Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 12, 18 March 1876 — Page 1

Page PDF (1.75 MB)

NUPEPA KUOKOA
Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii
BUKE XV. HELU 12. HONOLULU, POAONO, MAKAKI 18, 1876. NA HELU A PAU 746.

MA KE KAUOHA.

Pal apala Hoopii i ka Moi. Ka Hooulu Lahui.

                I ke Alii ka Moi. E KA MAKUA :— O makou ka poe i kakau inoa malalo, he poe Kupa a Kamaaina no ke Aupuni nei, a he poe makamaka hoi nou e ke Alii, ma-o ko makou hoomaopopo ana i kekahi haawina ano kaumaha maluna o ke kulana o na Aupuni, ua lawe mai i ke kuleana o ke kamailio ana'ku imua ou, ma ke ano kuihe ole a makee alii, i kumu e kuhikuhi aku ai i ka pilikia e ane kau mai nei maluna o ke Aupuni, a ia manawa hookahi e hoike aku i na kumuhana kupono e pale aku ai i ka pilikia o ke aupuni.
            Ua makemake makou e puana ae ma ka hoomaka ana, i hoalaia mai makou e lawelawe pu ma keia kamailio ana, aole no na kumu makee wale no, a aloha ia oe e ka Moi, aka, mamuli o na kumu o ko makou mau manaopaa, e hoomauia me ka hanohano kupono a me ka pomaikai ke kuokoa o ke Aupuni Hawaii, ka mea hoi a makou e manao nei, ua aneane loa i kahi o ka poino i keia manawa.
            He mea i ninau nuiia ka pono o ka haawi ana i na pomaikai o ka noho'na kuokoa o kek ahi aupuni nona na heluna kanaka uuku e like me Kou e ke Lii. A o na nune ana ma keia ninau, he mea kue ia i ka hanohano a me ke kahua o ka noho Alii.
            Ua hoalaia no keia ninau iloko o na makahiki i hala, ka wa hoi i oi lo a aku ka heluna o na kanaka o Hawaii maloko mai o kona mau palena. I ka wa a na Komisina o Kamehameha III., i hoike aku ai i na makemake o ko keia pae moku, e ikeia mai ma ke ano he aupuni Kuokoa, i ke Aupuni o Beritania Nui, i ka M. H. 1843, ia wa, ua hookuiia mai lakou, me ka hoole maopopo loa a ka Haku Aberdeen, oia ke Kuhina no ko na Aina E no Beritania, no keia kumu, oia hoi, o ke Aupuni o Hawaii, he wahi aupuni alii uuku wale no, malalo iho o na alakai ana a na aupuni e ; a no kona kulana haahaa loa, ua hiki ole ke haawi ia na pono o ka hooponopono aupuni ana a me na mana ma na Kuikahi. A ina he mea hiki ke oleloia pela no ko kakou aupuni iloko o na makahiki he kanakolukumamukolu i hala ae nei, oiai ua hiki aku ko kakou heluna i ka hookahi haneri tausani kanaka, heaha la na kumu e manaoia mai ai, ua loaa ia kakou ka mana no ke kulana kuokoa i keia wa, oiai ua aneane hiki ole ko kakou heluna i ke kanalima tausani kanaka, na Hawaii a me na haole ka huina pau loa.
