Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 14, 5 April 1873 — Page 3

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Michelle (anela) South
This work is dedicated to:  To my kumu, Kaunaloa Mitchroney, of Ka Hala O

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

hoakaka iki aku ai ma ka pokole, i maopopo ai ia oukou: I ka hapaha hope o ka Moi Kauikeaouli, i ka 1847 a me 1848, ua hoolaha ae ke Kuhina o ko na aina e, Hon. R. C. Wylie, i ka nui o ka heluna o ka Lahui Hawaii, he 117 tausani a oi; a i ka noho Moi ana o Liholiho, i ka 1855, he kanahiku tausani a oi aku ke koena o ka lahui Hawaii; a i ka noho Moi ana o Kamehameha V., i ka 1873, he kanaono tausani a oi ae ke loena o ka Lahui Hawaii; a i ka la 27 o Dekemaha 1872, a i keia mau la o ka noho’lii ana o ka Moi hou a me ke aupuni hou, he kanaha kumamaiwa tausani iliulanula o ka Lahui Hawaii.

Auhea oukou e o’u hoa makaainana, e nana pu mai kakou, oi koliuliu aku nei ka halulu a me ka olapa ana mai i kahi mamao a ke kokoke mai nei i kinaina, a o ka hiki mai koe i ka pahu hopu.

“E i ke ia kakou hookanaka,

O kipa hewa ke aloha i ka ilio,

He ilio ia-he kanaua wau.”

Eia ke ano o ke aupuni i ke au o na Moi i hala koke aku nei, a ka lehulehu e ola nei i ikemaka ai, aole au e hai aku i ke ano o na Moi a oukou i ike ole ai, a i kuapapanui ole i ko oukou maka.

O ka Moi Kauikeaouli, ua manalo kona Nohoalii, a o kona aupuni, ua awaawa. O na Moi elua mahope ona, he awaawa ka Nohoalii, a ua manalo ke aupuni, a nolaila i paiolua, a ili ka hoopai maluna o ka Lahui, ua hiki no ia oukou ke noonoo a loaa ia oukou ke ano o keia, a o ke kumu weliweli o ka lili a me ka hoopai a ke Akua maluna o ka Luhui, aole ia e loaa.

Eia na kumu i manao nuna e ulu ai ka Lahui, a mahuahua me ke kawowo loa.

  1. I aupuni Hemolele me ka hilinai i ka Babala a me na Kanawai, a o ka paulele i ke Akua me ka hilinai nui i kona mana.
  2. O ka hoao maie paa me ka hilinai i na kanawai paa o ka mare hemolele ana.
  3. O ke kukulu ana i ke kahua o na Ekaleasia Karistiano a me ka lakou oihana hoano maikai.
  4. O ka malama ana i ka la Sabati me kona mau hoano.
  5. O ke ao palapala, a me ke ao ana i ka hoonanuao me na hana ike, a me ke akamai o ka Lahui holookou
  6. O ke ao ana i na oihana mikiala no kela hana keia hana kuloko a oihana kuwaho, e like me ke au ia Kamehameha I a e like me ke au hou o keia noho ana.
  7. O ke umi keiki, o ka lawe ana o ke kane i ka hai wahine, a pela hoi ka wahine i ka hui kane, a pela hoi ka hoomanakii, a pela aku, e pau ia.
  8. O ka haawi ana i ke Kumukanawai a me na kanawai no ka Lahui holookoa.
  9. O ke kukulu ana i na Hale Ahaolelo eha i kiekie hanohano ke aupuni, a i ulu ka Lehui.
  10.  O ka hoolilo ana i ka inoa o ke Akua e ku ana iloko o ka mana ma kahi hoano, i kapaia ka Moi, oia ka inoa o na 'lii, ai aupuni o kakou.
  11. O ka haawi ana i na aina holookoa mai Hawaii a Kauai no na kamaaina o ka aina, a me na manu o ka lewa.
  12. O ka haawi ana i na poo oihana nui o ke aupuni i na Aki-keehi-ale.
  13. O ka haawi ana i ka mana o ka make a me ke ola o ka Lahui na na manu o ka lewa.
  14. O ka haawi ana i ka malihini na lakou ka mana e imi i ka pono a me ka hewa, i ka ulu a me ke emi o ka Lahui.
  15. O ka haawi ana i na oihana kuloko a me na oihana kuwaho na na elepaio.
  16. O ka poni ana o ka Lahui i poe kahuna hemolele, a e lawelawe ana i na oihana laa hemolele a ke Akua ma ka oihana lauhia.
  17. O ke kokua ma ka manawalea no ke ola o na kahuna kuloko a me na kahuna i hoounaia i na aina e, a me na kokua manawalea e pili ana i ke aupuni o ke Akua, a e pili ana i na kokua aloha manawalea.

Aole i pan.

 

O ke Kuikahi Panal Like mawaenu o

KEIA AUPNI A ME AMERIKA,

ua pono anei ke hapai hou ia!

(Koena mai ka la 22 mai o Maraki.)

O keia hoemi nui ia ana o ko kakou loaa me ka hoopiha ole ia, he mea no ia e hoonui hou aku ai i ko kakou aie, a me ka hooulu mau ia o ke koala aie, a hiki i ka wa e kuai kudalaia ai o Hawaii, a i ole ia, e hooliloia aku paha i Panalaau no ke aupuni e akeia nei e hoohui ia aku ai kakou; a oia aku ka hopena o keia alakai ana a ka poe ake Hookuikahi Kalepa. He pono ia kakou ke ao ponoia e malama ia kakou iho mamua o ke kuuia ana mai o ka upena. E noonoo e na Lii, a me ka poe waiwai, a o kakou iho e ka lahui.

