Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 9, 2 March 1878 — Ka Mookuauhau o ke Alii Elisabeta Kekaaniauokalani. [ARTICLE]

Ka Mookuauhau o ke Alii Elisabeta Kekaaniauokalani.

E Ia NCPEPA KeOKOA Alohi C€' — t w He w#hi ukana ka'u e hoo»Ii aku la oe. a | nao la e lawe heie aku rna na kaiauiu o ko I euokupum, i ike mai ai ko kaua i mau hoa puoi moolelo e noho ana i Hawaii holookoa o Palena, a me Msui Hikina o Mapua Kauhhea, a me Maui Komohana o Loe. a m? Lanai o Mapua II a roe Molokai 0 Laikuhonua, a me Oahu o Manouli, a me ' Kauai-o Manokea, a me Niihau o Mauoepupiipai, nana i hanau mai o Manokaianipo, j mailoko mai o Knpoiahuwalekala ka ma- ; kuahine ; o kekihi mau kupuna no kei i o . ke Alii nona nei mookuauhau a'u e hoopu- ; ka aku nei. Ua noi ia mai au e kekahi mau kuu puni | moolelo o kaua e noho mai nei, e hoepuka i ; aku au i kekahi mau papa kuhikuhi o ka i mookuauhau o kekahi alii hanau o ka aina ; e ola nei, oia hoi o Elisabeta Kekaaniauo- ; : kalam. A penei ka hoonohonoho ana : E : j lawe pokole mai au mao Kanipahu la, oia | ; ka moopuna kuakahi a Kukohou i noho aku j ai ia Hinakeuki (w), hanau o Kaniuhi (k), | | noho ia Hiliamakani (w) o Kanipa- i i hu (k), mai a Kunipahu (k) a hiki ia Keo-! I ua (k) ke kuhikuhi ana keia o ka Papa aka- ; 1 hi ma ka mookuauhau o keia *lii. J 0 Kanipahu (k) kai noho la Kualani (w),! hanau o Kalahumoku (k), a inahope hoi 'ku ; o Kanipahu noho ia Alaiikauakoko (w), ha- j nau o Kalapana (k), o Kalapnna kai noho | aku ia Makeainalamaihanae (k), hanau o ! Kahaimoeleaikaaikupou k, Kahaimoeleaika- i aikupou kai noho aku ia Kapohakauluhai- ' laa w, hanau o Kalaunuiohua k, Kalaunui- i noho nku ia Kaheka w, hanau o ; Kuaiwa k, o Kuaiwa kai noho ia Kamulei-1 lani w, hanau o Kahoukapu k, Q Hukula- j ni k, Manauea k; Kahoukapu k, kai noho ia Laakapu w, han:iu o Kauholanuimahu k, j o kai noho aku ia Neeu- L j la w, ha.wau o Kiha k, o Kiha kai noho ia > I Waolea vv, hanau o Liloa k. 1 E olelo kakou maanei, ua lawe ae ia i ka j ■ aha kapu o /Miuula, he nha ia inai ka po ; * mai, ua loaa kela aha i ka wa o Kuknna'i- } na'i kupuna kualim.i o Kahiko, makuaknne | 'i o Wakea ; e oielo kakou no na keiki eha a j | Liloa. Liioa kai noho ia Pinea w, hanau o j j Hakau k, o Liioa kai noho ia Akahiaka- ! i meenoa w, hanau o Umi k, o Lilo\ kai noho i . ia Makaalua w, hanau o K .punanahuanuia-! | umi k, o Liion kai noho la Kuiamea w, ha- j I nau o Nohonunu k. i i E olelo kakou no Umi, o Umi k, kai no-1 ; ho ia Kapukini w, haiuu o Keliiokaloaau-1 | mi k, hinau o Kapulaniaumi k, hanau o | Keawenaiaumi k, oia ke nlii i hele e imi ia j Pakaa a kakou e lohe nei. , E oleio kakou no ka lua o ka wahine a Umi, i Hoho aku ai ia Piikea w, kaikuahine o Kihapiilani, he mau alii no Maui, no ka papa alii o Waikiki ae nei, hanau mai elua a laua keiki, o Aihakokonuiaumi k, Kuma- ■ ; laenuiaumi k. ; E olelo kakou no ke keiki mua a Umi, ; | Keliiokaloa k, kai noho īa Makuahineapa-1 ; laka w, hanau o Kuliailani k, o Kukailani ' : kai noho ia Kaohikiakalani w, hanau o Kai-1 | kilani w, hanau o Makakaualii k, o Keawe- ; 1 nuiaumi ke kolu o na keiki a Umi, i noho ia | | Koihalawai w, hanau o Kanaloakuaana k, i j Kanaloakuaana nuho ia Kaikilani w, hanau ; jo Keliiokalani k, o KeakeaUm k, Kalanio- i