Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 52, 26 December 1874 — Ka Dekeloga, oia hoi na kanawai he umi o na Kumu Kula Sabati. [ARTICLE]

Ka Dekeloga, oia hoi na kanawai he umi o na Kumu Kula Sabati.

I. Ka pule, Oia paha ke kanawai mua, a me ke kanawai nui, noka moa, .iohe mea e ae e holo pono ai ka hana a ke Kumukula Sabati.

Pule noaa iho ma kahi malu i loaa ka makaukau, ke akamai &.c, e like me ke kauoha ma lakoho 1:5. I oa i nele kekalii i He akamai, e noi aku oia i ke Akua, &c. Pule i haawiia mai ka uhaoo naoa o hoomaopopo mai i ke aoo o na pauku Baibaia ma ka Haawina, a nana hoi e kokua mai i kaoa ao ana, i komo ia iloko o ka uaau o na haumana, a lilo i mea o huli mai ai lakou raa ka pono. £ mau keia pule ake kumu nona iho i kela la, i keia la, mai ka la mua a i ka la hope o ka hebedoma.

Pule ke kumu no na haumaoa ma.ka hai pakahi aoa i ka inoa i ka Haku, pulo ikaika, pule me ka waimaka, pule mau ma kahi malu, ina ke kula Sabati, imua o na haumana, me na haumana, raa ko lakoo mau hale, ama kahi malu hoi, i ooho pono lakou, i huli mai, i hoohanau hou ia mai, a lilo i mau haumana na leau, i loaa hoi ke ola mau ma ka laoi.

11. Ka manaoio. He mea nui loahoi keia, o ka manaoio, ka manao he oiaio no na mea ake kumu eao aku ina haumana. Aole loa he wahi kanalua iki iloko o ka naau oke kumu. Ua maopopo loa, e like me ka malamalama oka la ma ke awakea. Ua maopopo ma kona nmnao, he oiaio loa ka ke Akua oielo, ka Baibaia ; heoiaio loa ua hewa na haumana, e kau mai ana ka make, a e hele aku ana lakou ika make mau loa, ke huli ole, ke mihi ole, ke hoohanau hou ole ia mai. He oiaio no, ua make lesu i kalahala no lakon, a hiki no ia ia ke hoola mai, ke paulele lakou iaia. He oiaio no, he mana ko ka pule, he mana ko ka Baibala e huli ai, e mihi ai, e ola ai ka poe manaoio. Ue oiaio loa, he aloha ko leau i na keiki, a makemake nui oia e oia lakou Aole oia e kipaku i kekahi ke hele aku oia i o na la me ka haahaa, me ka hilinai ia ia. He mea nui keia manao oiaio. Ina nele ke kumu i keia mana nui, hanaikaika anei oia ? a lilo anei kana bana i mea e ola'i na hanmaoa ? E Itke me koa manaoio, pela e hanaia'i ia oe, wahi a lesu.

111. Ke aloha. He kaoawai nai ia. Pono i ke kuma ke aloha i kana mau haumano, e like me ka makua i aloha ai i kana mau keiki. E hoike ke kumu i kona aloha i na haumana ma ka pane oluolu ana ; aloha aku no ke halawai pu ma ke ala, ma ka hale, ma ke kula Sabati, ma ka hele e imi, e lauoa, e pale pu, e ao aku, e kokaa ko mai,