Aha. He mea keia e panai ia ai ke Awa maikai o Puuloa i ka aoao o Amerika Hui. Ma ka hookomo ana i Panai aina aku kekahi ma ka aoao aku o ke aupuni Hawaii, he mea ia e loihi ai ke ano o ka Panai Kalepa, hookomo waiwai aku, i mea ano okoa, a me he mea la, o ke awa aku ka pakui me na waiwai lewa e like ai na eha hane@i tausani, a na aoao elua e haawi aku ai, a e haawi mai ai.

O keia alakai ana e panai aku i keia awa, he hana holehole iwi keia a ka poe i malama pailaniia e keia aupuhi, ka Moi a me ka Lahui.

Iaa e ae io ana na aoao eiua i ka Panai ani ia Puuloa no Amerika Huiia, alaila, e lilo auanei ia i Puuhonua no na hewa ino a pau loa. Ke ae ia aku o Puuloa, e ae pu ia ana na apana aina a pau e pili ana ma kona mau aoao, he mau kaulahao ke akea mai kahakai aku, a oia wahi ua lilo ia i Lele no Amerika.

O kona mau hooponopono ana, o kona mau kanawai, oia no na kanawai o ka Ripubalika Nui.

O ko kakou mau pepehi kanaka aku auanei, o ko lakou la holo no ia a noho ana i o. O na aihue auanei ma keia aoao, he maha ia ma o; a ina e aihue ana na Luna Aupuni, na Kakauolelo a lakou, a e komo lakou la i o, a o ka pakele no ia; Ke aihue ae na Kakauolelo, o na Kalepa, a me ka Banako, a holo lakeu la i o, o ka pakele no ia; Mahuka aku auanei na paahana o ko kakou poe, a holo aku la, ua pakele ia. Olahani ae auanei na paahao i ka Luna Paahao, o ko lakou la holo no ia, a pakele. O ka poe aie auanei hoi o kakou, o ko lakou la hele no ia a komo ana i o, maha. O kela wahi, he wahi ia e maha ai na kolohe ino a pau; o na powa kuloko a kuwaho, ilaila auanei lakou la e malu ai. E lilo ananei ia awa i wahi e komo nui mai ai ka wai ona, a he kumu hoi ia e hooneleia ai ia mau mea i ke dute ia aku. O ko kakou poe inu ona a pau, e komo ana lakou iloko o laila e hana ai e like me kona makemake, a ko kakou kanawai e keakea ole ai.

O na kanaka auanei e noho ana malaila, e auhau ia no lakou e like me na auhau ana o Amerika Hiu, a he mea auunei ia e hoowahawaha mai ai i na auhau o kakou. O na kanaka auanei e noho ana i Ewa, a me na mea a pau e hele aku ana a noho ilaila, e ee nui lakou iluna o na moku kaua, moku kalepa, a moku o-kohola, a he nui aku i na aina e, a he mea ia e hoemi hikiwawe ia ni kakou.

He mea hoi keia e kanuia ai iloko o ka puuwai o na kanaka Hawaii e noho ana ilaila ke ano Ripubalika; a e hoawahawaha ai a e hoopoina ai paha i ka momoa alii ana. He mea hoi keia e manao nui ia ai ma ke awa o Puuloa wale no, a me he mea la, e kipa nui ana na moku o na ano a pau, a e uhai nui ana na kanaka ilaila, a e hoowahawahaia o Honolulu, a e lilo auanei o Ewa i kulanakauhale nui; a o na hana nui i kukuluia ma Honolulu nei, e lilo auanei ia mau mea, i mau mea ku olohelohe wale.

Nolaila, o ka panai ana aku i ke awa o Puuloa, ke ae mai o Amerika, he wahi maunu pakali wale no ia e ake aku ana e hookoia mai ka makemake o ka poe mahiko; a i hooko ole ia mai keia wahi maunu e keia aoao, alaila, o ke koi hou ia mai koe, e haawi aku no a pau loa, aole na na kela aoao mai, aka, na keia poe @aku no. Aole o ka hale ke hele aku i ke kanaka, aku, o ke kanaka ke hele aku ana i ka hale. "Ina aole e hele mai ka mauna i o Mahomeda la, alaila, o Mahomeda ke pii aku i ka mauna."

O keia Panai Aina, he keehina mua ana keia o ka Hoohui Aupuni. Ke makaikaiia nei ke awa, a ke ana ia nei ka hohonu o na wahi a pau, a ua kohokohoia na wahi a pau.

Ke nana aku nae, me he hana malihini la ma kila aoao mai; a o ka oiaio, aole, he hana i kuka ia e ko kakou poe Amerika e noho pu nei, a i palapala aku, a i palapala mai, a ua hooholo e ia no ka pono i ka wa i hala ae nei a he hooiaio ana keia.

Aia a maa iho kakou i keia ano noho'na, e ala mai auanei he alakai hou ana aku ia kakou ma ke ano e ae iloko o ka hoopilikiaia. Ua lono wale ia na ohumu ana. Aia a hooholoia keia kuikahi e na aupuni elua, a e noho aku me ko kakou hoowalea ia mahope o na pono i ike maa ia e kakou, mai a lakou mai, no na pono a lakou e manao nei; a ina makahiki kokoke e pau ai keia kuikahi, oia ka ka wa a lakou e lawe koke ai i na dala a pau o lakou mai ka aina aku nei, a o ka nele no ia o na mea a pau mai o a o i kahi hana ole e loaa ai ke dala; a ma keia hana, ua pilikia like na paahana kuloko a pau i kahi hana ole e loaa ai ke dala, a oia ka ka wa e koi ia mai ai ka lahui e ua pee la, e hoohui aupuni aku, me ka oleloia mai, aia a ae aku ko kakou aupuni i ka hoohui aku, alaila, hoihoi hou ia mai ke dala a me na waiwai pu, i mea e loaa ai ko kakou wahi pono, a oia ka ka wa e hiki wawe loa ai kakou e ae aku ai me ka hakalia ole, a o ko kakou eo no ia. (Aole i pau).

