Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 23, 8 June 1878 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Langues Tirees Translation

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUIIA.

No ka Makahiki, $2.  Eono Mahina, $1.

Dala Kuike Ia Rula.

IUNE 8, 1878.

OLELO HOOLAHA.

O KA Hoike Makahiki o ke Kula Kaikamahine no ka Mokupuni o Hawaii, ma ka la 25, Poalua no ia o Iune ae nei, iloko o ka Luakini o Iole.  I lohe na makamaka a pau

MA KE KAUOHA.

Kohala Akau, Hawaii.

Beautiful Land on High.

Colonial Singer, No. 129.

1

Ae, he aina maikai mao,

A ilaila kuu naue mau,

Mai na luhi o onei, na eha uwe,

I ka aina maikai mao.

Cho.:  Ma ia aina maikai mao,

Pau loa koonei luuluu;

I laila Iesu i hana'i no'u

I wahi kuono mau:

2

Ae, he aina maikai mao,

A ilaila auanei au,

Me na hoa maikai e hui pu ai 

Ma ia ai  maikai mao.

Cho.:  Ma ia aina maikai mao, &c.

3

Ae, he aina maikai mao,

No ke aha la kuu makau

I ka make ano a hele io 

I ka aina maikai mao?

Cho.:  Ma ia aina maikai mao, &c.

4

Ae, he aina maikai mao,

Maanei noho u kanikau,

Pau no nae ia Iesu na kulu walu

Ma ka aina maikai mao.

Cho.:  Ma ia aina maikai mao, &c.

5

Ae, he aina maikai mao,

A e hui aloha pu,

Me na hoa maikai e hui pu ai 

Ma ia ai  maikai mao.

Cho.:  Ma ia aina maikai mao, &c.

HAWAII

Kaawina Kula Sabati.

HELU 12, SABATI IUNE. 23, 1878.

KUMUHANA.

Ka olelo hoolaha a Kuro.  Pauku Baibala.

2 Oih'Lii. 36; 22, 23.

22  I ka makahiki mua o Kuro ke alii o Peresia, i hookoia'i ka olelo a Iehova ma ka waha o Ieremia, hoala ne o Iehova i ka naau o Kuro, ke alii o Peresia, a kena aku oia e kukala ma kona aupuni a pau, a ma ka palapala hoi, i aku la.

23  Peneia i olelo ai o Kuro ke alii o Peresia, Ua haawi mai Iehova ke Akua o ka Iani ia'u i na aupuni a pau o ka honua, a ua kauoha mai no hoi oia ia'u e hana i hale nona ma Ierusalema, ma Iuda.  Owai la ka mea mawaena o oukou no kona poe kanaka a pau e pii ae oia, a o Iehova kona Akua  kekahi pu me ia.

Pauku Gula.  "E olelo hoomahe aku i ko Ierusalema, e kahea aku hoi ia ia, ua pau kona kaua ana, ua kala ia hoi kona hala."  Isa. 40; 2.

Topika.  Ka hooko ia'na o ka ke Akua olelo.

Na mahele.  1 Ko ke Akua paipai ana p. 22.  2 Ka ke kanaka hana ana.  p. 22, 23.

Mele.  Him. 343.  Leo.  Marching along.

"Hamau!  e na hoa.  ke o nei ka pu," &c.

Pauku 1, 2.

Pule no ne pio i hookuu ia, &c.

Na Ninau a na Kumu.

