Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 51, 25 December 1869 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. '.w-* l i loh"» rrsko*>. nn rra K«;i o K-i--hoa Ahnui Moi. he\rshī ? *na ai no «i t"i kakaikih» !oa r.a uih» moku o ke awa o Hoooiuiu oei. no k» p»u : n*k aku ooa moku okeholii ka hoia. K? ko*» nei, he mau ?wahi moku hapa !oa, no ka mioawa. a he!o aka no. pau loa. Ua :ke iho makou i keia *va, oa ho*> paun ae ke kuni ani o n« $Pbipi maloko o ka Hale Kuai P;pi o Molokai makeke, oia ka hale e ku nei raa AUnai Moi, ma Ev*ti i iho o ka Hale Kuai o DatGi3aa u\a. Hocsahi Baibala xaikai.— Hookahi wale 00 Basba}a nui a inaikaLi ko«e, o ke ano ho'ī mai nei. rr,e na kohikowine keia a me keia aoao. O kona kumukani, he umikuni3ma« lua di{a. Oka mea ekn e mai, e ioaa no iaia aloalu aku no iilo ia hai. KA MAKANI KONA. - Ma ka Poaha iho nei ua hoomau mai ka makani kona ikaika ma ke kulanakauhale alii nei, a ma ke kakahiaka Poalima iho nei, ua ikeia ka hopena o ia makani, ua haihaiia na kumu laau, a ua hoohioloia kekahi mau pa hale a me kekahi mau hale. i Ua lohe mai makou. e hamia aoa ma ke awa o Honoiulu nei, ka moku Aelimanla Ausecuria Do?iau i hoopoinoia ma ka moana, malalo o na hma hnna o na keiki kapilimoku D. Foka m;i. He hana nuikeia, ako, e hiki Rna no nae paha ke hanaia. Nui ko inakou olio!i, i ka ike ana i ko makou makamaka haole o ka Hale Hoo- • maemae ko, i ka ike ana iho i keia inau la hope mai nei, he poe heluhelu nui lakou i : ko makou pepi, a mailoko mai olaila, i lawe ; ) mai ai lakou i kekahi mau mea. t i O" Ua hoopomaikaiia mai ka Oihana j Kinai Ahi o Honolulu, ma ka haawi ana | mai o ka haole hana Kenka e kukulu ia nei jma keia kulnnakauhale, oia na loaa a pau |oka po Poaknhi o kela pule i hala. Ona j loaa no ia po, ua hiki aku no ia ī ka eha haneri da!a. Oia mau dala t e hookaawaleia ana, no ka poe i loohia ī na poino iloko o ka Oihana Kinai Ahi. Ka moki'aiii "Jdaiio." —Ma ka nana ana 1 ka pnpa hoike manawa o ka mokuahi Idaho, maloko o na nupepa haole, ua ike iho , mukou. o ka Poaha e hiki mai ana, oia ka , la 30 o keia malama, oia ka manawa e ku ! mai at ka ldaho ma ke awa o Honolulu nei, j aka, ina ua oi ae no kona a ku e mai j oia ma ko kakou awa, aohe mea ia nana e; keakea aku. j Ki pu aloiīa. — Ma ka I'ouiua iho nei, ua haawi ae ka moku o ka Adiinarala Ausetu-, ria, i kona aloha 1 keia aupuni, ma ka hoo-; kani ana ae i na pu aloha aupuni e like me ka mau, he iwakalua kumamakahi. iMahop» iho o kona haawi aloha ana, ua pani mai ka pu o Puowina i ke aloha, ma ka hookani ana mai i kona mau pu. j i ! Ka puclu o Kaona,—Ma ke ahiahi Saba-! ti iho nei, ua ikeia ka puka ana ae o ka puu-1 lu o ka poe o Kaona me na kahiko keokeo makalike a me na papale i kaei ia i na uhi keokeo, e pale aku ana i ka ikaika o ka la. 1 Ma ia manawa no hoi, ua lawe ae kekahi poe o lakou, a i ole ia o !akou no paha a 1 pau, i kekahi o ko iakou ohnna i haule aku i ka make, a ma ke kae o ka lua kupap.iu i mele ai lakou me ka like loa me na h«*lelu. O ka lakou pu!e hope no paha ia. ina i maopopo ia inakou ke nno o ka ke Kaula Kaona ao ana, Ka la Makahiki uou.