 

Ua makemakela.

 

Eia kekahi mea i makemake nui ia e ka poe hana ko-paa. He eke i ulanaia mai no ko-ana akaakai a lauhala paha, i wahi e hooia ai ke ko-paa eleele a hoouna aku i Auseteralia, a i ole i Amerika. I ka hebedoma i hala, ua laweia mai e kekahi moku kuna, he 15,000 na eke o keia ano, mai Nu Zilani mai, a ua makemake nui loa ia e na haole kalepa. O ka loihi o ka eke, he 33 iniha, a he 17 iniha ka laula. Ina e ulanaia ana maanei na ano eke e like me ia, no ke kumukuai makepono, i hookahi tausani ka nui, a e pau ana no i ke kuaiia i keia makahiki.

O na eke o keia ano kai makemakeia, aole o na mea i ulanaia me na koana paahalaha, aka, ma ke ano makalii iho, aole hoi e ka palahalaha loa aku mamua o ka hapaha iniha. Eia ia makou kekahi eke o keia ano, a ina o ka poe makemake e ulana eke, he pono e hele e e mai makaikai, anoai paha o hiki io no na ano eke e like me keia maanei ke hanaia. Aole nae e kuai na haole ke ino kau hana ana, aka, no na eke maikai, e haawi no lakou i umi dala ($10.00) no ka haneri, oia hoi, he 10 keneta no ka eke bookahi. Ina he oi aku ka paa, malia o hooi aku lakou i $12.00 no ke tausani. Mai hoomaka e nae kekahi i ka ulana ana, me ka ike mua ole i ka eke e waiho nei me makou, i mea e hoikeine aku ai, hanaia ai a like me ia.

 

NO KA MEA, ua lilo mai la'u ma ka hoolimalima ana mai a Keawe (k) mai ka aina o Kumuulu a me Kaluapulu e waiho ia ma Waiua, Ewa, Oahu. Nolu@la, ke papa ia aku nei na mea holoholona a pau, mai hookuu wale i ko lakou mau holoholo na maluna ola mau aina, ke papa pu ia aku nei no hei na kanaka o na ano a pau, mai ae hewa maluna oia mau aina, o uku lakou hookahi dala $1.00 i kuu luna ia Lui (k.)

NAKIHEI (k.)

Waiau, Ewa, O. Apr. 5, 1873. 522-2t1s*

 

PALENA AINA.

 

MA ka waihoia ana mai o ka Palapala noi, e hooponoponoia na palena o Kalokohonu, Ilialiua ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, a me Kamooiki, Iliaina ma Waikikikai. Mokupuna Oahu. Nolaila, ua makemakeia na Ona, na Hooilina, na Lunahooponopono Waiwai Hooilina, o ka poe nona na aina i haiia maialo nei, e pili ana ma na aoao u puni - Kanohoiwi, Lepuna, Heeia, Luahine, Moomuku, Naeole a me Pahupahupuaa, e akoukoa ae lakou ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu, ma ka Paokoiu, ia 16 o Aperila, A. D. 1873, ma ka hora 12 awakea, me ka makaukau pu i na hoike.

W. P. KAMAKAU,

Komiaina Palena Aina.

Honolulu, Aperila 3, 1873. 59-2 2t

 

Hoolaha a ka Luna Hooko Kauoha.

 

Ke Kauohaia aku nei ka poe a pau a PETER J. MELISH o Honolulu i make i aie aku ai, e hoike mai i ka mea nona ka inoa malalo iho iloko o na malama eono mai keia la aku, a o ka poe a pau i aie mai iaia, e hookaa koke mai ia JNO. D. ROBINSON.

Luna Hooko Kauoha o P.J. Melish.

Honolulu, Apr. 2 1873.

 

PALENA AINA

 

MA ka weihoia ana mai o ka Palapala noi, e hooponopoia na palena o Kaliu a me Kapahaha, he mau iliaina ma Kona, Honolulu, Oahu, a me Waieli, Iliaina ma Ewa, Oahu. Noialia, ua makemakeia na Ona, na Hooilina, na Lanahoopo, nopo ao Waiwai Hooilina o ka poe nona na aina e pili pu ana.

KALIU, Apana 1 - Keoni Aea William, Mr Eolater, Lupea no John Robinson.

Apana 2 - W.L. Lee, Kuukuu, Unauua, no S.P. Kalama.

Apana 3 - W.L. Lee.

Apana 4 - W. L. Lee a me ka Mea Kiekle.

ILI AINA O KAPAHAHA - Moi & Aupuni, Kaiuau, Mikapaia, Hopekini Atoni Perry, John Robinson.

KAAIPEELUA, Apana 2 - Kapaalua.

Iliaina o Waikii, ma Ewa - R. Gilliland Opunui, Kaalone, e akoakoa ae lakou ma ka wale hookoiokiolo, ma Honolulu, ui a ka Poaono la 19 o Aperlia A D 1853, ma ka hora 12 awakea, me ka makaukau pu i na hoike. W.P. KAMAKAU,

Komisina Palena Aine.

