Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 15, 10 April 1875 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

 

Ka Nupepa Kuokoa

 

HE HIMENI!

 

TAKE THE WINGS OF THE MORNING.

Royal Diadem, p 84.

 

1.

Ala e me ke alaula, a holo ae no

I o Iesu ka Haku, ka Lamaku ou.

He punawai kona, ua wehea nou,

E kii i ka wai, a e inu a mau.

 

Ref. Ala e, a e holo ano,

Holo, holo o kau e ka po

Lele ae mai na ino i kaa maluna'e,

A komo ia Iesu ka mea e maha'i.

 

2.

Holo e i ka Haku i kalaia'e,

E pule ia ia la e hoola mai;

E mihi, paulele, hoopili a mau

Ia Iesu i malu, a e malu mai no.

 

Ref. Ala e, a e holo ano, & c.

 

3.

Holo e i ka poli o kou Iesu e,

Malaila no oe e kanaaho ai;

Ka wa maikai keia, ke panee la nae,

E holo ia Iesu, e awiwi e.

 

Ref. Ala e, a e holo ano,  &c.

 

4.

Ala e, na kamaiki, na pokii maikai,

Hohola na eheu, a lelele ae;

E ee i ka moku, a holo oukou,

E wiki o haule a nalo mau no.

 

Ref. Ala e, a e holo ano, &c.

 

5.

Ala e me ke alaula, ua haumana nei,

Kikoo i ka home aulii mae ae;

Ke pau nei na home auwana oonei,

Ka home paa nae aia ia mao ae.

 

Ref. Ala e, a e holo ano, &c.

 

HAWAII.

 

HAAWINA KULA SABATI.

Ka Hapaha elua 1875.

 

HELU 4, SABATI, APERILA 25.

 

KUMUHANA-Ko Gideona Puali Kaua.

 

PAUKU BAIBALA, Lunakanawai 7:1-8.

 

        ALAILA, o Ierubaala, oia hoi o Gideona, a me na kanaka a pau me ia, ala ae la oia i kakahiaka nui, a hoomakaukau iho la ma ka luawai o Haroda. Aia hoi ka puali o ko Midiana ma ka aoao kukulu akau o lakou, ma ka papu e kokoke ana i ka puu o More.

        2 I mai la o Iehova ia Gideona, Ua nui loa ka poe kanaka me oe, nolaila, aole pono ia'u ke haawi i ko Midiana i ko lakou lima o hookiekie auanei ka Iseraela imua o'u me ka olelo iho. Na kuu lima aho wau i hoola mai nei.

        3. No ia mea la ea, e hea aku oe ma na pepeiao o kanaka, e i aku. O ka mea hopehope, a makau hoi, e hoi ia, a o halele i ka mauna o Giledala. A hoi aku ia, he iwakaluakumamalua tausani kanaka, a koe iho he umi tausani.

        4 I mai la o Iehova ia Gideona, Ua nui loa na kanaka i koe. E kai mai oe ia lakou ilalo i ka wai, a na'u no e hoao ia lakou hou malaila ; a o ka mea a'u e olelo aku ai ia oe, Eia ka mea hele me oe, oia ke hele; a o ka mea a'u e olelo aku ai ia oe, aole hele keia me oe, aole ia e hele.

        5.Kai mai la ia i kanaka ilalo i ka wai; i iho la o Iehova ia Gideona. O kela mea keia mea, e palu ana i ka wai, me kona alelo, e like me ko ka ilio palu ana, oia kau e hoonoho ai ma o lakou la; a pela hoi kela mea keia mea e kukuli iho ma kona mau kuli e inu.

        6. A o ka helu ana i ka poe i palu, e kapi ana ka lima, a i ko lakou waha, ekolu haneri kanaka. Aka, o na kanaka e a pau loa, kukuli iho la lakou a pau ma ko lakou mau kuli, e inu wai.

