Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 9, 2 March 1878 — KUMUHANA: [ARTICLE]

KUMUHANA:

HKLI' 11. SABAT l MAR. IT. ISTB.

Hezekia uie ko Asuria. Pauku haihaia, ii Oih Lii, 32;9—21. 9 A muhope iho o keia mea; heouna o Senakcriba ke oiii o Asuria i kana poe kaua ; i lerusalema, (aia no ia ame kana poe ikaika ! me ia e ku e ana ia Lakisa,) io Hezekia la, ke aiii o iuda, a i ka luda u pao, nia ma 1 ierusaleina, i mai la, 10 Penei i oleio ai o Senakeriba, ke alu o Asuria, Ma ke aha la i pauleie ai oukou i i ko oukou noho ana i ka popiiikia ma lerusalema. 11 Aole anei i hooikaika o Hezekia »a ' oukou e haawi ia oukou iho i ka make i ka poloii a me ka makewai, i kana olelo ana ae, O lehova ko kakou Akua, e hoopakeie • oia ia kakou mai ka iima aku oke alii o Asuria. 12 Aole onei o ua Heaekia U keia, k« ' ka mea nana i iawe aku ī kona tuau wahi < kiekie, a me kona mau kuahu, a olelo aku i; ka luda, a me ko lerusulema, i aku la, imua 0 ke kuahu hookahi, e hoomana aī oukoii, a maluna iho o ia mea e kuni ai i ka mea aU ? 13.A0!e anei oukou i ike i ka mea fc'u t hana'i, Owau a me ko'u mau niakua, i na • kanaka a pau o na aioa ? Ua hiki anei i na ; akua o ni lahuikanaka o na aina ke hoopa»

kele i ko Ukou aina raiī ka'a ak« ? 24 *f W.i mea a ca aku» a pto o ia fi.au UitiQik3r.»ka o ko o maa m*kui i i«k« r<?a ai, i bikt ia u k<? hcopie"« i koam pot; kaaaka mū ko'u hw* ika. s rraopoopo e bīki t ko oulou Akui ke fco'if-ikc!e ii oakoa fr,ai ko'u iima aka ? 15 Ansr, mas eeho a hoopumpuni o Heie-1 kia ia oukoo, a malimali mai ia oakoo pela } | mai piulele oakoa ii ia ; eo k» me«, ao!e : biki i kekahi airsa 0 fcekabi a ! me kekihi aopaai ke hoepakeie i kooa poe ' kamka ma; ko'a l:ma aka, • mai ka lio» ■ ak*u o ko ? a pee kupona; a pehe* I* e h&ap«.; k?le ai ko enkoa Akaa ia eakon msi ko'u 1 iima aka ? i 16 A olelo ino heu aku k«oa poe kauwa is , lehova, fce Akoa, a. ia Hezskia kan» k»Q\va.' 17 A kakau ia i na pafapsla e hoino aku ia lehora ke Akua o fca fferjei<, rne kaolelo aka ia i aku h, E !ike me na akua o na | iahuiaanaka o na ama e, aole lakou i hoopa- 1 k?!e i ko lakou poe kanaka inai ko'u iuna ■ aku, peia hoi, aole e hoopakele ke Akua o Hezekia i kona poe kanaka mai ko'u iima . »ku. i 18 Kahea lakou me ka teo nui, ma ka I oielo a k« lud3, i na kanaka o iefusalema i | ka poe malona o ka pa, e hoomakankau ia j lakou, a e hoopihoihoi ia iakou, i ioaa mai: ke kulanikauhale ia lakou. 