Honolulu, Aperila 3, 1873. 592 2t

 

KUAI A KA ILAMUKU

 

MA KA OIAIO o ka Palapala Hooko i hoakakaia e ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Kanawai a me ke Kaulike o ko Hawaii Pae Aina, ma ka olelo hooholo e kue ana ia W.H. Callew, ka mea pale ma ka hooko, ma ka hookoia ana o ka Mr. S. Handchett anao, ka mea hoopii no na $235.16. Ua haawlia @nai ia'u ka mana e kuai aku i ka mea koho kiekie loa, ma ka Poaono, ia - o Aperila, M. H. 1873, ma ka hora 12 awakea, maluna o ua pa aina nei na pono a pau, kuieana a me ka pomaikai o ua mea pale nei, maloko o keia apana aina i ike ia, a i kapaia hoi, "MALUMALU," e waiho la ma Lihue, Mokupupuni o Kauai, a he 30 eka ka nui a oi aku a emi mai paha a me na mea a pau maluna iho, ke ole nae e hoolawa mua ia mai ma ka hoopai o ka olelo hooholo, ka ukupanee, na koin, o ka hoopiila ana a me ku'u mau hio a me na Komiaina.

W.C. PARKE,

Honolulu, Mar 21, 1873 Iiamuku.

N.B. - Me ke ano he wahi noho kuaaina, o keia aiua maluna ne ka oi o ka maikai o na Mokupuni. He nani kona kii, a he hahawai maikai ke kahe ana mawaena o ka aoao haahaa o ka aina, a ua kanuia me na kumu laau hua - e pili pu mai ana me ua aina nei, he ekolu eka aina kala a oi aku a emi mai paha, ua pau i ka mahina. 592 3@

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI,

APANA EHA O KO HAWAII PAE AINA.

Ma ka Hooponopono Waiwai, ma ka waiwai o KALAIKI. (Oleio e hoike ai i ke kumu o ka nonoi aua mai o ka Lunahooponopono Waiwai no ke kauoha e kuai aku i ka waiwai pua.

MAKA heluhelu a me ka waiho ana mai o ka pa'apaia a G.B. Roweia, ka Luna Hooponopono Waiwai o Kalaiki i make aku nei, e noi ana, no ke kauoha ana e kuai aku i kekahi waiwai paa o ka mea i make a me ka hoakaka ana i na kumu e kualia ai ua waiwai nei.

Ma keia, na kauohaia, o ka pilikoko o ka mea i make, a o na mea a pau ke pili i ua waiwai nei, e hele mai iakou imua o keia Aha, ma ka Poaono, ia 12 o Aperila, M.H. 1873, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, Kauai, malaila e hoike mai aii na kumu e ae ole ia ai kekahi olelo kauoha no ke kuai ana i ua wahi ia. A ua kanohaia no hei, e hoolahaia kekahi kope o keia olelo kanoha no ka pule hookahi, mamua ae o ua ia nei, no ka hoolohe ana maloko o ka Hawaiian Gazette a me ke Kuakoa, he mau nupepa I I hoopukaia nia Honolulu.

Kakauia ma Wahiawa, Kauai, o ko H.P.A., Mar 12, 1873,

DUNCAN McBRYDE

592 1t Lenakanawai Kaapuni.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI

EHA O KO HAWAII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

Ma ka waiwai o Hiram Fredinburg i make aku nei.

Olelo kouoha e hoike ai i ke kumu o ka nonoi ana mai a na Luna. Hooponopono Waiwai no ke kauoha e kuaila na waiwai paa.

MA KA heiuheiu a me ka waiho ana mai o na Palapaia Noi a Paul Isenberg a me W. H. Wright, na Luna Hooponopono o ka waiwai o Hiram Fredinburg I make, e nonei ana no ka oleio kauoha no ke kuai aku i kekahi waiwai o ka mea i make a e hoakaka ana i na kumu e kuaiia ai ua waiwai ia.

Ma keia, ua kauohaia o na pilikoko o ka mea i make, a o na mea a pau ke pili i ua waiwai nei, e hele mai lakou i mua o keia Aha ma ka Poaono la 12 o Aperila, 1874, hora 10 kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo ma Wahiawa, Kauai, maiaiia e hoike mai ai i ke kumu e ae ole ia ai ka olelo kauoha no ke kuai ai u i ua waiwai ia.

A ua kauohaia no hoi, e hooilahaia kekahi kope o keia olelo kauoha, no ka pule hookahi mamua ae o ua ia nei no ka hoolohe ana maloko o ka "Hawaiian Gazatte" me ke "Kuokoa," he mau nupepa i hoopukaia ma Hokolulu.

DUNCAN McBRYDE

Luna Kanawai Kaapuni.

Wahiawa, Kauai, Mar. 1873. 592 1t

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE

-O KO-

HAWAII PAE AINA MA KE KEENA.

 

Ma ka Waiwai o Polani no Honolulu, i make.

Ma ke Keena, imua o ka Hon. A.S. Hartwell.

MA KA heiuheiu a me ka waiho ana mai e ka Paiapaia Noi a me ka Papa Hoike Waiwai e Alapai a me Kahinu, na Luna Hooponopono o ka waiwai o Polani i make, ma Honolulu, Oahu, e noi ana e aponoia na hooliloia ae a ia $76.00 mailoko mai o na $84.25 i loau ia laua, e nanaia a hoaponoia, a e kauohola e mahele i ka waiwai e paa nei iloko o ko laua mau lima i ka poe i kuleana, a e hookuu ae ia laua mai ka noho ana ma ia ano.

