Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 3, 21 January 1871 — Na Perusia ma Vasaile. [ARTICLE]

Na Perusia ma Vasaile.

HELU. 3. [He palapala keia nakekahi Keiki Amerika iwna na mokahiki h: 16, i hoouna aku i kona makuakaiie i AmeHka Huipuia mai Vasaile Farani mai .] Hoko o kekahi hale lole mai, elua mau luna koa e knuau ann mo kn papakaukau. He aneane paha e kanalima o laua niau omole ret « wainn, rne ke kamapune i poilaia ma ko lauu lialelole, ahe koa kiai pu kekuhi nialaila. Ilokoo na minute pokole Hiahope iho, ike ia aku la ka hio ana mai o na mea a pau, aole nae he haunoele. Hoomakaukauia mai nna na pukuuiahi a me na kaa pauda he nui ; na lio, a ua helu wale ia no na pakeke o me na ipu tini, e like me ka nui o ke kaa nona ia mau mea. Aole i emo ilio, kani mai ana ka ole, a lele koke ae la kela kanoka keia kanakā, me ka ike pono i kana mea e hana ai. la wa, lie kakam a ine ka nakekeo ke kaulahao, a hoopoa ia ae la hoi na lio me na pukuniahi. Alupoho ne la na koa ika lakou m»u wnhi mamala ui hope loa, a li ae )a hoi i na walii opeope o lakou ; a iloko o na miuutc pokole, ua pnu loa na inea a pau ika neeu. E haawi ann na alii koa i ka lakou mau kauoha ; e kihe ana hoi na lin, e kukuluia ana na laina, a o ko lakou hele aku la no ia. I ko'u hiki ana aku i ka hale, e hele hou ana na poe i hiki mai. He mau alii koa Perusia ke haawi ana i na kauoha, e hoomakaukaoia na keena a pau no ka Hooilina Moi, e hiki mai ai i ka hora 1 o ka auina la. Mahope -o ka aina-kakahiaka, hoomaka hou iho la na puali kaua i ka inaki ana, me he nee papa la o ka waikahe. Ua kapaia iakou, "Ko ka Moi Puali hoohanohano." Ua laweia mai kekahi poe pio, he poe kuaaina i hoopii mai no ka wawahi wale ia o ko lakou mau hale a me ko aihueia ana o na hipi e lakoo, na I» hme na hipa. Ua ki-pu mai lakou i na Perusia, d ua ki-pu nuiia aku ; he manaonao maoli. Ua lohe mai makou, "ua kala uku" ka Hooilina Moi ia lakou, ao-

ie nae i hookoia. He inau Zunve kekahi i lawe pu ia mni, o ka im kannka in e liur<> nnn. O Lui kai ike nku i kekahi keiki Geremanin, n»e ka elau pu Farnni, a o ka iih kanak» mea ia e aknnka nna. O hekīihi \v«l»i keiki Fur»ni k:ii hf*le »ku a luiawi i liookuiii peku «uilianuhana i ua keiki Gt'reMituiiH iti, u uh iiio ac hi ia he inea ienlea nui ia.

