Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 51, 16 December 1876 — Page 3
| This text was transcribed by: | Shauna Podlewski |
| This work is dedicated to: | Rūrehe Taylor |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKKOA I HUIIIA.
Nu Hou Hope Loa.
16 LA KA MAKAMAKA!
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Ausetaralia i ka hora poeleele o ka Poaha nei, iloko o na la holo 7 mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na mea hou malalo iho:
Aole i akaka ka mea i koho ia i Peresidena no Amerika Huipuia. He hoopaapaa hahana ma na mokuaina o Louisana, Ferolida a me Karolina Hema, ke hoopaapaa la na Kiaaina i ka mea i kohia o laua. Olelo ke Kiaaina mua, he Ripubalika mua, ua koho io ia oia, a olelo hoi ke Kiaaina hou, o Hampton, he Democarata, ua kohoia oia. O ka hiki koke ana o na koa ma ke kahua hoopaapaa ka mea i kabe ole ai o na koko. He hoopaapaa nui ma ka helu ia ana o na balota o Louisiana a me Ferolida, a na hoopii mai na Democarata e ninaninau pono ia keia mau koho balota hoopaapaa.
Nu Ioka, Dec. 6.—Ke hai mai nei ka mea kakau o ka nupepa Taribiune ma Wasinetona, ua maikai ka helehelena o na Democarata. Ke pakuikuiia mai nei, ua pepe i ka hehiia ka Papa Nana Koho o Ferolida e na Democarata, aka, no ka haule ana o ka waea, nolaila, loaa e ole mai kekahi lono.
Nu Ioka, Dec. 6, kakahiaka.—Ke hoike mai nei ka mea kakau o ka nupepa Tariabiune ma Wasinetona : Ke manaoio nei no na Ripubalika no ka hopena o ko lakou lanakila i ka la apopo, a ke hoole nei lakou i na lono hoonuinui wale iho no.
He keu akuke kupauaha o ka na Democarata olioli i ka pone, me ka olelo mai, ua hanaia kekahi mau hooponopono ana no ko Tilden koho io ia i Peresidena. O ka manao i laulaha ma Ferolida, ua uku dala ia na elele koho Peresidena o Ferolida no ke koho ia Tilden, a he lehulehu o na Democarata i olelo ae, e haawi ana ka Papa Nana o Ferolida i na palapala hookohu i na elele o Tilden mamua o ka moku ana o ka pawa.
Nu Ioka, Dec. 6.—Ke hoike mai nei ka mea kakau nupepa manawa ma Alabani: He lehulehu wale o na elele koho Peresidena i hele aku imua o tilden i keia la, e hoike aku ana i ko lakou mau hoomaikai. Ua manao o Tilden, pela ka ike a kekahi mea i hoomaopopo i kona manao, aole he mana o ka Hale Ahaolelo nui, e hoole aole he mea i koho ia, a nolaila e kohoia o Tilden; aka, ua manaoio oia, he hiki i ka hale ke keakea i ka noho ana mai o Hayes, alaila hoihoi hou i ke koho balota ana i na makaainana iloko o ka makahiki hookahi.
Ua halawai na Ahaolelo nui elua o Amerika Huipuia ma ka la 4 o Dekemaba. Ma ka la 5 ae, ua waiho ia aku ka haiolelo a Peresidena Kalani.
Ua koho ka Hale olalo ia Randall he Democarata, i lunahoomalu no ka hale.
Ua pau i ke ahi kekahi hale hana Keaka ma Barukalani, Nu Ioka, a ua pau i ke ahi a make na ola he haneri paha ka nui.
Aole i kukalaia ke kaua me Europa. ke nune nei no na manao. Ua haiolelo o Bisimaka iloko o ka Ahaolelo o Geremania, e hoike ana, ua noho like laua me Rusia, a i ka wa e kaua ai o rusia me Tureke, e ku i ka wa ana o Geremania.
Hookahi wale no wahi manaolana i koe, o ka hoole i ko turee elele e noho mai iloko o ka Ahakuka a na poo noonoo o ua aupuni e ae, no ko tureke po maikai. No ka mea, ina e hoole ia ka Rusia maunoi, o ke kaua no ia. Ua hele o Rusia a hiki i na maiuu ka makaukau i ke kaua.
E IKE mai e na kanaka a pau loa, owauo APEO pake no Waiohinu, Kau, Hawaii, ka papa akunei au i na kanaka a me na holoholona o kela me keia ano, aole e hele wale maluna o ku'u mau aina hoolimalima, e waiho nei ma Makaka, Kau, Hawaii, oia 1 apana aina no Kabawai, Kueana Helu 2946, 2 apana aina no Alohikea, Kuleana Helu 2698, a me Helu 2460 o kela mau apana aina, ua kapu loa, aole e hele wale maluna o ua a@a ia me ku'u ae ole. O kamea kue ikeia, e ukuno i Hookahi Dala.
APEO (Pake.)
Waiohinu, Kau, Dek. 1, 1876 785 lt
MAI keia la a mau loa, aole au e hookaa ana i ka aie o ku'u wahine mare, o KALAMA KAUHANE. Ina ua aie malu oia ma ku'u inoa, me ko'u ike ole, ma una no o ka poe ana i aie aku ai ko lakou poho, aole au e hookaa ana ia aie, no ka mea, aole ona noho pono me a'u.