Noiaila, ua kauohaia o ka Poaha, ia 8 o Mei M.H. 1873 e hiki mai ana, ma ka hora 10 kak i mua o ka Lunakanawai i hoikeia, ma kona K@ena maloko o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa e hoolohe ai i ua noi ia a e ka papa hoike waiwai i oleloia i a o na kanaka a pau i pili hele mai a e hoike ina paha he kumu io e me ole ia ai ua noi la, a na iakou e hoike mai owai la ka mea kuleana ia waiwai.A o keia kauoha e hoolaha ia ma na olelo Berliania a me Hawaii, e paila maloko o na nupepa "KE AU OKOA" a me ke "Kuokoa" i hulia, he mau nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, no ka manawa he ekolu hebedoma mamua ae o ka wa i oleloia no ka hoolehe.

Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina, i keia ia 2 o Apr.A.D. 1873. ALFRED S. HARTWELL,

Lunakauawai o ka Aha Kiekie

Ikea - e JNO. E. BARNARD,

Kukauoleio Kokua Aha Kiekie. 3ta 592

 

$100. Makana.

EIA, EIA EIA, EIA MAI!

 

PULUPULU SI AILANA!

E uku no au i 6 Keneta no ka Paona no ka Pulupulu Si Ailana me ka hua, ke laweia mai i ko'u Hale Kuai ma Honolulu. A ina ua wae mua ia na anoano, e uku no au i

20 KENETA NO KA PAONA!

Ma keia mau kumukuai ka'u e uku aku ai o na pulupulu wale no i ohiia iloko o ka 1873. Aole au e kuai ana i na pulupulu i ohiia mai na kumu mai ina ua kanuia mamua o Ianuari 1, 1871, no ka mea, aohe maikai o ia pulupulu, a aohe kupono iki no ka hoouna ana i Europa.

O ka mea e lawe mai ana iloko o ka makahiki 1873, 1 10,000 paona a kea paha, e haawi au i ka

MAKANA GULA $100.00!

7181m IIEERE. M. WINI.

 

NA OLELO HOOLAHA.

 

UA KUAI a hoolilo aku au i kuu kuieana aina, oia o Komokuhapapa a me Maau ma Waianae, Oahu, ma ka ia 30 o Maraki 1873, ia Mrs. Mahoe, nona ua aina ia a mau loa aku. Ua Hoolaioia keia kuai ana ma ka hale kakau kope o keia aupuni. Kanehailua.

Waianae, Oahu, Apr 5, 1873. 592 2t*

 

UA kapu ioa na upena lawaia ma ke kai o Halawa, Ewa, a koe nae na upena i ae ia e ka mea nona ka inoa malalo nei. Ina o ka mea kue i keia, e hoopiiia e like me ke kanawai.

      Halawa, Ewa, Mar 25, 1873 591 4t*

 

OWAU o KOHAI, ke hooiaha aku nei au ma ke akea, ua hookohuia mai au e ka Papa Oia, i Kahuna Lapaau no ka Apana o Koolaupoko, Mokupuni Oahu, a me ka apono ana mai o ke Kuhina Kalaiaina; a ke papa pu aku nei, au i ka poe aole i loaa ko lakou palapala lapeau, sole e lawelawe i ka oihana iapaau ma ia Apana. Ina e kue kekahi i keia e hoopii no au ma ke Kaniwai. KEKOHAI.

      Honolulu, Maraki 26, 1873. 591 4t*

 

E IKE auanei na mea a pau ke naua mai, owau o ka mea nona ka inon malalo, ke hookapu loa aku nei au i kuu mau aina kuai e waiho ia ma Keokea, Kona Hema, Hawaii, i kuai ia e a'u me Nahaku, ka wahine a Makaike i make mamua, oia hoi na kuleana Heiu 6,254 a me ke kuleana Helu 9,464, aole e hele wale na ano kanaka a me na holoholona o keia a me keia ano, maluna o keia mau aina i oleloia maluna. A o na mea, a o kekahi mea paha e kue ana i keia, a loaa i kuu mau Luna, ia Komo a me Ako pake, alaila, e uku no e like me ke Kanawai. DIMERA.

      Honolulu, Mar 25, 1873. 591 2t*

 

E IKE auanei na kanaka a puu, owau o ka mea nona ka inoa maiaio nei, ke hookapu loa aku nei au i kuu mau aina, ola hoi o Keahua, Kaua'u a me Piihoni, e waiho la ma ka Apana o Makawao, Maui, aoie e hooheie waie i ma holohalona maluna o ua mau aina ia i oleoia maluna. Ina o ka mea hoo@uli i keia, a loaa aku na holoholona ia'u a i kuu hope paha ia Uilama Koa, aiaila, e uku no ka mea holoholona, i $1.00 no ke poo hookahi. E lilo keia i olelo paa mai keia ia aku. W. KEKAHA.

      Waiehu, Maui, Mar 19, 1873. 591 2t

 

KE papaia aku nei na mea waiwai a pau o keia a me keia ano, mai lioaie mai oukou i kuu wahine mare, ia

Mrs. LUCE MALUAE,

no ka mea, ua haaleie kumu ole mai oia ia'u a me ko maua wahi moe, a ua kapakahi aku la keia. "Keokoi ka moku," me he waa pea ia i ka la makani; a ina oukou e kookuii a puni paha i kana mali leo mai, maluna no oua ko oukeu poho, aole loa au e hookaa ana ia aie a mau aie paha.

ELIA KAIHERINO.

      Waipouli, Kauai, Mar 19, 1873 591 4t

 

OLELO HOOLAHA!

