h |Kie hrvs nuo piwa e bclf >e i !*>♦*. oolaiia hoi, e h#. k> *c ouk<»w i ka l«kou nei uwalo m»i, M w«h» Uakm pu piiak», malw he io ko Ukoo. —— Ua iioi sii aku «i.—l k» Poakahi ih o nei, »a kau aku maluna o Kilnnea LeWahi nwiu Kahu Ekale?» o Maoi a me Hiwmi, Rer. W. P. Alek»nedero, Rer. S. E po, Rev. C. B. Aneru, Kev. B Bond, R n H. Manase, Ker. S. W. Papauki, Ker J. Bikantle a ine KeT. $. KaonohimaU, me kekalii <nau Lala o ka Aha, a na ke Akua e malama » ko oukou o)b a hiki ako i ka hai*. wai bw> ana. Kk Kl fO*A ANA O KA MoHONiiO. —M* Poaloa iho nei, la 16 o keia mnhma, ua k» poka leaWa *ku k* mokiMh) kaoa Amer;b Mohongū, ewalu haneri iwilei k» loihi •ka inoku aku, un kukulu ia kekahi , | hoailona ia i ka men eleele poepoe maw.thft aku o ka poinanalu, a o ka nui o na pok», | ki ia he 24. he ekolu nae poka i ku ka hou. lona, be meo paha keia e hoomnamna ni u lakou ma ke kaua maoli ana aku niekapi.«. ini. Haka Lokomaikai.—Ma Kalihi-waen», u* makana wale mai kekahi haok» o >lr. Ed. ward, hope Kauk« ma Monikahnne hookahi pahu pun* ine ke kumukuai ol* i men hmv aiai i kolaila lunkini. e nnhnlo ia kon.i I». komaikai wale, a eia nae ka men kup.nnnhn loa, na kn makapo Kahunnpule oia Kihnpi, Mr. P. Knpohaku i palaina nku i kn h*i?. ! pule o lakou me ka lokomnikni o nei lm»ir, a ooie nana hoahnnau i hnnn, ea hc nuu ( bana lokomaiWai io no. [ He nau makawa. — Ma ka hoike nn.i okc ! kula o Kahehuna i ka Ponlua iho nei, ua iono mai inakou, ua haawi mnknna in kf. kahi hnumnna o ia kula e Mr HollidnySV. 00 no kona aknmni i ke knha nna i ke k i Palnpala Aina, ft pela no hoi he tnau mnkina keknhi i hnawi ia i kekahi mnu Uiu.v mahine o ke kula o Mililani, aoie nae i U ino mai maknu i ke nno o ia mnu makuu, ja he hua mnikai maoli no ia o kn poe nloh* | i haawi waie ia aku no ka Inkou mau h*n» o ka hooikaika ana. Halk pau ahi —Ma ka Poaha, la II > keia malnm», un poloai mai n J. MoeaKinn 0 Kaneohe ia mnkou i ka pau i ke nhi o ki hale ooho o Eiia Kaawn, o ke kumu o ka pau ana, i puhi ia no e kn moopuna ;\ l:\u.-v 1 ke ahi.koe, a pau nku f;i na Inko n ) >.iu: ka ai la e ke nhi, a he lehu ke oku i ihn, £na makamaka, oka mnkou no e paipni mnu nei ia oukou e mnlnma i na lepo-|>ele, inai wniho hemahema o ike nn auanei nn keiki b me na moopuna n onkwi a pilikia no, o ka mnkaaia ka pono, a ok* hookuli ka poino. ■ Na Haiolelo Makahiki.—l ka aumn U aku nei o kela Sabnti, lune 7, u& hui mai na Berita elua, Kaumakapili me Knwnia han, ma k& luakini o Kawaiahao, no kn hoolohe ana i ka haiolelo makahiki a Ke*. S W, Papaula imua o ka Aha Euaneiio o ko Hawaii nei Pae Aina no ka oihnnn Misionnri Kuwaho, a ua ioaa mai na dain he $50.00 a keu. Ama ke ahiahi hoi o keu la Saba|i iho nei, lune 14, ua lona mn» r,o ka Haiolelo mokahiki a Kev. & Waiamau, no kn oihnna Misionari Kuloko na d»la h' 846.00 aoi aku. He ma-u ia. Ka hoonoho ana ia Ket. A. O. PnUPE' KAHr Ekalesia «o Kaumakapili.— Mamu o ka hoohoioia ana e kn Ahnhui Euanelioo keia innkupuni i ko iaknu hnlnuai ku i wa ana ma Honolulu, lune 10, ua lilool\ct A. O. Poiepe i Kahu £kalesia no Knumi'l kapili, mamuli oke kahea ann a i» lik.