            Aka hoi, iloko o k eia emi nui o na kanaka a me ke kaumaha no ka like ole o ka heluna o na kane a me na wahine, i ike maopopoia e na mea a pau, he mea luuluu ia makou ka hai ana'ku. Aole loa i hoalaia kekahi kumu noonoo, a aole loa nohoi i hoalaia kekahi kumu hana i mea e hoolaupai ai i ka aina, a e ola ai hoi ke aupuni. Aka, ke hoomanao like nei no makou a pau i na hopuna olelo aloha aina au e ke Alii ma ka hoomaka ana mai o Kou noho alii ana, oia hoi keia, " O Ko'u aupuni, he aupuni hooulu lahui." A nolaila, aole no e hiki ia makou ke kanalua, he mea nui ma kou noonoo ana ke kupaa a me ke ola o Kou lahui e emi nei. A he mea hiki no hoi i kahi poe o makou, ke kahea mai i na hoomanao ana i na olelo a kekahi mau Moi i hala aku, e kaniuhu ana no ke emi o na kanaka, a e uwalo ana no na hana e hooulu ai ; a he mea pono loa no paha ia makou i keia manawa, ka hoike ana aku i na olelo aloha a ka Moi naauao, oia o Kamehameha IV, ana i waiho aku ai imua o Kona Ahaolelo, i Kona pane ana'ku :
            " He ninau i oi aku na kumu noonoo mamua o na ninau A'u i hoike aku nei, oia hoi ka emi ana o ko kakou lahui. E lilo ana na kumu hana e ae a pau i mea uuku, ke hoohalikeia me keia ninau ; no ka mea, o ka kakou hana mua, a hana nui no hoi, oia ka malama ana ia kakou. He mea makehewa ka kakou mau hana, ke paa ole ia kakou ka lima mana e hoopoino nei i ko kakou Lahui-kanaka. Ke hoomaopopo nei Au, he haawina koikoi ke kau nei maluna O'u, e pili ana no keia mea, aka, he mea pono e lawe like oukou a pau i keia mea ; a aole hoi e loaa ia kakou ka pono a ke kanaka a me ke Akua, ke haalele kakou i keia hana, a ke hooko ole hoi kakou i kekahi hana maopopo no ka pomaikai o ka Lahuikanaka e make mai nei imua o ko kakou mau maka." Aka, mahope iho o keia leo eehia a me keia uwalo ana, heaha la ka mea i hanaia ? Heaha la ke Kumuhana noonoo aupuni i hooholoia no ka hoolaupai ana i ka aina, ka mea hoi i oi aku mamua o na kumu hana e ae a pau iloko o keia aupuni ?
            H eaha la ia hana ? Eia, ua kii aku kakou he mau wahi pake paahana kane, a ke manao nei kakou e loaa hou mai ana he mau haneri, a he mea kupono io uo hoi no na pono hana lima o ka aina, aka, e pakui hou aku ana keia i ka heluna like ole e poino ai, oia hoi, he 1831 pake kane, no 107 pake wahine ! Aole keia he hana ma ke ano e, aka, he hoi hope ana, a he noonoo koho wale ana no ke kokua ana i na Oihana Mahiai, nolaila, ke nana makehewa nei kakou, no ka noonoo ana i kekahi hana e hoolaupai ai i ka aina.
            O ka hoomahuahua ana aku i na kane, me ko kakou ike pu aku no i ko lalakou ano lapuwale, he mea ia e oi aku ai ka pa o na wahine Hawaii, a pela no e hooiia aku ai ke emi mau ana o ka lahui Hawaii ou e ke Lii. O ka huina o ka heluna emi iloko o na makahiki i hala ae nei, he tausani a oi iki no ka makahiki hookahi. A maanei, ke noi eehia'ku nei makou ia oe e ka Moi, e ku a e noonoo pono. I ka nana'ku, ma kekahi wa iloko no o Kou wa ola kino, e hiki aku ana ke emi hope o Kou lahui kanaka, ma kahi e kulike ole ai ke kulana o ke Aupuni Kuokoa, ma ka heluna o na kanaka, alaila, o ka pau loa ana no ia o ka manaolana no ke ola o na kanaka Hawaii.
            Malia p aha e oleloia ana no ka emi ole o na pono kalepa, aka, ua mahuahua aku iloko o keia aupuni, a aole no hoi e emi ana iloko o keia mau makahiki aku, nolaila, e mau ana no na loaa o ke aupuni, a e hoomauia no ko kakou maluhia a me ke kulana o ke aupuni. Aka, ina e mau ana ke emi hope o kou lahui kanaka, o ka hoomaopopoia ou e ka Moi ma ke ano he alii no kekahi lahui kanaka kuokoa, i houuku loa ia, a he kumu hoi no na lahui e, e hoihoi hou aku ai i ko lakou ike ana mai i ke kulana kuokoa o kou aupuni.