W.H. KAUHANE
Honolulu, Oahu, Dek. 15, 1876. 785 4ts 788.
E IKE auanei na kanaka a pau, o kela ano keia ano, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke hookapu aku nei au i ka poe mea lio, bipi, hoki, kekake, hipa, kao, puaa, mai hooku lakou i ko lakou mau holoholona e hele wale maluna o ku'u mau apana aina kuleana, oia hoi, o Kapunaiki a me Kolea, @lina e waiho ia ma ke Ahupuaa o Waihee, Maui. Ina o ka mea kue i keia, alaila, e hopu aku no au, a e hoouku aku, e like me ke kanawai, a i ole ia, e hoopaaia no ma ka Pa Aupuni, ma ke ano komo hewa, a ano e ae @ aha, e like me na koi poho ana no ka poino o na mea kanu i na holoholona. A ua hoonoho aku au ia Bila Pukui, 1 Luna Nana, e hopu i na holoholona i haha ae la maluna, a e ia welawe hoi i na mea a pau e pili ana mamuli o ka'u kauoha. E lilo keia i olelo paa no ku'u aina mai keia la aku.
JONES KAAUWAI.
Paliuli Mill, Makawao, Maui, Dek. 2, 1876. 785 2ts 786.
KUAI MANUAHI! KUAI MANUAHI!
OIAI e wehe ana ka Hale Kuai o A. S. CLEGHORN, (Ake Ma) ma Monikahae, ma ka po o ka Poaono la 16 o keia mahina. No ke kuai ana aku i na lole o na ano a pau, ma ke kumukuai emi loa, e laa,
Na Ala@a
Na Kalakoa hou loa,
Na lole ua paa i ka humuia,
O na wahine me na kane,
Na kamaa hila aulii o ka lede,
A me na mea e hiehie ai.
E naue mai i ike maka i ka nani o Aipo. Na kolaila mau keike oluolu a heahea, e hoike aku i ko oukou makemake. (785 lt) AKE MA
UA MAKEMAKEIA
I 100 Manuai-peelua ola.
785 E ninau ia H. HACKFELD & CO.
AOLE au e ae i kekahi meae hooponopono i ko'u waiwai, ke ole e loaa ka palapala hookohu mai a'u ake.
MRS. KALAMA.
Kikihale, Honolulu, Oahu, Dek. 14, 1876. 785 4ts 788.
Hoolaha a na Lunahooponopono Waiwai
UA hookohuia mai na mea nona no na inoa malalo iho, e ka Mea Hanohano Abr. Fornander, ka Lunakanwai Kaapani, Apaua Elua o ko @ P A, i mau Lunahooponopono no ka waiwai o KAHANANUI o Waihee i make aku nei; a ke kauohaia aku nei na mea a pau a Kahananui i aie aku ai, e hoike koke mai i na bila oiaio maloko o ua mahina eono. A o na mea a pau i aie mai ia Kahananui, e hoike koke mai ia maua, a i na he waiwai kekahi e waiho nei ma ka lima o hai, e hoike koke mai maloko o na mahina eono. E makaala e ka poe a Kahananui i aie aku ai, o hoole mau la.
MRS. KAMAKA KAHANANUI.
L. W. PAPALIMU (k).
Na Lunahooponopono Waiwai o Kahananui.
Waihee, Maui, Dek. 6, 1876. 785 4ts 788.
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai
MA ka waiwai o JOHN HAPUKU o Hanamaulu, Mokupuni o Kauai. No ka mea ua hoonohoia ka mea nona ka inoa mulalo, i Lunahooponopono no ka waiwai o John Hapuku i make, e ka Mea Hanohano Duncan Me Bryde, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Eha o keia aupuni: nolaila ke kauohaia aku nei na mea a pau a ka mea i make, i aie aku ai e hoike, koke mai i ka lakou maui koi ana, i ka mea nona ka inoa malalo, iloko o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia. A o ka poe a paa i aie i ka mea make, e hookaa koke mai. A ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ina aia ia lakou kekahi waiwai o ka mea i make, e hoike koke mai.
S. W. WILCOX
Lunahooponopono Waiwai o John Hapuku.
Lihue, Kauai, Dek. 6, 1876 785 4ts 788.
EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koholaloa Apana o Honolulu, 1 Lio e kuai kudalaia ana i ka la 16 o Dek., hora 12 awakea, Poaono. Lio w. puakea maka koio kuapuka wiwi. 3 Lio kudala ia ma ka la 25 o Dek., hora 12 awakea, Poakahi. Lio k. ulaula wiwi laekea. 3 w. keokeo ak. M. Aole ike pono ia o kona hao. Lio k. ulaula hauliuli: wiwi kuapuka hema, hao ano e. Lio w. ulaula wiwi, 3 w. keokeo ak. K.
.B. KAAUKUU
1t Luna Pa Aupuni
J.M. Davidson
Loio a Kokua!