—O ka Poaono e hi- j ki mai ana, oia hoi. hookahi pule mai keia | la aku, oia no ka la o ka hoomaka ana o ke- ■ la a ine keia kanaka, e komo aku iloko o ka makahiki hou, a kapae ae ina !a inea o ka : makahiki i hnla. Ma ka nana ana i ka oieio hoolaha a ke Kuhina Kalaiaina, ua kauohaia na mea a pau, e malama i kela la ma ke • ano la olioli no ka lahui. Nolaila, aohe no paha he kanaka e noho ana ma keia honua ; je olioli ole ana, ke īke iho oia, e komo aku \ ana ia itoko o ka olioli makahiki hou ana. i _' I ! 517" Ika hoi ana mai oke kuna Ka Aloi i ' • Imai ke awa mai o Kahului, ua hoopoinoia |oia ina ka ioaa ana i ka makani ino, nana i; (hauhiii iho i keia kuna, a lawe aku la i kona hoe uli. Mumuli oka hana akamai a 1 ke kapena, ua hiki ola mai ia i keia awa. I j . O 5 " Ma ka Poaonoaku nei i hala, ua holo , aku ka moku kaiepa nui i hooiii aila iho nei ma keia awa, no ke awa kaiepa aila o Nu I Bepekj, moku aina o Makekuseta. O kana | mau ukana aku nei, ooa aila ame na iwi ! kohola. Ola mau ukana a pau, no kela awa hookahi wale no. L»a Hanau o Padabi Aui.—Makalc 200 Dekemaba, ua nialamaia he ahaama ma Koholaioa, no ka hoomanao ana i ka Ia hanau o kekahi o na pua alii o kakeu, oia ka mea Hanohano Mrs. A. Pauahi Bihopa, no kahiki ana aku o kona mau la hanau i ke kanakotu kumamawala o na makahiki o ka hoomanaoia ana. Okaia 19 i hala iho ika la ; S«tati, oia maoli k« !a hanau, aka, no ke ! kaa aoa ia la i ke Sabati, aole imaiamaia. Ca waihoia maia ka Poakahi iho nei. Ua hoohahaooii ka lanai ahaaina, ma ka hiki kino ana ' aku o ke Kiaaina wahioe o Hawaii, Hoo. Mrs. L. Kamakaeha Mrs. L. Kaaniau a me ka poo n\aka hanohano iho o t>a wahine o keia kulanakauhale. Ma ka po ana ibo, ua hoooaneaia aku ke aiii nooa ka U hanau ma kona home, ma ke kaukoo ana aku o Pauli' , Malo, Kapoli a me Wakeki e mele i kekihi mau inoa ne ua a!ii la. Mahalo ia no boi \x k»*u, no ku kam u ua ieo;

%y O kek\hi o na h\ok panoi nwUma h-»!*? * x j rra A I,? \aaana» oooa kahi fea!e fcuai euaanei aku o kahi o Ahunako m»< ; ui hviaU!>? jho ke'a i koni h-i(e kuai, * bo'o ma!a aku :-i ir.*lar,4 o fct?k#bi inoku okehola. l T a wii'ho iho i kana poe ? atc ai. e puanaue i iihi wa;«•♦{ uukn e waiho ana maUk> o kona h»ife kuai. HotSS HAPAHA o KiWAUHAO.