Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 37, 11 September 1875 — HOOULU LAHUI. [ARTICLE]

HOOULU LAHUI.

in hepM • *Wb« hhoi kp mmpop pa «mi i m lnmo ' Wf" emi ak*?Mft:fM* h*ik* mfc9. k»An <6111« kUoUstci tāi , ®aaa^jet mmKmiiA'MM *« M«ib»MtttakifWit«lMi>li. C. i. ' I

n»k« »k»ika, » oao» hoi • m«i i n» { waimak» » le »loh», «jai k« ptlufr&i oelea j m&i i ike oie i «ei m«« be «loha, e like aU j me ko (Rikcke 111 'U 0 PteJeY*ne") k« po«- | w«i i ihe ole i «ei .mea he «!oh« # k« noho \ iho « 000000 i ka n»fo w«le lo« »k« o kon» i l«hai v a »ole pah» e hala aa mikahiki he k«o»kola ko kakoo ike »o« bm k»o»k» Q«w«ii maoli kekahi m» oa k»p«k»i, « P«pa « me W«ke« i noho «i. KoUil» u« ili nm m»i »«lan» • k»k<« Hawaii Ponoi a pao, ke koie«o« «ei e «eonoo «i, ik«me« e eki iki m»iai aa«m«ke, » e mohuahu»' iki «k'« li om b»n»a ame k» boop«kele »q& i o& haoau, m«hope ih» 0 k« h»o»o &n«, a e ko »i hoi n» olelo «oo aai « ko k»kou " Moi," oi« boi k» Hooulu 1k« Lahai Ma k« n»aaq«iau» «« 090000 wale &o, ina pah» e hook»&wale aoa ka Ahaoielo 0 kei» kag i haawina dala Hale Mai, » kakulu ia i eloa b»le !*»»• no M»oi, « i ekola no H»wa*i » elua 00 Kauai, a ua lawa no hoi kj| oiokupuni o Oahu i na haie mai, alaila paha paa iki m»i m" (ti»ke, mam«& o k» u»u ana o ke aupuni i oa kauka kaaheie « hke me oei oaamu&. No ka mea f aole ioa e hik» ike kaok» kaahele ke lapaau i ks poe mai aoa e hele ai e nana, oiai he wahi m»n»w» pokole wale do kona e halawai ai me o& mai,« ok& bele »ku aU no ia. Noiaii», o» m»opopo ole i na kauka nei na wahi o ka io o ka mai i waiho ai, & u» haawi wale 00 oi» ina laao lapaau, i kopooo i e» mea e hah&i i« mai e k« mai ma ia m»n&w», aole oi» w»te, eīa hou no, mahope iho o ka naio aoa aka o ua kauk» nei paa ae ia ka hoolohe aoa o ka mai i kana mou kaoawai e piii aoa i ka laaa, a aa ike pah» ka oiii, a oi toa aku maoioa oke kupono, & i oie ua hele paba a ua ioa« hoa i ke anu, « pel« aku, a i oie hoi hoea aria keia wahi kauka wahahee, & lilo hou aku, ia 1 Puua 1 ke ao» Kahewahaw», a ina he hale mai, alaiia e paa pono •na k« mai maUio o k« malu o ke k»oka, oi«i o k& malama »o& i n«i» mea o k& mai, u» like no ia me ka malama ana i ke keiki ilona ke alo. Kia hoi keia knma pono ole, be kikaikahi ioa n» kaoaka i hiki ke h<>oiimalima i nei» mea be kaoka, oiai oka b»p»nui o keia lahui he haiki kahi waihena, no ka meo, ua like 00 na ap ioio, aia a nui kahi uku aiaila hooikaika iki i& ma la kou wahi poao, no ka mea i n» i kii ia aku ua kaaka aupuni oei o ko iala pahi mai la no ia i na ala, aole i kana mai, nolail» makau ke kauaka i papau 0 kahi eke, a o ka hopena e lilo aua 1 u» kahuna wahahee aoha noho pu wale ilio no a make me ka Upaau ole i&. A nol&ila aohe waiwai o ka Uhui ina kauka aupuni kaahele. Ina ekn ana keia mau Halemai e iike me n& nwiuaa, aUila Ue .901 no hpi ua wahi kahuna maoli akamai 0 kakou i koee noho mai nei i ike i na Uau I»pa»u kahiko o Hawaii nei e lnki ai ke kokua pn i ua mau kauka la ma ka Upaau ana i na mai. Pau keia e hoi »e kakou C nana i ka manao elua, oia hpi na hanau. He leliulehu wale na keiki e hoomahuahua ai i ko kakou lahui e hoola la inahe hale kekahi o ke aapaoi nan» e malama. He hiki 00 i& ka-