HALE Oihana, maluna ae o ka Hale Kuai Buke o Wini, ma ke keena i noho mua ia iho nei a j w aukina. Ua makaukau oia e lawelawe i na hihia o kela a me kaia ano, imua o na Aha Hookolokolo a pau o kela Aupuni. 784 1yr
KEIKI PAI KII
Ua hoi hou mai nei o H. L CHASE (Keiki) Pai Kii, a ua hapai hou ae nei i kana hana i kamaaina ia oukou e na kanaka Hawaii, oia ke Pai Kii ma ke ano hou loa, ma kona Hale Oihana mua, Helu 64 a ma 66, Alanui Papa. Malaila oia e loaa ai i ka poe makemake Pai Kii. 784 4ts 787
KAA LIO KUAI!
E KUAIIA ana ke Kaa Holo Lealea a me ka ili kaa o Mr. e p church (Halepule), Peresidena o ke Kulanai o Punahou, ma ke kumukuai oluolu. He kaa hale keia me elua nohoana, a he kaa maikai. E ninau ia (784 4ts 787) G. WEST.
UA MAKEMAKEIA
I KANALIMA a kanaono paha kanaka kupono uo na aina Lepo Manu, ke ku mai ke kuna "C M Ward." Nolaila, o ka poe makemake e kapa i ka aina lepo manu, e hele mai mamua o ka manawa. 784 1t
Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai
O KA POE a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o W KA, ke konoia aku nei lakou e waiho mai i ka lakou @ bila, i ka mea nona ka inoa malalo iho, iloko o na malama eono mai keia la aku. A ina aole e hanaia pela, iloko o na malama eono, e hoole loa ia lakou. A o ka poe a pau i ale mai iaia, e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho. W L WILCOX,
783 4ts 786. Lunahooponopono Waiwai o W Ka.
E IKE auanei na kanaka a pau, ow wau o Kamakau w no Hamakua, mokupuni o Hawaii, ua hoopau iho nei au i ka palapala i oleloia. Ua hookohu au ia W Lumaheihei i hope no ko'u mau waiwai paa a me ka waiwai lewa, ma Hamakua, Hawaii, oia ka palapala i hanaia ma ka la 22 o Augate 1876, a na kopeia ma ke keena kope o ke aupuni, ma Honolulu, ma ka Buke 46, a ma na aoao 334 & 335.
Kamakau W.
L Keliipio, koua Loio.
Honolulu, Novemaba 22, 1876. 782 4t 785
UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo e Charles F Hart, Lunakanawai Kaapuni, i Lunahooponopono waiwai, no ka waiwai o Kahi@alii k, o Kiholo, N Kona, i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia aku nei na poe a pau he mau koina ko iakou i ka waiwai o Kahinalii, e hoike koke mai ia'u iloko o na malama eono mai keia @a 'ku, o hoole ia auanei. O na poe hoi i aie mai ua mea make ia, e hookaa koke mai ia'u, maloko o ia mau malama, o pilikia auanei.
Kaue w,
Lunahoooonopono Waiwai.
Kawaiahe, Novemaba 16, 1876. 782 4t 785
E IKE auanei na kanaka a pau o kela ano keia ano haole, pukiki, pake, kanaka maoli, a pela aku, o makou o ka poe nona na moa malalo iho, ke hookapu loa aku nei makou i ko makou aina hoolimalimal ke Ahupuaa o Mokauea, a me kona lele Halekawa, Kalihi-waena, ke papaia aku nei na holoholona a pau ioa, Lio, bipi, hoki, m@, puaa a me na mau koloa, kaka; a ina i loaa i na Lana a makou i hookohu aku ai uo ka manawa i manaoia he p@o, o Moku, D Kekino, a na laua no e uku e like me ka nui o ka poino a me ka poho malalo o na kanawai. E lilo keia i kanawai paa mai kona la e puka ai ma ke Kuokoa.
S H Kauwene, H Kahanu, S Kaaiai.
Kalihi-waena Oahu. Nov 23, 1876. 782 4t 785
Olelo Hoolaha Auhau o ka 1876.
NO ka mea, ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho nei, i Lunaauhau no ka Apana o Wailuku, Maui, no keia M. H. 1876.
Nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau i ke i ka Ahau o keia makahiki, ka poo e noho mau ana ma ka Apana o Wailuku, a me ka poe mai na apana e mai, a ke noho nei ma na palena a pau o keia Apana Ohi Auhau, ka poe i loaa a loaa ole paha i ka Lunahelu, e hookaa koke mai oukou i ko oukou auhau a pau ia'u, mamua ae o ka la 28 o Novemaba A o ka poe a pau e hookaa ole mai ana ma ia manawa e hoopii no au imua o ka Lunakanawai, e like me ke kanawai. Nolaila, e makaala, a e wiki mai hoi o pilikia auanei.
L. AHOLO
Lunaahau o Wailuku.
Lahaina, Nov. 4 1876. 780 2m 787.
KAPU KA AINA O KAULOLI!
