Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 36, 3 September 1870 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. OT7* Ua hooliloia iho nei ke kuna C. M. Ward nani hou loa i ku inai nei, i kuna holoholo mawaena o Honolulu a me na Aina Hana Lepo Manu. Ma ka Poakahi o Aug. 22 ua holo aku la oia. Ko mai ka "Ekake."—Ma ka hora 11 o keia malama, haalele ka Ekake ia Kapalakiko, a ku ma Honolulu nei i ka hora 1 o ke kakohiaka Sabati. Maluna ona i kau mai ai o Limaikaika wahine, Mr. Schaefer, May, W. H. i)dvis, G. H. Poikeke a ine kekahi poe e ae. Wela ke kulanakauhale nei.—CJa hui makou me ko makou mau hon o kela aoao, ma ka hoike ana aku i ke akea, i ka nui o ka wela i keia mau la iho nei, a na kamaaina c hoomanawanui nei i ka ka mea o ka hahana, Uupono ai no hoi ha ka olelo, ,l Ho* nolulu poo la." Ka Mokuahi "Wonga Wonga."—Ma ka p# o ka la 24 o Aug. aku nei, ku mai ia keia mokuahi e holo mau nei mai Nukilani mai, ne na ohua e holo ana i Kaleponi, iaia i ku mai ai e kali aku ana ka Ekake iaia. Ka Mokuahi "Ekake" no Kapalakiko.— Aug. 24 Poaha hora 10 a. m., haalele mai la keia moku aumoana, ua kaiehu pu aku la oia me na ohua o Kikane mai, me na wahi hua mea ai no hoi kekahi a kakou, oia ka maia, halakahiki, a ine kekahi mau mea e ae. Kanaka Hawaii mai Nukilani mai.—Ma ke ku ana mai nei aka Mokumahu Wonga Wonga mai Nukilani mai, ua hoi mai nei kekahi mau kanaka Hawaii, i hanauia no i Hawaii nei, iloko o ko laua noho loihi ana malaila. Ua haaleie laua ia Honolulu nei, ika wa i hoolewa ia ai o Nahienaena, noiaila, o ka loihi o ke kaawaie ana aku ma ia aina malihini he 34 makahiki, aole loaa pono ka olelo Hawaii ia laua, he hemahema loa.

Ke Kuna Pauahi.—O keia kuna holopiliaina o kakoa ma na ia mua aku nei, ua hoi mai nei oia mai kana huakai eli lepo mana mai, a i kekahi ia o keia pule iho nei, ua ike aku makou ua wehe ia kona kia hope, a ua pani hou ia iho he kia hou. Ka Moiwauine kane make Hazaleleponi Kalama.—Ma kekahi mau ia o kela pule aku nei, he ano nawaliwali loa kona kino, oiai oia e noho ana iloko o ka noho ana omaimai, aka, ma keia mau ia ua nno oluolu iki ae. Ua noi ia na haipule o Kawaiahao e ko lakou Kahu, e pule pu i ka Makua nui nona. Hoonee hou ia ae.—Ua hoonee hou ae o Mr. Kanahele i kona haie humu noho a humu kamaa hoi, aia ma ke kihi akau o ke Aianui Alakea'a me Alii, inawaena o k& Hale Kamana rae ka pa o Kopena haoie malama kaa-iio, ke kukulu hou nei oia he hale hou 4 e ku kokoke mai ana ma kapa o ke Alanui Alii. PAA MAU KE KAUA 1 KA WAHA 0 NA KANAKA. 0 ka nune mau ma keia kulanakauhale e pili ana <io ia no ke kaua mawaena o Farani me Perusia. Iko makou halawai kino ana aku me kekahi mau anaina lehulehu, aohe I kumu olelo e ae o ke kaua waie no, no keia nune mau ia, ua pili maoli iho kekahi mau haole o ke kulanakauhale nei, he Farani me ka Olelo-e. Lawaia Alalaua. —Ma keīa mau po e naue nei, ke ike nui ia aku nei keia i-a ano malihini ma ko kakou mau kapakai o ka Uapo o Ainahou, ke hele nui nei na kanaka inalaiia e paeaea ai, o na kane na wahine me na keiki, o kekahi poe ua hoi me kahi Alalauu, o kekahi poe ua hoi nele, ola aku 1 kahi poo maunu. Ke Kuna Prince me na ohua. —Ma ke kakahiaka o ka Poakolu aku nei, ku mai la keia Kuna mai na awa mai o Kona a me Kau, ua hele a lehau ua mea he ohua, o kana ukana nui ioa i iawe mai nei, he wahie. PIHA UNU KE KEENA 0 KA LUNA AUHAU.