Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 50, 10 December 1870 — Wahi i ke poo o Kauahoa. He loaa iloko o Kuikaa. [ARTICLE]

Wahi i ke poo o Kauahoa. He loaa iloko o Kuikaa.

Ua kunihi mai nei ke poo o ke keiki lole bipi o Ulakoheo, ma ka puka aniani o ke kaa'hi o ka la 29 o ka nupepa Kuokoa, me kona hoikeike ana mai i kana mau io bipi walewaie, i kauia maluna o kana a na kau paona, a o ka waiwai i loaa, he koe me ka naio, ,4 a hamama mai nei ka waha, ua hej mahema ka na ninau Pu-kuikele a ke keiki 0 Hiio, i hoouna mai ai ia makou." Ea ! akahi makou a īke i ke akamai o ke j keiki i aoia i ka Hale Kuia Nui ina Leleo, 1 ka hoolilo i na .ninau maikiii i mea ino. Ka ka ike ole. E loho oe, e hoike ana no makou i na hana o keia mau ninau Pu-kui-kele, mai ka ekahi o na pu a hiki i ka ehiku, |a malaila oe e ike iho ai ia Makanikeo-e a ! me Huaipau. E kikoo i ka maka a akoa, a | e nana pono iho, i ike oe i na ala e wali ai j ko auwae. j P u 1«—O ka moku 1, ua hooiliia no ma- | luna ona he 15 tona apana honua, nona na | paona he 30,000, oia iho la no kona piha, i aole makou i manao e hooili oi wale aku no i mea e holoaia'i ka moku iloko o ka hohonu. Ina pela, aole ia he ninau e pili ana i ka inui o na moku, aka, ua lawe mai inakou mailoko mai o ka leta a ka mea nana ka ninau, me ko makou manao, o ka 15 tona i hooiliia'i i ka moku J, oia ka piha i noonoo ia e keia Ahahui. "Aole me kau i nukee mai nei ko wnha, o ka na-i i ka moku a piha loa, he ' h.ana ia na ke kanaka ike ole, e iike me «e ! i keia la i hana hawawa'i. Ua ekemu mai oe, "Ina he hao ka i hoo- ! iliia, komo e ka moku." Ke hoole aku nei | keia Ahahui, aole e komo, i na e hooiliia ka moku i 15 tona hao. kai like ine 30,000 paoi na, oia iho la no ka lawa no kela a no keia | ano (Metal). Ekemu hou mai oe, "Ina i . hooiliia i ka huluhulu a waiwai inama e ae, alaila, piha e no ka moku." Ke hai hou !akp nei no keia Ahahui, aoie e piha, no ka i mea, i na piha, e kii i ou mau a-pa huluhulu ! iloko ou mau Haie Kuai o Koiopo, niaila, | ua hooiii rula ole oe, i oi wale aku imua o 30.000 paona. O ke kumu nui o kou lalau, ,o kou ike ole i na rul<i o kela a o keia ano | moku, ! "Hemahema 2 wahi au," —Ua kunoo mai | ko poo me he a-i la no ke kolea, aole i maoI popo na paona o ka honua." Ke hoike hou aku nei no keia Ahahui, oie no ia oe, he kej iki opiopio, aole i paa ka manawa o ke poo, ; ke hoiu ia no. ; ; Eia iho ka hua nioi e mue ai ko nuku, e i lena na maka i ike oe. O na paona o ka ! honua, eia kona mau paona, he 2.512,351,350,000 000 000,000,000,000. E puunaue i iho ia 30.000 paona i hooiiiia'i i ka moku ]. E puka auanei na hua loaa, he 837,463,-! ! 783, 333 O keia mau hua j loaa, oia iho ia ka nui o na inoku e pau pono ai keia honua, a ke ike iho la oe, ua pili j pono ka la i Papaenaeha, a iliki aku, iohe i Kauai i ka u-ina o ko lae. E kokua oe e ka mea akamai i ka unuhi' Buke Beritania, a e heluhelu ae imua o Oleloa (k), Kumukula o Kaumaknpili, anoai o lohe no na pepeiao. E nana i ka mooleio o kekahi Buke kaulana loa o Beritania i kakauia ma Odefoda, i ka la 11 o Novemaba, A. D. 1831, a o kona inoa, A Domestic Magazine of Useful Information and Arausement, Aoao 15, Helu 21. A o ka inoa o ke kiinaka nana i kakau, o Mosquito kekahi Akeakamai kaulana ioa. A auhea hoi kau e kau-li nei i ke anu o Waialeale, oia no la hui e ua ioaa wahi bukc haole iki. (

