Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 51, 21 December 1872 — Page 3
| This text was transcribed by: | Diane Poche |
| This work is dedicated to: | Langues Tirees Translation |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NU HOU O NA AINAE.
KU MAI KA MOKUAHI DAKOTA.
NA NU HOU ANO NUI !
(Koena mai ka aoao mua mai.)
No Cuba a me Mekiko.
Nu Ioka, Nov. 15.---Ke olelo mai nei kekahi leta o Cuba, eia he 18,000 koa o Cuba ponoi e paa nei i na mea kaua, aka, he nele nae i na aahu a me na laau lapaau ole. He mau kaua kihakahaka iho nei kekahi mahope mai nei. Ke haalele mau noi na koa Sepania i na puali koa a mahuka aku.
Havana. Nov. 20.---Ke hai mai nei kekahi palapala, ke hooikaika loa nei na haku hookauwa kuapaa ma na mea a pau e hiki ai ia lakou ke hoopaa mai i na kauwa kuapaa, a ua hoolilo aku nei lakou i na dala he $600,000 i ke Kuhina nui o Sepania Zorilla i keia manao o ua poe haku hookauwa kuapaa la penei : "Ina e noho ana kekahi kauwa kuapaa me ka paa i na mea kaua, aole loa he ano hou ana ma Cuba."
Havana. Dec. 4.---Ua ku mai i nehinei he mokuahi ma 700 poe pake i hoopaaia a paa, aka, ua pau e lakou i ke kuaiia mamua o ke ku ana mai o ka moku.
Ua hoopuka ae kekahi nupepa o Cuba nona ka inoa Leo Kupinai e hai ana, ua laweia ma Sana Espiritu, he ekolu mau ilio hae ua hiki ae ilaila, a e hokiaa ana lakou e alualu i na negero e pee mai nei ma na mauna. Ua kuniia keia mau ilio hae mamuli o ke kauoha a ke Kuhina nui.
Kulanakauhale o Mekiko, Nov. 15.---Ma ka la 1 Dekemaba e hooliloia'i o Tejada, ka Peresidena hou o Mekiko i koho hou iho nei ma ka balota. Ua haohao na poni anaina hooponopono pili aupuni i ke kohia ana o kekahi luna aupuni i noho ma ka oihana mamua a i kohoia e Peresidena Huare i make i Luna aupui nona. Ke oleloia mai nei, ua haalele na Kuhina i ko lakou oihana aka, aole nae paha e koho hou ia na Kuhina a pau ka hoonohoia ana o ka Peresidena hou.
O ka Peresidena hou o ka Ahaolelo i keia manawa, he kanaka pili ia mahope o Huare, a o ka Hope Peresidena hoi, he pili paha ia mahope o Generala P. Diaza, ka Alihikaua e hele aku nei e hiki i ke kulanakauhali alii o Mekiko.
Ke manao nei kekahi Komite o ka Ahaolelo e kukulu i kia hoomanao no Peresidena Huare i make, a e haawi aku i kana mau keiki a me ka wahine i uku kupono.
No Europa.
Ua hoopii na paahana o na hui hoa kukui mahu e hoomalamalama ai i ke kulanakauhale o Ladana, i ko lakou mau uku hana, a haalele nolaila, ua poelele ke kulanakauhale kekahi mau po.
Ua malama ae ka haole hoomoe waea kaulana Gyrus W. Field i ahaaina nui ma ka po o ka la 28 o o Novemaba, oia ka la hoalohaloha i ke Akua a ka Peresidena o Amerika i hoolaha'i. Ua hele ae malaila na Kuhina nui o Beritania a me na maka hanohano no a pau.
He 2,000 a oi ae o na kanaka i haalele ia Liwapula, iloko o Novemada mamua o ka malama o Okatoba.
Ua hoouna aku ka Ahahui Palapala Aina Alii o Lahana i na aloha i ka ona o ka nupepa Elele o Nu Ioka, no kona hoouna ana ia H. M. Kanale e imi ia kauka Livingstone a loaa ai.
No Farani.