kou a pau be hoomaopopo he mao tausani ola i kela a me keia makahiki e hoouna ia u«» i kala aoao o k» hooua niamali oke nrac fa a hoohemahemaia, a i na la hoi bc hale ko ke aupuni naaa e malaaia (e iike la me be anpuoi Farani) o pakele ai la hoi he elua hapukola o keia poe. Nolaila ma kahi e hhaiiha wnle ia aa dah e ka Papa Ola uo ua kaoka kaahele, a nie na dala e ahauha wale ia nei o ka Papa Hoonaaaao i m«a h«le kuia paai no na kumu e noho ai e like oie na mau puapipi dui na ua poe luna nei o ka Papa Hoonaaaao, i na e haawi ia ana no na Halemai a me na keiki kamehai, ataila e ike ana kakoi i k» ula aoa o ka lahoi, a • waiwai ai hoi nei hoolilo ana a ke aopooi. Eia hoa *o keia maa dala e )o!a make pono ni ke aopon», i na e haawi ta ana kekahi nka inakaoai kela a keia kaoaka Hawaii maoli e hiki aoa ke hoike mai be mao keiki kaoa oa ola eKma mai ka aoa o ke au o ko kakou M Moi Kalakana I." A(aiU ho karoo keia malama pu ai horf nK keiki. Me keia e kA>Urik<M KilaHon i*d( U* >oa' o ol<j ji a huna, mai oa kaulana o ke ao oei. Olelo mai ka Papa HooaaaoaomKikm ke kioai i ka pii aaa naaoao keiam*a haoa # aola pela/ oitlti o ka mea e kakao &el kekahi mea i akeani e piī ka qmq|o o |i>*a lahui, aka hoi t aole a« • hookuo ako i ta aaauao a keakea m«i i aa mea e ola ai i» Hhon" oi«f" o *e o!ar kt mer niaa a ke kmommmmm ia— e ii&l aaa ka hai. aole an * olelo ana o na kxrtaxpaqke koolilo ia i mao hale ooia niea, i maa koU hoolilad*laT valsJfs3tt kehati e ko aei/me k« pomaikai ole; : A<sle o*o namo e hoio aaa ka Mieao o Jl€« i hope i oa oaa kmhi o kekahi «t«%tHa oai, e hana ia i e o**fm p« aae» i eaakomeke m • «alw me* ki»ki kaka^il ia *•»*•» fc«la afmank«i»wak»keia«M. hi,AditkOii»«k iWkeīki, M maiJuk* iil&ikMhMkaa» m, mM* *" - - **' 4 v.x: * -,*-!