— Ma ke kakahiaka o ka Poaha iho nei, ua ike iho makou i ke Keena o ka Luna Auhau o ka Apana o Kona nei, ua piha pono loa i na elemakule a o-o a kolopupu, i hele ae e noi i ko iakou palapala no ka hookuu i ko lakou auhau, no ko lakou nawaiiwali. Kuiki Kapa Apana ma Kamoiliili.—Ma ke kaiana o Kamoiliili, ke hoala ia nei ka humuhumu kapa apana e na wahine o keia kalana, he hana maikai no ka keia hui wahine i hoala ae nei, he mau kapa Aahu keknhi, a he mau kapa kuai kekahi. ] Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oaiiu. E halawai ana ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu, ma ka Poakolu, la 14 o Sepatemaba, ma Waimanalo, i ka hora 10 ka- j kahiaka. Ake kauohaia aku nei na Laia | a pau o keia Aha, e eieu mai me na Haawina Palapala Noi, a pela aku, ma kahi a me ka la i hoikeia maiuna. E hoomanao. H. H. Paheka, Lunahoomalu. Ma o P. W. Kaawa, Kakauolelo. Waikane, Aug 26, 1870. Kane pepehi waHINE. —la makou e hoioluolu pono ana, ma ka auina la Sabati aku nei o keia pule, iohe ia ana he leo nui e olelo ana Holina ! Holina !! Iko makou holo ana aku, ike ia aku la kekahi kanaka kino I nui opiopio, e pepehi ana i kona wahine, ua J hele wale hoi a enaena ua kanaka la i ka i ka mea o ka ona i ka rama, ua lehulehu na | kanaka maiaila, i ike pu i keia hana ino ana i imua o ka lehulehu, aka, e hoomanao oukou j 0 ka waiona ka mea e inoino ai ka noonoo i kanaka, a iilo i pupule e hele kuulnia ana. Pau loa i ka hoi aku, —Ua pau aku i ka hoi na iunamakaainana o kakou ma ko la- j kou mau apana iho, a o Hon. W. Hanaike wale no paha a me Kev. Hon. G. W. Pilipo na mea hope loa. Ua lohe inai nei makou ua nauki loa na kui o na makaainana o kekahi mau apana i ko lakou inau iuna, a i ka manawa a kekahi poe i kumakoa aku ai! 1 kekahi luna, aole nae no ka apana o ua ! poe kamakoa la, no kona hooikaika ole ma ■ ka aoao o na makaainana, e pane mai ana ' ua iuna la, "Aole oukou i koho mai ia'u, he okoa wale no ka apana nana wau i koho mai," Ina ka paha no ka apana e, alaila, uhauha a manao ole mai i na makaainana. He keukeu hoi keia wahi luna, Ka noonoo no ia oka hupo. ■ Mokuahi Kaua Amekika " Kearsarge." Ma ke awakea Poaha iho nei, komo mai Ia ma ke awa o Honoluiu nei ka moku Kaua Amerika Huipuia nona ka inoa maluna ae, Kapena Thornton iioko o na la he 41 mai Kalio, Peru mai. E haohao ana paha ko makou poe heluhelu ke lohe aku, o keia mokuahi ka moku nana i ki pu a hoopaholo i ka eueu kipi o na moku o ka Hema o Amerika Huipuia, oia ka moku'Ala&ama, a kakou i lohe ai he moku powa ma ka moana. Mawaho ae o na kapakai o Farani ko ianei haiawai ana a kipoka pu uie ka Alehama, aka, ia wa, eku kokoke ihai ana kekahi kuna Beritania nona ka inoa lliohae e nana i ka laua nei kaua ana. iloko oia kaua moana ana o laua nei, ua kauia aku kekahi hae hoaiiona i ua wahi kuna £eritania la e ku nana mai ana e hele mai e kokua. Holo mai ia ua wahi kuna ia, a kau aku la o Kapena Semmes o ka Alahama maiona ona, a ahai aku ie keia i Beritania. Pakele ke Kapena Semmes, aka, oka Alabama % ua piholo iho ia ia iloko o ka opu hohonu o ka moana, a lilo iho ia ia moku kipi i akoakoa no ke kai. Haaheo ae la keia moku me ka lanakila, a ahai pu aka la ina eiele aka hauoli, no ka haule ana o ka enemi he*pio na ke kai.

