Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 52, 30 December 1871 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Iho o ka pau ana o ka paina, ua lulu lima pu makou me ke aloha, a kaawale aku la na hoa o Kauaukiukiu o Makawao, a me na hoa o ka ua Paupili o Lahaina, naue aku la na hoa o ka ua Hoehaili o Waihee, a me Waiehu, hoolai iho la na hoa o ka malu he kua-wa o Wailuku. Me ka mahalo.

IOANE

Wailuku, Mar. 18, 1871.

 

“I make no oe e Hawaii ia oe iho no.”

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

E olu oe e ahai mama ‘ku i kea wahi puolo, ma na wahi a pau au e hele aku ai. I ike mai ai ka poe aloha lahui, a noonoo pu mai, o lawe aku auanei o Lehua i ka la, pio kukui poele ka hale.

 

Iloko o keia mau la e heo nei, ke lohe ia mai nei na leo kup@nai ma kela a me keia pea o ka aina, aole nae na ka mea e ae, aka, nau iho no; oia hoi keia:

 

AKAHI – Na kekahi o na Lunamakaainana aloha ole i ka lahui, a puni waiw@@ @@@; o lakou kekahi poe e pepehi @@ oe e Hawaii. No ka mea, o na lunamakaainana, he mau io pono-i loa ke@a @ou e Hawaii, a na kekahi o keia @@ pono-i e pepehi nei ia oe e Hawaii. @ make no la hoi o Pamano i kona io pono-i."

 

Ina kakou e nana a e makaikai aku i ka moolelo i ko kakou Haku, ua make @@ kekahi o kaua mau haumana, no kona @loha ole, a me ka puni waiwai, no@@@, ua k@@ oia i ke ola o ko kakou Haku, no na apa@a dala he kanakolu, pela @@ oe e Hawaii, ua kuai ia kou ola no na wahi dala o@@@@@, a me na wahi oihana aupuni i haawi kipe ia mai ai i na lunamakaainana aloha ole ia Hawaii. Pela anei ka pono, e kuaiia kou ola e Hawaii mamuli o keia mau wa@i mea omilumilu? Penei ka ko kakou Haku i olelo mai ai: "Heaha la ka pomaikai ke loaa @@ oe ua waiwai a pau a lilo aku kou uhane@"

 

He mea akaka lea keia ia kakou, o ke ola, oia ka nea nui a ke Akua i waiho mai ai, aole nae pela o puni oihana ma, a me aloha ole ma, aia a k@@ ae lakou i ke @@@, o ka huli mai la no ia a ua@a kee mai i ka pilikia o kona hoa'loha (koko pono-i hoi). He nui a lehulehu oia poe, i like me ka lakou mau kumu, oia hoi na pua a Levi, a me kela kanaka waiwai, ka @a@a kee iho i ka pilikia o kona hoa'loha; oiai kela e onini ae ana malalo o ka papaaina a ke kanaka waiwai, a e waiho ana hoi iloko o na pilikia a ke aloha ole i noho ai; i na pela oe e Hawaii, auwe! aloha ino!!

 

E pono ia aloha ole @@ a me puni oihana ma, e ike, e hookanaka o "kipa hewa auanei ke aloha i ka ilio;" e nihi hoi ka hele i ka uka o Puna" mai na@a maka i kou koko pono-i, aka, e hana aku me ke aloha; @@@ ka kou kakou Haku i olelo mai ai, "E aloha 'ku oe i kou hoalauna e like me kou aloha ia oe iho."

 

ELUA. – O na makai i nana maka i ka lua; nana e ale nei ia oe e Hawaii, @ lakou no kekahi poe e pepehi nei ia oe. He mea @@@popo lea keia, o ka poe i ike i ka puka @ @le okoa ia nei o Hawaii e @@ make mau loa, a @@@@, o lakou kekahi poe pepehu lahui. Ke huli kakou a nana 'ku @@ mea akaka lea, ua huna kekahi o na makai ia keia puka nana e @@@ nei i ka Lahui, oia hoi ke@a: O ka @@@ pu ana o na makai, e hana a e ku-e i ka pono o ka lahui ka mea hoi i papa @@ e ke kanawai. He nui a lehulehu o lakou @@ Hawaii nei, i hana pela. O makai ma, ko @@ wai @@@ pu mai nei no, a ke hoopu@@@@ nei i na mea e make ai ka lahui.

 

O ka hana anei keia a makai ma i hoonoho ia mai ai e nana i ka pono o ka lahui, o ka huna i ka lua e iho nei ka lahui i ka make mau? Aole! aole loa @@!! no ka mea, aia maluna iho o na makai ka manao nui o ka lehulehu holookoa, me ke ka@ noi aku ma o lakou ala e ola ai ka lahui, he ola io no paha ke like me na makai aloha aina, a aloha lahui hoi, aka, o na makai aloha ole i na lahui, aole o lakou manao nui ma ke ola o ka lahui, aka, ma na pohaku wale iho no o ka mahina. No ka loaa no paha o ke kumu a keia pue mamina ole i ke olu a me ka pomaikai, oia hoi o Esau ka mea i kuai aku i kona pono a me ka pomaikai mamuli o kahi mea ao uuku.