            He manao ko makou e pale i keia hopena. O makou, e ka Moi, ka poe i manaolana a i hooikaika no kou noho ana maluna o ka noho alii o Hawaii, he manaolana ko makou, a he manao hooikaika hou e like me ka mea kupono ia makou, no ka ike ana'ku ia oe e hoomau ana i ka hanohano pii mau nou iho a me kou lahui. A nolaila, ke noi aku nei makou ma ou la, no kou lahui e emi nei, no ka pono o ke kanaka, a ma ka inoa o na puuwai aloha a pau a me na uhane aloha kanaka o ka honua nei a puni, ka poe e haaheo ana ma ka lawelawe ana i ka hana e ola ai kekahi lahui ; ke noi nei makou ia oe e ke Alii, e hooholo pu me na kanaka naauao a oiaio o kou aupuni, e hookuuia iho i kekahi mau hana, a e hooko aku me ke pale ae i na mea e ae a pau ; a e nana i keia mea hookahi, oia hoi ka hoolaupai ana i kou lahui a me ka hoomau ana i ke kuokoa o kou aupuni me ka hakalia ole.
            Nau, e ke Alii , ka mea i kohoia i Alii a i alakai no keia lahui nawaliwali i manao nuiia Nau io no keia hana, e ka lilo ana i Makua a i Hoola no lakou. O oe ka manaolana o Polunesia. He Alii no hoi oe i manao nui ia e ka poe aloha kanaka ma na wahi e ae, ma ke ano hoola i kou lahui. Maluna ou keia hana nui o ka hoola ana i kou lahui, a aole oia wale no, aka, o ka holomua o na hooia ana aku i ka noho'na naauao ma na aina o na poai ano like me Hawaii nei, a nolaila, o na noonoo ana a me na hana a pau a kou aupuni e ka Moi, he mea pono ke kokua ia mau mea i ka hoomahuahua ana i ka heluna o na kanaka a me ka hoomau ana i ke Ea o ka Pae Aina Hawaii.
            E kala mai ia makou, e ka Makua, k e olelo iho makou, " e hanaia keia mea e pono ai." Oia hoi keia, ke koi nei ka naauao o ka honua nei a puni i keia, o ke kumu hookahi wale no e mau ai ke kulana kuokoa o keia aupuni, ma ka hooikaika wale ana no o ka Moi a me ka lahui e hoola ia lakou iho, a e hoomau aku i ko lakou kuokoa, no ka mea, he au keia o na aupuni nui, a he mea pono ia kakou ke noonoo, o ke aupuni e like me Hawaii nei, me kona wahi heluna kanaka kakaikahi, me na pono hana aupuni i oi loa aku mamua o ka lawa kupono, me na lilo nui no na oihana e hoonele ana i ka manao ana'ku no na hana kuloko a me ka hiki ole no hoi i na wa a pau ke hoolawa no ka malama ana no kona maluhia iho, he mea aneane hiki ole ke ikeia mai e noho mawaena o na ohana aupuni.
            Nolaila, h e mea pono e hoololiia mai ke kumu ao ke kulana o keia pae aina, ka hoalaia ana o na hana no ka hoola lahui, e ukaliia'ku e na hana hoomanawanui, e apo aku me ka manao paa i na kumu hoemi i na lilo iloko o na oihana aupuni a pau loa, e hoomaka ana mai ke Kalaunu, me ka noonoo ole i na manao kuihe a me na poho o ka mea hookahi, a hiki i ka wa e loaa ai ka waihona puipui no na hana kuloko a me ka hoolaha ana i na kanaka hou ; me ka hoomaopopo ana no hoi i na hana hou a pau no ke ola kino a me ka hoomaemae. Aka, e ololo iho makou maanei, ke kono mai nei ka aina nui o Asia, e hoala ae i ko kakou lahui, mailoko mai o kona mau miliona lehulehu wale.
            O ka loaa ana mai o ke koko hou mailoko mai o na lahui ano like, he pono ia no Hawaii, a e loaa no ia kakou ua mau koko ano like la e pono ai maloko o na aina piha kanaka o Inia Beritania, a iloko hoi o na mokupuni o ka pae aina o Malae, iloko hoi o ke aupuni o Iapana, ka mea opiopio hoi ma ka noho'na naauao, a iloko no hoi o na lahui lehulehu e ae o ka aina makua nui o ka honua. A he mea hiki no hoi ia kakou ke nana aku ma na wahi e ae, ma na wahi e loaa ai ia kakou kekahi lahui e ike mai ana i ka pono o ko kakou noho ana, ka aina, a me ka maluhia aupuni o kakou e hoike aku ai ; ka poe hoi i kupono ana, a me kekahi mau kumuao i kou lahui, ina mea pili i ke ola kino, i mea e hiki ai ia lakou ke malama i na kino ma ke ano naauao ; a pela e alakai ia ai lakou i ka hoomaopopo ana o ke kino ola a me ka ohana maluhia, oia wale no na kumu oiaio nana e hoike mai i ko lakou noho'na naauao.