a pololi, a ilihune ; kokua ma ka hoolako ana i ka Baibala, i na himeni, i na haawina kula Sabati, ma ka pule mau, a hana mau ina mea e pono ai, e ola ai na haumana. I na aloha ole ke kumu, ina hoowahawaha oia i na haumana, a kokuaole, a nuku aku, a huhu wale, a paupau aho no ka naaupo, no ka loaa ole, a no ka lalau wale, a no ka nuku paha, huli mai anei lakou a loaa ke ola ? E aloha a mau aku no ka pono. IV. Ka hoomaopopo ana i ka mea nui iloko o ka Haawina knla Sabati. Heaha ka manao nui ? E lawe ia a hooku imua o ke alo o na haamana. E paipai ana paha keia Haawina e lilo na haumana i poe mihi, i poe haahaa, i poe aloha i kekahi, i kekahi; i poo imi i ke aupuni o ka lani ; i poe koa no lesu. I ua hele kekahi i ka mahiai, i ka lawaia, i ka hana kamana, i ka hana loio, ua akaka paha ia ia ka mea nui ana i manao ai e hana, a hooikaika oia i ko ia hana. Ke hele nei oe, eke kumu, e ao i kau papa ma ke kula Sabati, e ao aku ia e aha? e huli ma ka pono ? e noho ma ka hewa ? E hoomaopopo ike kumu. Mai ao wale aku no—makehewa. Pono ke oi'ku ka maikai o kau papa no kau ao ana'ku i keia la, mamua o ka maikai i loaa ma kel-a Sabati mamua aku. V. Ka imi ana i hoolohe pono na haumana, i aloha hoi lakou i ke kumu. He kanawai nui keia. Makehewa paha ke ao ana, j ke hoolohe ole na hauinana. Ke noho nei j lakou imua ou ke kumu. Aole nae i haliu j mai na maka, na pepeiao ; aia na maka ke nana'ka la iwaho, a e alo alo ana io ia nei. ; Heluhelu paha na lehelehe i na pauku Baibala, a i ninau ke kumu ike ano, aohe paae mai ka hauaiana ; ina pane mai, he pane lalau no. E paipai, e hoala i ka hoolohe, i ka noonoo ana i ke ano o ka pauku. E wehewehe aku i ke ano. Alaila, e nioau hou i na haumana, e hai pakahi, • hai like mai paha. E papa, e hoopau i ka huli ana o ka maka i o ia nei, e hoohuli mai i ko lakou maka i ou la i ke kumu. E hooikaika i nana mai, a hoolohe pono na hanmana. E hoike ike kii, i ka aiua, i ke kulanakauhale, ka muliwai &c, ma ka Palapala Aina. E hai aku i ka nu inaikai, i ka mea maikai e ala mai ai ka m&nao o na haumana. E hoala hoi i ke aloha o na haumana ia oe i ke kumu ma kau mau hana aloha a maikai. Poho ke ao ana a na kumu ke hoolohe ole, a aloha ole mai na haumana. VI. Ka wehewehe maopopo ana i ke ano o ka Ha&wina, E huli e ke kumu i ke ano, a loaa ; e hai akaka, e hai pokole nae. He hana nui keia. Mai molowa ke kumu i ke kuhikuhi pono ana i ke ano o na mea ana e ao aku ona i na haumana, i ole e poho wale ka manawa o ke kuinu, a o na haumana hoi; a hoi wale me ka waiwai ole. VII. Ka mahele pono ana i na mea iloko oka Haawina Kula Sabati. Hoohui ina mea ano like, hookaawale pono ; he moolelo, he olelo nane, he kauoha, he kanawai, he aina, he mauna, he muliwai, he oiham, he hewa, be pouo, he laau, he pua, he poe mai, ke kumu, ka hope o na hana, he mau kumu hoohalike. He hana naauao a maikai loa keia. E hana nae, mai haalele ke makemake ke kumu e naauao na haumana.

VIII. Ka pakiko ana ma na mea ano hoopaapaa. He mau mea hoala i ka manao hoopaapaa, manao like ole iloko o kekahi mau Haawina; he inoa, he liuaolelo, he iaau, ho oihana, he kanawi, he hewa. Na hoopaapaa ano ole, waiwai ole, e waiho aku. Na hoopaapaa maikai, e wehewehe maikai, a maikai ua hua muhope, ke ae ia. IX. Ka hoi hou pinepine i hope. Hemau ia ma na kula maoli, e hoi i 'nope, e ninau kua-wili, i akaka ka loaa pono, loaa hapa, loaa ole. Mai waiho ika hoi hou i hope a pau ka hapaha. X. Ka nana mau ana i loaa ka bua. No ka hua ka lulu ana oke kumu. Lulu hua, kanuhua, ka mahiai, kipulu, waele, hookabe i ka wai rae ka lana o ka manao e loaa auanei ka hua maikai ke paupau aho ole, Pela no ke kumu kula Subati, e ao mau uo me ka manao e loaa koke ana na hua maikai. Hawaii.