        7. I mai la o Iehova ia Gideona, Ma keia poe kanaka, ekolu haneri, ka poe i palu e hoola aku ai au ia oukou, a e haawi iho no i ko Midiana i kou lima; e kuu aku hoi i na kanaka e a pau, e hoi i ko lakou wahi

                8 Lawe na kanaka i wahi o, ma ko lakou lima, a me ko lakou mau pu; a hoouna aku la la i ka Iseraela a pau, i kela kanaka keia kanaka i kona halelewa iho, a hookoe iho i kela poe kanaka, ekolu haneri. A aia hoi ka puali o ko Midiana malalo iho ona, ma ka papu.

        PAUKU GULA. "No ka mea, aole mea keakea ia Iehova ke hoola, ma ka poe nui, a ma ka poe uuku." 1 Saml. 14:6.

        Mele. Mele hou. 8-7. Leo-Bentley.

1.

Nui, kini me na uhini

Ko kakou mau enemi,

Ko ke ao me ko Gehena,

Ke nee mai; e ala e.

2.

Hoomakaukau e hoouka,

E ua kou uuku no,

Iesu no ka Alihikaua,

Nana e kaua no kakou.

3.

Paa e paa la a hookani

I na pu, houhou ae;

Eehia hehe wale,

Pau, ua pau na enemi.

 

NA NINAU A NA KUMU.

        Ma kela Sabati ua haalele kakou ia Gideona e noonoo ana i ke ano o ka hoailona mua ana i ike ai; heaha ia hoailona? 6:21 Makau loa oia, heaha ka mea i pau ai ka makau, a lana kona manao? p 22,23. he kuahu aha kana i hana'i? p 24 A mahope heaha ka Iehova kauoha iaia? 25 26. Hoolohe a hooko anei Gideona? p 27. Heaha na ninau, na hana mahope? p 28-31. I ka akoakoa ana mai o na enemi e kaua i ka poe Iseraela, heaha ka i uhi mai maluna o Gideona? Heaha kana hana i na akua kii? Heaha hoi na hoailona elua e pili ana i ka huluhipa ana i noi aku ai i akaka loa e lanakila ana oia? A ua hanaia anei ia mau hoailona? p 33-40.

        P I Ehia inoa Gideona? Nohea ka inoa Ierubaala? 6:32. Gideona me wai ka i ala ma ke kakahiaka nui? A hoomakaukau mahea? Mahea Haroda? Aia paha ia ma ke kumu o mauna Gileboa ma Isakara ma ka akau'ku o Samaria. Mahea kapuali koa o na Midiana? Mahea hoi Mare? E kokoke ana ia ia Gileboa, ekolu mile ma ka akau aku. Kokoke loa ka na puali koa elua. No ke aha ka wikiwiki ole e kaua?

        P2 Heaha ka Iehova i hoole ai? No ke aha?

        P3 Owai ka poe i ae ia e hoi aku? Pehea ka pauku kuhikuhi Kanawailua 20: 8? Ehia kausani i hoi aku? Nui ka poe makau, a hopohopo. Ehia kausani i koe?

        P 4-6 Ua ae anei ke Akua i keia mau kausani he 10? Owai ka poe ana e ae ana e hele  ke kaua? Ehia ia poe?

        P7 Heaha ka Iehova olelo hoolana ia Gideona no keia poe 300? Pehea na kausani i koe?

        P8 Heaha ka keia poe i lawe ai? He wahi O, he pu, a heaha? p 16 He pu aha keia? He pepeiao hao hipa paha. Pehea ka Iosua olelo, mok. 23:10? Pehea hoi ka Iesu olelo ma Luka 12:32.?

        Mele. Leo-Royal Diadem p 71.

1 Ea na wawae iki, Nauwe, nauwe,

Ea na wawae iki, Nauwe mau,

Nauwe me ka pololei,

Ao o hele a kekae.

Ea na koa iki, Paio mau.

3 Ea na koa iki, Paio, paio,

Ea na koa iki, Paio mau,

Ku, hoouka, pale no

'Ke ke ao me ko ka po.

Ea na koa iki, Paio mau.

 

KA NINAU A KE KAHU.