            Aole no hoi o makou manao e kamailio ma na wehe wehe ana o keia mau hana a me na hooponopono aupuni ana, ka mea i kupono no na hana kiekie o kou aupuni e ka Moi. A e noho makou iloko o na manaolana, oiai, i keia wa pilikia o ke aupuni Hawaii, aole e waiho wale ia kekahi noonoo, a aole hoi e paleia kekahi kumu naauao, i ike ia he kupono ma kekahi mau mea no ka hoolaupai ana i ka aina a me ka hoomau ana aku i ke kuokoa o keia pae aina, ke hoohuiia me ka lahui e noho nei ma keia pae moku.
            He mea oiaio, o na lahui a kakou e makemake nei, ka poe hoi a kakou e imi ai no ka pono, ua hoomaluia e na aupuni a me na hooponopono, e kue ana paha i ko kakou makemake i kinohi ; a no na kumu pili aupuni, e hoole ana ia kakou i keia pomaikai no ka hoola lahui ; aka, o ka hooponopono aupuni naauao a pololei, ka mea hoi a makou e manao nui nei, e lawe mai ana oe e ke Alii e hoohana no ka pomaikai o ka aina, aole e lawe mai i ka hoole, aka, e imi ana i na kumu kupono a pau e loaa ai ka manao maikai ia mai no ko kakou kulana ma ka noonoo ana o na aupuni Karistiano. A e olelo ae makou maanei, o na mea e manao ana e hoohuli ia oe e ka Moi, a i kou aupani paha a me kou lahui kanaka, mai ka hooko ana me ka manao paa i kekahi hana e hoolaupai hou ai i keia mau moku me na lahui ano like, a me ka poe noonoo like me ko Hawaii nei, ma na wahi a pau o ka honua, he poe kue lakou i na pomaikai kiekie o ka aina, a he kue i ke kulana kuokoa o Hawaii nei, a he ano kipi ia oe e ka Moi a me kou aupuni.
            E loaa ana no ua mau lahui l a ! A o ka noonoo pono, ka manaoio a me ke aloha no keia aina malalo o ka hooponopono i hiki i kou aupuni e ka Moi, oia ka mea nana e hoolawe mai ia lakou, aka, he pono ke lawe ia mai lakou ma ke ano naauao, me ka noonoo pono ia o na heluna like, me ka hoonaauao ponoia ma na mea e loaa ana ma Hawaii nei, a e hoohalawaiia lakou ma ka lakou huakai hele mai, a ma ka pae ana mai i ko kakou mau kapakai me na manao aloha a me na hooponopono hoonaauao, i mea e hiki ai ia lakou ke apo koke mai i ko kakou aupuni i Home no lakou. A o ka lanakila ma keia hana nui, o ka hooulu hou ana ia Hawaii, he hanohano kiekie loa ia nou e ka Moi, he pomaikai nui no ka aina, a he hanohano no ka poe a pau i hooikaika no ka holo mua ana o ia hana. O keia hana, oia ka mea e loaa mai ai ke aloha o ka poe naauao ma na wahi a pau,
            O ka han a ana i keia, he mea hoohanohano koke ano i keia aupuni uuku ; a he holomua ana e paluaia ai ka heluna kanaka o Hawaii nei iloko o keia mau makahiki he iwakalua e hiki mai ana, a like kona kulana me ka wa i hooiaioia mai ai kona kulana kuokoa, he mea ia e hoomau ana i ka paa o ia kulana, alaila, me na pomaikai a me ka maluhia maloko mai o kona mau palena, e lilo ana ko kakou Hawaii i hoola hou ia i hanohano no kona Alii, a o kau hana, ma ka hoola ana i kou aina, ma ka hookupa ana he mau lahui oluolu elua ma kahi i ikeia he hookahi wale no mamua, he mea e lawe mai ana i ka hanohano e kuleana ai ka haaheo ana a ka Moi Kiekie loa o ka honua nei.