Ma ka la 14 o Novemaba, ua halawai ae ka aoao akau o ka Ahaolelo o Farani me ka poe lunamakaainana ko i ka wa, a ua like ko lakou manao ma ka hooholo ana, aole he kupono ke hoihoiia mai ma ke ano aupuni Moi, a o ka hoopaapaa a like ole o na manao aia mawaena e ke aupuni e pau loa ai ka hoomalu ana a me he aupuni Ribubalika, a nolaila, ua hooholo lakou ina aole e hooponopono o Peresidena Tiera ma ia kuamoo, aole lakou e kokua ana iaia.
Ma ka la 18 ae, he halawai pioloke ka ua Ahaolelo nei mamuli o ka waiho ana mai o kekahi Lunamakaainana he olelo hooholo e hoahewa ana ia Gambetta no ka haiolelo ma na apana aina mawaho aku, eh paipai ana ka ia i na manao hooulu manao ino, e like me ko @ poe nui lahui. Ua papaia ka
[rest of column unreadable]
ho. Ua nawaliwali kona oia, a no ka paakiki o ka aoao akau o ka Hale, me he mea la, aole paha e hiki iaia ke hoomalu i ke aupuni. He hoolohe ka puali kaua. Ua olelo aku na Elele la, e lawe mai ana ka aoao hema he mau hana pili kumukanawai i ka ia apope a i ka Poaha aku paha. O ka hooholo ana ia mea, aia maluna o ke koho holoia ana o na luna no kau hana.
I ke aumoe o ka la 19, ua lobeia ma Pari@ ua halawai ka aoao akau o ka Hale i keia la, a he 280 ka nui. Ua hooholo lakou e kue loa i kekahi olelo kuahoua pili Ribebalika, a e kue ana no hoi lakou no ka hoihoi mai i Aupuni Moi. Ua makemake lakou e hoonoho ia Tiera i Peresidena a pau ke oia, ina oie a hahai an ma ka lakou hooponopono, kukulu i Aha Kuhina hilinaiia, a e waiho i kona mana hoomalu ma na hoopaapaa iloko o ka Ahaolelo.
Ua hoolaha mai @ Ahaolelo i ko lakou manao e noonoo no ka hoihoi ana aku i no Keiki Alii Oliana. Ua kohoia ko Komite e pane aku i ka haiolelo a Peresidena Tiera, a ua kauoha pu ia aku lakou, e ninaninau no kekahi mau mea e ae. Oia ano Komite, aole paha e like me ko ke aupuni. Ma ke aumoe o ka la 21, ua loheia ma Parisa ma ke ala ae o Ladana, ua hoole o Gen. Makamahone, aole e lilo i Peresidena ke haalele o Tiera. He nui ka pioloke no keia.
Ma ka la 4 o Dekemaba, ua hoole ka aoao akau i ka manao e koho hou ia na lunamakaainana, a me ka hoopii aku imua o na makaainana no ia hana. Ua noho okoa ka aoao o ka hema, a mahope o ka hoolohe ana i ka haiolelo naauao mana a Gamabetta ma ka hoopau i keia Ahoolelo, ua lokahi ko lakou manao e hapai i olelo hooholo no ia kumu.
No Geremeania.
Ua ola loa ke omaimai o Bisimaka, ke kuhikuhi puuone o ke ao nei.
Ua koho ka Emepera Uilama i mau Alii hou no kona Ahaolelo Alii mailoko mai o kona mau luna aupuni a me na Alihikaua a ua wehe ia kona Ahaolelo Alii.
Ua hoopuka na Kuhina o Geremania he kanawai, a papa ana i na hui lawe ohua maluna o na alahao, aole e lawe i ka poe holo i kahi e ma ka uku malalo iho o na uku piha o ke kino a me na ukana. O ka mea i pau nui ai na kanaka i ka hele, no ka hoemi o na hui alahao i na ukana ohua, a nolaila pau ai i ka holo.
He omaimai ko ka Moi opio o Sepania, a he mau haunaele kuloko kekahi ma kona aupuni.
Na hama a ka poe Moremona ma
WAIKIKI-KAI.