 

EKOLU. – O na lunakanawai puni wale i ka waiwai kipe, o lakou no kekahi e pepehi nei i keia lahui. No ka mea, o na lunakanawai, he mau hoa'loha, a he mau l@@a lawelawe hoi keia nou ma na mea a pau e pono ai ka lahui; he oiaio no ua pono a ua ola ka lahui ma kekahi o lakou, aka, o kekahi o kakou ua huli mai ao a pepehi ,oia hoi ka puni mamuli o @ @ waiwai kipe ia, oia hoi ka Solomona i olelo mai ai. "O ka waiwai kipe, he mea ia a makapo ai ka poe ike," a pela io no. Nolaila, e na makamaka aloha lahui, e akahele kakou e noonoo i poe kupono e ulu ai keia lahui. Ua pau me ke aloha.

S.M. K. Mahi

Hilo, Feberuari 18, M.H. 1871.

 

Ua like anei ka Oihana mahiai me ka Oihana Papa Ola.

 

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe: --

Ke waiho aku nei au i keia kumumanao imua o ka lehulehu, oiai, he ninau ano nui keia, a i hewa ka'u kamailio ana maluna o'u ia o@ana e auamo ai.

 

O ka Oihana Mahiai he hana nui ia no ke ao holookoa nei, oia hoi, ina e makemake ke kanaka e mahiai, e waele e oia i ka nahelehele a pau, kanu a uku me ka makaala loa, a waele i na mea e hoopoino ana ia ka mea i kanu ai, pe@a oia e hana mau ai a loaa iaia ka uku o kona l@hi ana. Pela no, aole kekahi kanaka e makemake e poino kona luhi ama. aole no hoi e makemake e ulu kekahi mea ino ma kona kihapai. Pela no, aole ia e waele i kekahi o kana mea i kanu ai a haalele i kekahi me ka hoopoinoia e kona palaka a nanea hoi.

 

Pela no ka Oihana Papa Ola, he oihana nui a hanohano, oia kekahi hana nui me ke ao nei, e like nae me ka Oihana Mahiai, ke kiai me ka malama pono, ka makaala me ka mikioi, ke ahonui me ke aloha, a i na e pono ia hana, ke i aku nei au oia ka mea i ike i ka hana pono, a i na hoi o ka ponoia, heaha ka mea i laweia ai kekahi poe i Molokai nei, a noho no i ko lakou home kekahi poe e kanu ai i ka lakou laau i hoowahawaha ai? No ka manao anei o ke kanawai he mea hooko kapakahi? Oiai, he mea ole ke kakahili, he mea io ka hooko, a i na he mea io ka hooko ana, heaha ka mea i kakahili ai ka laweia ana mai o ka poe i loohia i ka mai lepera, i ka pa n@@@ mai poke? Oiai, he mau makahiki ae nei i hala, aole nae he pau iki, no ka nui paha o na kanaka he heluna he mau miliona, a i ole ia, no ka nui loa paha o ka aina? Ke hoole aku nei au me ka hookamaai ole. Eia wale no ka mea i hoopalok@ ai, no ka imi loaa me ke aloha ole; penei oukou e ike ai i ka hana a Kauka Halemai, i na e nui na mai o ka Halemai a @ aku mamua o ke 40, e ohi nui auanei kela, i na e emi malalo iho o ka 20, e ohi uuku mai auanei ua kauka Halemai nei ; a aole @ hoi e laweia i Molokai no ka @uku o ka heluna o na mai. I aha'i ka hana ana pela? @ mau ka ikeia he kauka hana.

 

Eia kekahi epa loa i ua kauka nei, i ka ike aku no ua kau ke ano o ka mai pake iluna o ke kanaka, wahine, kaikamahine a me ke keikikane, o ka hookuu aku la no ia me ka ikeia aky no he hiohiona mai. E i mai paha auanei oukou ike io maoli ua ola ka mai, ua hookuu ia mai? Ke hoole aku nei au, aole ia he ike maoli, aka, he hookuu ana ia iwaena o ka poe e noho maikai ana, a lulu aku @ mea e ulu hou mai ai ke kikania iwaena o ka palaoa, a nui a lehulehu wale na mai @@@ ano e hiki hou mai ana, no ka mea, ua loaa na mea nana e hoolaha hou aku. Aka, e akahele na mea i loaa ole i keia mai, o like auanei me makou e kani @hu nei i kela la keia la.

 

Eia no keia wahi hilu i ua Kauka Halemana nei, i ka wa e pii ae ai i ka Halemai o ka Lihi, he kiei wale no ka hana; penei ke olelo iho i ka mai, pehea oe? eia ka  mai, eha mai ka opu, he u-hu wale no ka i ala, a pela aku ana ia mai a ia mai aku a o ka hoi aku la no ia. Nolaila, ke noho nei makou me ka ehaeha, a o kekahi poe hoi i loaa pu ia i keia mai, ke noho mai la lakou la me ke kani o ka a@@. O keia hana, he mea e i mai ana e hoomakaukau i na puolo o makou e hoi aku i ka home makua.