        Ke Kula a pau. Hoomakaukau e pane pono i keia mau ninau.

        1. He kanaka wiwa a kanalua Gideona mamua nohea mai kona wiwo ole a me ka ikaika mahope?

        2. Heaha kana hana mua e hoike ana i kona wiwo ole?

        3 Ma ka po kona hele ana e kua i na kii hoomana, &c., no ke aha kou hele ana ma ka po? Owai ka i hele ma ka po e kuka pu me Iesu? No ke aha kona hele ana ma ka po? Pono anei e makau i ka hana pono ma ke ao?

        4 He mana anei ko na kii hoomana?

        5 Ina he mana ko na akua kii, no ke aha ko lakou pale ole aku i ka poe hele e kua ia lakou i lalo?

        6 Heaha na hoailona elua e pili ana i ka huluhipa a Gideona i hoi aku ai?

        7 Nohea mai ka hau a na keiki e ike nei ma ka weuweu?

        8 Na puali koa elua, Owai? owai? Mahea ka hoomoana ana? He wa akea loa anei ia mawaena o laua?

        9 Owai na Midiana me na Ameleka? Mahea ko lakou wahi? Ehia lakou na koa i hele mai e kaua i ka poe Iseraela?

        10 Nui na kausani koa o ka poe Iseraela i akoakoa e kaua aku i na enemi. Ua ae anei ke Akua i keia nui? No ke aha ka ae ole? Owai ka poe i hoihoi ia'ku? No ke aha?

        11 Ma ke aha ke koho ana i ka poe kupono e hele i ke kaua? Ehia lakou?

        12 Me na mea ehia i hele'i lakou e kaua? Ua lanakila anei lakou? Ma ke aha ka lanakila ana? Ma o Iehova la, a me Gideona.

        13 O Gideona anei kekahi i helu pu ia me ka poe manaoio ? Heb. 11:32.

        14 Heaha ka moe uhane i hoolana i ka manao o Gideona, a hele koke aku oia i ke kaua?

        15 Ia wai ka make nui o na enemi? Ia lakou iho no. Luku aku luku mai.

        16 Ma ke aha  i luku ai ke Akua i na enemi he nui wale i ka wa ia Noa, a ia Lota, a ia Mose, a ia Hezekia?

        17 Owai na enemi he lehulehu i keia wa? Ka poe hewa, ka poe hoomanakii, hoomana pope, hoomana Mahometa, ane biliona lakou.

        18 Owai ka poe hele e kaua'ku ia lakou? Ka poe haipule. A pehea ka poe maaku, a hopohopo, a kanalua, a hoololohi? Pono anei ia lakou e hele aku i keia kaua? He kaua aha ka kakou? He kaua uhane. Ma ke aha e lanakila ai?

        Na Pokii. Hiki anei ia oukou ke komo iloko o keia kaua? Oluolu anei Iesu i ka poe uuku ke kaua aku i na hewa, ke paipai aku, hoonaauao aku, pule kokua, a pela aku? Ae, he poe uuku no makou, hiki nae ke paio, ke pale aku i na hewa, a kinai i na hewa. Hai mai Luka 12;32. Mataio 13:31,32.

        Ke kula a pau. Ehia haumana a Iesu ma Kinohi? Heaha ka hana nui a Iesu i haawi mai ai i keia poe uuku? Mataio 28:19,20. Ma ka poe uuku e lilo ai keia ao a pau ia Iesu. Hai mai i ka pauku gula. Mele. Mele hou. 8 Leo-Menedona.

 

1.E ala e na koa nei,

Na kumu, me na kamalii,

E paa na ipu, me na pu,

E kau ae i na lamaku.

 

2.E pau ka hopohopo e,

Ka molowa ke kuihe;

E inu no a awiwi

E kaua i na enemi;

 

3. Miliona naaupo

Ke hui paapu maanei ma o:

Iehova mana me kakou,

A hoi lanakila no.

 

        Pule i pau ka hopohopo, ka makau, ke kanalua, ka molowa, i ku a awiwi aku i ke kaua, &c.