E IKE auanei na kanaka a pau loa, ua lilo ia'u ma ka hoolimalima ke Ahupuaa o Kauloli, ma Kona Hema, a ke holo nei ka'u mau kao he lehulehu maluna iho. Aka, i keia mau malama aku nei, ua luku wale ia ko'u mau kao e na ilio a me na Puaa. Nolaila, ke kauoha ikaika aku nei au i ka poe mea ilio a Puaa hoi, e hikiikii a hoopaa loa ma na hale; a ina e loaa ia'u a i kuu hope paha kekahi ilio, a Puaa paha, e hele ana mauna iho, alaila e ki no au i ka pu a make loa. E haawi io hoi au i Hookahi Dala makana no kela ilio keia ilio i pepehiia e hai, a lawe mai ia'u i ka ili, i hoike no ka make ana o ia mea. O ko'u mau Luna ma ka aina, o ioane me Kaliko. O ka poe i pepehi i ka ilio a lawela ia @oane a me Kaliko. O ka poe i pepehi i ka ilio a lawela ia @oane a me Kaliko, e hoikeike ai i ka ili, e uku kokeia uo e laua. Ke papa pu ia aku nei no hoi na kanaka e ae, aole e komohewa wale ma keia aina, ke ole e ae ia e na Luna.
AKO (Pake)
Keokea, Kona Heme, Nov 11, 1876 784 4t 787
Na Buke Himeni Hou mai ka Halekuai Buke o Wini.
Songs of Salvation The River of Life
Sun Shine Cheerful Voices
Pure Gold Sparkling rubies
Golden Robin Bright Jewels
Nine O'clock in the Morning New Golden Censer
The Morning Star Sabbath Carols
The Bank of the Rhine Royal Diadem
Hallowed Songs Song Monarch
Gospel Song Golden Wreath
Happy Voices New Songs
Temple Choir Charm
Merry Voices Song of Life
Bradbury Trio Ne Plus Atra
Song ing Song Queen
Mocking Bird Sacred Song
Hour of Singing Sabbath School Bell
Shining River Pearl
Choice. H.M. WINI,
HOOLAHA HOOKOLOKOLO.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o MARIA @ Brown, no Hilo, Hawaii, H P A i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima, oia ka la 29 o Dekemaba 186, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoke@a. F S LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Hilo, Nov 29, 1876. 784 3ts 786
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, mokupuni o Oahu, Hawaii pae aina, SS. Ma ka waiwai o ANTONE MANUEL, o Honolulu, i make. Olelo kauoha, e koho ana i ia e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 27 o Novemaba M H 1876, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa a Anatone Manuel i make aku ia, a me ka palapala hoopii a noi ana, e hoo@aloia kela palapala kauoha, a e hoopuka hoi ka palapala Lunahooko no Manuel Pico, ua waihoia mai e Manuel Pico.
Nolaila, ua kauohaia, o ka Poakahi, oia ka la 18 o Dekemaba A D 1876, ma ka hora 10, ma ka rumi hookolokolo oia Aha, ma Honolulu, oia ka la a me ka hora e hooiaioia ai ka palapala kauoha a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka palapala Lunahooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu, i loko o ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, he he mau nupepa i pa@a a i hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha houia, e hoopukaia na palapala kena uo na hoike, no ia palapala kanoka a me na hooilina o ka mea make, ma Honolulu, e hele mai a e hoike i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii P A Nov 27, 1876.
ELISHA H. ALLEN
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie
@no. E Barnad Kakauolelo 783 3s 785
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o JOHN M POHANO, no Hilo Hawaii i make.
Ua heluheluia a ka waihoia ka palapala noi a G W Akao Hapai, ka Lunahooponopono o ka waiwai o John M Poha no, no Hilo, Hawaii, H P A i make, e noi ana, e haawi aku iaia ka maha e hoolilo aku i ka waiwai paa o John M Pohano, oia ho, he Apana Aina ma ka ha'e e ku nei maluna iho, ma ke kaona o Hilo, Hawaii, i mea e kaa ai na aie o ka mea i make, a me na koina, me na lilo o ka hooponopono ana. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau i pili, o ka Poaono, oia ka la 23 o Dekemaba, 1876, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu
Hilo, Nov 21, 1876. 793 3ts 785
AHA Kaapuni o ka Apana Ekolu Waimea, Hawai, SS. I ke kau o Novemaba M H 1876. NAMAHA wi ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia KUA k.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Namaha w, no ke kumu o ka moekolohe o Kua k i oleloia, e lilo i mea paa, mahope o na malama eono mai ka la e hoopukaia'i keia olelo hooholo, ke hanaia ia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae e ikela ke kumu kupono e hoole ai.
A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaio o keia olelo kauoha, ma na nupepa aupuni i kela a me keia o na hebedoma eono, o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi, mai ka la aku e hoopukaia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Hanaia ma Waimea i keia la 11 o Novemaba 1876.
NA KA AHA.
782 6ts 787 Fracis Spencer, Kakauololo.
He kope oiaio keia o ka palapala oki e waiho ana ma kuu keena. Franecis Spencer,
Kokauolelo 2 o ka Aha kaapuni o ka Apana
Ekolu Hawaii Pae Aina 782 6ts 787
AHA Kaapuni o ka Apana Ekolu Waimea, Hawai, SS. I ke kau o Novemaba M H 1876. THOMAS CLARKE, ka mea hoepli no ke oki mare, kue KEINO w.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Thomas Clarke, no ke kumu o ka moekolohe o Keino w i oleloia, e lilo i mea paa, mahope o na malama eono mai ka la e hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia ia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae e ikela ke kumu kupono e hoole ai.