 

Ua hiki mai he mau leta na ko makou poe makamaka, e hoike mai ana i ka nui o ka poe i loohia i ka mai lepera; a ua lohe pu mai no makou o Oahu wale no ke ohi@a la, koe nae o Hawaii, Maui, Lanai, Kauai me Molokai. K@ haha! peia mau ka paha e hoopuhemo ai? Ina pela, ke olelo nei au, ua lilo makehewa ke dala o ke aupunu i ka malama ana i na mea i loohia i ka mai lepera; a ke olelo hou iho nei au, po@o ka luhi ana, makehewa ka lapaau ana mai o ke kauka, he mai hiki ole ia lakou ke hana, o ka hana ia e hana ia nei noho loaa iki o ka oluolu, ua ike no ke kauka @@@@@ iaia ke hana, aka, aia ma ka huki o ka eke ka i ala nana, aole ma ke ola o ka mai; e aho no na na mai e imi i ko lakou laau e ola ai, a e hoonoa i na kanaka Hawaii ma ka lapaau ana i keia a@a mai, malia paha aia no hoi i kekahi o na Hawaii e noho mai nei kekahi mau laau e ola@ n okeia ano mai, o ka paa i ka malu o ke kanawai, hiki ole i na lima Hawaii ke hana ia kakou ino; i na aole pe@a, he o@ loa aku no ka noho huikau ana mamua o keia mau hana kupono ole. A @ kuu noonoo ana, kekahi keia o na ano mai e hoe@ nei ia oe e Hawaii ilalo, a lilo i lahui uuku loa mamua o kekahi mau mokupuni e aku e k@ mai nei.

 

Iloko nae o keia makahiki, he uuku loa ka poe i laweia mai i Molokai nei, no ke aha la keia lawe uuku ana mai? He uuku paha no ka puu dala? Oiai, he $25,000 wale no no na mai lepera, pehea la e lawa ai i na e laweia mai a pau ka poe i loohia i ka mai lepera? A i hiki hou mai ka Ahaolelo hou, e hoonui hou ae i $40,000 no makou a me ka poe e hiki hou mai ana.  S.K.O KOAI

Kalawao, Molokai, Feb. 8, M.H. 1871.

 

Kuu Lei Aloha, Ua Haule!

Kuu wahine lehua ilalo,

Kai noa pua o ka la,

Kuu wahine i Haleakala,

Malu hale o Kaliula,

Au—we! kuu wahine ho—i—

 

Ua haalele mai o Mrs. Sarah Kap@ Elama i keia ola ana. Ua make oia ma ka la 19 o keia malama, hora 9 o ke kakahiaka, ma kapa kahawai o Peleula, Honolulu, Oahu, a ma ka hora 7 o ke ahiahi o ia la no, ua hoihoiia mai kona kino make ma Aigupita nei. Auwe! Nani ka nui o ke aloha.

 

Ua hanauia oia ma ka la 18 o Aug., 1862, ma Aigupita nei. O ka nui o na la o kona ola ana, ua like me 17 makahiki a me 7 malama, a hala aku la me ka luuluu nui.

 

Ma ka la 9 o Iulai 1869, ua mareia oia me ka mea nona ka inoa malalo. He wahine aloha kane, he oluolu a hookipa hoi, a ua milimili maika@a e ia ke kaula gula o ka Berita Hemolele o ka Mare. Ua hala aku la oia me ka mama, a waiho iho la i ke

"Ku pouli ke aloha a Kanehoa,

Aohe eu i ka @ e ke anu,

Ua oni wale i ke oho o ke kupukupu,

Kuu hoa liko pua kau@ooa i ka la,

Ke luaiele koieleia nei au e ko aloha."

 

Ua hoonaauaoia oia ma ke Kula Alii o Kahehuna, a o kona mau la hope i hoopau ai i ka imi ana i ka naauao, ma ke Kula o Mililani.

 

I ka malama o Sepatemaba, 1869, ua holo pu no maua i ke Kula Kahunapule ma Wailuku, kahi e liuliu ai e lilo i Alihikaua ma ko Iesu Kristo aoao, ma ka aina hanau nei a ma na aina pagana hoi.

 

Ma ka ua hoeha ili o Waiehu ko maua noho hoomanawanui ana i na inea o keia ao, a hala he mau malama o ko maua noho ana, ua loohia oia i ka nawaliwali, a no ia nawaliwali, ua huli hoi mai maua i ka onohi o na kai, e imi i ke ola, a ua mohala no. Ma ka la 4 o keia malama, ua hanau mai oia i ka hua hope o ko maua mau puhaka, oia hoi he kaimahine, ua make no. A hala aku la oia no na hebedo@a elua, imi aku la no hoi keia i ko ia la meheu. Ua hala na malama eono o kona kaa ana i keia mai a kaalo aku la oia ma o. Mamua nae o kona make ana, ua pule oia i ke Akua, a pule pu no maua. Ninau aku au no kona manao, a ua hai mai kela me ke kanalua ole, "E haalele ana au i keia ola ana, a e makaukau ana au e hele e halawai me ka Makua Nui ma Kona Home Lani."