            Ano hoi , me ku pule mau ana no ka hoomauia o Kou pomaikai e ka Moi, a me ka hoomauia o ka Nohoalii Hawaii.
O makou no, NA KAUWA HOOLOHE OU E KA M OI.
Honolulu, Feb 25, 1876.

Ua oluolu i ka Moi ka pane ana mai imua o ke Komi te, i na huaolelo malalo iho nei :

                E NA KEONIMANA :— Ma ka pane ana aku i ka oukou mau kumu hoakaka i waihoia mai imua O'u, e kekahi Elele o na kamaaina o Honolulu nei, ke puana ae nei Au, e haawi ana au i Ko'u noonoo ana ma ia kumu. O ke kumu hana a oukou i hapai mai nei ma keia palapala hoakaka, oia no kekahi o na ninau nui no ka noonoo ana, mai Ko'u noho alii ana mai, a i na au hoi o Ko'u mau mua aku.
            Ke hooia aku nei Au, e na Keonimana, i Ko'u mahalo piha, no ko oukou mau hooikaka a aloha ai na, a ke hui lokahi aku nei au me oukou, ma na kumu kiekie o ka oukou hapai ana, a oia mea, he haawina pomaikai no ke auaupuni.

Pa ne a na Kuhina.

                I ka Mea Hanohano Godfrey Rhodes, ka Mea Hanohano A. S. Cleghorn, Ka Mea Hanohano Henry A. P. Carter, Walter M. Gibson, P. C. Jones jr., Esq., J. C. Glade Esq., F A Schaejer Esq., H. M. Whitney Esq., a i na Keonimana e ae i kakau i ka palapala hoakaka i ka Moi, i kakauia ma ka la 25 o Feberuari 1876. E NA KEONIMANA :—
            Ma o ka hookohu ana o ka Moi i na me a i kakau inoa malalo iho, maloko o ka Ahakukamalu Alii, i Komite no ka pane ana aku i ka oukou palapala hoakaka i waihoia'ku imua Ona, ma ka la 29 iho nei, ma ka ninau o ka hooulu hou ana i ka lahui o keia mau mokupuni, ke awiwi aku nei laua e hai aku ia oukou, he mea na ka Moi i manao nui keia ninau, a ua hoohauoli pu ia no hoi ma ka hoomaopopo ana i ka oukou mau hooikaika a ano aloha aina, ma ko oukou hapai ana i keia mea, a ua hoomaopopo no hoi Oia, ma keia hui lokahi ana o ka hapanui o ka poe koikoi o na kamaaina o keia wahi, ma ke kau inoa ana i kela palapala, aole no e nele ana ka loaa ana o na kumu kupono a oiaio, no ka hooholo mua ana i ke kumu hana nui e waiho nei imua o kakou a pau. Oiai, ua ike no oukou e na Keonimana, aole keia he kumu hana hou ; he mea i paa mau ma na noonoo ana a me ka manawa o na Moi Hawaii a me na Aha Kuhina iloko o ka hapa Keneturia i hala ae nei ; a ina he holopono ole ma kahi o ka holopono ka hapanui o na kumuhana i hapaiia no ka hoolaupai hou ana i keia aupuni, aole ia he kumu e papa mai ai no ka hoao hou ana. Aka, o na hoihope pinepine ana, he kumu ia e hoala mai ai i ka hooakahele ana. He mea hiki wale no i keia aupuni ka hoolilo ana i $10,000, a i ole i $15,000 paha o ka waiwai o ka lehulehu ma na hoao pupuahulu e hookomo mai i kekahi lahui hoopomaikai, aka, ke ao mai nei na moolelo o na hoao o keia ano i na au i hala ae nei, ua oi aku ka hikiwawe o ka hoomakaukau ana i na kumu hoopae lima hana, mamua o ka imi ana a loaa kekahi lahui, e like me ka oukou mau olelo, " e kupono ana ma na ano like o ka noho ana me ka lahui e noho nei ma keia pae moku."