 

KE Kauolia aku nei au i ka poe nona na Lio e hele ana ma na aina i hoakakaia malalo ihe nei, e hookaa mai i ka uku o ka hele ana i ke kuia, no ka makahiki i haia, oia o 1872 - EKOLU DALA no ka Lio hookuhi. Eia na aina:

WAIAWA, ma ka Apana o Ewa,

WAIPIO,        "           "           "

WAIKAKALAUA    "           "

Ka aina o D. Hinau,    "           "

POUHALA,   "           "           "

WAIKELE,    "           "           "

HOAEAE,      "           "           "

HONOULIULI,         "           "

Mai ka Pili o Kahe, a mai laila ae a hiu me Puuloa, a mai lalia a hiki a hui iho me ke kuia o Poupouweia,

WAIANAE UKA, APANA O EWA,

(Eia nae na wahi i koe o Honouliuli - Ka pa aina o Honouliuli - Ka aina ma Poupouweia - Oneula mawaena o Puuloa a me Kualakai-O Mokumeha a me ka Pa Uhi). Eia kekahi:

      O ka poe mea Lio e manao ana e heie e hookuu aku i na aina i haiia mamua iho, no keia makahiki 1873, e hoike mai lakou i ka nui o ko lakou mau lio a me ka hao kuni, a e hooponopono i ka uku makahiki o ka heie ana i ke kuia. Peia no hoi lakou e hoike mai ai no keia makahiki 1873, no na lio ma na aina i hoakakaia malalo, oia hoi

      KAHAUIKI a me KALUAOPALENA, Apana o Honolulu, MOANALUA, Apana o Honolulu - HALAWA, Apana o Ewa. LUALUALEI, Apana o Waianae. E hooponopono a e hookaa mua i ka uku makahiki no ka heie ana o na holoholona ma keia mau aina. J.I. DOWSETT (KIMO PELEKANE.

      Honolulu. Mai. 20 1873. 591 4t

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE

-O KO-

HAWAII PAE AINA MA KE KEENA.

 

Ma ka waiwai o Martin Beck i make.

      He noi a ka Luna Hooko Kauoha, e kuai i ka Waiwai Paa.

MA KA HELUHELU a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a C.W. Clark, ka Luna Hooko Kauoha, o ka waiwai o Martin Beck, i make e nei ana e ae ia aku e kuai i kekahi apana aina e ka waiwai, e waiho ia ma Kamananui, i Waialua, o Oahu, me ka hoike ana mai i kekahi mau kumu kupono e kuaiia ai: Nolaila, ke kauuhaia aku nei na mea pilikana a pau e kokoke ana ma ia wahi a me na kanaka a pau i kuleana iloko o ia waiwai, e hoike mai ia lakou imua o keia Aha Hookolokolo, ma ka Poalima, oia ka la 11 o Aperila, A.D. 1873, ma ka hora 11 kakahiaka, ma ke Keena maloko o keia Hale Hookolokolo, maiaila e hoike mai ai, ina paba he kumu e hikikumu e hiki ole ai ke ae ia aku keia noi. Ke kauohaia aku nei no hoi, e hoolahaia keia noi na na hebedoma ekolu, maloko o na nupepa, ka "Hawaiian Gazett" a me ke "Kuokoa," he mau nupepa i paiia ma Honolulu nei. H.A. WIDEMANN,

Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea: Walter R Seal, Kakauoleio.

      Honolulu, Mar. 24 1873 691 3t

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE,

-O KO-

HAWAII PAE AINA

 

Ma ka waiwai o Nakuapa (w) o Honolulu i make kauoha ole.

Ma ke Keena, imua o ka Hon. E.H. Allen, ka Lunakanawai Kiekie o ka Aha Hookolokolo Kiekie.

MA KA HELUHELU a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka Papa Hoike Waiwai a A.F. Judd, ka Luna Hooponopono Waiwai o ka Waiwai o Nakuapa (w), o Honolulu, i make kauoha ole, e noi ana e aponoia na hoolilo ana o $2,239.71 mailoko mai o $4011.25 i loaa iaia, e nana ponoia, a e kauohaia e mahele i ka Waiwai e waiho nei ma kona lima, i ka poe i kuleana, a e hookuu iaia a me kona mau Hope, mai ka noho ana ma ia ano.

      UA KAUOHAIA, o ka Poaono, la 26 o Aperila, A.D. 1873, ma ka hora 10 kakahiaka,imua o keia Lunakanawai ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia ka wa a me kahi e hoolohe ai i ua noi la a me ka Papa Hoike Waiwai i oleloia, a o na kanaka a pau i pili, e hele mai a e hoike, ina paha he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi ia. A o keia kauoha, e hoolahaia ma na olelo Beritania me ka Hawaii, e paiia maloko o na nupepa "Hawaiian Gazette" a me ke "Kuokoa," he mau nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu mau hehedoma mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe. Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pue Aina, i keia la 24 o Maraki A.D. 1878. E.H. ALLEN.

Lunakanawai Kiekie o ka Aha Kiekie.

Ikea: Jno. E. Barnard,

      Kakauolelo Kokua Aha Kiekie. 591 3t

 

AKIU PAKE.

 

HANA I NA KAMAA

HILA AULII MAIKAI

 

ALOHA OUKOU e na kanaka Hawaii a pau a me na wahine maka onaona o Honolulu nei, na Iwa kiani o Paliuli, Owau o ko oukou hoa aloha ka mea nona ka inoa malalo nei, he kumeka kamaa, e noho ana ma ke Alanui Nuuanu, ma ka hale nona ka Helu 65, malalo o ka Hale Pai Kii Hoolele-aka,

      Na Kamaa huii maikai loa i hanaia me ka ili Farani maikai loa, no ka uku haahaa me ka oluolu,

      Na Kamaa wahine maikai loa o keia a me keia ano, no na ili Farani maikai loa no ka uku oluolu.

No ka hana ana i na hila o ke kamaa me ka paa loa a maikai kupoao i ka makemake me ka uku oluolu loa - A no ke poho ana i na kamaa nahaehae me ka maikai loa no ka uku oluolu loa.

