Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 36, 9 September 1871 — He pepehi kanaka. [ARTICLE]

He pepehi kanaka.

Ma ke kakahiaka Sabati aku nei i hala. ua pahola ae kekahi iono kaumaha, e hoike ana, ua pepehi kekahi kane i kana wahine mare a make loa, ma Waiahole, Koolaupoko, Oahu nei, no ke i maopopo ole. Ma ka Poalima, Sept. ], ma ka hana lima ke kane pepehi wahine, o Moluhi ka inoa. malalo o ka haku haole. I ka pau ana o kana hana, hoi aku la i'a i kona hale, loaa e kana wahine o Luisa ka inoa me ka laua kaikamahine he ehiku makahiki a me ka laua keikikane he eha makahiki paha, pialoko o ka h«le o kekahi hnolē malaila, o Samuela lakoba kona inoa. (Ja ona ka wahine 1 ka wai ona, mai a lakoU aku paha. Ua noho pu hoi o Moluhi maluila, no kekahi manawa, a malia paha, ua laluu pu aku la no ua Moluhi la ia wai ulaula i hoawaawaia i mea ona, aka, aohe nae he hoike i olelo mai ua lalau ia i ka wai ona. Mawaena o ka hora 7 a me ka 8 paha o ia ahiahi, puka aku la ua Moluhi nei, kana wahine a me na keiki e hoi i ka hale. la lakou i hoi ui, ua hakaknaku la ke knne a me ka wahine ma ke nlanui, no ke kumu aole i maopppo, malia paha no ka ona no. la wa nae e hakaka ana laua ma ka aekai, ua hoea aku kekahi kanaka Hawaii o Kamealoha ka inoa mai Honolulu aku nei, e hoi ana i Waikane. laia i kokoke aku ai i kahi o ka popilikia e hanaia ana, ua lohe pono oku la oia i ka leo o Moluhi. e leo nui ana,,a e olelo ino ana. Kuamuamu me na olelo haole ino ion, a e lumai ana iloko o.ke kai. He wahine ka Kamealoha i ike aku ai e pepehi ana o Moluhi, aole nne lohe aku i ka leo o ua wahine la. Aohe no hoi, he pane leo :ki o ka wahine. Aohe no hoi i lele aku ua hoike nei e uwao, no ka inea, wahi a Kamealoha, ua nawaliwnli kona lio, a ua kakana huhu ino loa o Moluhi; ina e hele aku ia e kokua, e poino pu ana ia, pela kona manao. O kana ike hope ana, o ke kaikai ana ae o Moluhi i ka wahine, a ulupa iho la maluna o ka pae pohaku. Huli hoi aku la o Kamealoha i kona home, a hai e aku la i ko ka hale, a pepehi ana o Moluhi he wahine. 0 na keiki a laua i keia manawa, aole no ma na aoao o na makua. O ka Kamealoha olelo mai, ua hoi hou kekahi keiki i hope i ka hale a lakou i puka mai ai me ka ona o ka makunhine, a ua ninauia mai, i ke kumu o kona hoi ana aku, ua pane aku oia, e haknka ana o papa ma. Hoihoi aku la o Moluhi i kana wahine popilikia i ka hale, wuhine la pnha i ke kapa a hoomoe aku la ma ka moe. I ke ao ! ana ae o kekahi la, oia ka Poaono, make loa ! iho la ka wahine. I ka hele ia ana aku e ] ninau, hai mai kela he mai fiva J<a mea i j make ai. Mamuli o ka ike a Knmealoha, i ua haiia ka lohe i na luna aupuni ma KooI lau, a mailaila tnai, ua hoouna loa ia ka loj no i Honolulu nei. Ma ke knkahiakn Sn> i bati iho nei, ua holo aku ka hope Ilamuku me Kauka Makipine opio, i kahi o ka poino. La nana ia ka mea i maiee, a ua ike ke kauka no kekahi mau wahi i uii a poholehoie. Ua iaweia o Moluhi imua o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu nei ; a mamuli o na ninaninau ana, ua waihoia oia i kn Aha i hookolokolo kiure o Honoluiu e hiki mai ana [ Eia malalo iho kekahi palapala mai Waikane mai, no ka mea e pili ana i ka pepehi mainoinoia aoa o Luisa a make loa.—L.H.]j Ia ok e ke Kuokoa : I Ma ka po o ka Ia 1 o Sepatemaba nei, ua pepehiia o Luisa, e Moluhi a make loa, ma Waiahole. Ma ka ia 2 ae, ua hele aku ka poe uwe e ike i ke kino kupapau o Luisa, me ka manao he make mai maoii, aka, i ko lakou ike ana iho, he make i hanaia me ka lima menemene ole, oiai oia e waiho mainoj ino ana ; elua puka ma ke poo, ua eha ke- ,' kahi maka, ua hai na lima elua a me na iwi i poohiwi; ua pohoiehole ma ka houpo ; ejua . puka ma ka a-i, hookahi ina kekahi aoao, a hookahi ma kekahi aoao. i I ka hoi ana mai o ka poe kumakena, hai t mai la ia mau ano a pau i hoikeia ae ia ma- . luna ; ia wa koke no, heie aku la wau a me a ko'u mau hoa hele e ike ia piiikia. la ike a ana aku no hoi, ua like loa me ka mea i oieloia mai. I ka ninau ana aku hoi ia Moluhi,

Le kane mare a,ua Luisa nei, pane mai !a , keia me kn wahahee, a hunaia aku ia ka oia-j io mahope aku o ke kileo, i ka i ana mai, "I make kuu wahine i ka ona bia, a ioaa ai ika mai piva." Oia īho la na olelo aua Moluhi nei. la manawa no, holo ko'u hoa ( makai) L. Puuweuweu i Kaneohe, i ka Lunakanawai a me ka Luna Makai, e hai aku i ka lohe, no keia niake mainoino 1 ma Wai* ahole. Ma ka po o ka la 2 i oleloia maluna, ua hoouna mai la ka Lunakanawai a me ka Luna Makai, i na makai, e hopu i ke kino 0 Moluhi, me ke koho mai i mau Jure Koronelo. no ka la 3 ae, hora 8 kakahiaka. Ma ka la 3 ae, oiu ka Ia Sabati, hele mai la na kane, wahine, kamaiii, haoie, pake, iapana, a pela aku ; a ma ka'u helu ana i ka nui o ka poe i hele mai, ua hiki aku no ia i ka 400. (Ja kakaliia aku ke Kauka ame ka Hope Ilamuku a hiki mai. Ua iaweia ke kino kupapau o Luisa mawaho o ka hale, e hana ai ke kauka i kana hana o k« kahā i ke kino kupapnu, i ioaa ai iaia kahi o ka mai i make ai o Luisa, a kilohi iho ia oia mai iuna a lalo o ke kino o Luisi, a maopopo paha iaia, aia ma ke poo kahi i make ai, nolaila, ua kahaia ma ke poo, alikealike, 010 ia i ka pahiolo, a kaawale, weheia ka iolo, a ike iho la ke Kauka, ua paakiki ke koko ma ka pale oka 1010 a me ka iwi poo. Hoonohoia na Jure Koronclo, ekolu haole a ekolu kanaka. Ninaninauia na hoike; a pau ia, hai mai la ke Kauka i kana ike, " I make o Luisa i pepehiia, ma na puka o ke poo i eha, 1 komo ai ke koko iloko o ka 1010 a make." Pau na oleio ike, hoohoio na Jure i ka lakou olelo hoohoio, U 1 make o Luisa i pepehiia." S. £. K. Papaai. Waikane, Kooiaupoko, Sept. 4, 1871.