19 Oieio ino aku la lakou i ke Akua o leru3a]ema, e like lue na akua o ko na aina e, na mea a kanaka i hana'i. 20 No ka mea, pu\e aku b o Hezekia ke aln, a me Isaia ke keiki a Amosa, ke kaula, a kahea aku laua i ka lani. 21 f A hoouna mai o lehova i anela, uana i iuku iho i ka poe koa ikaika a pau, a me na iana, a me na kapena, ma kahi i hoomoana'i ke alii o Asuria : a hoi aku ia i kona aina ine ka maka hiJahi!a. A hiki ia i ka hale o kona akua. o na mea i puka mailoko mai o kona puhaka, pepehi lakou ia ia malaila i ka pahikaua. Pauku Gula, Me ia he lima kanaka, aka, me kakou o lebova ko kakou Akua, e kokua mai ia kakou, a e kaua i ko kakou kaua. U Oih Lii 32;5. Topika s Ke kaua kue aku i ke Akua. JSa Mahele. 1 Ka mea e kaena ana, p9. 2. Na olelo kaena, p 10—19. 3. Ka lukuia'na o ka mea kaena. p20—21. Mele. Mele hou. 7,—Leo. 1 Mai kaena, e na 'lii, Na aupuni kaua nei. Lanakila anei oukou Ke kue ī ke Lii mau? 2 Mai kiienn kamalii No ko oukou akamai, Oukou hoi, na kumu ao, Mai kaena, m«i haanou. 3 Noho haahaa, akahai, Me lesu la i ao rnai, Pela e loaa mai ai Ko ka l.mi pomaikai. Pule i hoopnuia ke kaena, ka hookiekie ana, i noho hunha kakou cVc. JSa ninau a na kumu. Heaha ke kauoha a Hezekia nm kela Hoawiiia ? II Oih Lii. 29;5. Ua hookoia anei īa kauoha ? p 16—19. Heaha kekahi mau kauoha me na hana no na mohai, no Aa himeni, no ka hoomaikai ana ? p 20—3G. Ka iihaainiL hea kai kauoliai.i, a hoala hou ia ? Owai ka poe i kiiia'ku e hele mai ia ahaaina ? Mai hea a hea e k»i nku ai ? Pehea k& nui o ka poe tna ka akau ? Pehea nie kekahi hapa ? Lehulehu anei ka poe i akakua mai nui u\ nhaaina ? £ hia la i ahaaiua ai ? Ehiku la no ka ahaaina moliaola, a ao ke uha keia mau la hou e hiku ? Aole ae ; ahaaina e like me keia uiai l\ wai mai ? Mokuna 30;1—27. Mn hope iho o keia ahauina, heaha ka hana no na kii, a no ka hooponopono nna i ka luakini, na papa kahuna, na papa Leri, na hapaumi. na mohai, na kuauhau ? Pehea hoi Hezekia i hana'i me ke aha ia mai hoi e ke Akua ? Mokunn. 31; 1— 21. Mhhope o keia mau mea, owai ke lii i ala, a hele kue inai ia lernsilema? Heaha ka hann a Hezekia, e pale r.i, e hoopilikia ai i ko Asuria poe koi ? Heaha kana mau elelo paipai a hoolana ? Mok. 32; I—B. P 9. Ka mea e kaena ana. Owai ia mea ? Owai kana i hoouna aku ai e kaua ia ferusalema V Nana. H Na Lii. 1S;17 —19. I ko Hezekia lohe ana, ua hele kue mai Senakeribn, a ua lawe pio i kekahi mau kulanakauhaie, wikiwiki o'u e hoolaulea i ke l:i ma ke aU& ? 2 Na Lii lS;n—l6. Ka inoa ua oluolu Senakeriba i keia inakana nui, ua pau ka inanao e kaua, ao!e ka ? He alii hoopunipuni, e kaena ana i kona ikaika iho. e hoole ana ia lehova e like me Parao. Puk. 5;1 —2; me Oolia, 1 Sim. 17; 10; me Benehadada, 1 Na Lii 20; 10. Heaha ka hilinai mana ole? Ilal. 33; 16,17. P 10—19. Na olelo kaena. Heaha ka niinu kaena mua a Senakeribu ma ka waha o ua elele ? E haawi ana Hezekia i na kanaka i ke aha ? ma ke aha wahi a (akoa ? p 11. Heaha ka