I kn hiki «ma i ko hnrn 1, hele in«i la ke kn-oo o na k«iua lio Hnlnp.a, uie «<n ihe loioa, me na lepa eleele, keokeo e welo aiK». Miihope iho o lakou, kekalii iniiii knnaka (iialiina o'n» lio, e kni ana liikoii he mau lio iiele wale uo ka Hooilina Moi; he poe lio inaikai wale noa pHii. ile elua haneri paha poe kaua lio i hala ae, o na kau ukam» mui o ka Hooilina Moi ; o kekahi koa inahope iho o kekalii, uu pena ia a maikai me ka wai hooluu poni, me ke kahunu gula nui. A mawaena nae o keia liunkai kaa, kekahi mnv\ kua nt» im Faram. Aia iwaena o nn poe pulii ohe kekahi pahu hookani keleawe, i pena ia me ka Aelo Kalnunu Alii, me na hua 3d Zonaves" (no nu Faraui ua pahu nei). O keia pnhu ka na koa e hoikcike#mni ai i na kanuka, me ka hehe iho o na aka. MHhope iho o na ka-oo kaa ukana, he mau koa no lnkou me na hiohiona i hele a nohenohea i ke onaona. He like ole liikou kekahi i kekahi. He poe lakou e heie mai ana e hoomakankau i na mea e pono ai ko ke Keiki Alii hiki anu mai. A hoomaopopo iho ln mat;ou i knhi i hookipaia mui ai o inoikai, i lioopuhiia me īia pa hao i hoo» hiuuhinuia ' kona nmu kaohi me ka waigula ā me ka eleele. e like me ku nui o 0 na pa hao e hoopuni ana i na pa H«le Alii, a nona hoi ke kahua kaawale akea ma ke alo iiio. Hele aku la makou ilaila e nana ai. (Ja ku laina ia niai la na poe koa, a he poe puhi ohe ma hai o ka puka pa. He mau ininule pokole ma ia hope iiio, hiki maiana kekahi mahele kaua lio, no lakou na pupale i kau ia i ka iwi poo a me ke kea iwi kala ; a ia wa i haawi ai nu koa a pau i ka pu aloha ma ke alo. Mahope iho o keia poe, na poekaua Hulanu a me kekahi poe kaua iio husa fhussarß) hou, alaila, o ke Keiki Alii Hooiiina Moi mai, 1 hoopuniia e kona mau ukali hanohano lie lehulehu. Aole o Gen. Seridana pu kekahi iwaenn o lakou. Maikui pono ko ke Keiki Alii mau hiohiona, me na umiumi weu ma ka papalina a me ka lehelehe luna. Ua like no koua kapa aaliu me ko na poe e iho a pela hoi me kona papale, me ke apo ulaula, me na houilona hoohanohano a me ka hoku daimnna nui ma kona uinauma. Hc poe lio nani wale no ko lakou a hanohano i ka naua'ku. Nani maoli keia mau mea a pau i ka ike aku. Hookaui mai 110 hoi ua p«»e puhiohe i na leo mele hoouka kaua lanakila ; a o na koa hoi a pau, "i ke alo pu." Holo aku la lioi ke Keiki Alii ma ko lakou alo, a maki aku la lakou iloko ō ka pa Hale Alii ; a mawaho mai o ka hale, lele iho la ia a me kona poe ukali ilalo, a komo nku la iloko o ka hale. He nui loa hoi na kanaku i akoakoa mai. I kekahi la ae, hele wawae aku la ia i kā Hale Aiii, oia a tne na Generals elua. I keia la no hoi i hele mai ai o Generala Seridana, ma ke keena maanei koke iho o makou. Halawai pu no au me ia a me kona mau ukali, i kona wa i komo mai ai. Kamailio mai oia ia'u ma ka olelo Geremania a Farani, a ninau mai la ia'u ma ka olelo Beritania, i ka i ana, "Heaha oe 1" Me he mea la ua hoowaipahe ia oia, iaia i iohe ai, he mau Amerika kekahi maanei. Nui ko maua launa oleloane. Hahai mai no oia ia'u i na inea hou a pau e pili ana ia Meza } Saraboro me Geremania ; aka hoi, ua iohe no paha oe ia inau mea a pau loa. Hele mai no ia e ike ia Kupuna, oluolu maoli no ka launa ana. Wahi mni ana, he nui na mea e aumeume la ma kela aoao o Parisa f aia ma S a .

I oa Clo*j(l a me Asoieres ko lakou w|hi i j kaua ni. I kinohi, lilo aku no iua poe j Perusin, alaila, puka mui iio na Farani mai loko mai o Parisa, a kaili hou aku. I keia wa, ke lohe mau nei makou i i ke kani ana ona pukuniahi ina manawa a pau. Ano e loa ka nanaina ona | poe Perusia i keia la ; awiwi no na koa, ; me ka hi-oana i o a ia nei, a manao iho ; la makou, e hookuemi hope ia mai ana lakou. Inehinei ko ka Hooilina Moi holo aua e ike i ka Moi ma Feriera, a lioi inai ana i keia la. Ua h'»ihoi aku lakou i na poe Farani eha a pau mai ka Halealii aku, a iloko o na Halemai o ke kulanakauhale nei. Ua ike maka au i ka nui ' o na poe koa Farani i eha. Hele aku no : o Mere i o lakou la, me ka haawi aku. i ke ki-koko no lakou. Ua hoahu no uiakou a nui ka palaoa a me ka puaa-hame. ; Ua lohe mai mikou, e pau koke ana ka : waiu-bala o onei. O na Perusia waiwai, holoholo ae no lakou iloko o na kaa-ilio, (dog me na kauwa ina ka noho mahope o lakou. ! La Pule—l keia la, he paikau koa ana ! maloko o ka Hnlealii, ine 15,000 tausani , koa wale no, aole nae i kana mai ka niai- ; |{ a i—hookani mai na puhi ohe i na mele ; kani lealea. Ike aku no hoi inakou ika | hakilo mai o na poe koa, me ke kiiohi ' ana ia lakou iho, i ku mikioi, inaemae a | rne ke kau ole iho o kauwahi hoailona o ! na Farani maluna o lakou. Hele no na { koa i na nmnawa a pau maloko o na kaa ! mauu e huli iaina na lio o lakou. Ke mau nei ke kani ann o na pu-kuniahi. Ike no makou i na haluna e lele ana ilo- ! ko o na uianawa a pau.