Ekemu hou mai no oe, 4k lna i hoikeia na \ paona o ka honua i ka wa kahiko e kahi Ao- j hoku Akamai, alaila, oi hou aku na paona o; ka honua, oiai ke make nei na konaka, na i holoholona ame na mea a pau." He wahi olelo hawawa ia au e ka mea pee huna inoa, < no ka mea, o na tona o ka honua, ua paa loa ia, a he oia mau, a o na wahi o ka ho-j nua i hanee a pii hou ap, he hoohanohano| ana ia i na Materia, o na mea a pau e ola j ana. a e make ana ma keia honua, aole la-j kou i heluia he mau tona a he inau paona ;| he mau hunahuna Materia wale no hkou. | A i na no ka Hale Kula Nui oe o kai o! Pakaka, aia no i laila na moku e pih ona, ej ninau iho oe i ke Kapena, i ka loa, ka luula | a me ka hohonu o kona moku, i na ua tn&o- j popo, alaila, e loaa auanei na lona, e like no S rne na hua helu e pili ana mahope o ka mo-j ku, a o na kia, pea a me na mea a pau o luna, he mau hunahuna materia wale no la-; kou. E kokua hou no ka mea ike, i lohe ae o A-mi. E nana i ka buke wehewehe Kuaniii, materia, momene du, akahi kanaka akainai o Nuhawena. (Mat(hews). e kilohi i kana olelo hoike ma Of The Kddier, Aoao 753, oia ka alaihi eku ai ko lima. Nolaila, o ka hoike nna a keia Ahahui i kana inau loaa, aole ia i hahai ma ka hemahema o ka ninau, aka, ma ka pololei no, a oia pololei, ua mahalo no inakou. Ao ka haina a keia Ahahui, ua kau ka iwa he la makani. Pu 2.— Ua pakeo hou mai nei ko elelo. o ke kino o ka ninau, aia ma ka mea i ninauia ka hemahema. Ke hai aku nei keia Ahahui, aole i hemahema ka mea i ninauia, o kou ike ole no ka hewa, oini ua lawa n» pahu he 12 i lawe kolohe ai ke Kakauolelo. aka, ekemu mai oe, "Aole poloiei. ua emi na pahu i ka 2S, 24, 20; A he kue ka ia i ka hoonoho nna ina pahu he 32." Aole ia he kue, oiai na ka Ona no ka olelo e pa 9 na pahu rna na aoao o ka hale pnpaa, i like oi no ia me ke 32, a ua pa 9 io ia no, a pela iihhi no ka pa 9 mau ana m »hope iho o kana mau )awe ana 3, i like ai me 12 pahu i lilo iaia, aka, un ike mua no nae ka Ona waiwai, he pn 9 mau ia na pahu, e like me ke kii i hoikeia ma ka Helu 43 o keia nupepa, nole nae i ahewa ka Oua iaia. Nolaila, aole i hemahema ka ninau a me kona haina, a no ka uuku o kahi ike i loaa ia oe i olelo ai ua hewa. Oka haiua a keia Ahahui, ua ku ika j iwi-hilo, Pu 3.— Ua opi hou mai ko waha, "He

wahi hemahenia ma ka hua oielo hakipu, o ke ano, he haki a kaawale lua. M Ke hai akea ae nei makou, aole pel.i. O nakipu, eia kona <ino, he hakipelu, aole i pili o haki» loa iaia, ake i mni nei oe, i ko makou hai ole aku ika huma o keia ninau. E! aole ka ia mea i noia ia oe ma Leleo a me Pakaka, aole no paha e loaa in oe, e noi m«i oe, i ao aku inakou ia oe, oia ka pouo ; he inoa Lahainniuna wale iho no, aohe ike, liki! mai oe i ko ike, a o k:i hana ana o keia ni-j nau, ula ka hua, ka ua nui pu-maia he 010-1 haka o loko. Ekemu hou mai oe, 4l Ua la-