ū v sia, nolnila, ua hooholo ia ka in.inno ' iiio oia i Kini a i K&hu hoi no keii p» *vrna a ka Haku ke hiki nku i ka la 14 o kn malama ma Kaumaknpili. A i keia Sabati iho nei, lune 14, i kn na la, mahope iho o ka pau nna n ka Hi lelo Kuinko a Rev. J. Waiainnu, me ka Idal« ana.ua lawelawe knke no ke Kon ' Hooko i keia hana ine ka eehia, e like sr» ka mea i hooholoia e ka Aha, a penei | mahele ana o na hana i ka makou ike jla Kev. H. Mannse ka Pule Hoolaa, in K?' j H. H. Pareka ka lima akau, ia Kev. L K> I mika ka olelo ao i ke Kahuna, a ia Rev. 5 IW. Pareka hoi ka olelo ao i ka Eka!fsi»' ; ia Rev. A. O. Polepe hoi ka pule hookuu | Ka hookuu ana oka Ahahui Ei aml' ' Ua malamaia ka haiawai akea ana o | Aha kaulana o ka Pae Aina holokooa «* | ka la mua o keia malama e like me ka h«* i kiba ia ana, a ua hoomau ia mai hoi ko ' ! kou noho kuka ana no ka pono a me ka ; maikai oke Aupuni o ka Haku, iwam» ko loko nei a me ko waho, a m« ka 1« " i»ho nei, a ma ia la ka hoopau ia ana o- ! hflmi ' a hou aku i lune o ka M K , 1869, aka hoi, ua hoomau ia mai noho ana o kekahi mau lala o ka Aha a ll j ki i ke Sabati, no ka hooiohe ana i ka ln* leb makahiki a Rev. J. Waiamau imoa' j keia Aha no ka oihana misionari kuloko- 5 ' ° e kahi poe hoi, ua pau enoi ka hoi, • koKanai i Waialua, a i Koolau ae nei * \ noi, a ma ka Poakahi ana ae ka pau loa i» 4 paha o na lala i ka hoi aku. A o ka mooielo o ka lakou mnu h*^ 1 ; me na mea i hooholoia e ka Aha, e ike»"» l»ei ko makou mau iuaknmaka ma ka n«P k P® o keia pule ae, oiai hoi, ua piha I« kl o Weia pule i ka moolelo o ka Ahno' elf ; Aupuni. *

Ma K4 Moolelo o ka Hale Ahioleio o ke Ponha o kela pnle, ut hooneho hewaia oa huaolelo •' Piikeka a me Kukulu k»i. M Aole oia kek,ih! hana a ka Hale. Maieu, Ma ka po Poakolo rt»o w»i, Iq. »»c 1 1, m«lf>ko o ka hale kaU ka<kamabine o \\Aitlua. aa hoohuiia mi ka terit« roare 0 T Puuohao m* H. Pelikekil» ; a o L. K. Holualani me Nouolo Kawaihalau. He mao k'Hikamahine no ke kuU keia mau wahine, a no Lahainaluna na kane, na R«*. O. H. Kuhka lakoo o pau 1 cn»re. La hiu t Kapaukiko,—M»|uoa o ka mokuahi /daAo i ka Poakahi iho nei, lune 16, ua holo aku i Kapalakiko o fier. E. Kowini. ke Kahu Ekaleaia o Kaokeano, me S. L. Aukma, ka Luna nui o ka mahi ko o Onomea, Hilo. Hawaii, me M»ss H. E. V\ oi!a. kaikuahine o S. G. Waila o Kualoa n me kekahi poe e ae he nui wale, a ma lakou ke au h*le la malona o na ale o ka (nonna. . Ka Auaoulo.—Un lohe mai makou. i • ka Puakahi o keia pule ae, la 22 o keia mi*j lnm», i ko hora 12 o ke nwakea, e hookuu ia «na ka Ahaolelo Aopuni, a e hoi aku ann ] k?la n me koin o i»n Lunam«ikaainana i koi lakou mau Home. O na pono a me na po-; maikni ke kupaa n nie ka naueue wale o la-' kou e ike no kn lehulehu o na Apam koho; in.i ka nupepa o na pule i hala ne. A nm«; luna o n;i Lunn kup:ta no ka pono o ka aina e like la me Hon. C. J. Laiana a ene ke- ī k«hi iho a mnkou e hoike ai ma keia hope.; Hkbkdoma lioike kola.