E IK KUOKOA ; Aloha oe :
Aie ma ka Poalua, la 5 o Dekemaba nei, ua hapai ae ka poe Moremona i mau halawai hookeai, a ua malamaia ka halawai mua ma kahi o Kamanonahu, oia no hoi kekahi Diakona oia hoomana, e noho nei me kana wahi Eva kapae, a oia paha paha kekahi i helu pu ia me ka poe lawaia kapae malolo.
A pau na hana malaila, iho ma kahi o Mahi, a i ka malamaia ana o ka halawai malaila, ua hoi kekahi poe ma ka lanai hula, a o ka lakou halawai hookeia ia, he hula ; a o kekahi poe hoi, aia lakou i ka ona rama, me ka ike ole ia o kahi i inu ai a i ikeia aku nae ma ka ona mai. Pela iho la na hana a lakou ma ia ahiahi.
Hookuuia ae la na hana, a hoi aku la ko lakou alakai ma kahi Kamanonahu, no kekahi hana hou, oia hoi ka lapaau ana ia Kuahaua, ke wahine a Kamaukoli, ua loohia oia i ka mai lolo ma ka aoao hema mai luna a lalo, a ua loihi loa kona waiho ana ia mai. Aka, i ka hiki ana mai o ua alakai Moremona nei ma keia apana, ua a@ no lakou e kau lima a luu i kekai, i ehiku luu ana, a pela no hoi i ka wai. Ua hilinai nui lakou me ka manao, oia na hana ana e oia ai, aka, aohe nae he oia ; a oi noke wale iho i na pule pahee a lakou, aohe nae he oluolu iki. Nolaila, ua hoololi lakou ma ka olelo ana, "Ilolo ia nei i ke akua moo. A ma ia ike, ua hoounuia kekahi e pii i na lau nahelehele a ka moo e ai ai a me ka luau, a ua loaa @ ia mau mea a pau. a ma keia ahiahi i hiki ai lakou ma kahi o Kamanonahu, aia ka mai e waiho ana malaila, no
[rest of column unreadable]
ao ai oia ka hooikaika ana, a pakele iho la ia poino. Kapae ae la oia ma ke ala e, a hoomau aku la i ke kolo ana a hiki i ka hale, a e kali mai ana no lakou o ko ianei hoi aku me ka eha ole, a hookahi mea i manaoia, o Kuahaua, eia ka auanei e "paupu hele papalu" ana.
Aia nae a hiki keia i ka hale, eia kana olelo, "Ua hai kuu wawae, a e kuu lima mai oukou, no ka mea ua nui @ kuu eha i keia wa." Aole i ae ia mai kana noi ia wa. A ma ke kakahiaka ae, oia no ka wa i hookoia ai ke noi, a oi noke nui wale iho i ua kau lima nei a lakou a, aohe no a oluolu iki, a o ko lakou ia ku ae la no ia a ke heo la i Honolulu, a waiho iho la na mea i pilikia i ka eha. A ma ke ahiahi o ia la, hoihoiia i ko laua wahi, a kokua ia iho la ka mea i eha hope e kekahi mea aloha, a loaa iki ka oluolu. A i keia manawa, ke waiho like nei laua iloko o ka poho lima o ka eha, a he ano pilikia hou e loaa mai ana ia laua, oiai elua wale no laua ma ko laua hale, a ua pilikia ae la hoi ke kaue, ka mea nana e imi ka pono kino.
E na hoa, na ake akamai i launa ma ka ike ana i na kolamu o ke Kuokoa, e nana mai kakou i ke ano o ka lawe ana o kekahi hoomana i la hookeia, a awili pu me kekahi mau hana pelapela ku ole i ko ke Akua makemake, a e nana pu mai no hoi kakou i na oihana hoola kino a na alakai o ua hoomana nei, i kue ia e ka Mea Mana Loa, a na oukou ke kaupaona ana, a ke huli ae nei au e mahalo i ka nani kukilakila o ka Iubile luakini, a e hoohamama mau hoi i kona mau puka, i komo kino mai keia poe e hookui naaupo nei me ke kuhihewa. Aloha ino!
W.H.N.
Waikiki-kai, Dek. 12, 1872.
NA OLELO HOOLAHA.
Na ia Kuai Lole ma Kailua, Hawaii !