j we ka keia Ahahui i ka hairm no !oko maio kahi buke haole." Pela no, aole nae o kau buke waiwai ole i hoike imi ai, ua ike n»ua no makou, aole 1 lailn, no ka pau ole. o na ano buke ia oe, oia no la hoi e ua īke i ka unuhi olelo. Ua lawe mai makou i ka hninn o keia ninau mniloko mai o ko makou mau poo i kokuaia e kahi buke nanuao. E kol.ua hou mai no oe e ka mea ike ia ianei iho (Oleloa k.) E naria iho i ka buke Algebra By Horatio N. Kobinson L. L. D., Aoao 242. Oleloao 226, a e ike oe auanei i k« iwi e ko puu. A eia iho malalo ke kii a me ka hana ana: A w=3o kp. Aia mai ka Aulii \ kolomanu. \ w—ka uoho loa, \ b= " »» kupono. ; \ w-|-b=4B ka loihi o ka laau. ' \ w=iō76-}-6-r = na kuea o na aoao. \ w=4B—b=ka hookaa a ka !ike l y i mua. 2,304 — hookiekie kuea a me ka hookaa ana i na aoao elua, wahi a ka buke Algebra By Elias Loomis, A. M., Aoao 229, Olelono 275. Ka hookan ana i na aoao elua, o ka like hope e ioaa ana keia like, penei: 2,304—96^4-^^764^ 1,/28—96b=ka hoonaloana. 18 = b = ka loa kupono. w = 48—b = 30. nolaila, w=^3o. Hana 2. Aia mai ka wailele o Hiilawe, O. S. W., 24x4x2-1-0 =b 2 x4Sxc. W.=l2-l-b=b—b 2 4-b 3 . . . )=1,477. T s u r 121=30==1,255,273=18. Ao laua a i elua, oia o Logarithins. Ina aole oe i ike, e hele mai i ka Ahahui, i ike oe i ktt ipu makani o Laamaomao. 1 Pu. 4.— Ua lapuu hou mai ko elelo, "He ninau hoomaloka keia." A-he ! he ikena! kau, hookahi no hooenaloka, o ka lahilahi o ka puniu, kahi i waiho ai ka ioio. la oe hoi e ka unuhi olelo, i lohe ae o Kalukiikahaoa. E leha 'ku i ka Buke, (The Family ■ Herald), Aoao 223, penei: He 40 laau ohia, i like me 40 hua, hoonui me 4, iike ine 160,; palua iho like me 320, oia ke kumu o ka huina o na hua, e hui aku me ke koeaa o ka! papa 2 o na lalani i koe, a me na laau, aj me na hua he 5004-320= 820. A o ka ha-! na ana a me ku hoonoho ana, ua ike ko mau maka, kahi nana ka lena, aka, ua olelo mai oe, "o ke Akua wale no ke hiki ke hoonohonoho." Pela no, ke ike oe he mau pili ano Akua keia, nolaila, o ka haina a keia Ahahui, ua holu pono i ko piko. Pu s.—Ua lewalewa mai ko kileo, "Aole e loaa ana ka lonitu o ka moku kahi ana e holoai." Ke i aku nei makuu, aole no e

loao io oe he keik) no W«bta* a , h* ! waa kau mea i ike, aole oe t ike j n* ; ka holo moku nna, ke kumu e hiki i hookele i ka moku i na awa ku m«ku 0 aupuni nui o ka honua. ; Ina oe i ike ika Buke Hoiomoku nu; 3 ; Kotlrho, i kakauia ma Canes«-bu!i, t v !D. 1832, i kapaia Great Cin:le Sailing ; J( j ka hana ana, he iuhi loa a«akou i ka hai | no ka hohonu ioa, auhea ka kouakamai i palaualelo iima nui i ka hai ? jUa olelo mai oe, ka Rirwaett, j mea ana we)a, ua kuhikuhi ako k» j Ahahui, oia ka mea e lo»a r i ka lanim.- | le pela, o ka kuke i hoikei« e ma L««, | no ka mea makapo, nolaiia, o ka haiaa o | ia ninau i haiia e kehi Ahahui, ua | mana o fca ua i Alakai. Pu 6.