 

Ua haalele iho oia mahope nei, he kane, he keiki, he mau makua a me na kini makamaka a pau, i poe nana e kanikau aku ma keia aoao o ka luakupapau.

 

Auwe! Nani ka nui o ke kaumaha o ka naau a me ka luuluu ku pouli o ka puuwai, i ka mokumokuahua o ka manao i ke aloha o ka wahine,

 

"Ua @@@ i kuu manawa,

O kuu manawa @a e au wale nei."

 

A no ka nui o ke aloha, ua lawe mai au i keia mau lalani mele i hakuia e ia poe i hala, oia hoi keia:

 

"Kuu wahine hoa pili i ka ua lehua,

Manai lehua makani kilioopu a kaiaiki,

Maua me kuu wahine e noho ai

Mai ka hale malu halau loa a ke ao,

E komo aku ai i ka malu Hek@awa – e,

Wawa loko kupinai i ke aloha,

Au wale ana au o kahi e loaa'i,

O kuu wahine ua nalo iho nei."

 

"Pomaikai ka poe make, ke make iloko o ka Haku.

G.B. Elama.

Aigupita, Honolulu, Mar 22, 1871.

 

 

 

Ua kuhikuhi hewa na mea hoomanamana i hoikeia mai ai ia makou e S. Kamaka, na B@na a na Maka. Mai kuhihewa wale pe@ o ike loa ia ae.

 

HANAU.

 

Ma ka la 17 o Maraki, 1871, ma Makiki hanau o H. Kama waehunaaina (w.) na H. @aikai, me Mere Keha. Ia manawa no ua laweia aku e ka mea Ma@ @.

 

Mar. 4, ma Keme@, hanau o Iosepa Kahele, na W. Kahele me Pauole.

 

OLELO HOOLAHA.

 

E IKE auanei na kanaka a pau e noho ana mai ka hikina a ka la i Kumukahi, a ka welo ana a ka la i Lehua, kela a me keila mea waiwai ma ka honua nei, ke papa aku nei aum mai hoai@ mai oukou i kuu wahine mare, o KAMAKA ka inoa, e noho la ma Paumalu, Oahu nei, no ka mea, ua haalelel mai kela @u mamuli o ke kai a na makua, e hele e huli noho kapae, a o ka pu@i ka ia a nei mau makua, o ka @ho hoo@ lala, a o ka noho ka @ o ua kaikamahine nei e hookapeke ai i ke one o Pupukea. Nolaila ea, mai @ nau @kou @, a ina @kou e hoaie, maluna o oukou ia poho, oiai @ au e hookaa ana i kaua mau @. Aole no hoi na ke keiki o na makani elua o Papalua i @@

 

G. IOANE KAUMIUMI.

Punaluu, Oahu, Mar 23, 1871.  @@

 

OLELO HOOLAHA.

 

E IKE mai na kanaka a pau loa, e noho ana ma ke aupuni o Kamehameha R., ke nana iho i keia hoolaha, ke papa aku nei au ia oukou, mai hoopaa i kuu inoa ma ka oukou Buke kakau @, me ka hui mua ole o'u me oukou e a@ no ko oukou waiwai a @ e ae paha, a i ole ia, me kuu waiho ole ana paha i kekahi @ @ i hanaia e kuu pulima ponoi ia oukou, e @ ana ia, he @ @ @. A o keia mau mea i haiia ae ia maluna, ke @ aku nei au, aole au e hookaa ana, maluna no o ka mea a mau mea p@ha i @ aku i ko oukou waiwai ia poin@, mai ka la @ ike ia ai ma ka nupepa "Kuokoa," a mau aku. E hoolohe mai@

T. HAMAU.

Lihue, Kauai, Mar 18, 1871.   @@

 

$50.00 MAKANA!

 

E HAAWIIA no keia mau dala makana, i ka mea nana e hopu ia KEAWE, he p@ ma@, mai @ aku o ka Hale P@ o Oahu nei. O kona a@ @ p@ a maikai p@ no hoi kona kino. 5 kapuai @ @ kona kiekie, he h@ku ma kela a me keia @ o kona @, me ke @ @ o ka @ ma ka @ @ a me ka wahine @ ma ka @ akau; mawaena o ka pulima a me ke @ he kumu laau, he @ a me ka puuwai ma ka @ hema; he mau @ pu no hoi i @ i ka ahi, ma na lime a @ , he maikai @.

 

$20.00 MAKANA!

 

E HAAWIIA no ka uku makana $20.00, no ka @ ana a @ ke kino o KALAMA, he @ @. He @ me @ kona kiekie @ na maka @ maikai @ 17 na makahiki, ma Wailuku i @ kona wahi hanau.

 

He mau @

 

W.C. PAR@@

Ha@

@@ Mar 15, 1871 @@

 

J. HITCHINGS,

MEA AKO LAUOHO A UMIUMI.

 

Hale @ o ka Moiwahine Emma, ma @

 

MAI KEPA I KUU KEIKI!!