 

        HAAWINA KULA SABATI no Mei 2. Lunakanawai 16: 25-31. PAUKU GULA. Solomona 13:20. HAWAII.

 

MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O HAWAII HIKINA.

 

        Halawai ka Ahahui Euanelio o Hawaii Hikina ma ka luakini o Haili ma ka Poaha, Mar. 18, 1875. Hora 9 A.M. Eia na lala i hiki mai.

 

EKALESIA                     KAHU                     ELELE.

Kapaliiuka,                     Rev.J Kauhane                J. Kaonohi.

Kalapana,                        Rev. S. Kamelamela,              S. Kalauahine

Opihikao                 Rev ------------                 J. Kalaokahaku

Puula,                              Rev ------------                 D. Kapahae,

Haili,                               Rev T. Coan,                   J.L Kekuahau

Onomea,                 Rev J.H Pahio,                -------------------

Hakalau,                  Rev S. Kukahekahe                J. Lanikele

Laupahoehoe,                 Rev J. Hanaloa,              G.W Moo.

 

Lala Mau                 Keiki o ka Aha.

Rev. D.B Lyman,            P.W. Keahuawa,

Rev. P. Barenaba,           Jas Nawahi,

Rev. D. Makuakane,               G.H Kiniakua,

Dr. C H Wetemore,        B Manoa.

 

        Ma ka balota ana, ua kohoia o Rev. J. Kauhane i Lunahoomalu, a o G.W Keahuawa i Kakauolelo.

        Ua apo ka Hale ia Rev S Kamelamela i Lola ma keia Aha, e like me ka hookuu ana mai o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Akau; a ia Rev. A O Forbes i hoakuka.

        Kohoia ke Komite Imi-hana: Na Revs. T. Coan, J.H Pahio, P. Barenaba; a huhu iki, hoike mai ke Komite i keia mau Kumuhana:

        I. E lilo ka Aha ma ka haipule i hapa hora i kela la keia la.

        II. Ka hoike kihapai.

        Hoike mai o Rev. J. Hanaloa no ka ekalesia o Laupahoehoe-Ala mai ka ekalesia.

        Hoike maimai o Rev. S kukahekahe no ka ekalesia o hakalau.-Ua holo no na hana, a uku pono ia ke Kahu.

        Na Rev. H. Pahio i hoike mai no ka ekalesia o Onomea.-Aohe mea kanalua, a ua mahuahua ka poe lawe i ke Kuokoa a me ka Lahui Hawaii.

        Hoike mai o Rev. T Coan no ka ekalesia Makua o Haili.-Ua mau no na hana . Nui na kokua Kuloko a Kuwaho, a me ka lawe nupepa ana.-Ua hoike pu mai no kona hele ana i Puna i ka malama o Okatoba, a ua hoike pu mai hoi i ka hoonoho ana ia Rev. A.O Forbes i Kahu no ekalesia hoole o Hilo.

        Hoike waha mai o Rev. D.B Lyman no ke Kulahanai-he 35 poe i ke Kuokoa, a he 42 i ka Lahui Hawaii.

        Hoike waha mai o D. Kapahee he Elele no ka ekalesia o Puula-ua mau no na hana a ka Haku-nui ka hanau, hapa ka make-e no mea lawe nupepa.

        Hoike waha mai o Josiah Kalaokahaku he Elele no ka ekalesia o Opihikao.-Ua mau no na hana-ua lawa ka hapa nui o na hale i ka Baibala-7 mea lawe Kuokoa, a 6 i ka Lahui Hawaii.

        Hoike waha mai o Rev. S. Kamelamela no Kalapana.-Ua makaala na hoahanau, he mau halawai hoomau ma kela a me keia wahi-ua mahuahua ua Baibala-na nupepa, he 18 Kuokoa, S Lahui Hawaii-ua hoi mai iloko o ka ekalesia, 7 moremona, 7 pope, a me 5 poe i komo i ka hoahanau-no ke kokua kuloko a kuwaho, ua loaa mai ka puu dala mahuahua he haneri me kanaha ana i lawelawe malihini ai ma kela ekalesia iloko o na mahina elua-a ua holo maoli na hana a ka Haku.