—iloko o kokahi mau k o keia pule iho nei. la 15 o keia inalama. un hoike in ke kula kuo!:on o Kawai♦'ih.m a D. Malo, me ke kula kaikamahine o Mililnni ma ka olelo Beritmia, n ina ka la 16 inni hoi, ke kula haole o Kahehuna a Mr. J. R. Kinney, n me ke kula nui kaiko» umhine o ka eliukai o Waialun, a i ko inukou nnnn nna i kein mnu kula, ua holo mao-l li no ka ike a me ka makaukau o na keiki | iloko o na mea i uo ia e nn kumu, a o kn ! inakou hoi keia e paipui aku nei e hooiknik.i no i ka iko n lona, aka, mni hoopoina loa nae i ka olelo makun o ku ain.i, Hf. mai* palapala.—Ua loaa nui inai ia tnnknu nu palapnla no kn nupepa, mni a Hnnlenk'iknliuln mni o Waimea, Kauni, n na Kniwiula hoi o Kalihi ae nei, meMaunnkui o Wailuku. Mani, a he palnpnla hoi i t knknum e Muknninnnn o hea In. A o kn nianno nui like hooknhi iloko o keia m.iu palnpaln u pnu lon, oia uo ka manao hooha--1 ihnla no kn puu dnla nui i lioolei wale ia 4ho jtei e kn Ahaolelo, ($50,000) no ka Laij).\ Mokumahu o Kaleponi. A no ka piha loi o kn pepn o keia pule i ka inoolelo o ka Hale Ahnoleio n me keknhi īnau mea e ne, nolaila, un hoopanee mnkou i ke pai nna i kekahi o kn oukou mnu palopala a loau kahi knawale o ka pepa. Hoike Kula o Kahbhijna. — Ma kn Poa. lun iho nei, In 16 o kein innlama ka hoike ia ann o kein Kula kaulann mn ka olelo Bentama, innluila ke Kahukuln Nui, ke Kuhinn Knlaininn, Kuhinn o ko na ninn e\ Kev. i ?i. Knmikn, Rev. 8. C. Damon, J. M. Smith n me keknhi poe innkn hanohnno e ne o ko A)o Alii nei, ua piha kn hale i nninnknikni. A i !<o mnkou nuna nku i kein hoike nna, nn oi ne in i ko nn kuu i hula, mnmuli o ke alnkni hooikaika ann n nn kumu, no ka inea hoi, ke no ia nei keknhi mnu keiki mn nn hua muQ o kn olelo Luiinu, a o kekahi poe hoi ui» ke knha kii nna. ua eleu a miki oi maoli kn hana nna, a i ko makou lohe mai, un M>ss Emma Kninika ke ao nnn mn kein ike; n mnwnena hoi o nn haumnna nknmni i kn unna aku, m« he (nea ia, oAloni .Mnnueln kn oi mn kn Honilonahelu, a o Mhs Luisn Brickwood hoi ka oioi n ka eleu o ka pnne nnn tnn nn hun m<ia*o kn olelo L<itinn. O ka makou keia e paipai nku nei, o hele im«a e Kahehuna, a loaa aku ko kuannn o Knpunnhou. A mahope iho o ka hoopau ana o na ha-{ nn, he innu manao paipni na L. Kamika | Damon, Pekue, J. M. Smith, J. Poli » ine keknhi o mnkou, a ua hookuu ia ka hoike me kn pule a Kcv. S. C. Damon. jM.\i KAili-NA HOOPiTNi?t:M. —Ua poloai | mni o D. W. Hawaii o Kauai in mnkou, no| kekahi mnu kahuna hoopunipuni, o Kalanu j ke knne a o Kekui ka wnhine, o Kukaliki j kn inoa o ka unihipili o lnoa, a o Luukia w., kn inon o ka mai a Inua i wahahee ai e oln | nnn. A i ka lohe ana o ka mea nana keia mai j hr mau kahuna nkamai keia, ua kii ia e hele mai, a wahi » ua .-nau kahuna nei, 44 aia a elima daln ola no," penei nae : i ka lawe { ann mai i keia mau dala, i dala ulaula ma j kahi lima, a i mea keokeo ma kekahi lima,: a ua hana ka mea nnna ka mai pela, a un. pau nku la keia <n«u dnla i ka moni ia ilo-| ko o ka opu o nei palaualelo, aole nae i ola ] kn mai; a mahope iho, nonoi hou mai no ua j mnu knhuna nei i elua dala hou me ka hnpalua, a pau no ia lauala i ka ai ia, a mahope iho make loa aku ia ka mai, • make pu no hoi me na