He mau makahiki mawaena o ka haawina ma kela Sabati a me ka haawina o keia sabati, Belehazara ke'lii ia wa.  Ma ka mak. akahi o kona alii ana.  Ma ka mak. ekolu, loaa he moeuhane hou ia Daniela.  Make Belehazara, a lilo ke aupuni ia Dariu, laua me Kuro.  19 mak. mai ka mak. mua o Belehazara, a i ka mak. mua o Kuro, oia hoi B. C. 536.  I ka mak. mua o Dariu Dan. 9. ua nana Daniela i na wanana a na kaula no keia noho pio ana o na Iudaio ma Babulona, ua huli hoi ma ka pule, a ma ka hooke ai i akaka ka loihi, ke kokoke ana o ka hopena.  Ma Ier. 25; 11, au akaka ka loihi, he 70 mak.  Ma ka noonoo ana hoi ua kokoke pau ia mau mak.  A pau na mak.  he 70, alaila, e pau ka noho pio ana a e hoihoi ia'ku na pio i ko lakou aina hanau ia Iudea, a ia Ierusalema.  Nawai ne e hoopaa, a e hoihoi aku i na Iudaio?  Ua hai e ia mamua ka inoa o ke lii nana ia hana, oia hoi o Kuro.

Owai o Kuro?  He moolelo loihi kona, aole hiki ke hai nui ia.  Pau e ka manawa.

Na makua ona, ua olelo ia, Cambyres kona makuakane, no Peresia,  Mandane kona makhine no Aledia.  He keiki maikai oia.  Ua mahalo nui ia.  He keiki koa oia.  A o kona makua, ikaika, a akamai oia i ke kaua.  Ma ke kaua ana ua lilo kekahi mau aupuni kaawale ia ia.  Media kekahi aupuni nui, ua lilo ia ia ia.  Lilo hoi ia ia ke aupuni o Babulona, kahi e noho pio ana na Iudaio.  He alii oluolu oia i na pio, a i ko na aina i lilo ia ia ma ke kaua ana.  Oia ke lii a ke Akua i hoala'i a hoomakaukau ai no ka hoihoi ana i na Iudaio i ko lakou aina hanau.

2  Oih'Lii.  36; p. 22.  Ko ke Akua paipai ana.  I ka mak. ehia o Kuro kekahi hana nui ana?  I ka mak. ehia o Kuro kekahi hana nui ana?  Ka mak. ehia ia mamua o Iesu?  Owai, a heaha o Kuro?  Ua kala anei kakou nona mamua aku?  Owai, a nohea kona mau makua?  Ma keaha i lilo ai ke aupuni o Babulona ia ia?  Owai na pio eho ana malaila?  Pehea ka loihi o ko lakou noho pio ana?  No keaha hoi ka noho pio ana o ka lahui kanaka o ke Akua?  Ia lakou e noho pio ana. hoomanakii hou anei lakou?  Ua hoomanakii anei lakou mai ia manawa a hiki ianei?  Aole no.  Ka Halelu ehia i pili i ko lakou noho pio ana ma Babulona?  Ua noho mihi anei lakou?  Pela ma ka nana aku kekahi hapa.  Hoomaolka paha kekahi hapa.  He wanana anei no ka loihi o ka noho pio ana?  heaha k@ olele a ke kaula Ieremia?  Ier. 25; 11, 12, 13.  29; 10.  33; 11.  I hooko ia keia mau wanana, ka naau owai ka ke Akua i hoala ai?  Is. 55; 11.  I aha ke lii?  Mahea e hoolaha aku ai?  A ma keaha hoi?  Nana Isa.  44; 28.  48; 1-4.  Pela anei kekahi alii mahope iho?  Esetera 3; 14.  Ezera 6; 1-3.  Aia hea ka Aaau o na lii?  Sol. 21; 1.  Owai hoi ka mea e hooikaika ana iloko o kakou e aha?  Pil. 2; 13.

P.  22, 20.  Ka ke kanaka hana ana.  Ua hoala ke Akua i kekahi manao maikai iloko o ka naau owai?  Ua hoolohe anei Kuro ia manao?  Ua hoolaha anei oia i kekahi kauoha maikai?  Heaha ia olelo hoolaha?  Hoomana anei Kuro i ke Akua o ka lani?  Heaha ka ke Akua o ka lani i haawi ai ia ia.  wahi ana?  Pehea ka nui o kona aupuni?  Mai hea a hea?  Huli i akaka.  Heaha ka ke Akua kauoha ia ia?  Mahea i kakau ia'i?  Isa. 44; 28.  Heaha ia hale ma Ierusalema?  Ua aha ia?  Ehia mak. ka waiho neoneo ana?  Nawai ia i puhi i ke ahi?  A wawahiioa ia?  Nawai i kuhikuhi ia Kuro i na wanana e pili ana ia ia?  Na Daniela paha.  Heaha ka Kuro ninau?  Heaha hoi kana kauoha hoolana?  Heaha ka i oi i ka hoolaha?  Ioh. 1; 22.

