Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 7, 18 February 1871 — Na Misiona. No Mainonisia Hakina. [ARTICLE]

Na Misiona. No Mainonisia Hakina.

O ka noho mua ana o na kanaka o Ki!ibo-; ti. Aole i akaka loa kahi i hiki mai ai na kupuna oia Pae Aina, aka, i ka olelo mat a kahi mau eiemakuie kahiko oia mau aina, *• Mai ka hema mai ka holo ana mai." Mai na aiua mai psha o Samoa a me Nuzilani! mai. Ai ka nana aku no nae ea ; ua iike : no me na kanaka oHawaiinei ; a he nuu hana ano Hawaii no kahi mahiia. He olohelohe na kanaka ame na wahine na keiki; i na wa mamua, he wahi pa-u lau-niu w«le! no ko na wahine, a he wahi inoena ko na i kane, a heie wale no kahi poe a mena keiki. S 1 keia wa ua ioaa ka hiiahila i kahi poe. | O ke ano o ka noho aua o kannka. Me he j ano kanawui iu ka noho ana o ke kane me ] ka wahine, iiii ioa iakou ke iiio ka wahine a! kahi i kekahi ; peia no kahi mau wahine, ke liio na kane i na wahine eae ; noiaiU uiai no kekiihi kaua ana, a me ka pepehi ana o kekuhi i kekahi me ka inaina ioa. E hiki no: me i kahi mau kane ke iawe iehuiehu iinau| wahine na Ukou, ina o ke kaikuaana kana wahiue mua, a o na hope mai ua pau loa i mau wahine nana. O kahi poe ua lawe mai no ina wuhine e ae; a o kekahi poe lawe pa-j kahi no; o ka poe i luwe nui i na wuhine, oi na meu aina nui ano kaukau aiii a aiii nui no hoi. Me he mau aiii ia na kane, ao na wuhme nie he mau kauwa ia ia; aoie loa'e ianakiia nn wahine maluna, o na kine, o na knne ka poe nui i ko lakou manao. O na kanaka iēhuiehu o na apana aina, me he mau alii ia iakou; me iakou no k«hi n.au kauwa aipuupuu, a ine nu wahine kauw.i. 0 īialii; He pne aiii maoii nokekahi mai na kupunu mai; a o kahi mni ka ikaika mai i ke kaua ; o ka mea i innakila ma ke kaua, oia no kekahi i waeia i alii, Ua ukaka keia i ka wa e noho alii ana o Te—Kokoria ke'iii 0 Apaian ; a ua auhee o Te-Kokoria ia TeKaiea n»e kona makuakane, ma ke kaua nna a iilo ka aina me Kaiea ma, oia ka A. D. 1555. Oia ka wa i hiki aku ai ka moku Bele pena Handy a ike i ke kaua ; ma n moku i! holo ai o Rev. Dr. Pierson ma, a me Kanoa ma i mau M»sionari no Maikonisia ; inai iu wa mai ka lanakila ana o Te-Kaiea me kona mnkuanane. O ke ano o ka noho ana o na kanaka ma na aina. Noho no kela knnnka keia kanaka ma kona aina ; na aina fnai kono mau makua mai, a inai ka wa kaua m.ii, inu pio kahi i kekahi, iiio ka nina i ka mea iannkila, pela ka ioaa nui ana o na ujiana aina i kekahi; a he pee makee ainu no, a hooneenee paiena nina, a ohmnu no no ka aina. Oia no ke kuniu o ke kana pinepine, o ka makee aina; oia no ka mea i huunaele mai nei o Tarn\va a me Apaiau i keia mau makahiki 1 halu aku nei. Ahe kumu no ia oke kaua ma ka honua a p*.ui. Ke hoonakulukuiu inai ii» kekahi mau aupuni o Europa no ka makee aina no paha? O ka lealea kekuhi hana nui a na kanaka oka Pae Aina o Kilipili. He poe puni huia ; aia a houholoia ka hul.i, huia no ma kelu wahi keia wahi, me he ao kula U,a haU kekahi inunawa, kaheuia na kanaka e hui i kahi hookahi e hula ai, oia paha ka hoike ann oko iakou akamai. Ua maheleia no elua aoao hula, o ko ka aknu a me ka hema. Aia a ku mua kekahi aoao a pau, .«iaiia ku mai kahi aoao, a mahope aku, ku mai na kanaka ui maikai na kino, a me na wahine opiopio, a me na kaikamahme opio i hoopaaia iioko 0 ka paku moena i hookeuUeo ia ; aiu ku mai 1 tkou, ua kahikoia i na niho kohoia i huhuiia ma na puhaka o na wahine a me na kaikamahine i hooieiia na a-i ina niho kanaka me na iima. Aia wa oka huia ana, ikeia na keiki i hoopunaheieia e na inaku.i, o he mea I mahaio nuiia e ko iaiia poe kanaka i ka wa hu?a, ka ikeia ana o na poe opiopio ; a oia no kekahi kumu o ko iakou hoopaa i na keiki a iakou, no ka hula no. He poe puni olioli mele. Ua haku mele ia na akua wahahee, ame na mea pili ina diabolo. He nui na hana e pili ana i ka paani. O ka paani ona kone me na wahine kane ole ma ka po e hana ai ia paani, a mo ke ao no i kahi wa ; be paani hoala kuko ia a lakou ; a he mea hiUhiia ia ke wehewehe aku. Ua kapaia ia hana ieaiea » te ie, a me te bino. M Oka lele koali kekahi paani; ua hoonoho la kekahi wahine liuna o ke kauU koaii aole kauia ka ; aka, na na kane no e hooiewa, a lele pu aku i ka lewa ka wahine e kau ana a me ke kane i holo aku a paa i ke kauU me ka wahine ;o ke kanaka i piha kona naau i ka paani, ia wa i leīe po aku ai me ka wahi* ne, palu ae ia ke aleio i ka wahine, ua kapa ia ia " te tie. M Oke Linipopo kekahi paani a Ukou ; be popo nui i hanaia me ka Uuhaia, hekioU ae iluna, alaiia p&i aku, o ka lele no ia me ka ikaikae pai ai niuiu ke kanaka a wahine hoi oia 44 te oreano." O ke kiolaola laau kekahi paani; 0 na kane nae U hana, elua aoao a mawaena ka laau nui, īUila e kiola ai po ae ana ka la oia w te karetika."