        Hoike mai o Rev. J. Kauhane no ka ekalesia o Kapaliiuka.-Ua mau no na hana, ua mahuahua na kokua kuloko a kuwaho, he 30 Kuokoa, a he 10 Lahui Hawaii-Nui ka wi, aneane ($2.000) paha i lilo aku i ka ai mawaho mai kona ekalesia aku wale no, he 40 Baibala, he 40 Himeni, a he 20 Kauoha Hou i kuaiia mai aia ia aku.

        III. Komite Imi Haawina.-Na ka Lunahoomalu i koho i Komite Imi-Haawina. Na Revs. T. Coan, P. Barenaba, S. Kamelamela.

        IV. Heluhelu Haawina.

        1. Heluhelu mai o Mr. Kukahekahe i kona Haawina,-"E hoike mai i na mea e maopopo ai ka oiaio a me ka hemolele o ka baibala."

        2. Heluhelu mai o Mr. Barenaba i kona haawina ma 1 Tim. 6:10-Hooholoia e hoouna i ka nupepa.

        3. "E wehewehe ia Dan. 2:13-35."-G. W. Keahuawa-Hooholoia e hoouna i ka nupepa.

        Hoopaneeia na hana apopo me ka pule a Makuakane.

 

        POALIMA, MAR. 19, HORA 9, A.M.

        Kohoia o Rev. J.H Pahio i Lunahoomalu Kuikawa.

        Hoomakaia na hana me ka pule a ka Lunahoomalu.-Kahea ia na inoa-Heluhelu ia ka moolelo o ka halawai i hala, aponoia.

        Hapai hou i ake Kumuhana V.-"No ka heluhelu haawina."

        4. Heluhelu mai o Mr Coan i kona haawina ma Hoike. 21:9

        5. Heluhelu mai o Mr. Pahio i kona haawaina-"Heaha na hana e holo ai ua kula Sabati?"-Nui ke kamakamailio ana o ka Hale ma keia mea.

        6.Heluhelu mai o Mr. Makuakane i kona Haawina-"Heaha ka hana a Iesu i haawi ai i kona ekalesia i oi aku i na hana a pau?"

        7. Heluhelu mai o Mr. Kamelamela i kona Haawina-"Heaha la na hoailona e maopopo ai ka hanau-hou ia o ke kanaka?"

        8. Heluhelu mai o Mr. Kiniakua i ka "moolelo o Ioha."

        9. Heluhelu mai o Mr. Nawahi i kona Haawina-"O ka Baibala anei ka mea i emi ai keia lahui?"-Hooholoia e hoouna i ka nupepa.

        V. Na Palapala Hoopii.

        Waihoia mai he 2 mau palapala Hoopii mai ka Ekalesia mai o Hakalau, e noi mai ana i keia Aha, "e hookuuia o Rev. J.B Hanaike, a e hoonohoia hoi o Rev. S. Ku kahekahe i kahu no lakou."-Nui ke kuka ana o ka Aha ma keia, a hoihoi hou ia'ku no e hooponopono hou ka ekalesia no ko lakou aie i ke Kahu mua-a ua hoohalahala pu ia no ka haawina uku o ke Kahu Hou.

        2. Waiho hou ia mai he palapala hoopii no ka ekalesia o Puula e noi ana ia Mr. J. Nalaau, (kekahi haumana o ke kula kahuna) i kahu no lakou.-Ua kamailio ka Aha ma keia me ka hoihoi hou aku na lakou no e palapala aku ia Mr. Nalaau.

        3. Waiho hou ia mai no he palapala hoopii no ka ekalesia mai o kalapana e noi ana e hoonohoia o Rev. S. Kamelamela i Kahu no lakou-Ua aponoia ke noi-hoopaneeia ka noonoo ana i ka mawana e hookahu ai apopo.

        Waihoia ka hapai koke ana i ke Kumuhana VI, VII, apopo.