— I hora urai o fce k;iKabbka o ka la apopo, Dek*ma« A\ e heike h*paha «na ke Kuia S-xbati o Ka«ramhaOy maloko o kn taaktcn. Nobi?au ; ua kiuohaia oa eaea & pau e makeeoake ana e īke i ua haua tna;kai o ia Ui, e komoae maioko o ka iuakini. Mai raanao na makui a me na hoahanau na ka poe keiki wale no na hana o m !a, aoie pela. O na makua, oa hoahaeau a me ka poe a pau e hele mau ana i na anama halpule, -he pono no ia lakou e he?e ae, a e nana i na hana ma'okoo ka luakmi. Ua hookaawale ia na noho ina na aoao o luoa a me ialo no na makua a me ka poe a pau e hek? ae ana. Auaakna >ia Kawauuao. —Ma ka hora 12 o keia la,e haawiia ana e kekahi mau Luna 0 ka Eka!esia o Kawaiahao me ke koku.v ana o kekahi mau pua aii:, he'nhaaina nui nia!ato o na laau ma!umatu o ka pa o Kawaiahao, no ka hoahaaina ana a me ka hoopiha ana mai i na houpo lewalewa o kn poe e he{e aku una i ua ahaaina ia. E hoomanao iho hoi, ia oukou e hookakahele ana i ka hoohialaai i na mea ai momona i hoolakoia, mai poina hoi oukou i ktv haawi wahi makana wale ana iho no ka pon>aikai o kekahi hana maikai, oia hoi no ka waihona o ke Kula Sabati, i mea e hooknaia ai ko lakou , mau bi!a kaa o!e, e waiho mai nei. ; I Na nea Piu Auponi.—Ma ka puka ana ; ae o ka nupepa haole o ke aupuui, ua ike iho mnkou, ua hookohu ae ka Moi, ia His. Ex. C. C. riarris, i Kuhiuu no ko e, um kahi o C. de Varigny i haaiele wale niai. — Ma kahi hoi o ke Keena Waiwai, ua oluolu i ka Moi, ka hookohu ana mai ia kauka J. M. Kamika i Knhina ma kahi o U. : 0. Hnrris i waiho ;ho. < —Ua haalele ka B»hopa o Honolulu i ka 1 noho ana laia no ka Pnpa Hoonaauao, n ua paniia ina ia wahi o Kauku J. M. Kamika. — Ua hookohuia hoi o Hon C* U. Bihopa, 1 lala no ka Papa Hoonaauao, nia kahi o C. de Varigny i haalele mai. — Ua hookohuia aku hoi o Malaio Rapali (Kaplee) i Luna no ka Papa Pai Aupuni,; ma kahio Kauka J. M. Kanuka i hookiekieia ae. —O ka Poaono, la 25 o Dekemnba. oia ; hoi keia la, e hooliloia i la kulaia, e like me ka mea i manao ia e na Kuhinu. , —O ka Poaono e hiki mai ana, la akahi o lanuari, ua hookaawak-ia i la kulaia e like; me ke ano mau. Ka moku o ka Aulmakala Ausetukia.—Ma ka auina la Poakahi iho nei, ua i keia aku kekahi moku kaua e hoopii inai ana mai ke komohani mai, a mahopeokona kokoke ana mai mawaho aku o na kuau o ke awa, ua ikeia aku oia me he mea la, ua loohia i ka poino. Ua &ĪĪ koke aku ka mokuahi Pele e kolo mai iaia iloko nei. I kona komonna mai inaloko nei o ke awa, ua maopopo nmmuli o na lohe mai, ua hoopoinoia oia tna ka nionna, o k-a mokani pa lauwili. Pc ngi ke ano o kona popilikia, ma ka la 11 o Novemaba, haalele keia mokuahi Donau, Adimara!a Baron von Petz, i ke awa o lokahama lapana, a holo ae i Kapalakiko, aka, ma ka la 1S o ia malama no, loaa iho la oia i ka makani pa lauwili. Mai ka la 18 mai a hiki i ka la 28, kona pa mau ia ana e ka makani, o ma ka la2S, leaa hou oia i ka ma> kani lauwili i loaa mua ai i ka !a 18. Ma keknhi la ae, okaikai loa mai la na nle. a hele huhu mai la lakou, aohe i iiuhu iho, liwe aku la ke kai i kona hoe uli a me ke kui o ke kia hope. Hoopaa hou ia he wahi hoe hookamau iho ai, aka, aole nae i paa koke, a hila be umi la. Ua holo ua inoku la mahope iho