Mele.  Him.  498.  Leo.  Maui.

Pauku 1, 3, 4.

Haawina no Iune 30.  Hoi hope.

Na Misiona.

Ua ike iho makou maloko o na nupepa hope mai nei o ko na aina, e i ka moolelo o kekahi Ahahui Misionali Geremania, a e olelo ana ua piha mau kona waihona dala a hu iwaho, a no na makahiki eono ko lakou imi ana i ka poe kupono e hele i ko na aina e, aole nae i loaa ka mea kupono.  Ua koho lakou ia Iapana i kihapai no lakou, ua lawa ke dala e ola ai na kumu, a eono makehki ko lakou kahea ana no na paahana, aole nae i loaa hookahi.  He mea kupanaha keia aole hoi i like loa, pela kakou ka nele loa, ke hea nei ko kakou Papa Hawaii i mau paahana hou, no ka mea, aole i piha ke kihapai, aole nae i pane nui ia mai ka leo kahea.  Hookahi mea i pane maopopo mai, elike me ka makou i hoolaha ai mamua, aka ua hakalia ka Papa i ka apono ana ia laua me kana wahine no keia hoi ana a Hoku Ao.  No keia nele i na paahana, no na kihapai ku waho, e hoi hookahi ana o Rev. W. B. Kapu i kona kihapai ma Tapituea e lawelawe mehamaha i ka hana a ka Haku.  Ua ae aku ka Papa Hawaii i keia, aole anei he mea pono ke lawe na kahu ekalesia o kakou, a me na hoahanau nohoi, a e noonoo pono i ke ano o keia hiohiona e kau mai nei maluna o na ekalesia Hawaii, oia hoi ka ae ole ana o na wahine e hele i ko na aina e elawelawe ma ka hoohuli ana i ko laila poe i ka pono.  Ma kekahi Nupepa i ike iho ai makou i ka hoouna ia ana o ke kahi muu kahuna Misionari Katolika Roma i Aferika mai kekahi Aha hui ae o Europa.  He mau Misionari ko lakou ma Aigupita, ma Dahome a ma ka Lae Hope.  O na hana i ka wa i hoouna ia 'i keia mau kumu, he loloiahili loa a he ano e no hoi.  O ka honi ana i na wawae o na Misionari, oia kekahi mea ano e i hana ia, oiai na Misionari e ku ana no na hana i pili i ka hoolaa ana ia lakou no ia oihana, hele mua maila na luna o ka Ahahui, a mahope iho o lakou na kahunapule apau o ia wahi, a mahope loa na hoahanau; hele lalani maila keia huakai loihi a moe aku la ma ke aio o na Misionari a honi maoli akula i na wawae.  Oia ihola kekahi o na hana hoomakaukau, a hoalohaloha paha; i hana ia maluna o ke la poe nana e lawe aku ka malamalama i na keiki pouli o Aferika.

KINA.---He lono maikai kai loaa mai no canton, Kina, i mai kekahi o ko laila mau Misionari he 104 poe i hoopii mai e komo i ka ekalesia i kekahi o na la hope o ka makahiki i pau iho nei.  He 59 o lakou i bapetiso ia ma ia la, he 38 kane a he 21 wahine, o ka mea opiopio loa o lakou he 16 makahiki, a o ka mea kahiko loa he aneane 80 makahiki.  He 120 poe i komo i ka pono iloko o ka makahiki i hala ae nei.