O NA POAKOLU a me na POAHA o kela a me keia hebedoma, ua ia kuai o ka Hale Kuai Lole ma Kailua a hiki i ka wa e hai hou ia aku ai. Nolaila, e makaaia ka poe makemake kuai e hele e ae mamua o ka hora 4 o ke ahiahi, oiai he ala loa ko'u e hoi ai, a he maka'u au i ke akua lapu o ka po. HANALE KUPA (Henry Cooper.)
Kailua, Dek. 13, 1872.
PAPA AINA!
OIAI ua heolilo mai o Puahi, Pahi, Kiko, Konohiki a me Kalakamai, i ko lakou mau loi kalo e waiho ana ma Moanalua, mokupuni Oahu, i na mea nona na inoa malalo iho, no ka manawa he Elima Makahiki, nolaila, ke hai aku nei maua, aole he mana ia lakou e komo mai iloko o ka aina i ka wa e paa ana i ka hoolimalima a maloko hoi e ka manawa i ae like ia. Ua lilo ia maua ke kuleana hana o ia mau loi kalo, aole i ka mea e ae. O ko maua mau inoa hui, o Chock-Cheong. ACHOCK,
Honolulu, Dek. 16, 1872. ACHEONG.
UA nalowale kuu hoki kane puakea, ma ka p@ ka la 8 o Dekemaba nei. O ka mea e loaa ai, e hoihoi mai ia'u ma Mokauea, Kalihi-waea, e loaa uo iaia ka uku makana, he $5 00. O kona ano, he moku ka ihu, ua puka ma na pepeiao, he onohi a i-a ma ka maka akau, a he hao kuni ma ka uha akau.
Dek 18, 1872. S. H. KAUOENE.
E IKE auanei na kanaka a pau, ke nanu mai @ @ Olelo Hoolaha, eia ma kuu lima kekahi lio kane puakea, i kuniia ma ka uha hope akau i ka hao me he Ekihaka ia, nolaila, e kii koke mai iloko o na la he 15, mai ka la e puka aku ai ma ke Kuokoa, ma ka uku pu mai $6. A hala na la i oleloia, lilo loa ia'u keia lio. S. ANNA.
Paumalu, Koolanioa. Dek 17, 1872.
KA HALE PAI KII HOOLELE AKA
---O---
AGIU a me AKIONA!
UA wehe ae nei maua i Hale Pai Kii no na mea a pau ma ke
ALANUI NUUANU, HELU 65.
E paiia na kii maikai o na ano a pau, e like me ko oukou makemake. E hanaia ana a nani kupone e like no ka uku oluolu. E hele mai. O na lole komo i ka wa e pai ai, eia no ia maua, kupono no na wahine a me na kane---na kuka paina loloa ana Kaleponi, kauia-wati, komolima a ma na mea hoonani a pau ; pelu no ka o na wahine mau lako, oia na peahi a @ na paia hoonani. E paiia na kii pepa a me na kii aniani e like me ko oukou makemake, keokeo, eleele, ulaula a ahiahi paha.
I ka wa e pai ai i ke kii. e hookaa mua ia ka hapalua o ka uku, a pau ke kii i ka hanaia, alaila, hookau pau loa, a lawe no hoi ke kii. Me ka mahalo.
OLELO HOOLAHA !
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia, owau o ka mea nana ka inoa malale nei. ke hoike aku noi @ imua o ka lehulehu, na haole. pake a me na kanaka maoli, e nana mai i keia, o ka olelo hoolaha i hoopukaia ma ka nupepa Kuokoa, o kuua ana o
AGIU a me AKIONA,
a pili ana i ka Hale Pai Kii, ma ke Alanui Nuuanu, nona ka Helu 65, ke hoike nui, aole o Akiona he hea @ no'u, he kanaka no oia i noho hoolimalima malalo o'u i keia wa, no ka lawelawe ana i ka oihana Pai Kii, a o kona uku mahina, he umi dala, ($10.00) a o na lako pai a pau a me ka hale, no'u no ia. Nolaila, ke papa aku noi au i na kanaka a pau, aole e @ mai iaia me ko'u inoa, oiai aole au e hookaa, no ka mea, aole @ i hui i keia wa. O ka olelo no like iwaena o @ aia a pau kuu lilo i ka hoihoiia mai. he $1@00.00 kumupaa, alaila, a loaa iaia ka hapalua ma ka noho hui ana me a'u. e holohe oukou i keia. Owau no o AGIU (Pake).