dala he umikumamahiku | nie hapalua i keia mau kahuna hoopunipu-: m nui wnle, weliweli ole i ka wahahee, ao-; he pomnikai i (ona mai. A hea la pau nei | hana ino he hoopunipuni o kahuna Hawaii ?: A hea no hoi pau oukou e ka mea mai puni; wale i ka lapuwale a ine ka nanupo—ooo-j poo iho ? o ka makju kein e paipai uiau nei, ] mai noho a puni aku mamuli o ka hooleo iki aoa a kahuna hoopunipuni, aka, e noo*l noo iho, aia ke Kahuoa oia i ka lani o lesu j Kristo ka Hooia • ke ao. I

M*c HOKV 54LOWALE —O ktk*b\ O ko maa moku hok> p»!i ain« ltaM<3 a me w* nalowale ako iaoa iloWo o oa p«se i haU ae r»ei. a iia hopohopo noi n* 000 nooa kew mao rnok*j i kn boi ole mai, * oa baobao no bot ko ke kalaoakauhale nei no laoa. ama keta mao !a ako oe», biki raa» ka moku heUla, a o in Yett€ boi, aoie tw> i boi mai « hiki i keu ia. ke hele oei iw paha i ka moaoa, aole maopopo. Ahokaula.—E olelo ana kekabi paUp*U i ka oupepa Gazetle. no oa baoaa ke kao la pupole J. Kaona o Kooa Heioa. penei: I ka Pooikolu o keia poie iho nei, oa boornaka ke kaula e pii i ka lani maluoa aku o kekabi kumu laau loia. Aofe ka oia i hiki pooo loa ako iluna o ke kumu laao, pae mai ana ka leo o ka Hako, "E ka K«ona ! E Kaona ! noho aku, no ka mea, aole i hiki mai koo mannwn, eia no k4hi poe mawaeoa o oukou aole i huli mai.'* Kona boi mai la no ka ia ilalo. kahi mea lea nae, e baki iho ana ka ! ka lala laau loin, a innnunu ana ka elemn i ka pohaku o»i. O u.i Inula nei ame kekahi mau Oiakona kai lohe i ka leo kahea. Ke Au Okoa. Maui. E hoomaka A>A ke KuU Nui o Lsh*inaiunn ma ka Poakolu. ia 1 o lulai e biki mai aoa, nolaiia, ua kauohah ka poe e koino hou ;oai ana a me n.i haumana inua a pau i heie i ka hoomaha. e hoi e ae niamua o ka la e hoomoka hou ai. Hoik oke Kula o Makawao, — Ua lohe inai nei makou, e hoike ana ke kul.i kaikamahine o Muknwao n»a ka ia 23 o lulaie hiki tnai una. Om kula aia no malnlo oka hooponopono ana o Rev. J. P. Gerina opio.; E pnpapau nui ae e ike i ka pakake a na : keiki a oukou. ' Kauai. Hai.e Pau ahi.— Ua palnpaln m.-ii oD. Luka, o Waimen Kauai in makou, i ka pnu oua o kekahi Hale mn Nania i ke ahi, m»t ka Poalua iho nei la 12 o keia malama. O ke kumu n keia pnu ana, i knuo ia e ka iole ka uwiki kukui o a ana ilnko o ka ipu kukui pohaku, i ka \va e hinmoe ana kanaka, a loaa ke pili o ka Hale, a o ka a aku la no ia : pau loa, aohe wahi opal.i koe, kainoa paha, hoi e mne, a pupuhi kukui n pio. E makaala pono. j iMai Lihue mai.—Ma ka Poaliina la 5 o lune, 1868 pau k.i Wili-ko ano o Lihue nei.! He la nani no ia a mnikai no hoi. Ua hooinaka ka wili-ko ona inai ka mahma mai o! Dekemaba. Ika hula ana 019 ia ameka ' hnpa. ua loaa he 55 tonn, aka, mnu aku no ; ka hana iloko o ke anu, a ne ke koekoe, me ka hoomonawanui, aia ka pono o ka pau o 1 ka hann,alaila inahu iho. ! 1 keia wa he niau hnoluu Omaomao ko ■ Lihue ke nana aku. Maikni ioa kc ko hou i d ulu ana o keia makahiki, a me he mea la ! o ke keu kein o ka makahi uliuli o ka aina. He mea nani i'ke Akua ke hunn i kekahi mea, he mea r;ani hoi i na 'Lii ke huli aku. Homeehukai. j Lihue, lune 8, 1868. |