        VIII. Ke ola o na Kahu.

        Na Mr. Coan i kamakamailio mai.

        IX No na nupepa.

        Ua hapaiia ka noonoo no kela Kumuhana, a ua kamailio ka Hale.

        Hoopaneeia na hana apopo me ka pule a Coan.

        POAONO, MAR 20, HORA 9, A.M.

        Hoomakaia na hana me ka pule a Mr. Kaikuahine-Lilo ka hapa hora i ka haipule-Kaheaia na inoa-Heluheluia ka Moolelo o ka Halawai i hala, aponoia.

        Hapai ia ke Kumuhana VI-"No ke kula kaikamahine ma Kohala."

        Ua kamakamailio ka Aha ma keia; ma ka lohe ana i ka hoike a ka Elele o kela Aha ma Kohala, oia o Mr. Kamelamela, a me ka lohe ana i na manao ma ka palapala a Mr. Coan-Nolaila, ua hooholoia:

        1. Ua oluolu keia Aha me ka mahalo ia Comelius Bond no na dala elima haneri, ana i haawi no ke kula kaikamahine ma Kohala, me ka uku panee pu amlalo o na rula i hooholoia ma kela A E H A ; a e hoopaaia maloko o ka Buke Moolelo o keia Aha.

        2. Ke makemake nei keia Aha e ola, a e ikaika hoi ke kula kaikamahine ma Kohala; nolaila, e kuka makou na Kahu me na Elele me na hoahanau o kela a me keia ekalesia, i loaa ai ke dala e kokua pono ai i ke kula.

        Hoopaneeia ka hapai koke ana i na Kumuhana, X, XI, XII, XIII, XIV.

        XV. No na Elele o na Aha.

        Hapai koke ia ka noonoo no kela Kumuhana-Kohoia o S.W Kaikuahine a me G.W. Moo he mau Elele mai keia Aha no ka Aha nui ma Honolulu, a o Rev. J. Kauhane i Komite hoike aku no na hana a keia Aha i ka Aha nui; a o Rev. T. Coan hoi i Komite hoike aku i ke ano o ka noho ana o na Kihapai a pau malalo o keia Aha.

        Hapaiia ke Kumuhana XI.-"No ka Hoomaemae EKalesia."

        Nui ke kuka ana o ka Hale ma keia. Na Mr. Coan i heluhelu mai i na pauku Baibala ma Hoike 2:-"E hoahewa ana i ka ekalesia maemae ole," &c.

        Heluheluia ke Kumuhana XII-"No ke Kula Kahuna."-Na Koan i hoakaka mai.

        Hapaha ke Kumuhana XIII-"No na keiki a ka Aha."-Na Coan i hoikeike mai i na rula i hooholo mua ia.

        Heluheluia mai ke Kumuhana XIV-Ke kinai hewa.-Na Coan i hoakaka mai.

        Kamakamailio hou ia ke Kumuhana XV.

        "Na Elele o na Aha mokupuni,"-aole nae i hooholoia-kamakamailio kuikawa ia na mea e pili ana i ke alakai a me ke kuhikuhi ana a ke Kahu Makua (Mr. Coan) oia ke poo o na Kula Sabati a pau malalo o keia Aha.

        Hapaiia ke Kumuhana XVI-"No ka uku moku o na Kahu."-Ua kuka ka Aha.

        XVII. Ka hui hou ana o keia Aha.

        Hooholoia-E hui hou keia Aha ma ka luakini o Maunakea Kalapana, Puna, ma ka hora 1 1/2 P.M. o ka Poakolu ekolu o Sept. 15, 1875.-A maia hui hou ana ka manawa e koho ia'i i Komite nana e hoonoho ia Rev. S. Kamelamela i Kahu no ka ekalesia o Kalapana, a ma ka la Sabati 19 o Sept. e hookohuia'i.

        Hookuuia ka Aha me ka haipule.-E hui hou ana ka Aha ma Kalapana, Puna, ma ka hora 1 1/2 P.M. o ka Poakolu, Sept. 15, 1875.

