Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 3, 15 January 1876 — Ka poe kupono a kakou e koho ai i mau lunamakaainana no ka makahiki 1876. [ARTICLE]

Ka poe kupono a kakou e koho ai i mau lunamakaainana no ka makahiki 1876.

He makahiki k\n ahaolelo ano nu» lo* keia makuhiki IB7t>, o hele ako uei. He kau ahiiole'o e kupouo a« ke hoiie «e kikou ua keiki liawaii; ua hiki la kaki u ke lawelawe, a ke kala, i ko kakou aupuo» pouoi. He kau aUaolelo keu a kakou e hoike aku at i ko kakeu Moi, a i ka poe naauao ; aole hoi i nele loa o (inw<iii nei i na loea kupono e hiki ke kalai me ke »kahele, a me ka hoopololei i ko kakou aupuni i komo a i lilo i Ula, a i ohana hookahi no na aupuui a pau oka homa nei. Ud ku ae kekahi mau kauaka o Hooolulu uei, a hoike ae iko lakon kahua. Oia hoi ka mea kauluna S. M. Kamakau, a o ka poe e komo pu ana me ia i ka holo baloU ana e like uie ka h>ho oia no o G W. PiLpo, S. W. Mahelona, a me KaUukon. O KA l.iKuU MAU KAIIUA. I. E hookawaleia elua mau hale ahaolelo 2 O ka hoole i ka hoololi nua i na ka* oawai, e hoopau ana i na dute, o na wuiwai hoopae ia mai, e pili ana i ke Kuikahi Pu uailike. 3. O ka hoopau i kekanawni, i hooholoi'» i ke kau ahaolelo 1814 e hoomana «na i ke aupooi, e aie i miliona dala. A pela iho la no ka hoike ana a G W. Pilipo i kona maupo, ma ka holawai maka* ainana ma Kona Akau, i ka mnhiua i aul ae nei O Mahelona hoi, ua hoike akea oi* i keia mamo hookiih', ma ka halawai u>bkaaiuiina ma Ewa, u me Waiaoae, a o K> -■ iaukoa hoi peh no oia i hoike ai i ko lakou manao lokahi ma na alanui kikeekee o ke kolauakauhale o Houolulu nei. O keia mau haoa, a me ke kuhua, o kc> lakou manao ana e holo ba[ot », he kahua keia, e pakui a e kne mai ana, i na h*oa maikai a ke aupuoi e imi nei i wabi e po maikai ai ka lahui holo okoa. A, no keia mau kumu, e pono no e nans, a e noonoo pono kakou, i ke ano o keia mau hana a lakou. He poe anei lakou e manao nui aoa i ka pono o ka lehulehu '/ I nana iho, aole ! He poe anei lakou e mnnao ana i ka pomaikai o ke aupuni, a me kaua mau hana maikai, i mea e ola ai ka lahui kanaka ? I ka ike iho aole ! He poe uloha alii a aloha aina lakou, a

me ka manao ana hoi, e kokua ma ka hoomau loa ana aku i ka noho kuokoa ana o ke aupuni? I ka hooiaio ana, aole I Aole loa loaa ia lakou keia mau haawina maikai I ka nana iho, ua kukulu lakou i na kaliua i oleloia maluua, i mea e alakai ai i ka poo noonoo ole, i maa knmu no lakou e komo ai iloko o ke kau ahaolelo o keia makahi ki ;ao ka lakou hana,o ka pikui a kue i na mea a pau a kela kau ahaolelo i hana ai, aoie ma ke ano maoao onaikai, aka, me ka manao ioo ; e hookahuii ana i ka ponu kaolike mawaena o ke aupuni a me na inakaainana. No ke ko ole oko Ukou mauao paipai nui e hoohaunaele, e hookahe koko, a e pepehi i oa luaamakaamana, o ke kau ahaolelo o ka makahiki 187-4 i ke | koho Moi aua ; nolaila, ke hiiika waie ae