Alanui Nuuanu, Hale Humu@ K@
KE PAPA IA aku nei na mea waiwai a pau a noho @ @ ko aupuni o Hawaii nei, mai hoale oukou i kuu wahine mare, ia
MRS MARARA S. KEANINI,
no ka mua, na haalele mai oia ia'a i kahi moe, ka ai a me ka i-a, a me na pene a pau, a ua lilo aku oia i ke @ a ka wawae i kike a ka @ @ i Honolulu, no ka mea, aole no au e hookaa @ ia aie, a maluna iho ona ke oukou paha, ke hookuli i kela hoolaha . SOLOMONA KEAANINI.
@, @ 1872.
[rest of column unreadable]
J. NOTT & CO.
NA MEA HANA
TINI, KELEWAWE,
---A---
HAO PAPAA,
Helu 9 Alanui Kaahumanu!
Ua hiki ia laua he hana i na ano a pau e pili
ana i @ laina, e lihe me ka
Hoomoe ana i na Piula Wai,
HAO A PIULA PAHA.
HAWAI PIULA NO NA HALE LAAU.
EIA HOI KEKAHI
Eia ma ko laua wahi i na wa a pau.
---NA---
LAKO PIULA,
O KELA ANA KEIA ANO.
KAPUAHI AHO,
O NA ANO A PAU,
A ME NA KUMUKUAI A PAU,
Papaa Kepau, Piula Wai,
Paipu Hao, Papaa Ziniki,
Pauma Wai, Ki Wai,
NA KAPU AME NA PAKEKE HAO !
Papa Holoi, Na Ipu hao,
Iliwai Laho Lio, Pa Palai,
Kui kakia moena,
Na Papaa Hao Kaupaku Hale 26x84,
Na Palaki hamo puna me Holoi hale,
Na Ipukukui hele po,
A me an mea a ae he nui wale ke helu aku
$100 no ka Holoku
---MA KO'U---
HALE KUAI LOLE,
---MA---
KAUNAKAKAI MOLOKAI!
E LOAA AI I NA MEA A PAU NA
LOLE MAKEPONO LOA !
I EMI LOA IHO KE KUMUKUAI MA-
LALO O NA HALE KUAI E AE !
---MA NA---
POAONO A PAU LOA,
HE LA KUAI MANUAHI LOA IA
E. C. FOUNTAIN (NEKI.)
Kaunakakai, Molokai.
NO KE KULANAKAUHALE
---A ME KA---
APANA O HONOLULU!
NA AUHAU O KA MAKAHIKI 1872!
MA KEIA, ke Hoolaha aku nei o ka mea nona ka inoa malalo ino nei, e ohi ana oia i na Auhau o keia makahiki, no kela a me keia , a me na mahele a pau o ka Apana maluna ae, ma kona Keena Oihana, ma ke
ALANUI MARINA AIENUI,
ma ka POAONO, la 16 o keia malama, a mahope aku o ia wa. Ke kauohaia aku nei, e uku koke mai na poe a pau i ku i ka Auhau.
GEO. H. LUCE,
Luna Auhau.
Keena Ohi Auhau, Honolulu, Nov. 12, 1872.
E ham@ ana ke Keena Ohi Auhau i ka Poakahi, Poakolu a me ke Poaono, mai ka hora 9 A> M. a i ka hora 4 P. M.
HALE KUAI LOLE
MA KAALAEA!
AHUNA & LUAU.
[section unreadable]
HE KAUKALAPAAU.
[section unreadable]
[rest of column unreadable]
NU HOU ! NU HOU !
Ano ua Loaa mai a e Malama mau ia'na Makou
I NA ANO A PAU O
NA MEA HAO!
NANI KELA !
HULALI EA HAO !!