            No k a mea, o na Keonimana, ke hoomaopopo nei maua, ua hoomaopopo ka Moi i ke ano o ka oukou mau hoakaka, aole o na kane wale no, no ka hooholo mua ana i na oihana mahi o kakou ka oukou i makemake e hookomoia mai, aka, o na kane a me na wahine " o na lahui ano like me ko Hawaii nei." " Ma ia mea e loaa ai ia kakou ke komo ana mai o ke koko maemae," a hoopakeleia. O keia paha kekahi haawina e hoomaopopoia o keia ninau nui, aka, o na mea i kakau inoa malalo iho, ma o ka inoa o na Kuhina o ka Moi, ke ano kuihe nei me ka lana o ka manao, e loaa koke mai ana ia haawina pomaikai nui, aka, he mea hoolanamanao no ka hoomaopopo ana, mai a oukou mai, " ke poloai mai nei o Asia ia kakou, e hoohui i ko kakou lahui o ka poai mehana nei me kona mau heluna miliona," * * * " ae loaa no ia kakou na koko ano like ma na kula o Inia Beritania, ma na mokupuni Malae, ma ka aina nui o Iapana, me kona kulana opio ma ke ano Karistiano, a me na lahui lehulehu e ae o ka aina makua o ka honua."
            Nolaila, o ka mea ano pohihi ma ko o ukou manao, e na Keonimana, o ka wae ana mai na lahui lehulehu o Asia, i ka lahui kupono no ka hoolaupai ana i ka lahui o Hawaii nei. Aole no nae e kokuaia ana keia hana ma ka nana hoomaopopo ole i ke ano o ke kulana. E alawa ae kakou i ka mokuaina o Asia, a me kona mau mokupuni nunui. O ka mua a me ke kokoke mai io kakou nei, oia no o Iapana, nona hoi ka lahui i manao nui ia no ke ano like me ko Hawaii nei, a, a kakou no paha a pau e manao like ai, he kupono no ka hoopae ana mai. Ua hoaoia no e na au aupuni mua ka lawe ana mai ia lakou — a ua lawe ia mai no kahi — aka, ua ike no oukou a pau, ua hoihoi hou ia aku lakou mamuli o ke kauoha a ke aupuni Iapana. Aka, me keia mau kumu hookuemi hope no nae, ua hooikaika no na au aupuni ma ka nieniele ana i ko kakou Kanikela e noho ana malaila, ina he mea hiki ia kakou ka lawe ana mai i na limahana mailaila mai. Ua loaa mai ka haina kuoo — Aole ! Ua paiia e ke Kuhina o ko na Aina e, maloko o ka nupepa o keia kulanakauhale, he mau pule wale ae nei no i hala, i ka pane hope loa mai ko kakou Kanikela o Iapana, a ma ia pane, ua hai moakaka mai oia, i keia manawa, aohe wahi manaolana no ka loaa ana mai o na lima hana mailaila mai. O Mr. De Long, i ka M. H. 1873, ua haalele ia kulana mamuli o na hooikaika a ke aupuni Hawaii e loaa ona mau lima hana mailaila mai ma o kana mau hooikaika ana. Aka, me keia mau hooleia mai, e ala hou mai ana no paha ka manawa kupono no ka hana ana o na lima hana mailaila mai, a ina io pela, aole no e hoohala ana ke aupuni o ka Moi i kona mau hooikaika ana ma ia mea. Aka, e na Keonimana, nui ka oukou hoakaka, e koho ana oukou i ke aupuni o Iapana no kahi kupono e lawe mai ai i na kumu hoolaupai i ka lahui, e hoomaopopoia aku ana paha ia manao o oukou e like me ko maua hoomaopopo ana, he poe makemake no i ka hele mai, aole no he kumu i ikeia mamua aku nei, A e kokoke mai ana paha ka manawa, aka, o na mea e pili ana i na Iapana lima hana, ke ano makamaka nei no, a he ane hou loa, no ko oukou poina koke ana. O na hana e hookoia ana, " ina he elele hoopololei a akamai," e like hoi me ka oukou e puana mai nei ua hoopalalehaia, he mea hiki ole i na mea nona na inoa malalo iho ke pane ;— a anoai paha, aia no mawaena o oukou kekahi poe i oi aku ka makaukau mamua o ko ka Moi mau Kuhina, aia no paha kekahi mawaena o oukou i makaukau e hooia mai, he oi aku ka hikiwawe o ka lawe ana mai i na lima hana ma ke kono ana'ku, mamua o ko lakou ae ana e noho ma keia paeaina, mahope o ko lakou pae ana mai.