        Hooholoia-E hoounaia ka moolelo i na nupepa elua, S P U. Ua noho mai na Lala a pau o ka Aha i ka la Sabati.-ua piha ka luakini i na kanaka,-a ua haawiia ka hana i na Kahuna eono, o ka lakou Iwi Haiao i wehe ai, aia ma 1 Korineto 10:5, "Aka, aole i lealea mai ke Akua i ka nui o lakou; no ka mea, ua lukuia lakou ma ka waonahele."

        Ma ka pule awakea, hai na malihini me na Elele i ko lakou Kumumanao ma Ez. 37:4,5-"no na iwi maloo."

        Ua ikaika no ka hana, a ua lana ka manao.-Aaa hoouna ia na Kahuna, Elele, a me na malihini e, ua hele liilii lakou i na apana eono, mai Waiakea a hiki i Pahoehoe; a i ke kakahiaka Poakahi, ua pau i ka hoi na malihini o Hilo, Puna a me Kau.

F.W. KEAHUAWA

Kakauolelo.

 

 

HEAHA LA KE KUMU I EMI AI KA UKU O NA KUMU HAWAII A OI AI KA UKU O NA HAOLE?

        Ma keia kumu manao i hai ia aku la,ua loaa mai i ka mea nana i haku ka pane ana aku no keia kumu manao, oia keia.

        Akahi. O ke kumu i emi ai ka uku ou e ke kanaka Hawaii a oi ai ka uku o ka haole, no ka lilo nui o na hooponopono ana o na oihana o kou Aupuni e Hawaii i na kanaka o na Aupuni e, nolaila, ike ae no lakou la ia lakou iho, a o ke aha iho la kau e Hawaii ponoi? O kou mau e Hawaii o ka olelo, uuku kahi uku nui no ko na haole.

        Alua. No ka hiki ole anei i na kumu kula Hawaii ke hookele i ka naauao iwaena o ka lahui opio o keia Aupuni Hawaii ke kumu i emi ai kahi uku? Aole, no ka manao ia paha o na kanaka Hawaii he poe ae wale a he poe i kaniuku ole no ka uku, ae; pela no i na ke mau io nei no ka naaupo ia oe e Hawaii, alaila pono, aka eia oe e Hawaii ke holo nei imua, aka, ua mau ka haahaa o kahi uku no kou hookae ia e Hawaii ka mea i emi ai ilalo, oiai, aia i na kanaka o na Aupuni e ka malama ana o na oihana o kou Aupuni e Hawaii, nolaila, pela no lakou e ike ai ia lakou  haole, o kau hana e Hawaii o ka olelo i ka pii o ka uku o na kumu kula hole, i pii hoi paha ko lakou uku i ka ike no o lakou haole no la lakou. A o ke aha iho la kau e Hawaii? He neo.

        Akolu. No ka manao ia anei, ua lawa iho la no ke kanaka Hawaii no ka uku uuku, oiai, he poe ae wale? Aole pela, no koe hoowahawaha ia anei? Ae oiai, o ka hana mau a na kumu kula kanaka o ka olelo mau e hoopii ka uku, e hoopii ka uku, aole wahi mea a mahele mai ka lae oia kanaka, (haole) eia ka na haole olelo, ua hooholo ka Ahaolelo i puu dala no na kula mai Hawaii a Kauai, mahea anei ka puu dala i koe i hiki ke hoolawa hou aku?

        Aha, Ma keia kumu, ua maopopo no kou ae, akahi, no ko u hoopilimeaai aku, alua, no kou maa e Hawaii i ka noho hooluhi ia e lakou la, (haole) oiai, o kau mau hana a pau e ke kanaka Hawaii, ua ike nui ia e na kanaka o na aina e a o kekahi kumu no ka ike ole o kahi Hawaii i kahi Hawaii he mea i maa mau i ka ike mau ia iwaena o na kanaka Hawaii i hele balota i mau waholelo no na makaainana mai o a o i ka manawa mawaho nei, kaena iho la ua o Hawaii, na lohe nui ia ia mau olelo Hawaii a lakou, aia komo aku o ka hooikaika noia i kou pono, oia keia, o ka makole ka ia oe e Hawaii ma o mai ka uahi a i ole o ka hopu iho la noia i ka laau a ke alii i make i ke kana ana i Kuamoo. Nolaila kou emi mau e Hawaii. Me ka mahalo.