HE AHAHUI IKAIKA.---O ka Ahahui Misionari Wesele ma Enelani kekahi o na Aha ikaika me ka holo pono o ka hana, ua hai ia mai o ko lakou loaa no ka makahiki i pau iho nei, he $731,170; o keia puu dala nui, no na hana kuloko a me na hana ku waho, he 47 poe kumu hou i hoouna ia i kona aina e iloko o ia makahiki, o ka nui o ko lakou mau kihapai Misionari he 617; he 6,250 halepule; he 853 kahunapule me na kumu i uku ia, a he 24 612 poe kokua wale i na hana me ka uku ole ia.  Ua hiki aku ka heluna o ko lakou poe hoahanau i ka 141,285, a he 19, 707 poe hooikaika e imi nei me ke ake e komo i la ekalesia, ua laha no hoi ko lakou mau Misiona ma na wahi a pau o ka honua; aia ma na aina o Europa ma, Ausetarelia, Nu Zilani, Figi, Samoa, a me na wahi e ae no hoi, nui ka waiwai, nui na paahana.  a o ka mea i oi, he nui ke aloha; oia ka mea e holo pono ai na hana o na Misiona.

KO KAKOU KIHAPAI.---Mai ke komohana mai ua loaa i ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii na leta penei, ka Lono palapala; "Loihi ka manawa o ke kaua ma keia aina, ekolu makahiki i hala ae nei, a ma ka malamam o Ianuari o keia makahiki ka hoouka ana o ke kaua, a make kahi poe he nui wale, a auhee aku kahi poe.  Ua loaa hou ia maua he kaikamahine, o Meleana Loke kona inoa ua hanau oia i ka malama o March 14. 1878 " Penei ka Nalimu: "Eia no makou a pau ke ola maikai nei, aole o makou mea pilikia. " Ma keia pule ae e hoolaha aku ai makou i kekahi mau palapala, ke loaa mai ke Kakauolelo mai.

"Hoku Ao" ma ka Ilikai no

na Pae Aina o Maikonisia.

Owau a me ka'u wahine, ua puiwa maua, a eia ka makou pu me laua ne ae, me ka manao la ua ili la makou, ka ua mea o ka nakeke, eia ka he heleuma.  Ia makou e ku nei, a ao ae, eia ka ua kupono makou i kahi o H. B. Nalimu.  I ka makani a me ka ale e hula pai nei ia "Hoku Ao" iluna a i lalo, ua kohi paa na heluma elua, a aole mea a naue mai.  Ia ao ana ae no, holo maila elua waapa no uka mai he haole a me ka pake, i holo mai e kuaiai ai, ua loaa aku ia laua pa kahi eke palaoa.  He hora maia hope iho, hoi maila o John. Halualani, a ua kau pu mai ke kauwa paahana a ka Haku S. B. Nalimu.  A oiai ka malamamoku e holo aku nei me ka waapa ukana oia hoa paahana, ua kau hou aku la o Mr. Nalimu, a hoi hou i uka me ka malamamoku, a hoihoi loa ia maika waapa i holo mua'i.  Ma ia hope iho, nui na waa i holo mai me na mea kuai, niu, kaula &c.  He mea eha na ka maka, ka ike ana'ku i ka hapa nui o na kanaka, e ku kohana mai ana, a kakaikahi wale ka poe i paa i kahi lole.  O ka mea makemake nui ia e na kanaka, o ka paka, a he mea ole na mea e ae.  Mahope o ka aina awakea, ua kau mai o Mr. K. Nalimu, a me Wile Nalimu, i ka moku nei, a lulu lima pu iho la makou i loko o Kristo Iesu.  He ola makai ko laua, nunui a momona maikai ke nana aku.  E mahalo ia ka lokomaikai o ka Haku.  Ua hahai ia mai ka holo o na hana a ka Haku, a o ka nui o na Kristiano io, he 36 (hoahanau,) ke kaua, ka nui o ka poe i make, ka nui o ka paakiki o na kanaka, ka pepehi, ka hao ia ana o kekahi kanaka eleele e na haole kuai aila niu a me na kamaaina, kona pakele ana, a hiki wale i ko makou hiki ana ilaila, kona kokoke ana e pololi, oiai, he wahi hapalua eke palaoa wale no koe a pau ka laua ai.  "O ke Akua, he kokua kokoke loa oia i ka wa pilikia."  Ua moe makou ia po i ka moku nei, ua kakau leta o Nalimu ia ahiahi.  Ia ao ana ae, la Sabat, hora 6 paha a oi, ua makaukau na kauwa a ka Haku e hoi, a haipule iho la makou ma ko makou rumi, lulu lima aloha pu, a hoi aku la laua me ka laua keiki, a me kekahi o ka laua mau haumana, ma kela waapa i olelo mua ia.  Ia hora no, ua hiu ia na heleuma no ka holo ia la, a kau hookahi heleuma koe hookahi.  I ka hiki ana i ka hora 1 p. m. ua hiu hou ia ka lua o ka heleuma, ua huki ia pea, a ma ka hora 2 ponoi, ua haalele i kahi i ku ai, e nee malie ana imua.  A no ka makani ole, ilaila no makou a po, a ao a ahiahi, loaa i kahi makani, a haalele iho la i ka lae loihi o Tapiteuea, a holo aku la no Nonouti.  O ke la kanaka eleele i olelo mua ia ae nei, ua kau mai a ua noho pu me na sela, a e holo ana no kahi e loaa ai o ka moku, a hoi loa aku i kona home, me kona hana ina hana o ka moku nei.