—Ua keke mai oa oao I maopopo." Ea ! no ka hana ole ika a manoanoa, eia mai ka iheiaumaki e |, pttlJ ai ko aoao, penei e hana i : He 14 iniha ka manoanoa, e kiola ia 3 \ ' ka mea, e pau aoa la mau imha i ke oi« ra a nalowale loa; U kp.X3O pioek, oi» * pauku iaau, iike me 420X100 sbew, o i a nj apana lahilahi, like 42,001»X3 sp!mef. 0 « a hakina iiilii, like 1,302.000X2 maich#s, na pnpa lepo pele, like me 3,604,0011 \ ma keia rula e hnnaia nei na i«»po {e e malaila oe e ike ai ia webe\vrhe a me ku pau, nolaila, o ka hnit>& a keui Ahauui. a , i ka uka o Nuuanu. Pu 7.— Ua amo kahi mai ou mau •O 1,655,620, no hea U kei<» 320 ? tUi nei." No ike ole, e uhu e hoi i KuU, t M unahi hee me ko kumu u Kaneiahuea £ , mai ka iki maile o Koiahi e puali ai ko [iit M O 1,685.620— 320. O ke» :t2O. he !{J4U hua helu ia naua e imi na hua helu >. poinaia paha, e like me kela niuau, he a! .> like no keia rula rue ka rula 250. pe Q ei £ lawe ia 320 e like me ka olelo uiuiuaa, lie 16,803, ua pale la na ole elua ma u akau e hke no me ka hana ana o 2ō<). E hooiaio 16,^53 Hoouui me ~ " j» *£}, t(jti Houluulu me "- 4 33.710 Hoonui ine " •• 16b.^ō0 Houluulu uie , "- 12 I6SM*»2 Hoonui uie " lo iue 1,665620 Aole anei ia u koua kumu i hoikeia iuiluna'e ? Jfc) kokua hou no ka utm?ij O UU» a Hoolehelehekii, anoai no hoi o Uua. K aulei mai oe i kekuhi ooa muau kaula».. a J B. S. Furnbull, e hoike ana : A Per»»n. privately, fixmg on any number t»> te i what he thought. Pela ka makou i.m ana i . | A ke mahalo nei makou i ke keiki o ku na.<u I hee o Punahoa i Hilo. | Mo kona hoouna ana mai i ke«a «nau dw | nau Pu-kuikele. E Samesona Paapaa, ke ketkt i iou . na Halekula nui elua, ke aui ae nei nwk.-u - haliu aku i ou la, me ko makou manao e &.» i lo aku ana oe a pii i ka uka o Waolaai, k*m nna kanaka kupanaha i noho a». Ake p«>loai aku nei no hoi keia Ahahui, e iMue in.i no oe i na manawa au i manao ai, pa-pa ,«« no me keia Ahahui, oiai, he mau maka oiuj oiu no ko lakou, a e hookipa no ia oe, a k u j iho hoi kou nae, alaila, e ike auanei otr s oa | hauna laau a Kawelo, ka mea oaua i wahi ke poo o Kauahoa, e like me ke poo o ke» kumu manao. Aka, e haanui e makoa m oe i kekaiii mau hua niu o ko makou aina o ka «iu ma o Pokai, i mea nana e kinoniai, puu ko !ac. kahi ka pohue. Hua niu l.—O km loihi o ke kiia o kekain moku, he 210 kp., a o k« pnlahalaha o kekahi iaau nui mawaenn o ka moku, he 70 kp.. a o ka inoa o kona kapena o Thomp-o«. Eia ka nir.ao, Heaha ka L»titu ? j Hua niu 2.— O kekahi Ailimanla, he 6 kp. kona kiekie. a o kana pahikaea, he:i kj». jka loihi. Eia ka ninau, Ehta kp. ka lauU 1 o ka niao o kona papale ? [ Ua lawa paba na hua nia eki ko'u a; ? ka lae oka hai keiki. Ke waiho maikoi * 'ku nei me ka mahalo. | ' Na ka Ahahui Akixkda. Pokai, Waianae. Novemaba IS, 1870. [Aole rrrkou i mahalo i ka Ahahni Akimeka, i ka hoouoa pu i oa olelo w«bewehe o ka ninau me ka namu haoie pa mmī, ko« nae na inoa baole o na buke me na net ha ole o ka mea nana iu buke. L. U j