Hezekia i lawe »ku mai o lakou aku ? p 12. Oiaio anei keia mnu olelo.' Heaha na olelo kaena ino ma p 13— 14 no na akua e, no ke Akua oiaio hqj ? Hrah« kekahi mau oleio īno no ko Hezekia houpunipuni ain ia lakou, a no ka hiki o-e o ke Akua ke hoopakele ia lakou ? p 15. Pehea hoi lakou ia lehovi, a ia Hezekia ? p 16. A kakau iakou i palapaU aha ? p 17. A kahea i?kou i na kamka o lerusalema me ka leo nuī i mea e aha ai ? p 18. A aha lakou > ke Akua o lerusalema ? p i9.; Nanahoi 11 Na Lii IS;I9—SS, 29—35, 19.10-13. Hal. 97;7. Isi iOīlo. P 20. Ka pu'e »ua a rfezekia iaua me ! lsaia. heaha la pule I -*& na olelo hoolana a ī

l**ia? II Na L;i 19; I—7. H—34. 37 i 6,7, 11—35. P21.5f2. aa luk<ji» vi~s e- .vi niea L-iea.i. I Paa ki puk- a Hez-:*!a, hooan-i Ak ; «r*i ē !aka i ea ko» a Assm 1 A a | lskoti ? Mawiha aka eo o £h.u | U poe i make ? ii Na Lii 19;%. 37; | 36, He inake malu keia nw* ke Akua j oki 6 hiam&e «na na koa ma ka po» e Uki < j make o nx hiape o Ajgnpits. Puk» | ■ Ī2&9. Paa loa >nei n» koa i k» mak? ? ■ U Lii 19:35. Heahi hoi ka hope o Se- ? oakenha ? Naaui i pepeh: ? 11 Na Lii 19;\ 137. Ko ki olelo hea? 57;7. 3i,5,9. | Heaiia hoi ka hop« o P<no ? e Go'ii ? o 4 ; Beoehadada? Owai kekahi aiu o i mahope iho i kaena nui no kona aupun: ?: I Heiha hoi kona hope ? ihn. 4;25—32. Mtie. Mele hou. S—6 Leo, 1 i Hookiekie no ke lii, f Senakesiba nei, Kue i ko ke ao Moi, | Hoino waie ae. i ' i 2 | A hoouna mai ke Akua nau | He aneia hoopai; I A luku oia roa ka po ] li kini Inanou nei. S ; 3 ! | Makau na'iii, na kanaka, I I i ke Akua mau, j O iho mai he anela, \ j A luku ia oukou. ! Naninau a ke kaAu. j | Ns makua. Owai keia alii kaena ? He|aha ke ano nui o kana mau oielo kaena ? | Maiuna o ke aha kona hiiinai ana? Papa • oia, mai hilinai ka luda ia wai? io wa'; U j Hezekia i hoopii aku ai iioko o keia pili-: | kia ? Owai ke kaula i kokua a hoolana ia ia ? Lohe anei ke Akua i ka Hezekia pule? Owai ka i hoouna ia mai e ke Akua e luku • i ka puali koa o Senakeriba ? Pehea ka tu- ; ku ana ? Ehia tausani i luku ia ? | [ iVa keiki Heaha ka hope o Senakeriba t keia alii kaena nui wale? Nawai oia i pe- | pehi ? Owai na inoa o keia m*u keiki ? ī Isa. 37; 3S. Hai mai i kekahi poe kaena e \ ae. Par«\o, Golia, Benehadada, Nebakaneza. j Mahea Parao i enake ai ? Nawai i pepehi \ ia Golia ? Me ke aha ? Heaha ka hoopai ; i hiki mai maluna o Nebukaneza ? Kipaku j ia oia ma ka nahelehele, a ai i ke aha ? me . ke aha ? Pehea ka lauoho ? na maiao? Pej hea ka loihi? Maikai anei ke kaena ana ? , Hai mai i ka pauku himeni o keia la. j Ke kula apau. Hai mai i ka pauku gui la. Owai ka i kokua nui ia Hezekia ? He- | ahn kekahi mau hana maikai ana ? Ua | aha ia ka luakini? Ua aha ia ka ahaaina i moliaola? Ua waiho wale ia anei ia ahaaii na inamua aku ? Aole he ahaaina me keia | mai ia wai mai ? Ma ke aha e hiki ai ke j molama ia ahaaina ? Heaha ke kauoha no ka Tahaaina a ka Haku ? 