PALOLO, AUG. 27, HORA 3:35 P.M. - Ua heluhelu ia na Nu Hou o na aina e no ke kaua. Ua oi ka maikai o keia mau Helu o ke Kuokoa mamua ae o na Helu Nu Hou a oukou i unuhi kawalawala mua mai ai, i na wa i hala ae nei. E hoomau i ka hana ana mai pela i naNu Hou n pau o ka nupepa ma keia hope aku. He hoailonaia e hoike ia inai ona, ke holo nei ka nani o ke Kuokoa imua, e like me ka nani o Perusia e holo nei ika lanakila. Pela no auanei ke Kuokoa i kona mnhnloia. Ua heluhelu no au i ke Auokoa i ka Poaha nei, a no ko'u ike ana i ke ano o kau unuhi mea hou ana iloko o ke Kuokoa, nolaila, ua kali hoomanawanui no au a puka mai nei ke Kuokoa. Ua pakela io no i na hia loloa, ua mea he Nu Hou. He 15f kolamu. Nui no! E like me ka hoihoi o ko'u manao, pela auanei na poe ike hohonu eae a pau. Aloha no. J. H. Kankpuu. PALOLO, AUG. 27, HORA 3:50 P.M. - I ka wa i loheia mai ai ke kaua o Farani a me Perusia, ua lele mua mai ko'u hauli mahalo ia Perusia, oiai, ua Johe no kakou a ike hoi ma na moolelo i ko Farani ikaika mai a Napoliona mai, aohe no e nele ka hee iaia, he ikaika. Aia no o Perusia ka kakou mea e kokua aku. A lana mai ko'u wahi manao i na he luna no Perusia ma Hawaii nei, e hele mai ana e ohi dala i mea kokua i ka poe Perusia i hoopilikiaia no keia kaua—Ma* kena ua lili kohu ole wale aku no o Farani, Alaila, e haawi no au i kekahi o ko'u wahi dala iloko oīa puu dala kokua. Aole nae no ko'u kue ana ia Farani, ua ike no au iaia he ikaika no. O Perusia no ka mea hiki ke kokua ia. Eia ka! e ahai e ana o Perusia i ka lanakila o kaehu kakahiaka. J. H. Kanepou. [E haawi i kou kokua no Perusia i ke Kanikela Perusia, oia o Kale Olelo-e L. H.] Hawaii. HE WI UUKU, O PUULA AUG. 20 - Mai ko makou makamaka mei e noho ana ma Puula, i loaa mai ai keia mau olelo malalo iho. "He wi ko Puna nei i keia mau la, aole nae hahana loa e like me ko Kau a me Kona i na la mamua aku nei a'u i lohe ai." KAILUA, AUGATE 29. - "Ma ka Poaono iho nei, ua hiki mai ke Konohiki hou ona Kula, a ke kaapuni nei oia no kana hana i kuko nui ai a kuai ai i ka pono o ka lehulehu no kona pomaikai iho. I nehinei, aole i hele ae i ka pule no ka mauluulu paha, no ka hoopili aupuni paha. He hoike kula i keia la, oka hoike no hoi a ka ui la, he awiwi, ku ae no heo ana. Ua momona o Kona nei, ke ai nei i ria ipu ai maka a me na ipuala." MAI HILO MAI. - Aloha oukou. Ka hana kohu ole a kekahi o ko makou Lunamakaainana i hoi mai nei oia hoi o D. B„ i ka la ana i ku mai ai mai kana huakai hoopala