A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaioia e keia olelo kauoha ma na nupepa aupuni, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi, mai ka la aku e hoopukaia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Hanaia ma Waimea i keia la 11 o Novemaba 1876.
Na ka Aha.
Francis Spencer, Kakauololo.
He kope oiaio keia o ka palapala oki e waiho ana ma kuu keena. Frnacis Spencer,
Kakauolelo 2 o ka Aha Kaapuni o ka Apana Ekolu,
Hawaii Pae Aina 782 6ts 787
AHA Kaapuni o ka Apana Ekolu Waimea, Hawai, SS. I ke kau o Novemaba m h 1876. JOHN BELL, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia KAWAIALA w.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ku oki mare'ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o John Bell, no ke kumu o ka haalele mau a haalele loa a hala na makahiki ekolu o Kawaiala w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono, mai ka la e hoopukaia'i keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae e ikela ke kumu kupono e hoole ai.
A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaio o keia olelo kauoha, ma na nupepa aupuni, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi, mai ka la aku e hoopukaia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Hanaia ma Waimea i keia la 11 o Novemaba 1876.
Na ka Aha.
Francis Spencer, Kakauololo.
He kope oiaio keia o ka palapala oki e waiho ana ma ko'u keena. Francis Spencer,
Kakauolelo 2 o ka Aha kaapuni oka Apana Ekolu
Hawaii Pae Aina. 682 6ts 787
AHA Kaapuni o ka Apana Ekolu, Waimea Hawai, SS. I ke kau o Novemaba M H 1876. C K HAPA k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue HARIATA HAPAI w.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o na olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e heokomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o C K Hapai, no ke kumu o ka moekolohe o Hariata Hapai, i oleloia, e lilo i mea paa, mahope o na malama eono, mai ka la e hoopukaia keia olelo hooholo, ke hanaia e like me ka olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.
A ua kauoha a ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaio o keia olelo kauoha, ma na nupepa Kuokoa a me Hawaiian Gazette, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku e hoopukaia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ,na he kumu ko lakou e hooko olei4 ai ia olelo hoohol.a lilo i mea paa. Na ka Aha.
Fracis Spencer, Kakauololo.
He kope oiaio keia o ka palapala oki e waihoia ana ma ku'u keena. Francis Spencer,
Kakauolelo 2 o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu
Hawaii Pae Aina 782 6ts 787
Ua Makemakeia
I MAU wahine ike i ka aiana lole. E ninau ma ka Hale Holoi Lole, ma Keoueula. Ona poe ike wale no kai makemekeia. JAS. RENTON.
Honolulu, Nov 24, 1876. 782 4ts 785
Hoolaha a a Luna Auhau!
o ka Apana o
HONOLULU, OAHU, 1876!
KE HOIKEIA aku nei ka lohe i ka poe a pau i ku i ka Auhau, e hoomaka ana ka mea nona ka inoa malalo iho i ka ohi ana i na Auhau no keia Makahiki, ma kona Keena Ohi Auhau mau ma Alanui Marine, Aienui, i ka Poaono, la 25 o Novemaba. A i kulike ai me ka Pauku 503 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke hoikeia aku nei i na mea a pau i ku i ka Auhau, e hookaa koke mai. GEO. H. LUCE
Luna Ohi Auhau o Honolulu.
Keena Ohi Auhau, Honolulu, Nov. 22, 1876.
782 4ts 785
Olelo Hoolaha
....A KA....
Lunaauhau o Ewa a me Waianae,
KE KAUOHAIA aku nei ka poe a pau i ku i ka Auhau o keia makahiki, ka poe e noho ana ma keia mau Apana, a me ka poe o na apana e, ina he mau auhau ko lakou ma keia mau Apana, ka poe i loaa i ka Luna Helu, a loaa ole ; e hookaa koke mai lakou i ko lakou mau auhau a pau, ka mea i paa i ka Luna Helu, a paa ole, i ikela ma keia mau apana, ma ko'u lima, mai keia la aku a hiki i ka la hope o Dekemaba 1876.
A. KAOLIKO.
Waianae, Nov 25, 1876. 783 4t 786
E IKE auanei na kanaka a pau o kela ano kei ano, Pukiki, Haole, Pake, kanaka maoli, Kukum a ano Laka. Ke papa aku nei au, aole e hookuu wale i na Bipi, Lio, Iakake, @a, Kaka, Nene, Koloa e hele wale ana maluna:o kuu aina kuai, ma ke awawa o Manoa, i kapaia o Kaaipuluna. Ina e loaa aku i kuu Luna, oia o Henry McCallun, ka mea a'u i hoonoho aku ai keia mau ano holoholona i halia ae ia maluna, e hooukaia no e ia Hookahi ala uo ko poo, a ina e ai i ka ai a hoopono paha i ke kuauna, e hooukuia e like me ke poho. E lilo keia i kanawai paa a mau loa aku.
781 4ts 784 CHARLES LONG.
ANOAI I KA LEHULEHU.