1 Kor. 5 ; 7, 8. Ma » ke kukulu ana ī ka ahaaina berenahu ole | mua heaha kekahi luku ana i like ke ano ! me kekahi luku ana ina keia Haawina ? | Muhea i make ai Senakcriba ? Owai ke'lii ! mua o Nlneva ? Owai ke panihakahaka o j Senakeriba ? Heaha ka hope o ka poe haaJ kei ? Sol. 15; 25. i Mde S—7 Leo, Beatley. | 1 | A kau mai ka pilikia, I Hoopii i ke ./2kua e, Me ia ke'lii Hezekia, ! A kokua ia mn. ! 2 ' Lanakila no ka iuda, Me lurusalema pu, Pau na kue i ka make, 010 ae na kanikuu. Pule i lanakila ka poe, pono a auhee aku na enemi, &e. Haawina no Maraki. 24. 2 Oih'Lii 33 , 9—16. ; E ka Nupepa Kuokoa ; Aloha oe ; — Ma ka helu 52 o ke Kuokoa, ua ike akea ia na pane a Thom. Puuohau i ke komite o ka Aha Kiekie o Hawaii Komohana, pu me ke komike o ka Ekalesia o Pukaana. 0 ke Komike nae o ka Ekalesia kana i ake nui ai e ike īa'e kona poo, alaila, hoohuli koke ka waha o ka pu ia ia, maliapaha ; ua piha; E kuu makamaka aioha, aole au e i hoihoi aku ana i ka hewa no ka hewa, a i! J na hua olelo ino ma ke ano panai i like pu; ; Aka, he okoa ka'u nou e kuu hōa'loha. ! Ke aa aku nei au e hoike imua o na kini j o kaua i ka mea oiaio, penei, ua kahea ka ' Ekalesia o Pukaana ia oe iloko o ka M. H. | 1576. puka koke maī no kau palapala e apo- ! no ana ia leo kahea ; a iloko no o Augate oia makahiki; hiki kino mai oe a makaikai i ke Kihapai, ka loa ka laula, ka momona, i apanoa paha, ma na pule hope o Dekemaba ' hki kino mai oe me kou ohana a me ko 1 olia mau pono kino a pau ; a na ka Ekale- ; sia no i uku aku na lilo uku moku a pau o ; olia. E ka hoa e, ua kau ka Moa i ka haka, a kaii aku Ia ma ka la mua o lanuari o 1577, ! hoimaka koke no ka mahiai, waele kanu a kijulu, no ka mea, ua ike oe, kou kuleana t | ia, l pela hoi ka Ekaiesia ia oe ; Aka, ke ! hode manawaino loa mai nei oe ; '* AoieJ 1 Aot!! Aole loa !!! '' he kuleana iki o ka Ektlesia wahakani o Pukaana ia oe. £ ka makamaka, pela iho ia anei ka hoo-' : ia ana mai a kou lunaikehaia ia oe ? j Lawelawe ponoi no oe i ke kihapai a hiki' , iloka o Maraki, noho ka Aha Hui i Lanakiia ; waiho hou aku ka Eka!esia he palapala kakea ia oe raa o ka Aha'la, i na paha ua ! ae aku oe i oa palapala nei a ka Eka(esia 1 ma v ka Aba Hui fa, ua m»nao no hoi au j ua kuleana fca Aha ia oe, aka, aohe o'u kuleani ia, ia iakou ae no ia. 11 Aole no i hookuuia o T. Puuohau mai ' kona keiki ana no ka Aha EWalvsia o ka I