maia i hele aku nei i ke Kau Ahaolelo. Ua hoohanohano ia no oia ma kona ukali ia ana e ka puali Puhi Ohe o Hilo nei, a hiki wale i kona home; a ua hai leo nui ae no kela e hoakoakoa na makaainana a pau maloko o ka luakini o Haili; e lohe ina puolo ana i hele aku nei e inilimili i ka Laau a ke Kuaokalani ia Hoolehelehekii iloko o ka Ahaolelo. Eia ka mea kupanaha ioa, oka la ana i kauoha ai,—i miki aku ka hana ona makaainana i kahi i hai ia ai e hoakoakoa, oi kali wale a uiha, malia ka keia e hiki ole mai nei, ua hele ia kakahiaka nui. He kahu lio no ka makai, ua haele i kaapuni; nolaila, hu ka aka i ka Hon. D. 13. i ka hoi hou i kana hana i maa mau no na Kapena 0 kohola, i ka wa e noho ona o B. Pūimana, he ike wale no i ka poe Kapena moku, i ka ike ana aku no hoi i kahi wa he Kapena, i nalo aku nei ka hana a hoea mai nei, eia ka he huki kaula no mua kahi a ka awaawa i noho ai. Ke hooki nei au maanei, me ka mahalo i ka L. H. Kauakanilehua. Hilo, Hawaii, Augate 10, 1870. Maui. NA MEA HOU O KA MALU HEKUAWA. - Aia iloko o keia inau la iho nei, ua imi ne o Ailuene Bele (keiki a Mr. Bele) i na mea e loaa nui mai ai ka i-a ; ua hoopihaia kekahi tini piula me na pauda, a laweia a loko o ke kai, me ka nana ana a kahi nui o ka i-a, a malaila e hookuu iho ai, a hoe wikiwikiaku 1 ka waa a kaawale, ne na anana he 16 a 20 paha, i ole ai e poino ke ola o na kanaka ame ka waa. Aole nae i kau palena ia ka wa e pahu ai< ma elima a he umi paha anana. 1 ka wa nae e pahu ai, nui na i-a e make. O ka lawaia upena aku-a he luhi ia. —Iloko o keia mau la e noho ia nei, ua pa ikaika mai na kukuna wela o ka la, ua uuku loa kahi wai o kahawai, a ke aumeume nei kahi wai, i na haole a i na kanaka, a ua hoomaha kekahi Wihko no ka wai ole. —Ke kukupau nei no ka mai biva ia Wailuku nei, a ua mahuahua no ka poe i hele aku i ka aoao mau o ka honua. —Ma ka la 22 o Aogate nei, he la Sabati ia, ua pomaikai ko Nawaieha nei, no ka lohe ana i ka leo oka mea i hoi mai, mai na aina pegana mai, oia hoi ka Rev. S. Kauwealoha, ma ka pule kakahiaka, a ua hui mai ko Waikapu ma Wailuku nei. Ua nui no ka poe i hele mai, a ua "hiolo iho na waina owa a ke kehau," aka, aole nae au i lohe mahui aku ika heluna nui. Ama ka pule ahiahi, ua hala aku i Waihee. J. B. Kaaimoku. Un hoopau iho nei ka poe Amerika i ka hoopaa ana malalo o ka hoohui ana ia lakou, no ka malama ana i Hale Hui Amerika no lakou, a i ikeia e ku ana ma ka pa o Haalelea. Ma ka Poakahi iho nei, ua kudalaia i na pono o loko.