E kipa mai a e nana,
i kumaka ai ka ike i na waiwai nani i loaa mai nei iloko o na La Kulaia iho nei.
Penei ke ano o ua mau waiwai la:
Na Wati a me na kaula Gula,
a na Lede a me na Keonimana!
NA KAULA OPELE A NA LEDE
NA KOMO GULA NANI O KELA A ME KEIA
ano a na Lede a me na Keonimana!
NA KUPEE GULA,
NA LIPINE GULA,
Na gula pepeiao o na wahine!
e oaka ai i na pepeiao, a e hulali ai hoi na manamana lima, a e kilipohe ai hoi na a-i.
Na komo humuhumu gula a me ke kala,
Na pihi pulima gula wahine a kane,
Na lakela gula lei wahine nani,
Na komo daimana o na Lede.
Na kaula laketa,
Na pine omao kihei,
Na laketa aniani,
Na huka gula wahina.
NA LAKO HALE.
NA PUNA,
NA PAHI,
NA KIAHA, KALA,
NA APO KALA
NA KAWELE holoi lima,
NA O DALA o kela a me keia ano,
a me na mea nani e ae no he nui wale.
E kuaiia aku ana no ma ke kumukuai haahaa loa i ko na wahi e ae o ke taona nei.
UA MAKAUKAU NO HOINA
mea nani no kanaka makua a me na kamalii.
Na Kamaa Paa Loa,
e loaa no maanei e like me ka makemake; a ina e loaa koka ka ino, he hiki no ke hoihoi mai
M. McINERNY.
Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa. 775 3m 787
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua me ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu. Honolulu, H.P.A
KE PAPA aku nei au i n@ mea a pau, na haole, pake a me na kanaka maoli. aole e hoaie mai i kuu wahine mare oia e Naki Brooks, no ka mea, aole au e hookaa i kona mau aie ma keia hope aku, o ka mea hookuii, maluna ona kona poho. WILLIAM BROOKS.
Haiku, Maui, Nov 16, 1886. 7@3 4ts 786
HALE HUMUHUMU LOLE!
Ua Wehe ae nei o MRS. MARIA SMITH a me MISS EUGENIA McGUIRE. he mau Hawaii ponoi, i Hale Humuhumu Lole Wahine a kamalii, no laua, ma ka Hale Helu 63, Alanui Papu ma Waikiki iho o ka Hale Pohaku o Mr. Uilama. Malaila no laua e loaa ai e ku makaukau ana no keia oihana. Ua makaukau laua e humuhumu, a i ole, e helehele paha i na lole e waihoia aku ana, a e hana e like me ka makemake o ka mea nona ka lole. 784 4t 787
E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke papa aku nei au i na mea Lio, Bipi, hoki, kekake, puaa, aole e hele wale maluna o ka aina o kuu Aliiwahine Keelikkolani, ma KANEWAI, Kamoiliili, Oahu. Ina kue kekahi i keia olelo papa, he mana ko Huihui e hopu aku i na holoholona i oleloia ae ia maluna, a e hooukuia i $1.00 pakahi no ka poo, a ina aole e hookoi i na koina a kuu luna, e hoopaaia ma ka Pa Aupuni e like me ke kanawai. E lilo keia i Kanawai ma keia la aku.
MAHUKA.
Huihui, Luna.
Kamoiliili, Dek 7, 1876.
MAMULI o ka palapala hookohu Lunahooponopono waiwai i haawila i ka mea nona ka inoa malalo, e C F Hart, Lunakanawai kuapuni, ma ka waiwai o B Kealoha, o Waimea, Hawaii i make. ke kauohaia aku nei na poe a pau he koina ko lakou i ka waiwai o ka mea make, e hoike mai ia'u i na bila maloko o na malama ekolu mai keia la aku. E hooieia na koina mahoae aku o ia wa.
O na poe hoi a pau i aie mai i ua B Kealoha la, e hookaa koke mai ia'u maloko o ia manawa, o pilikia auauei.
Z. PAAKIKI,
Lunahooponopono Waiwai.
Waimea, Hawaii, Nov 15, 1876. 782 4ts 785
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!
Poakahi, Dec 11, hora 5 pm........................No Hilo
Poakahi, Dec 18, hora 5pm........................No Kona
Poakahi, Dec 25, hora 5 pm........................No Hilo
Ma na holo ana a pau a Kilauea i Koaa, e kiki loa ana oia i Honomalino, ma Kapalilua.
Aole kaapuni hou, aia a hai hou ia'ku.
Ma na huakai no Maui a me Hawaii, e haa ele ai ke Kilauea i ka hora 5. A ma na huakai o Kauai, i ka hora 4 PM. Ma ka hoi ana mai, e haalele ai ke Kilauea ia Kawaihae hora 10 A M., Makena e like me ka mea i hoolaha waha ia, Maalaca a hiki i ka hora 7 a.m. E hoolahaia aku ina e hoololiia ka manawa holo.
Uku Eemoku mai Honolulu aku.