 

 KE @ aku nei au i na kanaka Kepa kanaka o ke @ , aole e @  o UI@ kona inoa. O ka poe e @ ana @ aku o keia la, @ ka poe Kepa no e @    (Honolulou, Mar 23, 1871 @@

 

$50.00 MAKANA!

 

E UKUIA ka makana kiekie m@, i ke @ a @ paha @ e hoo@ mai i ke kanaka a mau @ i kii @ i na POHAKU AKOAKOA @ mai o ka pa @ Hikina o ka @ ma Hawaii nei.

G. @

May 17, 1871  @

 

AINA HOOLIMALIMA!

 

EIA he aina waiho wale, he 30 paha @, ke ku nei ma o iho o Punahou, he @ mai ka Hale @ ako, e hoolimalima aku no mai ka 1@ a hiki i ka @0 makahiki, ina pela ka makemake – No na mea i k@ e ninau ia @

H.M. WINI

 

WATI HAULE!

 

UA loaa ia'u he WATI haule, a o ka mea n@na ia e hele mai a e kama@ho pu me a'u no kuu @ a me kuu l@, a e loaa no au iaia, ma kuu home olu mauka o Maemae KAWAHAWELA.

Ka@ana @ Maemae, Mar 13, 1870. @

 

UKU HOEMIIA $1.00.

 

MA KEIA HOPE AKU HOOKAHI wale no Dala ke kumukuai o ka Buke hou

"KE KEIKI PAIONIA,"

e loaa no ia oukou ma kuu Hale Kuai Buke, ma Honolulu kah@

H.M. WINI.

Honolulu, Mar. 17, 1871. @

 

HUI AINA MA WAINIHA!!

 

E ALA! E HOOLOHE! E MAKAUKAU! no @a @ mua mai @ @ kumukuai a ka aina o WAINIHA, ma ka Poaono, la 1 o Aperila, ma Lumahai, ma kah@ o John de Fries. E holo aku ana kekahi A@ Kak@la a me Kuke malaila, e olu ai i na dala @ mua @,

E HOOMAKAUKAU MUA OUKOU!

Honolulu, Maraki 1@, 1871.  @

 

OLELO HOOLAHA.

 

E IKE auanei na kanaka a pau maloko o keia aupuni, @ wau o ka mea n@ ka @ malalo iho, ke papa aku nei au i na kanaka, pake, pukiki, haole, a me na nika, aole e hiki ke hele e lawaia i ma ka @ maloko o kuu loko, e waiho la ma

KUAL@ PA, HOLUAULA, MAUI.

Ina o ka mea e hele ana e lawaia i ua ia liilii la, e uku no ia i ELIMA DALA, ($5.00). Ina @ ka mea e kue ana i keia Olelo Hoolaha a'u i haiia ae la maluna, e hoopii no au imua o ka Lunakanawai, a i ole na k@u Luna paha i hoonoho aku ai, oia o Nalauhulu. A no ka oiaio o keia olelo, ke kakau nei au i ko'u inoa.

G.M. Kalama (w)

Keoneoi@, Maui, Maraki 1, 1871.  @

 

OLELO HOOLAHA.

O WAHINEAI

ka'u wahine mare, ua hookoia ka Berita mare mawaena o maua, Oct 22, 1870, ima o Rev. G.W. Pilipo, ke Kahu Ekalesia o Kailua, ua haalele mai la nae kela ia'u, ku ae no heo ana, ma ka la 2 o Ianuari nei, a hala he @au la, hoi mai la me a'u. Ua loheloheia, ua loaa kona noho kapae, a ua hele i ke kahuna e anaana ia'u, nolaila, ua kauoha au i na makua, e kii mai iaia e hoihoi aku, a na laua e ma@ama iaia, oiai aole au e manao aku ana he wahine oia na'u. Nolaila, ke kauoha ponoi aku nei au ia oukou e ka poe waiwai o kela ano keia ano, nona na halekuai e ku nei ma Kona A a me Kona Hema, mai hoa@e a Wahineai, a o ka mea a mau mea e hoa@e, ma@na ponoi ona ke po@.  ADAMU (Pake).

A@hou, Kaloko, Feb 20, 1871. @

 

 

I ko maua mau makamaka

HAWAII

KE MAKEMAKE NEI MAUE A hoike aku ia oukou, eia maua ke noho nei ma Alanui @apu, ana @ nei maua i na

BERENA hou,

BERENA ono,

BERENA maikai i na la a pau.

Ke hana pu nei hoi maua i na PAI hua ono a me na mea Ono a ua hiki ia mana ke manuahi wale aku i ka poe e kuai mai ana. Ina e ho ke e mai oukou i ka wa o oukou e mare ai, alaila, na maua no e hana i ka

MEA ONO MARE MAIKAI!

E hele mai i kahi o CROWELL ma e kuai PALAOA ai.

E kuai no maua i ka oukou mau HUA-MOA, ma ke k@kuai  kiekie loa no ka Berena a me na Mea Ono.

CROWELL & Co.

Honolulu, Feb 22, 1871.  @

 

OLELO HOOLAHA.

 

 

Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke kau oha aku nei au i na kanaka maoli, e hele nui mai ma ko'u Hale Humu Kamaa, ma

MA ALANUI NUUANU, HELU 70, HONOLULU.