            Ak a, ma ka hoomau ana'ku i ka kakou kamailio ana no Asia. O ka alawa wale aku no ka kakou no ka hoomaopopo ana, ua paa kona mau kapakai e kokoke mai ana ia kakou ia Kina — kela aina nona ka lahui aole i hoomau wale no i ko lakou kulana mamua'ku o ka wa e noho ana ko kakou mau kupuna iloko o ka luku, aka, i oi aku ka heluna ma na papalina o ka honua mamua ae o na aupuni e, a e kaheawai nei i keia la, aole ma na pae moku wale no o Malae, ke paa nei i ko lakou kulana hooikaika hana ma na wahi a pau, me ke kuemi hope ole mai na " hana ino" a ka poe "lapuwale" o Kaleponi a me ka poe hiena o Auseteralia. O na Pake ka poe nana i hoomoe na alahaka kaamahu o Peru, a i eli hoi i na lua nanahu o Borneo ; ae, ua kono ia'ku lakou e kukulu i na ala kaaahi o Benegala, ka home ponoi hoi o ka poe lima hana makepono he Hinedu. Me he la ua ano ulia ko ka Moi aupuni nei, maloko o ka mokuaina nui o Asia, mai na lahui hooikaika hana nui wale o ka " aina makua o ka honua," o na Pake, ka lahui wale no hoi a ke aupuni i hoomaopopo ai he kupono no ka hoopae ana mai i keia paemoku, oia iho la ka oukou lahui, e na Keonimana, e kue loa'i. O na " lahui lehulehu" e ae a pau o Asia, ua makaukau oukou no ka poloai maikai e komo mai, a ma o ke kulana koikoi hoi o na inoa i kakauia ma ka palapala hoakaka nona keia pane, ua minamina ka Aha Kuhina o ka Moi i ka hoomaopopo ana, o na hana a pau a lakou e hooikaika nei, malalo o kekahi mau haawina ano hookuihe, e nele ana i na apono ana a ka poe a lakou i manao ai, no lakou na hooikaika ana. Aka, o ko lakou kumu minamina loa nae, oia no ka hoomaopopo ana, ua manao oukou, o ka hookomo ana mai i na Pake, ma o ko lakou kulana ano haahaa, e lilo ana ia i mea hoopoino i ke kulana hooulu o na wahine Hawaii. Ina he oiaio keia, alaila e hoopaa koke ia ke komo ana mai o na Pake i pono ai. He oiaio no paha, o ka like ole ana o ka heluna o na kane me na wahine, he kumu hoopoino no ia ma na aupuni a pau, aka, he manawa nae ia no ka hoao ana, a he lehulehu wale na aupuni ma ke ano ulia i kaalo aku ai, a mailaila mai no hoi e lanakila hou ai. Ma ka hoomanao ana i kekahi mau hana ino a kekahi mau Pake o ke kulana haahaa loa, e hoomaopopo kakou, e hauwawa nui ia ana na hana hewa a kekahi Pake haahaa, a aole paha e pane nui ia mai ana na hana o ia ano, ina na ka Hawaii kulana ano like e hana. A e hoomanao no hoi kakou, o ka hapanui o na ohana lehulehu i hoohanau ia mai e na wahine Hawaii, he Pake wale no na makuakane, a hiki aku no i na Pake haahaa, a ke puana ae nei maua i keia me ka minamina, ma ko maua manao, ua makemakeia e na wahine Hawaii, ma ke ano, ua oi aku ko lakou malama a hoopono mamua o na kane Hawaii o ia ano. O ke ano o ka noho'na o keia mau lahui elua, ua kawa loa mai ko oukou manao ana, ma ka hui ana o na koko o Asia me ko Hawaii, he kumu hooulu ia i keia lahui. O ka hui ana o na lahui e e ae o Asia me ko Hawaii nei, elaa ka Hi