A hiki i Kaunakakai pela maluna mai.....................$ 5 00
" Lahaina, " " ..................... 6 00
" Maalaea, " " ..................... 7 00
" Makena, " " ..................... 8 00
" Mahukona, " " ..................... 10 00
" Kawaiahae, " " ..................... 10 00
" Kailua, " " ..................... 10 00
" Kaawaloa, " " ..................... 10 00
" Hilo, " " ..................... 12 50
" Kau, " " ..................... 15 50
Uku kaapuni ia Hawai...................................................22 00
A hiki i na awa o Kauai..............................................80 0
Uku kaapuni ia Kauai,.................................................12 00
Uku ohua Hawaii oneki,.............................................2 00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
SAMUEL G. WILDE (Waila,)
Agena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanu Papu a me Moiwahine. 775 3m 786
OLELO HOOLAHA.
J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."
LOIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU IO'U nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie, me ka uku haahaa makepono loa. Aia kuu Keena hana ma kahi o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu nei, oia ka "Aiko," ma Alani Kale pa. 74 1y 792
C. H. DICKEY (Kalekika).
LOIO!
MA HAIKU, MAUI.
UA MAKAUKAU E HANA PALAPALA Kuai, Palapala Moraki a me na mea a pau e pili ana ma ka Oihana Loio. 743 1y 794
Richard F. Bickerton.
[PEKEKONA].
LOIO!
E KU LOIO no oia imua o na Aha Hookolokolo a pau ma keia mokupuni a ma na moku e ae, ma na hihia a pau. Ua makaukau oia i ka hana ana i ua ano palapala a pau. E hoaie ia no na dala mai a iaia aku ma na moraki maikai a oiaio wale no me ka ukupanee.
Keena Oihana, ma Alanui Kalepa, Helu 23, ma ka hale maluna ae o Kauka Minuteole. 755 1y 806
HALE KUAI LOLE HOU.
—MA—
KOHALA HAWAII
LEI KOHALA, I KA NUKU NA KANAKA.
MAHEA LA E LOAA AI NA PAPALE WAHINE AUlii koiomanu ano hou loa, a me na pua nani e kinikohu a e kau ai ka iwa, he la makani e hao ai na polena o Haupu, kapakahi manuia o Keoki ka moku, ma kahi o
G. C. AKINA.
Aia pu no malaila na HAINAKA SILIKA liilii. LEI A-I kae weluwelu, a me na LIPINE SILIKA puapua weluwelu, e kuwelu ai i ka makani.
NA KALAKOA ANO HOU LOA i ike oleia mamua. Na KAEI SILIKA Nani.
NA MAKALENA KALAKOA me ka PUAKEA, na LAA@'IA HULUHULU o na ano a pau, na KIHEI UHI hou e kohu ai ka @ ana, na mea ala waianuhea, e ku ai ka hoomau, a me na aila lukini e pula ai ka lauoho i ke ala. Na lilina ume naau o kela ano keia ano, na kamaa wahina o na ao a pau. Na lole kane o kela a me keia ano, na palule kalakkoa a me ke keokeo, i humuia me ka mikioi loa. He makepono loa no hoi ke kuai i na mea i hoikeia ae nei maluna ke kuike. I mea e pau ai ke kuhihewa, e naue mai no e na makamaka ma kuu Halekuai.
765 6m 788 G C AKINA
Na Luhiehu o ke kino.
E hanohano ai na Lede.
Na Keonimana,
A me na Kamalei.
I Na makamaka o ka makani Apaapaa o Kohala-loko, ua kuluma paha ia oukou ka Halekuai o Aau mamua, ua lilo ia makou a ua hoonulia ae, a ua hanaia hoi a nani, i ku like ai me ka nani o na uluwehi o nei mea minamina he kino. Eia maanei na lole hou loa o kela a me keia no, e ku ai na hoono'uno'u a me na hoohaha ana a na hapa palupalu.
Eia kahi mea hai aku, e hiki mau mai ana na lole hou o kela a me keia ano, i na ku ana mai a pau a na mokuahi. I mea e ike ai, e naue mai, a e hoolauna aku ia Kimo a me Alone, ma ko makou Halekuai, "Hale Wehiwehi."
GOO KIM & Co.
Apuakehau, Kohala, H. Aug 2, 1876. 766 6m 791
KAUKA LEKA!
[DR. LATHROP].
OIAI UA HOI HOU MAI NEI AU I HOnolulu nei e nohoai, ua hapai hou ae nei au i ka'u Oihana O ka poe e makemeke ana e lapaauia e a'u, e looa no au ma ka Hale nono o Kapeua Kano (SaoW), e pili koke ia i ka Hale Hotele Hawaii. 778 2m 789
AKIU (PAKE),
—MEA—
HANA I NA KAMAA
HILA AULII MAIKAI,
ALOHA OUKOU E NA KANAKA HAWAII a pau, a me na wahine maka onaona o Honolulu nei, na Iwa-kiani o Paliuli. Owau o kko oukou hoa'loha, ka mea nona ka inoa malalo nei, he Kumeka Kamaa, e noho ana ma ke Alanui Nuuanu, ma ka Hale nona ka Helu 65, malalo o ka Hale Pai Kii Hoolele-aka.
Na Kamaa Buti maikai loa i hanaia me ka Ili Farani maikai loa, no ka uku haahaa me ka oluolu.
Na Kamaa wahine maikai loa o kela a me keia ano, no na Ili Farani maikai loa no ka uku oluolu.