ia no ka hueio o ua mau moo nihoawa uei, e pelu i ko iakou mau huelo, e puili mai i na makaainana, e ale i ka lakoo maa mauna walewale, e komo ana iloko o ko iakou I mau waha, a make iloko o ko lakoa uiau 1 opu. ! Ma keia maunn a Ukou, ua nui no ka poe i puoi, aka, oa akaka, o ka poe maoao akahele, me ka noonoo, aole lakou i hsawi ako i kekahi lihi, o ko Ukou hilinai aoa, i ka lakou kahua ikukulu ae ai ; a he oiaio i ka nana aoa ibo, he poe kalaiaioa, a he poe hookele moko, hawawa nui wale kei». Heaha U ka hewa, ke hoike moakaka lea mai ia mikou oa makaaiuaaa, i oa kumu 100 o ke Kuikahi Panailike ka Aie Miiiooa & pao, hoikaka pu mai i na pono, a me na pomaikai o keia man mea a i e'ua.

Ua loaa ia makou ka nooooo, me ka wae a me ke kanaoa aua i kela a me keia. Aole makou he poe mumule, e lilo wale aoa ike aiakai ia mao a maaoei. He mea maikai, a be komo oo hoi is e bo>ke mai aoa i ke aoo o ke kaoaka kuokoa, ko i ka wa, me ke ake, o ka oiaio ka mea e ike ia iwaeoa o oa oiakaaioaoa ; aole o ke kapa- , kahi, a me ke k&a aoao, a hopkahi wale no aoao e hoino ai, e nuku a e hoopaumnele ana i ka oi&io e ko hao malio aoa iwaena me ka htki ote ke kuiaiia.

O KE KI'IKAH! riS4IMKK. Oke "Kinkihi P;i iiihke, M a nit» k* "Aio ott LUn?v hou Kuloko, a ma k* : "Hoopae Lima h«ua/' h« hOok*hi no kea mau mf* ; a kcK> tn»* kona «nau weheweho ana. \l«i k* M-*k«hiki Ijs>4, oa ake nui ke Auj.mni o Hawau nei. e haapio wa'oia iloko o keia Aupuo», k« paUo», ka ta, kn > nanahu, k» Uaa h;»le, ka )a«u pahu, n» oea u!u, a oe u» mei ulu, a me n« raea i ■ hauaia oii Amt»rica Huipuia, me ka uku > oīe i kekahi dut:i, ke ae raai oa Luoa Au- ' | puni olaiU. A, o hookomo Wiiteift hoi ko i fco, k» q)ai»keke a me ke kopo, i ho>uluia, |u i haimti uia na Aiua H«wiii, iloko o ' | aw» apau o Amen'e* Huipui», me ke kau i oieia ona t)ute e iike pu. ' PoU ihoU k» ! pauku I. o ke kanawai i hooholoi» e k« »ha- | uieio i Ke au ia (Kauikeaouii) Kamehauoe- : h» 11! ; a mai iaila tnai ka imi ik«ika ana I«» keiu Aupuni i ko "Kuikahi pAnaiiike,' • niki waie i keia wa. 17* holo aku ka ilon. Mv Lee no keU Kuikahi i Aeneaiea, i mea e louk mai ni na pomaik&i, i niAnao nuiia he mao pomaikai io no, im lUwaii nei Mahope aku ona, o Hon. Mr. Atien, a o Hon. H»rria, a o Ht»n. Einill (Kuhioa waiw.n) i ke au ia Kamehameha V. a o Alien hou aku nel no, i he nu la Lunalilo, aMe nae i maiiu iki ia moi ka polo, a lue ke noi n Hawoii A, iba hoio aua aku oei ako kakou Moi Kulakaua, akahi no a «e ia e n* Poo Aupum o Ame»>e», a i hoohoioia e ke Seoute oia Aupuni nui. Klua paku ika* , ika, i uahalia iloko o keia haoa aoa, o ke Au()uni, a mo ka Moi o k«ii Au ; a koe wnie uo ka hooioii aua ko UiU (uau kan«w*i, e piii uoa i na Auhau. He mana keia, i pili waie no i ke knuahaolelo Hui o Ameaiei, a ia iakou ka minao aaa he pono i koi» makaiiik. ; , a i oie i kei« mnkahiki ao paha, he 010 ioa ka wa mamua ; a mo ka uui hoi o na liio o keia aupuni, i kii īa aku oei keia kuikahi ; iioko no nne oia mau liio, aolo i mamoia, he po- ; ho, » he oui ia mau lilo, i na pomaikai e ioaa mai ana, mai ke Kuikahi Panaiiik« ; mai. Aole no hoi he poe hoike m«uto akea, : e hiki ke hoole rnai, tohe he pomaikai o keia kuikahi, mai ka mukahiki ISo2, a akahi wnle no, mai a S. M. Kainakau, G W. Piliwo, S. W. Mahelona, a me Khiaukoa ; a i ka nana iho uo ka mauao ino wale no ko iakou kue aua ; aoie ina ka ike