aupoai p«. Ak«, luhi lo« p»b% tu«oet ke Kaba . £ula*oi ! En po kk|ahi. lole n» me« • p*« i b«Qsat« be eke aīhkā, he ftui« lo» itf k« «ik> kM«ki, i'iM &• k»trtwn oo* me& kino. £i& m* ko ktkoa mau «okap»oi he bmq k«t« ooi e la«« «i no a* keiki « kikoo • p««, • oi w«te «k« ; « is« b« n»ke««k« k« m«ko« • boo««« i ke keiki i a« ks!« oo< «uhope iko ©k« i«vc pooo «0« o koa« ike e btkx ai ke kome, «i«»U ai* o L*b«io«iou y «aelu PaaUio», «o« oano wtle «u i kel« m«a kuU r « me kekahi miu ko!« • «e o Ho&olaio U«». AUila Le«b« ibo la k« w«iw«i i kaUnoi o»« Ba!e«k»i«. £>« k« w«iw»i o keia kola he hoopomaikdi t na pakeke o ka pee oaa« e «lakai l«ī ia kuia, iioe ui Leo« o 0« Papa Hooa»aa»o uei. 0k& w«tw»i n»au»o 1 maoao ia «i he ike i ka ulelo Btrtiui, aote loa e loaa ia ; oi&i 0» piha a» ui»tahiki eha i kek»hi poe me ka hiki ole ke kakau pono a kamaiiio i ka o!e!o bao!e, * be wahahee, « be poe hoopili meaai (e likf »1« roe ka ne< n»oa i b«»keo« m» k« oupepa haole Advertisir) i oa lao« o nei ko>p, • me ke Kaba Kolaoui i ka olelo iho i ka hoio o ka ike o neia kola. I0« paba i oieio i« ae e iakoo, eia ka hans ike loa a neia koU, 0 ka he-i pipi, a owi waia , | aUiU pololei, a oa pee U kei» mau hana,! malalo ae 0 k« hoaolelo kula ao han», ka m»a iki m*i 11« wahi paikau, me he mea ia 0 k« mea keia a n» makaa i m»kem»ke ai e ao ia ka lakou mau keiki, aole o'u «bew« i k« haoa o ka ike oie wale 00 o n« ; kauman* ka'u me» i ahewa ai, oo k» mea, he me« maopopo in» e pib» oa makahiki ekolu « eha i kekahi keiki ke ao ia i ka oielo Beritaoia, e loaa aua iaia h« wabi ike maikai e hiki ai iaia ke kamailio, a kakou rae ka makaukau a pololei ; ak« he hiki loa ia'a ke kamailio me ke kanalaa ole, ao)e loa e biki i n» keiki o keia kuU, ke kakau i wahi palapala a kamailio me ka pololei, ma na wahi olelo akaka waie no m« ka olelo Berit»ni« ; oiai be maa p»t»p»la ka'o nana e hooiaio i keia me» i «kaaka ia e kekahi poe haole, 0 ke diU nse o ke «oponi pu ; Auwe ! Auwe !! Oe o Hawaii 1 A hea la kaakaa mai kou maa maka, « waiho ae i enu» o k» Ahaolelo i kei« mea ; maanei e pao ka'u.kat»»iU© ana no k« pomaikai ole o keia kuU. Ei» w»le no ka maeao hope, oiai no Ue aupuni kei» mau hale kula aohe hoolilo hou an» aku i ke elala e kukulu i mau hale hou, a e haawi ae ka pono i keia man hale kula i hale hoopomaikai e nlu ai k» lahui e like me na maoao mamua, a ioa he naakemake ko ka Papa Hoonaauao, a kona mau luna paha, i mau kula »0 han», e like me HaleakiU, alaila, eia o W m , Mofsm»n » me Akana liilii, ke hoala nei i wiliko na l&aa ma M»k»w»o, a ua makemake laua • loaa ia laua oa paahana makepono, he haole oaaoao Mofsmao ma ka olelo Beretanis, a he p»ke na«uao 0 Akaoa liilii ma ka oleie pake, a malie o hoohui mai laua i kuia lima hana na lau», e ao i keia mau olelo eloa, a me ke ano ao i ka mahiai ko ; oiai pela iho I» pah», e Mo kupono ai na dala o ke aupnni ika hoonaauao. Me k» mahalo. ! Idoneu3 Homo. I Kaenooiu Kula Maoi Sept. 1 1875.