j umi w, o Makakauali kaikunane o Kaikila-1 > ni w, kai noho ia Kapukamole w, hanau o ; Iwikauikaua, nona kukui e puhi ia nei i ke awakea a kakou e ike nei. E oleio kakou no na keiki a Kaikilani w, o Keikealani k, noho ia Kaianioumi w, pio ■ laua, hanau o Keakainahana w, o Iwikaui-j : kaua noho ia Keakamahana w, hnnau o Ke-) , akealani w, noho ia Kanaloaknpulehu k, haj nau o Keaweikekahiiliiokainoku k, o Ke«- J ! kealani w, noho ia Kaneikauaiwilani k, • Ihanau o Kalanikauleleiniwi w, o Keaweike-; * kahialiiakamoku noho ia Kalanikauieleiai-: * f « wi w, hanau o Keeaumokunui k, a me Ke-' ; kehokalam w, Keeaumoku kn noho ia Ka-. j makaimoku w, hanau o Kalamkupuapnika-; ; larinui Keoua. £ olelo kakou no Keoua iloko o kona wa - ) opopio, i hoi aku ai noho ia Kahikikalaoka- - j lal) w, noloko o ka papa alii kiekie o Hana | u». lani haahaa o Maui, na kona mau kupu- | ni i hoomaka ka noho mua ia ana o Hana, j j i alelo ia ai ma ka palapala honun, o Hana ; ; ki aina makemake nui ia e na alii i ka wa " ( kihiko. nona ke kapu peo hoolewa i ka la, ' neoa hou kekahi kapo i pii a noho i ka ioio \ q ka lani, i kaupaku o Haloa. lianau o ' ! Kalokuokamaile k, a mahope hoi o Keoua, ( ! «oho m Kekaiapoiwa w, hanau o Kameha-' > meha I k, me Keiiimaikai k, o Kaiokuoka-, piaile noho ia Kaloiokalani w, hanau o Kaj ohelelani w, o Kaohelelanl noho ia Nuhi k, . keikia Hinai ke al i o Waimea, Hawaii, 'haniu o Kekaikuīhala w.hanau o Lianui k, U Laanui noho ia Owana w, hanau o Elisa- !

seta KE3:.\A.\:.»ro!£ALASī w, a me Ka.hpila-; ki o Kinauheananai k, oona kek mookuau* hau a kakou e ol?Io aeh Paa ko kakou olelo ana no ka paj>a Luh?kuki ekahi, e huii ae kakoa a nana i ka papi kahiKuhi cju4 e pili an* ī>% Kah;k;ka'tokaKini w, oiai, ua noho a k*ikuQ£in? i>U«C noho kaikaahine; hookahi no o Uui kupuna o Knii'pahu. Penoi ka heonehoaoho ana, o K?u>pihu k, noho ia llualaai w. a kakou i o!elo mua ne nei, lunau o Ka(ahu~ rooku k, Kalahumoku noho ia Laanwa w. hanau o Ik.aHamea k, IkfaUmea ooho ia Kulaine? w, hanau o Kaehuikalamea k. Kaenoho ia Kamanawaakalamea w, hanau o Kikiomakani w, Kikiomnkani noho la Kanahae k% hanau o Lonopule k, o Lonopuk noho ia Koahi w, hanau o Piko k, Piko noho ia Kupiko w, haiuu o Ueueakupiko w, Ueueakupiko noho ia Keaniamheoīeiīei k, hanao o ALahiakameenoa w, oia ka makuahine o Umi a kakou i oleio mua iho nai. Alaanei kakou e tke ai, elua keiki a he keiki hepe o Umi, ilo» ko o ko Akahi wa opiopio ī noho aku ai ia Kekukoleionuakapu k, oia ka meopuoa kuaīwa a Kakaeleoiki, nona ka waihona kapu o lao a hiki ī keia la a'u e olelo eku nei. hanau o Kekaaolaukapokii w, o Kekaaolaukapokiii noho ia Lonohiwa k, ha'nau o Lono- ; kuikui w, o Lonokuikui noho ia Leiinala-! ma k, hanau o Lauuloha w, me Kapuaoke* ; aloha w, he mau mnhoe laua ; o Laualo* ha w, noho la Kale omanu k, ban»u o Ka- 1 lanikuikahi Kapuaokealoha w, noho ia Kalaolalo k, hanau o Keahokaakolu w, o Keahokaakolu noho ia Kolanikuikahi k, hanau o Kalaniwahaihomakekuaokekahimau-1 lani k, o Kalaniwahaiho noho ia Kahikina w. • hanau o Elani w, Eloni noho ia Lonoikapa- i hukapuomua k, hanau o Kaneikenhilapala- i paolunalilo k, a Kaheikeahilapalapaolun«iilo 1 noho ia Hikianaakala w, h=»nau o Laikuho- ; nua k, me Kahakaukoko k, Laikuhonua k, j noho ia Heelani