Na Palau, Oo Haole,
Huihuipalau, Kopalu, Kope,
O, Kaulahao Bipi, Lei, Bipi,
Lei Hoki, Ili Kauokaa,
Paahana Amara,
Opumakani, Kamaa Lio,
Kamaa Hoki a pela 'ku,
KUI HAO O KELA A ME KEIA ANO,
PAAHANA KAMAA O KELA ME KEIA ANO,
NA MEA LAKO KUMEKA,
IPU-KUKUI, IPU-KUKUI HELE PO,
IPU-KUKUI MANAMAMA,
AILA-MAHU O DOWNER
A ME NA PA-PALAI, &c.
Na Ipu Hao o Kela a me Keia Ano.
KA OI LOA AKU O KA MAIKAI a me ka nui o NA ANO A PAU O
NA MEA HAO, NA LAKO KAA,
PENA o kela ano keia ano, iloko o ke Aila a maloo no hoi.
AILA PENA MOA, AILA PENA MAKA,
MAKAU, AHO LAWAIA,
UPENA A ME NA AHO UPENA.
KUKAEPELE PENA !
E KUAIIA ANA KEIA MAU MEA ME KA MAKEPONO,
MA KA HALE KUAI O
DILLINGHAM & co.,
Ma ka Helu 96 a me 97, Alanui Moi Honolulu, a ma Kaipalaoa, Hilo, Hawaii.
HALE HANA KAMAA BUTI
---A ME NA ANO A PAU.---
AGIU PAKE.
NO KA HANA ANA INA
HILA AULII MAIKAI
EKOLU-HAPAHA.
No ka hana ana i na Kamaa Kahiko me na ili farani me ka oki ana ina he loihi a pololo paha.
E HELE MAI OUKOU.
No na Kamaa a pau a'u e hana ai no oukou mai keia la aku, a ina e ikeia ka paa oie o ka hana ana iloko o na mahina elua, alaila e hoihoi mai na'u e hana hou. Ke ano kahuli ka Hila, a hemo paha na Ili a me ka humuhumu ana. alaila e hui pu ma ka uku i olelo mua ia. Alaila o ka mea nona ke kamaa e hele pu me a'u i ka Hotele e ai a maona, a na'u e uku me ke kika m@ me ka holo pu i kuu lio i hookahi hola. E ai me ka lulu lima ke aloha. O na kamaa i hala na mahina ekolu aole e kii ia mai alaila kua@ ma ke kudala no ka hala o ka manawa. he nui na @ Noho-Paniolo, Kaulakeehi, Ili Pale wawae, me ka uku haahaa loa. E hele mai.
No. 65, Alanui Nuuanu. AGIU PAKE.
$100. MAKANA!
EIA, EIA, EIA, EIA MAI
PULUPULU SI AILANA!
E uku no au i 6 keneta no ka Paona no loa Pulupulu Si Ailana me ka h@, ke laweia mai i @ Hale Kuai ma Honolulu. A ino ua @ mea ia @ e uku no au i
20 KENETA NO KA PAONA!
O keia @ kumukuai ka'u o uku aku ai o na pulupulu wale no i ohiia iloko o ka 1878. aole au e @ ana i na pulepulu i ohiia mai na ku@
[rest of column unreadable]
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
---O KA---
Mokuahi Hawaii
"KILAUEA."
Dekemaba 9 ... no Kona
Dekemaba 19 ... Kaapuni ia Kauai
Dekemaba 23 ... Kaapuni ia Hawaii
Dekemaba 30 ... " "
Kuike na uku @
SAMUEL G. WAILA.
Agena.
HOOKAA MAI! HOOKAA MAI!!
[section unreadable]
W. R. WRIGHT.
Koloa, Kauai, dek. 7 1872.
I NA MAKUA HAWAII.
[section unreadable]
HOOKAHI HANERI DALA MAKANA
[section unreadable]
H. CORNWELL, (K@)
Honolulu, Dek. 7, 1872.
E IKE mai
[section unreadable]
I. W. MAHUKA
Honolulu, Oahu, Dek. 7, 1872.
EIE auanei na mea a pau o kela a
[section unreadable]
GEO. W. LINCOHN.
Kipi, Kohala Akau, Nov 20, 1872.