Ua koi mai o Mr. Nalimu ia makou e lele iuka, aole nae he ae o ke Kapena, ua manao nui ke Kapena i ka pololi o na kauwa a ka Haku, a pono ole ke lohi.  12 Eia o Nonouti ma mua.  Ia makou e holo aku nei, a oiai no makou e ike ana i ka lae o Tapiteuea, ike ia'ku la ka moku puni o Nonouti.  A no ka poeleele e ana, ua kalewa makou ia po a ao, a hoolele ia aku la ke koena o na kanaka Gilipati e holo pu nei makou.  Ua kau pu aku ka mea e kakau nei, a holo iuka, i ka pae ana aku, ua nui mai na kanaka.  Ua hoolele ia na ukana o keia poe 4 wahine, 2 kane a pau.  I kuu ike ana'ku i ka nui o na kanaka, ua like no me ko Tapiteuea, e paa ana kela a me keia me na pahi, a ike pu aku la au i ka moku o ka uha o kekahi, i oki ia i ka pahi, me he la 6 iniha ka loa, a he 1 iniha ka hohonu.  He ano maka nahelehele loa ke ike aku i na kanaka, a he makau maoli no ke nana'ku.  I na kanaka e hali pu la i na ukana o ka poe a mako i hoolele aku la, oiai, ua olelo ia e ua poe nei e halihali i na ukana a pau, e uku ia aku i ka pake, pau aku la lakou ilaila, a pulale koke aela ka malamamoku e hoi makou, a hoe maila me ka ikaika, a puka maila iwaho o kuaau.  Ia makou e hoi nei, hai maila ka malamamoku ia'u i na mea hou o Nonouti oiai, ua lohe ia mai na haole mai o Tapiteuea, a eia no ia.  "E kolu mahina mamua iho o ka hiki ana aku o makou, ua ku i Nonouti he moku, a ua hana kolohe, a pe nei.  Ua pepehi ia he mau kanaka Nonouti e ka poe ua moku nei, a ua lawe aihue ia kahi poe, a o ka olelo a ua poe nei o Nonouti.  I na e ku hou he moku ma keia hope aku, e hao ia, a e pau i ka pepehi ia ko luna poe, a e kauo ia ka moku iuka."