i Oka Aoeleie lupe kahi p.i;*ni a iakeu. ao ie kakaiapola ka faf»ou fope, o k.i iupeia Ukou 44 te utu»o." ; Oka hooAo'ahelo leaa HHii kahi paani .* hkou. Ua humuia na waa noloko mai ona . iauhala. ina hookahi kapuai ka !oa o ki v»aa a me Wji hapa ; hookahi an»na a oi ae k* K>a ; o ka pea hu»n*ko!u, a o ke kiekie he anani |00 a oi ae, a o ki* iakr> he loihi īki aku no. ; a o kahi «ioa he pokoie, a i ka hoohoio ana, : he hke n»e ka mnloio i ka ihkai, ka holomi- ; oii. He hana nui no ; pau m kunaka i k?* hana, a kokna aku no na w«thine ; ua pule ia na hana ana i mana ka ka wm ho#ht>lohc■io;a eo ka waa a kekahi; pau na olelo ino ke eo ka \v;»a a kekahi ; a o ka hakaka no ia, a ua heie m kanaka a kuanoni i ka mea o .ka hele i ke kai puahiiohiio ka ili; ua kapaia ia hana a iakou, " te uaiamaki.*' O ke kif4aola kekaAL ina mea ano like nie |he alaaia i haha la a paa i ke kaula aho ;i ! hooleie kekahi i ka huiu iiuna ma kahi kaaI waie aku» a o ka poe kioiaoia ua kioia iike | iiuna ī ka huiu i hooleieia, a ina » paa iike ina aho iiuna o ka huiu, he akamai ia poe, j oia ka poe mahaioia ; oia panni u te kahane " I J. H. Mahok.