e- e kukaaa a? ia Aha Hai. a me ka £ki:cssi hcak-im'*ri o Pukaana ia T. P.' Ei.ua naaiaeia snt:i keia pane ou? aia ma Ulaui o kou pakip-iU kahea. pe- ; n?i i kakau ii; - Aia a kaawile ee i n* cs€a hihia o ke *o nei. n | koa kumu mua, p-īnei; \ «* Aole i | hooooho fca Aha Hui ia T. P. ī no ka j | o Puiaaoa. 2 aoie no i hiawi i ! p«tapi!ji haieielo» 3 aole no i hookama i keiki na ka Aha/' E T. Puuahao, i npaht i iaws&we ka Aha Hui Ekilcs*a o Htwati Komohana i ! kekahi o keia mau kumu ekolu la oe : aole oe e hapai i ke kumo hope r olu he ; ws§ niafei?o , iai pabi i kapae «cs oe i ke kamu mua, a huna keie aku ia ia ma kahi ' pouh. a o ke kumu elua wale no kau k hoa!in mai,. no kou hookuu o'e» mai kou keiki j na ki Aha o Oahu, e aho ia. aks, oiai no ' mea hihia i oieloia maioko o kou paī lapai* kehea. Na fca lehulehu e nana mai ; Owai la ka ■ hookamani? O ki Ekalesia paha. o ke komike paha, aoT. Puuohau anei ? "He alapahi, a he hoopunipuni iua o!e | keia o ke komike o ka Ekalesia o Pukaana | &:e." Oia boi t no ka hoike aku i ka Aha, | Ua haaleie ino o T. P. i ka Ekalesm, maho--Ipe o kona ae pono ana mai i ka palapala ; | kahea, a me ka hanai pono nna o ka Ekale- : [ sia ia ia. ; ET. Puuohau, ua hapala mai oe m mea : j ino iluna o kou makamaka aloha ma kuu iano koniike no ka Ekalesia o Pukaana, ua | huli no wau ī huaoielo kupono ma kahi o ; haalele ino, aohe olelo Hawaii e ae i kupo--Ino loa elike me " haalele ino." No ka mea ; : hoi, ma ka la Sabati iho, aole 02 i hai iki ' imua 0 ke Anaina Ekales:a e hoi ana oe ima ia Poaknhi ae, aole loa he wahi leo oia | ano i iohe ia mai loko aku 3 kou wahi, a e i holke mai ana la hoi i na kamu 0 ka waiho i j mai i ka Ekalesia aole ioa no ; Ua hooholo j | ia ma ia Sabati he lulu no ka hanai ia oe ; 1 ma ia Sabati aku, aka, paiahiu e nae oe kau i ; ana iluua 0 ka moku, i ko makou hoi ana ! | mai uka mai, ua hala aku la oe e lana ana j maluna o ka ili 0 ke kai, aoie hoi 1 aloha ! mai elike me ke ano i maa mau ia kakou, i pela iho ia kou hele ana h e ka makamaka, I Ua manao ke komike he haalele ino ia ; oia | nae kau e hapala mai nei, he alapahi a he ! hoopunipuni lua ole ke komike. Na ka ! lehulehu e nana mai ia kaua. Ma kou manao hope, e ahewa ana i ka , [ Aha ilui Ekalesia 0 Hawaii Komohana, no j j ka hai ole i ka inoa komike. J | Eku kohana aku ana au imua ou he ! maka a he maka, mai kuu poo a kuu waw&e, aole loa au e hoao iki e pee iho, E ike auanei oe ia'u aohe he enemi; aka, kou hoa'loha oiaio no. ka mea i iini nui e , ! hookupaa ia oe maluna 0 ka Ekalesia nei, ! ai haawi aku i na kokua ana elike me ka ; hiki, aka nae paha ua kuhihewa oe he mea ' okoa, aole. Owau iho 110 me ke aloha ia oe & me kou ! ohana pu, a ke alolia aku nei hoi me ko'u ; ohana iā olua. D. H. Nahinu. Hool:ena lan. IS7S.