I ko makou kalewa ana nae mawaho, holo ka waapa iuka, aole mea hana mai.  Hoka ka hoi ka manao o ua poe nei ea?  ae, hoka no.  he Misionari no ko Nonouti, he kanaka no nolaila, na holo i Samoa, ua ao ia, ua ike, ua hoi mai a noho Misionari, he misionari nae no Samoa.  He haole Geremania ko laila, ia makou e kalewa ana, ua kau mai ka hae aloha, a nela aku no ko ka "Hoku Ao" la makou i kau ai iluna o ka moku, a ua holo aku no Apemama.

13 No Apemama a me kona mau mea hou.  Ma ka la 11 Poaono. hora 1 p. m. na ike ia ka moku puni o Apemama, a ma ka hora 4 no, pili loa makou i ka aina, a ua pili mai he mau waa e lawaia ana, ua kuai mai lakou i ka lakou mau ia. ia makou me ka pahi.  makou a pela aku a o ko makou maka pehu ia , a o ka hookawewe iholo no ia.  "Aole pahuna hale a ka maloa kele."  ku no m@noolu i ka ili o ka luau. Ia makou i haalele iho ai i na waa. ua hoopiipii aku makou no ke awa e hiki ai i kohi o ka misionari.  Mr. Mose Kanealo. Ia po a ao ae.  ua hookomo aku la makou i ke awa.  He awa maikai keia. a ua nui ae ka nuke o keia awa i ko Mamala.     (Aole i pau.)

Lua ole, a Hope ole ke Akamai o ke

Kanaka.

THE PHONOGRAPH.

Ka Ponogerapa, mea kakau leo.  Prof, Thomas a Edison, ka mea nana i hana, he kumu akamai loa oia ma kekahi kula nui ma Amerika.  Mamua aku, ua lohe kakou no ka Telephone, ka mea nana e hooholo aku i na lea mele ma ka uea telegarapa i kahi loihi.  Ina ma lole kekahi welau o ka nea, a ma Waiohinu kekahi welau hiki no i ka mae himeni ke himeni i kekahi lea ma le ma lole, a na ka uea no e hooholo ia leo mele a hiki i Waiohinu, a akaka leo no ia leo ia lakou malaila.  Ina o Going Home ka lea i himeni ia ma ole, akaka no ia leo me ka olelo ma Waiohinu.  Hiki hoi ke kamailio maoli ma ka Telepone.  He mea ho ia.

Aka, o ka mea hou loa, a kupanaha loa hoi, oia Ponogerapa (Phonograph.)  Ka mea nana i hana. oia ka mea maluna.  Ma ka nana ana i kekahi mea e pili ana i ka Telepone, a ma ka naauao nui ana ua hana oia i ka Phonograph.

He makini hookahi no ia, aole ia i pohihi hi loa.  He mea poepoe keleawe hakahaka loihi i hookaa ia e ke au, e like me ka hoana hookala pahi.  O kona mau pili, he pepa tina, he pa poepoe metala lahilahi me ona lima e ae hoonee ia ai, he wahi guttapercha ano ili laholio, he nuku no ia waha, he mea oi me he peni kila la nana e kakau.  Me kekahi mau mea e ae.  Ina makemake oukou e ike i ke o keia mekini me ona mau pili e hele a nana i ka Harpers Weekly, o Maraki 30, 1878.  Maopopo loa ia.

Elua hana a ka Phonograph, ke kakau ana me ka hoopuka ana i na mea i kakau ia.  Ma ka pepa tini i owili ia ma ka mekini poepoe, ua kakau ia na mea a ka waha e hai ana.  O ke kanaka nana e kookaa i ka mekini, hoopili oia i kona waha i ka waha o ka mekini a me iloko e like me kona makemake he mau olelo, he himeni, he pio, he hookiokio, he kihe, he kunu, he akaaka, he uwe, he hua kuamaumu, he hua huhu, he hua aloha, he leo kiekie, he leo haahaa.  A o keia mau mea a pau ua kakau ia ma ka pepa tini ma ke kaa ana o ka mekini.