E lawe mai no hoi i na kamaa kahiko o oukou, a na'u no e hana @ku i na ano h@la hou. He @ o ka hana ana, a i p@a ole ka'u hana ana, e hoihoo aku no wau i ka oukou dala, me kuu makana aku i hapaha, ke paa ole kuu hana ana. Eia no hoi, ina e makemake oukou e oki i ko oukou mau kamaa, e lawe mai no na'u e oki aku me ka uku haahaa loa, a i hemo, e lawe mai no na'u e hana hou aku me ka uku ole. Ke kauoha aku nei no hoi au i @ poe nona ua kamaa e waiho ae nei, e kii k@ke mai, aka, ina e kali aku au a ha@ ua mahina eha, e lawe ana au ma ka Hale Ku@a@a, i hoi mai ai na poho o kuu hana i ko oukou mau kamaa.

 

A ke kauoha aky nei ao hoi au ia oukou, e hele mai ma ko'u Hale Humu Kamaa, e kuai ai i na

NOHO-LIO hou maikai,

NA KAULA KEEHI,

NA PALE KEEHI

KAULA OPU LIO,

 

A e loaa no au ia oukou ma ke Alanui Nuuanu, Helu

A@ (Pake).

Honolulu, Ianuari 7, 1871. @

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

-- O KA –

MOKUAHI HAWAII

"KILAUEA."

 

HAALELE ia Honolulu i na Poakahi a pau – Hora 6 ahiahi.

   "      Lahaina i na Poalua a pau – hora 7 kakahiaka

   "      Maalaea      "    "   --    10   "

   "      Makena       "    "   --    12 awakea

KA HUAKAI HOLO I HILO.

HAALELE ia Kawaihae i @ , no Hilo – Hora 9 P.M.

   "      Hono@  i ka hora 11 aumoe, me ko ka@ aku i N@haku, ma ka hora 1 kakahiaka.

 

HULI HOI ANA MAI HILO MAI.

 

HAALELE ia Hilo i ka Poakolu –       Hora 5 ahiahi.

   "      Mahukona i ka Poaha –    "  4 @

   "      Kawaihae i na Poaha a pau  "  3 ahiahi

   "      Makena       "    "    "   10 ahiahi

   "      Maala@a       "    "    "   1 @

   "      Lahaina i na Poalima a pau    "   6 kakahiaka

 

KA HUAKAI HOLO I KONA.

 

 

HAALELE ia Kealakekua i ka Poakolu –  Hora 1@ awakea

   "      Kailua i ka Poakolu –       "  6 ahiahi

   "      Kawaihae i na Poaha a pau  "  3 awakea

   "      Makena       "    "    "   10 ahiahi

   "      Maala@a       "    "    "   1 @

   "      Lahaina i na Poalima a pau    "   6 kakahiaka

 C.H. JUDD (KALE KAUKA,) AG@A

@

APO A-I ILIO! APO A-I ILIO!

KUAI MAKEPONO loa, AOLE UKU no KA HOOPAA ANA I NA KUNI AUPUNI

Na Mea Kamana o na ano a pau.

NA MEA PAAHANA O NA ANO A PAU.

NA KOILIPI, NA KOI LIILII,

NA PAHI LOLE BIPI, NA KAULAWAHA,

NA KAULA KAOHI A ME NA KEPA.

NA LAAU NOHO LIO PANIOLO,

NA KAULA OPU HULU LIO A ME NA KEEHI LAAU,

NA MEA HOOHIEHIE NOHO LIO,

NA KAPU AI HAO LIO a me na Kui kakia kapuai Lio

NA PENA A ME NA AILA MAKEPONO LOA O NA ANO A PAU,

NA IPUHAO, NA IPUKI, NA PA-PALAI,

NA IPUHAO LIILII, NA IPUHAO NUI HOOMOA KALO.

NA ALII-KOE, NA PU-KAUPOOHIWI WAHA PAKAHI A WAHA LUA

NA PAULA, NA L@ A ME NA KUKAEPELE PU.

NA KUAINA HILO O NA ANO A PAU LOA.

O keia mau mea a pau, e kua@a aku no na kumukuai emi loa ma ke dala kuike, e

DILLINGHAM & Co.

Ma ka Hale Kuai kahiko o Daimana makua.  @

 

JUDD A ME LAYTON.

(A@ANI KAUKA A ME @)

NA MEA KUAI MEA AI O NA LAKO AI Aa pau, @ na mea u@a a me na mea hoo@

Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Pap@, Honolulu. @

 

HALE PAI KII.

 

UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo nei no he pai ana i na

KII PEPA

me ka maikai loa. Aia kona Hale Pai Kii ma kahi o KINI Pai Ku mamua, maluna ae o ka Hale Pai Nupepa "Kuokoa."

@ATSING (Pake.)

@ Mea Pai Kii.

 

OLELO HOOLAHA.