w, hanau o Kaneikepooka- '■ puoluna K. p Kaneikej)ookapupliuia , noho ia Kukala w, hanau o Kauhiokalani'U, o Kauhiokalani noho ia Kaakaualaninui w, nona ke poo hoolewa i ka la a kakou i olelo mua ae nei, hanau o Mopua k, me Nalanipipio w, j 0 Mopua k, noho ia Knuaj;tanu w, hanau o | Knlnhumoku 11 k, me Uanaluukia w, o Ka« \ lahumoku II k, noho ia Kalanikaumehaine- ; ha w, noloko inai o Kanelaauli ke kupuna, hanau o Knhikikalaokalani w, i noho ai ia j KeoU'i k, hnn;ui o Kalukuokamaile k, he ! alii a kakou i olelo mua iho nei, ma ka pipa ! kuhikuhi ekahi, e waiho iki knkou e na hea ! puni mea hou maanei, e huli ae kakou a na-1 na ma ka papi kuhikuhi ekolu, i akaka ai ' he alii kiekie keia mai ka po mai. | E nana ae kakou ina ka aoao o ka ma- l kuahine, ma ka papa kuhikuhi ekolu, e pili ī ana mao ke alii Kekaaniauokala.m, o i inai ! auanei o'u hoa puni inoolelo, ua «lii mao ka ! makuakane, a haule hoi ma, ka aoao o ka makuahine, aka, ua kaulike no ; penei ka hoonohonoho ana : O Keawenuiaumi k, ke ; kolu o na keiki a Umi k, noho ia Hoopitia-' hae w, noloko mai o Kuhelani k, keiki inua ; a Huanuikahilailai k. hanau o Lonoikama- ; kahikikapuakalani k, me Umiokalani w, ō ! Lonoikamakahikikapuakalni noho ia Kaiki-! lanialiiwahineopuna w, puka mai o Keawe. : hanauikawalu k, me Kaihikapumahana w, j elua laua, o Kaihikapumahana noho ia Atla k, hanau o Kaweloaaila k, Kaweloaaila i noho ia Kauakahielikeiwi w, noloko mai o ' Hao ka papa alii o Lihue i Mnlamanui i Oahu nei, hanau o Kuluahi k, Knhalana- ! moino k, a ine Holau w, o Kuluahi k, noho ia Pou w, hanau o Kaiawaia k, Kalawaia noho ia Umi w, hanau o Holau H w, nona na makahiki he 86 e ola nei a hiki i keia la, : no ka ekclesia o Kawoiahao, i 0 Holau kai noho aku ia Luahine, he haole mai Farani mai, aikane punahele na ; Liholiho ka Moi Kamehameha 11, hanau ; mai elima keiki. 1 Kapikonui w, 2 o.*an» w, 3 Kahoa w, he raau mahoe laua, lilo : ia Kaahumanu ka hanai, hanau o Namaha- > na w. hanau aku o Hakuole k. ' Maanei e olelo kakou no Owana w, i noho nku ai ia Laanui. hanau ke alii Elisabe- ! ta Kekaanuuokal.ani, a me ke kaikuuane . Kailipalaki alua laua. Nohuli. ua hauoh kakou ūka ike aku i ka inau o !;a pii ana o nei ialani aiii, ma ka hainu ana mai o ke ; Kama 'lii o Owaoa Kaohelelani mai loko mai o ka puhaka o ke kaikunane o ke alii Kekaasiauos.\lani. Oia hoi o Kailipalaki, * a kakou i ike ae nei n<aiuna ( i noho aku ai 1 kana wahine ia Kamalkaopa o Kekaiku » hala, loaa ai ke Kama alii opio e noho nei, e noho mai la i ke ehukai o Waikiki, e nanea an* i ke kopipi mau ia e na huna ehakai o Kalehuawehe, ui hele wale a lama'ama ka oiwi o ka iama ; o ka pono ia o ka ' nui o na opuu pua rose o ka lahui, e oia na 'ln i ke Akua. Maanei au e hooki ai i ka inu ana o ka'u , naakakila i ka wai eleele o ka imka, i e hoihoi no au iiia rr.a kona wahi. a hookahi ieo . i kee, ke hoomaikai aku nei au i ka mei nona nei mookuauhau ; o kVu pu!e i ke Akua e miu kona oia an»» a me kani opuu daimana, na alii hoi nona ka puu oi kelakela a kaulana o Maui Hikiaa, nona ka oielo ana : " Oni elele Kauiki i ka malie, Papu me he umauma Sa no ka manu t Me he lue la no ka Noio aokai! " £ aioha e ka L. H. a me na keiki kukulu hua metala. P. S. Pakblesclaxi. Honolulu, lan, 29, IS7S. i