Ka hana alu, ma ka hooponopono ana i ka pa metala, a ma ka hookomo ana i ka nuku iloko o ka waha o ka mekini i mea e lohe maopopo ai ka poe lohe, hookaa nou ke kanaka i ka mekini, a puiwa loa kanaka i ka lohe maopopo ana i na mea apau i kakau ia ma ke kaa mua ana, oia hoi na mea a pou a ke kanaka hookaa i hookomo ai iloko o ka waha o ka mekini, ina he mau olelo, he mau inoa, he himeni, he pio, he kunu, he kihe, he akaaka, he uwe, &c.  Pau loa i ka hoopuka maopopo ia.  Aole haule kekahi, aole hoopunipuni.  Ina he olelo ano huhu ka i hookomo ia me ia hoi he hoopuka ia mai.  He mekini hoomahui loa, e like me ka manu hoomaewaewa, (Mocking Bird.)

Malaila e ike ai ke kanaka i kono ano waha.

E ike nae ke kanaka i kona ano apau, i ko waha, me ko loko, ma ka nana ana, ma ka heluhelu ana, a ma ka lohe ana ano i ke kanawai hemolele o ke Akua.

I mea hoi e makaala'i, a e noho makau ai kakou.  e hoomanao mau, he peni daimana lani no e kakau mau ana i na olelo, i na hana, i na manao a pau o kanaka, a ma ia mau mea e hookolokolo ia'i lakou ma ka la hope, no ka hoapono ia, a no ka hoopai ia.

HAWAII.

Hoike Kula Sabati o Puula, Puna.

E MR. LUNAHOOPONOPONO; Aloha oe;---

Ua hoike iho nei ke Kula Sabati o Puula i keia la 18 o Mei, hora 11, a, m. Koho ka hale i Kakauolelo, J. P. Iwa, hooanea mai ke kahu kula sabati o Haili ma na Himeni.  "Rose maikai." a me Resting at Home.  Wehe na hana, me ka pule a ke kahu kula sabati o Puula, D. K. Kahoalalua.  Hoomaka ma Puula, mele na pokii, keia ka aina maikai, ku mai ka papa kanaka makua a D. K. Kalei, a mele mai i kekahi mele o ka wa kahiko.  "A-h-a-a-h-a," mahalo i ka paanaau, mele hou ke kahu kula sabati o Hilo.  "Nani Ziona iluna e," mele hou na pokii.  He ui hoole rama au, kokua o Mary Kamoku i ka papa pokii a W. M. Kalaiwaa Mat. 31 18; Helu mai o J. D. Kalei i na mahele aina o Maui a me Oahu, a hoi hou i Kau a hiki i Puna nei.

Nani keia kohu pule anaana, mele hou ke kahu kula sabati o Haili.  He kumu paa loa, kula o Maau, o J. P. Iwa ke kumu, a oia no ka haumana, mele, "Ke naue nei i ka aina e."  Ua pau ka manaolana i na hana pono, ina iho mai ka Pele.  wikiwiki i ka holo i ka luakini e hamama ai ka waha.

Kula Ol@.  Mele mai o J. W. Kipi me kana wahi haumana kani winiwini a oe oe, himeni haku.  "Hookani nuhou ma Puula," ku mai ke kumu ninau i na ninau Baibala e pili ana no Nebuzaneka.  Mahalo piha i keia kula, ua loaa ka iwi me ka io i ka nalinali ia e keia kula, mele haku, helu mai o J. Hawelu i ka inoa o na kalo, huro! i ka inoa o na kalo, mele hou.  Lei Rose maikai, lulu dala luakini.  Kahuai $3.  Koae $16.  Kula $8,80.   Kapoho 4 25.  Huina $32,5.  Hookuu na hana me ka uane i kahi o S. Kaulupaii e "Ka lepo" ai, piha ka lua o ka inaina.  Me ka mahalo i na hana a ka Haku o ka uuku ka hewa, o ka poe i hele mai.     J. P. IWA.

OLELO HOOLAHA.