 

E ike auanei na kanaka a pau, o mana na Haku o ka auwai e moe ana mai Punaluu a hiki i Papaak@ko, ua kapu na holoholona m@akuia, hookuu wale ma ka auwai, a pela no k@ kanaka hana ino. Ina i loaa, i ko maua lunam oia @ Ka@ewe; e uku no hookahi dala no ke poo, a @ na kanaka a me na P@ke i kuleana i ka auwai, i na ua ino ka auwai, e hiki no i ka luna ke hai aku i ka wa e hana ai i ka auwai, a i hele ole kekahi, a o kona hope paha, e uku no hookahi dala.

OKAWAI (Pake).

S. KAAIMANU.

Koolauloa@ Puheemiki, Oahu, Ianuari 10, 1871  @

 

E.O. HALL & SON.

(E.O. HALL A ME KE KEIKI).

 

NA PENA, AILA & NA LAKO KALEPA

Halekuai ma na hui@a o Alanui Moi a me Papu.  475 @y

HELU 100! HELU 100! HELU 100!

MA WAIKIKI IHO O KA HALEKUAI NALO MELI o MR. HALEWAI, e kuaiia aku ai na ano lole he nui ma ke kuai liilii a manuahi loa, a ma ka HALEKUAI NALO MELI ae hoi, e kuai @ukaaia aku na ano Lole he nui wale.

 

E hele mai a ike no makou iho a lu-la iho, me na hoomaikai aku i na kanaka Hawaii, no ko lakou kipa mau ana mai e kuai i ua wa i hala; a ke lana nei ka manao, e hoomau mai ana no oukou pe@a, oiai e kuai ia aku ana me na kumukuai haahaa @na.

JNO T. WATERHOUSE (Halewai)

Honolulu, Dec 2@, 1870.  4@@ @m

 

PAI KII ANO HOU!

 

OIAI, UA HANA HOU AE NEI AU i na aniani malamalama o ko'u HALE PAI KII a maikai, ma

MONIKAHAAE, Honolulu,

Nolaila, ke lana nei ko'u mana'o, ua ku ia i ka hanohano o ke

PAI ANA I NA KII O NA ANO A PAU,

mai ke kii liilii loa e kupono ai i na kaula wa@i a me na lei a-i, a hiki i ua kii nunui ku hale me ke ano h@ i a o ke kumukuai. E kuai pu ia aky no @ na K@ P@  o na wahi kaulana o Hawaii nei, na kii o ua Moi kane, @a Moiwahine a me ka poe hanohano e ae.   H.L. CHASE (K@)

 

OLELO HOOLAHA.

 

KE HAI ia aku nei ka lohe i na mea a pau,

E KUAI MAKEPONO LOA AKU ana au ma ke KUMUKUAI HAAHAA, I NA WAIWAI O NA ANO a pau, mai keia la aku a hiki i ka malama o l@ e hiki mai ana.

Ma kuu Halekuai,

MA KE K@ O

Alanui Nuuanu a me Marine.

S. MAGNIN.

Honolulu, Feb 21, 18@1     @

 

KUAI O UILAMA.

MAUKA O MAEMAE.

 

UA KUKULU an@ Halekuai no na ano a pau ma Honolulu nie, no l@, he mau mak@mak@ maikai na kanaka Hawaii @ , a @ hoi, ua @ loihi pu au me @. Nolaila, ke ko@o aku nei au ia oukou, e nana mai i na wa@ a pau me ko'u Halekuai malalo iho:

Palama, Berena, Mea Ono. T@ a me ke @ o ka maikai

Ko-paa, Kopa, Aila, Kamano o na ano a pau.

LAIKI, BAKA-PUHI A BAKA NAU.

NA KIKA MAIKAI LOA.

Pine lole, Pihi lole a me na Kolu.

NA AI HANAI MOA.

Paakai inu, Penikala, Huale a A@-naha.

Pulumi, Pihi lole o na ano a pau.

KOMO a me na KUI humuhumu.

Aniani Ipukukui, Upa, Ipubaka o ua ano a pau.

INIKA PALAKI KAMAA.

KAULA LIO o na ano a pau.

PAPALE, PAHI o na ano a pau.

Inika, Peni kakau, Kanana, Wahi a P@ Leta.

EKE LOLE, EKE DALA.

Lima, Lip@ kilika, U@iki ku@ Kahi Lauoho o na ano a pau

PENIKALA, PENIPOHAKU.

KAKINI KANE, WAHINE, a KAMALII.

PULAUOHO.

KAMAA KANE, WAHINE a KAMALII.

LEI O NA ANO A PAU.

PALAKI LOLE A LAUOHO.

He @ai na @ i ko@ @ e @ hoike aku, @ ka nui loa. @ mai ana Halekuai, @ p Maemae, ma ke @ o Alanui N@ a me Kauka, Hale o Uilama. Lawe mai i na k@nik@ni a @ loa.    @

 

KA WA MAIKAI

E IKE AI I KE KAKAULIMA ANA

A ME

Na Kumu @i o ka Hooholomoku.