      Na ili noho lio o keia a me keia ano-he niu wale na ili maikai loa. Eia kekahi, o na kamaa a apu a'u e hana ai, a ina ua ikeia ua kapakahi a nohae a kahuli a puka paha iloko o ka makahiki hookahi, e hoihoi mai, a na'u no e hana me ka uku ole. A o na kamaki waihoia ma kuu lima a hala na mahina 8, o kuai ku@ala aku no au no ke loihi loa. Nolaila, e hele nui mai oukou ma kuu hale hana kamaa e ike make i na mea hana a pau, i pau ke kuhihewa, a e hana no au e like me ko oukou makemake, ka aulii huiaii o na kuihao malalo o na hila, e uheuhene ana i ka papa o Maukele, e aloha ana i kona hoa, ka uwe a ke kamaa ke hanaia. 590 6m*

 

 

CHARLES SMITH!

(KALE KAMIKA,)

MEA PENA HALE, Moku, papa Inoa a kaa lio, Kau Pepa hale, a hana puka aniani. Ua konoia na mea a pau e hele mua ae i ona ia.

Hale Hana Alanui Kaahomanu. 583 3m

 

L. MAKALE.

He Loio, a he kokua no na hihia o kanaka, (koe na hihia hewa.) Aia kona keena ma ka Hale Hookolokolo. 6ma

 

Hoolaha Lunahoopomopono WaiWai.

 

NO ke kohola ana mai o pa mea nona na inoa mahalo, i mau Luna Hooponopono Waiwai no APO (he kanaka no Kina) i make ma Hilo, mokupuni o Hawaii. Noiaiia, ke halia aku nei ka lohe i na mea a pau i aie iaia, e hookua koke mai; a i ka poe hoi ana i aie aku ai, e hoike koke mai.

Na Luna H. Waiwai, KAHUE (w), L. SEVERANCE.

Hilo, Feb 4, 1873. 585 3m

 

Kike auanei na mea a pau ke mama mai, o makou o ka poe Hui Hoolimalimalima i ke Ahupuna o

KULAIMANO,

e waiho la ma ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii, Ke hookapu loa aku nei makou i na ano holoholona a pau, aole e hele wale maluna o ua aina la, a o ka mea holoholona e hookuli i keia papa ana, e uku no i hookahi dala no ke poo hookahi, ke loaa aku i ka makou Luna, la Hanale Wahamu. - Na ka HIU.

Kuiaimano, Hilo, Hawaii, Mar 3, 1873. 589 4t*

 

E IKE auanei na mea a pau ke nana mai, o makou o ka poe nona ua inoa malalo nei, ke hookapu loa aku nei makou i ko makou Aina Hiu, e waiho ana ma Kawainui, Hilo, Hawaii, aole e heie wale na holoholona Lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa a me na ano holoholona e ae a pau. Ina e loaa ia makou a i ka makou luna paha, kekahi o na holoholona i oleloia maluna, e uku no ka mea holoholuna, i $1.00 no ke poo hookahi. E lilo keia i Kanawai mai keia ia aku.

Na H Wahamu, Piliwale, Punohi a me Kaha u.

Kawainui, Hilo, March 3, 1873. 589 4t*

 

Ai hanai i ka Moa! Mai keia wa aku, e kuai makepono loa aku no au i ka ai e hanai ai i ka moa, i ka poe e makemake ana, a e loaa no ma Ulakoheo, Honolulu, CHULAN & Co.

Honolulu, Mar 25, 1873 (591 1y) (Kiulana ma.)

 

NO KA HOOLIMALIMA AINA!

 

E HOOLIMALIMAIA aku ana ka Aina Lei Alii, oia ke Ahupuna o OLAA, e waiho la ma ka Apana o Hilo, Hawaii. He aina maikai keia no ka hanai holoholona, a o ka Pulu kona waiwai nui. No na mea a pau e pili ana, e ninau ia JNO. O. DOMINIS,

Agena a Komialua o ua Aloa alei AIII.

Honolulu, Mar 28, 1873. 591 4t

 

KA HALE PAI KII HOOLELE AKA

-O-

AGIU a me AKIONA!

 

UA wehe ae nei maua i Hale Pai Kii no na mea a pau ma ke

ALANUI NUUANU, HELU 65.

E paiia na kii maikai o na ano a pau, o like me ko oukou makemake. E hanaia ana a nani kupono e like no ka uku oluoloo E hele mai. O na lole komo i ka wa e pai ai, eia no ia mauo kapono no na wahine a me na kane - na kuka paia a lolua aa Kaleponi, kaula-wati, komolima a ma na mea hoonani a pau peia no ko na wahine mau lako, oia na peahi a me na pua hoo nani. E paiia na kii pepa a me na kii aniaui e like me ko ou kou makemake, keokeo, eieele, ulauia a ahiahia paha.

I ka wa e pai ai i ke kii, e hookaa mua ia ka hapalua o ka uku, a pau ke kii i ka hanaia, alaila, hookaa pau loa, a lawe no hoi ke kii. Me ka mahalo. 577 dm

 

WILLIAM RYAN

(MEA KUAI LAKO AI.)

 

MAUKA iho o ka Uapo ma Peleuia, Alaoui Nuuanu, aole i ka hale o ka poe Olela E, e ku pu la, aka, makai iho. Malaika oukou e kaui ai me ka makepono.

590 3m

 

OLELO HOOLAHA AKEA!