o ka hai ana o ka hoe, he eono haheri inile, a mahope iho o ka paa ana o ka hoe, ua holo mlli oia, he hookahi tausani elua haneri mile. Ua liio aku i ka makani, he iwakalua kumanwono mau pea; a ua pufun)i aku hoi ke kai v 1 hookahi waapa a hoopoino mai i kekahi mau waapa a nie kekahi mau wohi*e ae. O kona enegini mahu, aole i hana i koqj korqo ana mai, oiai, ua hoopoino pu ia no. O ka makamua keia 0 na moku ke aupuni Auseturia mo mai mafoko o keia awa. ' ' ** iSo KA IIANA KaMANA IA 0 KA hk PuL.3 — Aia ma ka la 19, o Dekeniaha, oia keia ia Pule iho nei, a ma ka hora l.j f lohe aku la au i ka leo o ka hamale e koele mai ana. la manawa, hele nku la au e nana pono i ke kumu o keia koele leo nui a ka hamale, ia ike ana aku au. e kamana hale ana kela, i loko o ko i la pp, kainoa heWahi mea iki a hoopau ae ka hele aku !a no ia o kaiala kamana ana, a hiki i ka hora o ke awakea io:i. Hoi aku ana um wahi haole oielo-e nei a loko o ka hale, e kupa p*bu mai āna, a pela kana hana mau aoa, a biki waie i ke ano ah.ahi, oia paha ka hora 4. lamannwa, au iho la o loko o'u i ka mana nui o qei mea he haoie. i ka hana i ka la Pule. A me ko'u iho aoie ka paha onei Makai, e kii ae e hopu 1 kela haole olelo-e, oia o Keoki koha inoa, no Kiwanaoakoa e pili ana ia Nuuanu. E olelo mai ana kekahi poe kanaka ia'a ma ka lakou oielo ana ; aole Makai onei wahi, ī hou mai no keia poe kanaka ia*u aofe rio he aiaoa ona Makai i kahi b ka haoie, o kt ia mai lakou i ka pu, wahi hoi a ka mea narra ka olelo. I aku la hoi wau ia lakou, ina he mana Makai imluna o'u ke auptrnj i hookohu mai ai, alaiia, kii ae au i Palupala

hepu no keia haole hami i ka (a Puk, in"* u« ike oakoa i k.i pu>i ae o ke v !» hao?c fk« ; Halewai i keia h rne ko'o makao o(e i ka 'wnha oka pu ko k*u «;>ii īa*u fteL Oleia hoa niai h : n<? va poe k«naVn nei, me m oielo ino. heaha oe he opala paha \ kti Aaha o pu i h#u aka [a aa ia hkeu, pel* no k? mo ka lohe w*ale ae i loko o ko i ia pa a (»• we ioa enea o!oko, alailīa. hiki io k-\ oukou olelo, no ka raea o ka mana aaponi, hp mea loīi ole he olelo paa im i * iike me ka ! |»ii «tm oko o kt kumu i kona hop6, a o kona hope ho» i kooa komu e like me na mea u!u, ow ka ovr?N, a nve na i pu haole, aole Ukoo e hoa he hnn-e hoa mni no ka ovrdb he uwala pela ka i pi> haole, hua tnai no he i pu haoU? f a pela oa nno mea kanu a ke kanaka a eia boi, o ka maw 1» Pule, he Kana\v*i io e wiiho nei uo oa I& Pule ao!e hoi elilo ka h Poie i mea e enanannlo ai. Ua kapu loa īa la, he I» Pule a he la k»pu no km Lunakanawni Kiekie o ka Lani keia U o ka Pule. No ka mea, ua hana ia mai kekahi o ka la a ke ono o ka k Hoomaha ae la ika hiku oka h. A i kem haoie hoi, ok» hann no mai ka Poakahi a Poalua, n hiki \vaie aku no i ka !a Pu!e pau lon no na !r\ i ka hana ia e keia h;iole kolohe f;i Pt»!e. iNa H. Kaamau. Nuuanu Oahu, Dekeroaba la 19. ISO9.