 

Ua hiki mai nei o PROF. J.G. WOOD @ a ua manao oia @ iki maanei, nolaila, ua makemake oia e haawi aku i na ao ana i ka poe a pau o makemake ana i kela @ E hoomaka ana ke kula ana @ Ianuali. @ 1871, a e hoomau ia aku ma@ Hale @ i kela a me keia ahiahi o na la @. E ole oa @ ka uku ma @ hele @ ana aku i ke kumu. Malia paha i kekahi mau ahiahi @ae@ae konane o ka mahina, e lawe @kana mau mea paahana me kana may haumana, a nana au i ka Mahina. Ua oke no oia i ka olelo Pukiki a @. O ka poe makemake ia mau olelo, e ao mai no ia ma ka uku olu @. O ke kakau@ o kekahi ike no ia ana ia manao ai e ao aku. E ninau pono i ka uku a me ka manawa @ E uku mua ia $3.50 @ ka malama, a he $3.00 no ka mala@ mahina ae.  @

 

A.S. CLEGHORN.

AKE AKE AKE

 

KE KA UO@ AIA AKU NEI NA KANAKA Hawaii a pau mai

HAWAII A KAUAI,

a me na makamaka o Kona, Oahu, e kipa @ a luana ma kona mau Halekuai @

@ NOU AN@

MONIKAHAAE, A M@ KA UAPO MAUKA IHO O HALE MAHOE.

Ua hoolako ia e ia na lole o na ano a pau loa, a e kuai MANUAHI, MANUAHI, MANUAHI loa aku ana oia, ma na kumukuai EMI LOA, MAMUA AE O NA LOLE I KUAIIA ma Honolulu nei. Nolaila, ano ka wa pono e kuai ai, no ka mea, na makemake au e kuai makepono loa aku i keia mau lole, i pau aku keia mau lole, nolaila, kuai mai aka kahi no ke dala.

 

Penei ke ano o kekahi mau lole;

LOLE KALAKOA o kela a me keia ano, no kela a me keia kumukuai.

Na PAPALE WAHINE nani maoli.

Na PAPALE KANE a me ko na kamalii,

LOLE WAWAEKANE o kela a me keia ano,

PALULE, KAMAA, Kamaa-huli,

AHINAHINA PELEKANE.

Na Lole maoli keia – manam@ a makepono.

KEOKEO PIA,

KEOKEO maoli,

AINAKINI,

HULUMANU,

LIPINE KILIKA,

a pela aku, a pela aku.

 

E hele mai e ike maka no oukou, He hiki no ia'u ke k@na aku a haawi aku ia oukou i na hoolaul@a ana a nui wale, ma ke kuai ana mai @ ko'u mau Halekuai Lole.

 

Na'u no me ke Aloha a me ka Mahalo

 

(A.S. CLEGHORN) AKE.

Honolulu, Ianuari 7, 1871.  @

 

Aliona Kauka o na mai Pake!

 

Eha mea i @ e ka mai Pake, ke @ nei o Aliona Pake @ Alanui @ a me Alanui @   Ua hoi @ mai @ a ua minamina ko laila @ keia, nui ko @kou palapala mai iaia, @ hoi aku @ aka, @ ke kupono o kona @ ma ia wahi no @   ua hoi mai @ a e loaa no @ na @ maikai, e hoopau @ ai ia @ E makaala @ukou, a e @ a e ola no!   Maikai! e wiki!! a e @ pakahi, a @ no a pau!   Aohe akamai e @  wale @  @a ia o ke@a kulamakauhale@ maikai nei, aole @ -- Nolaila, e @ a e ola @  Oluolu no ka uku, a e olelo no, no oukou. @

 

KAPU MA PUNALUU.

 

Ua lilo mai ia'u ma k@ kuai ka Aina o L@ ma Punaluu, Oahu, a me na pono a pau, nolaila, @ keia la aku ke @ aku nei na kanaka a pau i@  ole maluna o kela aina aole e hehi wale. O na hol@aole e wawahi i ka laau, no ka mea, @ no ke ka@ a ka wai ma kekahi wahi o @ la. O na @ a pau e komo ana @ hoopoin@ i na mea kana, e uku no ke po@o. Ua hoo@ aky no @ A@ i Pake, i mea malama waiwai n@  O na mea a pau e @ ana i keia mau mea, @ hoopii @ ke kanawai.

 

E wehe ana au! Hale Kuai Lole ma Punaluu, a nolaila, ke ka@ aku nei au i na makamaka a pau, i na makemake kuai lole an@ au hoe loa o kela a me keia ano, e hele malaila, a e kuai makepono no ae me lakou ma @ dala a me ka laiki.   KUILANA (Pake).

Honolulu, Ianuari 19, 1871.   477 – 8m@

 

 

KAUKA C.F. NICHOLS.

HE LAPAAU HOMEOPATHICA.

 

O KE ANO o ka haawi ana i ka laau kupono no na mai

HUI,

RUMATIKA,

MAI PIVA.

a me na mai i kaa a loihi.

 

KEENA OIHANA. – Ma ke kihi Komohana o Alanui Papu a me Kalepa. E loaa no oia ma ka Hale @ ana i ke kakahiaka, mahope o ka hora 8; o ka auina la, mai ka hora @ a ka hora @. Hale noho, Helu 98, Alanui Beritania.

Honolulu, Dec. 21, 1870    37@ 6m