 

KIKE auanei na kanaka a pau loa, ma Maole, Pake, kanaka Hawaii. Owau o

 

AHI (PAKE,)

e noho ana ma ke Alanui Numanu, Ilelu 65, malalo o ka Hale Pai Kia. Kihana ana au u e ka uku makepono loa, oluola a haahaa na kumukuai - K@i loa

Na Pahu-Kupapau na anu.

Na Pahu-lule koa maikai loa.

      Na Moe laau naui loa.

                  Na hana mamalu.

                              Na mea haua moe,

                                          Na Paho maliaha o keia ano.

keia ano, no ke kumukuai makepono loa. e heia mai oukou e kamailio pa me a'u i ike make. AIII (Pake.)

      Maraki 19, 1873. 590 6m

 

E IKE AUANEI na kamaka a pau, Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au i ka poe waiwai na Haole a me na Puke, a me na kanaka waiwai a pau o keia a me keia ano, Mai haaie mai oukou i ku'u ka ne mare ia

J. P. KAAUAMO

No ka mea hoi; ua haalele kumu ole mai keia ia'u, a me ko maua wahi moe, a ua heie aku ia oia me kahi noho kapakahi, Nolaila ko'u hopohopo, o heie wale aku keia a hoaie waie aku i ko'u waiwai e waiho ia ma Hamakua, Hawaii, oia hoi na hipi,a he mau eka aina no kekahi,a me na lio. Aole au e me aku i ka lilo ana o keia mau mea. Mamuli o ae manao o kuu kane mare, ke ole au e ae, a kakau aku i ko'u inoa ma ka Paiapaia Kuai aku, a hoolilo hoi. Ina oukou e hoolohe ole i keia, maluna no ona ko oukou poho, aole au e ae e lilo aku kekahi hapa o na waiwai i hoike mua ia aenei. A no ka oialo o keia, ke kakau nei au i ko'u inoa ma keia Paiapaia Hoolaha.

TIKGA KAIPUKAE.

Hamakua, Hawaii, Feb 28, 1873. 522-4ta*

 

J. NOTT & CO.

 

MA MEA HANA

TINI, KELEAWE,

-A-

HAO PAPAA,

Helu 9 Alanui Kaahumanu!

 

Ua hiki ia laua ke hana i na ano a pau e pili

ana i keia laina, e lihe me ka

Hoomoe ana i na Piula Wai,

HAO A PIULA PAHA.

HAWAII PIULA NO NA HALE LAAU

EIA HOI KEKAHI

Eai ma ko laua wahi i na wa a pau.

-NA-

LAKO PIULA

O KELA ANO KEIA ANO.

 

KAPUAHI HAO,

O NA ANO A PAU

A ME NA KUMUKUAI A PAU,

Papaa Kepau, Piula Wai,

Paipu Hao, Papaa Ziniki,

Pauma Wai, Ki Wai,

NA KAPU AME NA PAKEKE HAO!

apa Holoi, Na Ipu hao,

Iliwai Laho Lio, Pa Palai,

Kui kakia moeoa,

Na Papaa Hao Kaupaku Hale 26x84, Na Palaki hamo puna me Holoi hale,

Na Ipukukui heie po,

A me na mea e ae he nui waie ke helu aku 1 yr.

 

'OHI KA IO O KA LAAU!'

HEAHA LA IA.

-I KA-

Pa Kuai Papa

-o-

SAMUELA G. WAILA MA!

HE PAHEE I KALIAE PAHA!

 

AIA NO MA KA

PA KUAI PAPA KAHIKO

-O-

KIMO PELEKANE MA

-IHO NEI-

E KUAI MAKEPONO LOA

IA ANA

-ME KE-

KUMUKUAI HAAHAA LOA!

-NA-

PUU PAPA NUI, NA LAAU,

-A ME NA-

LAKO KUKULU HALE

A PAU MALAILA.

OIA HAI NA

LAAU NOUAIKI O NA ANO A PAU,

PA PAPA MANOANO NOUAIKI,

NA PAPA NOUAIKI,

NA AAHO PAINA ULAULA.

NA PAPA HOLE PAINA ULAULA.

NA PINE PA,

NA AAHO PA a me

NA POU PAINA ULAULA.

NA PILI LAAU CIDA.

NA PILI LAAU PAINA ULAULA.

 

Na Puka 2-0x6-0 a hiki i ka 3-0x7-6. Na Puka komo laau aniani. 2-6x6-6 a hiki i ka 5-0x9-0.

Na Laau Puka Aniani, 7x9 a hiki i ka 12x18

 

NA PANI OLEPELEPE,

I PENAIA A PENA OLE IA.

NA ANIANI PUKA ANIANI

NA PAINA ULAULA MOLINA

I INIHA A HIKI I KA 5 INIHA.

NA ANO PEPA HALE MAIKAI LOA,

A ME NA LIHILIHI,

AILA HOOWALI PENA MAIKAI LOA

AILA HOOMALOO PENA, VANIKI

NA PENA KEOKEO.

KA LEAD & ZINC.

PENA ELEELE O

NA ANO PENA E AE

OKELA ANO KEIA ANO.

NA LAKA PUKA

NA LAKA POEPOE

NA AMI LOLOA

NA AMI POKOPOKO.

NA LAKA UWAI,

NO KUI-NAO,

NA AMI LELE,

NA PUKA ANIANI, @@@.

NA KUIHAO,

KUI WAI,

A KUI KUI.

 

3d a hiki i ke 60d @@@, @@@, @@@.

O keia mau mea a pau, e kuai makepono ia ana ma ke Dala kaike.

O keia mau mea a pau, a o kahi paha o keia, e hiki no ke hoounaia ma kekahi o na awe, o keia Aupuni.

He mau Agena no hoi makou no ka mokumahu, "KILAUEA,"

Kapena McGregor.

593 m Waila MA.