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA me ke Kanawai!

E HELE ANA IA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

Ua makaukau mau oia!  ka hana ana i na Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.

Ua hiki no hoi laia ke ho@ dala aku ma ka moraki ana i na aina, ma ka akupanee haahaa loa.

E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

Keena Hana, helu 23 Alanui Kalepa.  elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minu@ole

A. McWAYNE,

HALE KUAI LAAU LA PAAU A ME NA

WAIALA o na ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nui wale.  Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

WM. O. SMITH,

LOIO.

WAILUKU, MAUI.

Ua waiho oia i na Oihana Aupunia a pau a ua makaukau e lawelawe i ka Oihana

Loio me ke kuokoa.

E. O. HALL & SON.

(E. O. HOLO MA.)

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI,

Na Lole, Na Pena. Na Aila, a me

Na ano Lako e ne a pau he lehulehu wale.

Kihi o Alanui Papu me Moi.

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

---E LAA NA---

Ahinahina, Kalakoa,

Keokeo, Leopnalo,

Pena, Aila, Aniani,

HA MEA PIULA!

KOPA, AILA HONUA.

AILA HOOMALOO

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, na Pulumi.

---A HE---

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HA-

WAII NEI NO NA

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli,

Palulu Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika,

Na lole kopono i ka wawae,

Palulu Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipini, Lihilihi, &c.

LIPINI, LIHILIHI, &c.

--- A ME NA---

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

---A HE---

MAU MEA AI KANI

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &c.

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau Hoopau Naio,

Penikila, Huaale,

A ME NA LAAU HAMO, A PELA'KU!

PAPA! PAPA!

---NO---

ALLEN & ROBINSON

UA WEHE AE NEI MAUA 1

PA KUAI PAPA

---MA---

KA UWAPO O PAKAKA!

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

Na Pena a me na Aila Pena!

NA KUI O NA ANO A PAU.

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

NA PANI PUKA a me

NA OLEPELEPE.

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

E KUAHA MA KE

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

O keia Makeke.

ALLEN & ROBINSON.

Honolulu, Ian 1, 187@

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi!

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki!

o kela a me keia ano.

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

ana i na Hale!

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,

Na Papa Hele. Na Papa Ku.

A me na Papa Moe nui loa.

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau.

Na Kui mai ke Nui a ke Makalii.

Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,

Na Ami o na ano a pau,

Na Aila Pena, o kela me keia ano.

Na Aila Hoomaloo.  He lehulehu wale.

Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI VANIKI

---A ME NA---

WAI HOOHINUHINU NANI!

o na ano a pau loa.

NA BALAKI ANO NUI WALE!

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a

pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

---NO KA---

UKU HAAHAA LOA!

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai!  E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai!

KOPA KUKAEPELE

---A---

GLENN!

(graphic)

AOLE LUA NO KA HOOMAE-

MAE I KA ILI!

He mea hoopau i na eha,

Na Ili Puupuu;

A he hoomaemae i na mea ino;

A he hoopau Lumatika;

A he kopa auau no hoi.

O keia Kopa ka oi aku o ka mea maika

1 waihoia mai imua o kanaka.

Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue

Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me

na mea e ae o ka Ili;

A ma ia holoi ana, o ka hoopalupalu pu ke-

kahi i ka Ili, a keia

Laau Hoomaemae lua ole e hana ai.

O ka hoemi ana iho i na mai o ka Ili, a o

ke pale aku i ka mai mai na lole e na

 Mai Lele, oia kekahi.  O na ohana

 a me na poe makaikai, ina

e hoolako lakou

i keia

KOPA HOOMAEMAE LUA OLE,

ALAILA, NA LANAKILA LAKOU.

He hoopau i ka lehu o ke poo,

A he Kopa no hoi e kaohi mai ai i

ka lauoho mai ka hina ana.

Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o

keia Kopa!

E loaa no ma kahi o

M. McINERNY.

Kihi o ma Alanui Papu a me Kalepa