                                K. KAPILIO,

                        Kumukula o Roma.

 

Kii Makana o Kamehameha I.

 

        Ua hoounaia ke kauoha i Nu Ioka, e paiia ai a maikai ke kii makana no ke KUOKOA o keia makahiki 1875, aka, aole nae i hiki iki mai a hiki i keia la. Nolaila, ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, e hoounaia aku ana ke kii i ka poe pakahi a pau i uku mai i na Dala Elua, i ka wa o hiki mai ai ke kii i Honolulu nei. Mai kanalua a manao ano e iho, no ka mea e hou ko io no makou i ka makou apana hana.

 

KA NUPEPA KUOKOA

E HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU.

 

I KELA POAONO KEIA POAONO

 

$2.00 no na mahina Umikumamalua

$1.00 no na mahina Eono.

 

ME KA HOOKAA MUA MAI.

 

NA OLELO HOOLAHA-aole e oi mamua o 10 kalua no ka hoopuka hookahi ana. $1.00: alua puka ana he $1.50 hookahi malama, $2.00. E UKU MUA la mai ke dala o na Olelo Hoolaha e hoounaia mai ana e pai.

 

O NA UKU A PAU E HOOKAA MUA MAI NO-aole e kua la ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono e hiipoila kela mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.

 

AIA KE KEENA O "KE KUOKOA" MA KA HALE LETA HOU.

H.M WINI,

Luna Hoopuka.

 

KO KALEPONI

LAAU KUNU OLA!

A ME KA MAI HANO.

 

He nui na Palapala mai na Haole e ae e hooiaio mai ana i ke Ola io maoli o keia Laau Kunu a Hano.

 

O KEIA KA LAAU OLA A MR. F.L SUCH NO NA MAI

MA KE

 

Ake-Mama, ka ha o ka Leo,

        Ke Anu, ke Kunu, Kunu Kalea,

                Na Eha a pau ma ka Puu.

 

E OLA NO HOI NA MAI HANO IKAIKA, KA UMII I KA HAUPO

A o ka poe Mai Ai-ake e loaa no ka oluolu nui ia lakou, ke ai i keia Laau.

 

NO LOKO MAI O NA LAU NAHELE KEIA LAAU, AOHE MEA INO O LOKE NA KA POE E LAWE ANA E IKE I KA OIAIO.

 

Na Rula o ka inu ana.

 

        No Kanaka Makua-2 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.

        No Kamalii-1 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.

        No Kamalii Aiwaiu-1 puna ti, i ekolu inu ana i ka la.

        A ina e mau ana no ke koii o ke Kana, inu iki no mawaena o na inu ana ekolu.

        No ka Hano-E inu i ka wa e hiki ai ka ho, a mahope iho.

        No ke Anu-Aia no i ka wa e inu ai, o ka po a me ke ao.

        No ka Puu Eha-E hoonui a e inu pinepine a hiki i ka emi ana o ka eha.

        No ka Eheehe-E inu liilii me ka hana mau nae.

        No ke Kunu Kalea-E inu no e like me ka ikaika o ke Kunu.

        No ke Kaniai Eha-He pono inu no, a aole e ema o ka pau no ia o ka eha, a poha maikai ka leo.

                E loaa no keia laau lapaau ma ka Hale Kuai o

DILLINGHAM & CO.,

Ahikoe Ano hou.

 

Ma ka Hale Kuai Mea Hao o DILLINGHAM & Co., e loaa ai keia Ahikoe maikai.

He Hookahi Tausani a me na Haneri keu no ka KENIKENI. Nani maoli no keia Nuhou o ka Haole.

DILLINGHAM & co.

Alanui Alii

[end]