aoa i ka oiaioa ae, aka ; ina iakou e oioloia nku ana be oleeloka ioik», » he keokoo ka pepa, o boole tnai do autn«i laliou, me ka hoopaakiki, mo ka olelo iho, aolo, he i keokeo ka ioika, a )h} oleele ka pepa. O NA POOMAIKAI O KE KI'IKAIH PANAH.IKK, Oia oo ka emi ana o na dotc o na ioie : emi oa mea haoa ; elaa na 00, kopaU, ua <nca paahaoa o ka oihaoa mahiai, na inea paahana o ka oihaoa kaaoaui, a me ke aoo o kela ame keia ano hana. K emi ana ka i papa, Uau, hale, kui, pena, aila, a me na mea apau e paa ai ka hale laaa. Emi hoi na mea ai, palaoa, oa ia haole, e Ua ke kaooaoo a mo o* mea apao e pili ana io. E pomaikai aoa oa wili ko, ke kumu wiiwai, & me ko kula ilila, hookahi e loaa

oei i keia aupani, a e kahe nei iwaeaa o ka lehnleho. Ua ike kela wiii ko, keta wiii ko, mai Ilawaii a hiki i Kaoai, i na e hoio kei* koikahi, « ea ana ko lakoa maa 900 iiuna, a e ku m&a aua me ka lanakila. Aia iloko o ko lakoo lima ka hooikaika ana e paeii a loaa mai ke ko ; a, 0 ke ko ' i ke da { &i a lp mai iwaeoa o keN, a me ! keia kaoaka nele haoa ole 0 Hawaii bei. | Ke hoio ka hoolott aoa o oa kaoawai e ; pili aoa i keia Koikahi, alaila, ehooinahoa- ' hua aka ka hoonui ana ae o kela a me \ keia w»l>. eoai Uawaii a hiki i Kaoai, a ma ( waho ae o oa wili e ko oei, e 010 (kokoiu) \ hou ae aoa 00 he mao wili boo, ho kiniki- ! oi a leholeha wale mai H«wait a hiki i Ki»* . n»i, e paeli aoa i ka lepo hooolu ko, i loaa i mai ke a me ke d«la. | Na keia mana pomaikai o ke Koikahi ; I Peoai L«ike, e pomaikai aoa ka poe mahi kope 0 Kou», ka poe hanai kao, & hanai holoholooa e ae a me na haua huli waiwai 0 kela a me keia ano. UeaHA LA KA POINO, 0 KE ACPUSI, 4 MB KA j Lt«UI,EHJ 1 KK KUIKAUI PaKaIUKE ? Ua hoikeia e ka loea akanai e (G. W. Piiipo o ka poioo o oa oukaaiaaaa, aia aaa i k* haule ana o na auhio dute he $57,904. | 50 oo oa waiwai o na aioa e, e hoopae ia , mai aoa i Hawaii nei ; a, malaila iho U ka ; ke kaomaha. A o ka haole aoa o keia pua ! d ila nui, ka loaa o ke aopon», i auhau hou i o na tnakaatQ»a*. Ua kuh» ao he kinak» ■ oa loihi a ua hamam* kona ike, a me ko- ' ua oaau e like me oa hiuhioaa o kooa pahu j hoomanao. I • (Aolei pau ) / \