No ka hana ana o na Hila i ke Kamaa me ka paa loa, a maikai kupono i ka makemake, me ka uku oluolu loa. A no ke poho ana i ua kamaa nahaehae e ka maikai loa no ka uku oluolu loa.
Na Ili Noho Lio o kela a e keia ano—he nui wale na ili maikai loa. Eia hoi kekahi, o na kamaa a pau a'u e hana ai, a ina ua ike ia ua kapakahi, a nohae, a kahuli, a puka paha iloko o ka makahiki hookahi, e hoihoi mai, a na'u no e hana ma ka uku ole. a o na kamaa i waihoia ma kuu lima a hala na mahina akolu, e kuai kudaia aku no au no ka loihi loa. Nolaila e hele nui mai oukou a pau ma kuu Hale Hana Kamaa, e ike maka i ua hana a pau, i pau ke kuhihewa, a e hana no au e like me ko oukou makemake, ka aulii hulali o na kui-hao malalo o na hila, e uheuhene ana i ka papa o Maukele, e aloha ana i kona hoa, ka uwe a ke kamau ke hanaia.
E kuai aku no au i na ili kamaa @uki kahiko ano maikai a me na noho lionahehae kahiko ano maikai.
762 6t 785
Papa! Papa!
—NO—
ALLEN A ME ROBINSON.
Ua wehe ae nei maua i
PA KUAI PAPA!
—MA KA—
UWAPO O PAKAKA.
Na Papa Ulaula o na ano a pau.
Na Papa Paina o na ano a pau.
Na Pili Hale Ulaula.
Na Pili Hale Keokeo.
Na Pepa Hoonani Hale.
Na Pepa Molina.
Na Pena a me na Aila Pena!
NA KUI O NA ANO A PAU!
Na Pani Puka a me
Na Pani Puka Aniani.
Na Pani Puka a me
Na Olepelepe.
Na lako kukulu Hale
—O NA ANO A PAU—
E kuaiia ma ke
Kumukuai Haahaa Loa!
o keia Makeke.
ALLEN & ROBINSON.
Honolulu, Aper 12, 1876. 705 1y
OLELO HOOLAHA.
John w Kalua,
Loio! Loio!!
E loaa no ma Lahaina, Maui 760 6m 78@
HALEKUAI KUIKE!
Helu 73 Alanui Papu.
KAMIKA Opio!
NA MEA KALA GULA A ME NA
LOLE MAIKAI!
Emi Loa no ke dala Kuike.
776 2m 783
O WAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoike aku nei au ma keia hoolaha, oiai ua haalele mai ia'u ka'u wahine mare, o Kaulaokeahi Kaipo Brow i ka ai a me kahi moe, me ke kumu kupono ole; aole loa au e hookaa ana i kana mau aie, i aie ai ma ko'u ino.
WILLIAM BROWN
Koloa, Kauai, Aug 24, 1876 771 6m 794
E. STREHZ, (AI LUENE,)
HAAWI A KUAI
LAAU LAPAAU.
AIA MA MONIKAAE, KIHI O NA HUINA o na Alanui Papu a me Hotele. Aia malila na Wai Ala a me na Wai Rukini maikai loa e loaa ai.
E hamama mau ana i na ahiahi Poaono a pau.
741 1y 792
A. M'WAYNE,
Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa.
Mea hookomo mai a kuai
Laau Lapaau.
Na Kemicala Acida
a me na laau lapaau i hoomaikaiia.
NA KOPA AALA A MAIKAI
e like me na
WAI ALA,
AILA LAUOHO,
KOPA AALA
a ma na PAUDA AALA.
NA KAHI LAUOHO,
BALAAI LAUOHO,
BALAKINIHO a MAIUU, &.c
HUAHUAKAI AUAU, KAUKA A
HOLOI KAA-LIO
Pepa Star Mills.
E makaalaia ka hoopiha ana i na kauoha
laau lapaau no na kauka, moku a me na Mahiko.
E akahele loa ia ka haawi ana i na laau
lapaau i ka la a me ka po.
779 3m 786 Huki i ka bele @
Lole Makepono ke Kuike!
E LOAA NO IA MA KAHI O
KAKELA ME KUKU,
—E LAA NA—
AHINAHINA,
KALAKOA,
KEOKEO,
LEPONALO
Pena, Aila, Aniani,
Na Mia Piula,
Kopa, Aila Honua,
Aila Hoomaloo
Kui Kakia, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho lio,
Hulu-palaki, na Pulumi.
A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii nei no no
LAINAKINI-NAO
LAINAKINI-MAOLI,
PALULE KALAKOA,
ALAPIA, KELEPA, KILISA,
Na Lole kupono i ka wawae,
Palule, Huluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hoohehelo ana
Lipine, lihilihi, a me ia mea'ku
—A HE—
MAU MEA 'AI KAHI
Ka Palaoa, Kopaa,
Raiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala,
Pia Kulina &c
—A HE—
LAAU LAPAAU KAULANA LOA
A Dr. JAYNES
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Keko,
Laau hoopau naio,
Penikila, Huaale,
A me na Laau Hamo, a pela'ku
759 1y 811