Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 23, 8 June 1878 — MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878. [ARTICLE]

MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878.

Li 26, Uat, 3, IS7S. Ni Pauf*U Hooph. Heiaheia mai ka Hoa. Palohau eko(a pahoopn oo Haem'ei * «oe Anehola. 1 E hookaawaieia o Anehola a me Kapaa i i «paoa bootoloWolo okoa ; ba*wna i ke komile hookolokolo. 2 £ hroki«!wa'eiA o Hasakspiai i wahi e noho «i bo na mai lepela o hkott, oa lakoo no e kokoia i oa hale, a e icaia(na; haawii» i ke koci!te naaiim» ola. 3 He hoopii oa kekahi poe mai (epeli fce 14 inoa. £ noi mai ana, e haawiia i uku no J. Kahoi, ka mea nana i lapaio u 1 lako-3 , haamia ike komile maUma oia. Heiuhelu mai o Hon. HaUtead he palapaU i hoopii na Mikawao, e hoopau i ka paaku 1 mokuoa 44 o na kanawai o 1576. 0 Noi mai ka Hoo. H*tstead. e waiho ma ka | p?pa, a hiki i kawa ana e iawe mai ai ia 1 BiU Kanawai; hoohoioia. Heiuhelu mai o Hon. Keaiawaa he palai paia hoopii no Koolaupoko, e hoohanaia na pii-ihina ma oa mahtko mai ka hora 7 a. ro. a hiki i ka hor« 5 p. m. haavrna i ke komite ; o na hana hou. Na Olelo Hooholo me na Bila. Heluhelu mai ka Hon. Keau he olelo hooholo, e kauohaia ka Papa Hoonaauao. E hoiue mai i ka nui o na kula haole e kokua ia nei e ke aupuni. Ma ke noi a ka Hon. Smith ; ua haawiia ka olelo hooholo i ke komite hoonaauao. Heluhelu mai o Hoo. Keau, oo ka manamua he Biia Kanawai. E auhau ana i na Bibi, a me na Hip*; haawiia i ke komite hooponopono Bila Kanawai, a waihoia nialaio o na ru!a no ka heiuhelu elua. Heluheiu mai o Hon. Smith he olelo hoohoio na keia hale e koho i komite, e hele e ninau aku i ka Luna Dute nui, ina ke lawe ia mai nei ka aila mahu ino iloko o ke:a au* puni; hooholoia. Eia na lai* o ke komite, na Hons. Smith, Pilipo Moanauli, Kuhina Kalaiaina, a me Knuai. Ma kē noi a Hon. Sn>ith, ua haawi-| ia i umi la a ke konnte e hana'i, a hoike inai imua o ka hale. Hoolaha mai o Hon. Kealawa i kona inanao, e lawe mai ana oia he Biia Kanawai, e hnopau ai i ka mokuna 14, o na kanawai o 1814. Hoolaha mai o Hon. Keau, i kona manao. E lawe m«i ana oia he Bila Kanawai, e laikini ai i na halekuai puaa o Honolulu nei. Houlaha mai ka Hon. Malo i kona mana», e lawe mai. ana oia he Bila Kanawai. £ hoomana ai i ke Kuhina Kalaiaina e koho i kekuhi kanaka, e nana i ka aila mahu e komo mai ana iloko o keia aupuni. Ma ke noi, ua kapaeia na rula. Heluhelu mai o Hon. Malo no ka manawa mua, he Bila Kanawai. E hoomana ai i ke Kuhina Kalaiaina, e koho i kekahi kannka, e nana i ka aila mahu e komo mai ana iloko o keia fupuni. f Ma ke noi a ka Hon. Aholo ua kapae ia na rula, a ua haawi ia ka bila i ke komile wae i waiho ia aku ai ka oleilo hooholo a ka Luna Helu 1, o Wailuku. Hoolaha mai o Hon. Palohau i kona manae, e lawe mai ana oia he bila kanawai, e hoololi ni i ka pnuku 1 ine ka 2, mok. 53, o na kanawai hoopai karaima. Ma ke noi, ua kapne ia na rula. Heluhelu mai oia no ka manawa mua he bila kanawai, e hoololi ai i ka pauku 1 me kil %> {a mok. 35, o na kanawai hoopai karaima ; haawi ia ike komite hooponopono bila kanawai, a waiho ia maUlo o na rula no ka heluhelu elua. Ma ke noi a Hon. Kamika, ua hapai ia na hana o ko la. Na Hana 0 KA La. Heluhelu elua ona o ka bila kanawai, e kauoha ana i na Kuhina e heie kaapuni i na mokupuni, i elua manawa o ka makahiki. Ninau mai ka Hon. Aholo, mai hea mai e uku īa'i na lilo o ko iakou hele ana. | Pane mai ka Hon. Kamika, mai ioko mai i no o na iiio i hookaawale ia, e like me na | lilo o ka hele ana o na Lunakanawai Kiekie i na aha kuapuni. Mahope o ka heopaapaa ana ; ua hoopanee loa ia ka biU. Heluhelu elua ana o ka bi!a kanawai, e hooioli ai i ka auhau alanui raa ka hana iima, a e uku ia ma ke dala waie no. Ma ke noi a Hon. Kakela ; ua haawi ia ka bila i ke komite waiwai. Heluhalu elua ana i ka bila kanawai, e | hoololi a» i ka pauku 12, o ka mok. S6, o na j kanawai hoopai karai.na. i Ma ke noi a Hon. Bekekona ; ua haawi ia ka bila i ke komite hookoiokoio. Hora 12 a. tn. hoomaha ki haie. Hora 1 p. m. noho hou ka hale. Heluhelu elua ana o ka bi!a kanawai, e kau ai i kekahi dute maluoa o ka waiwai o ka poe make. "Ma ke noi a Hon. Kipikona; oa haawi ia ka hila no ka, heiuhelu elua ana o biUa kanawai. e hoololi ai i ka mok. 54 o na kanawai o ka 1876, e pili ana i ke kuai a me ki hoolimalima i oa ama aupuai ma ke kudaia. Ma ke noi a ke Kuhina Kalaiaina, oa haawiia ka bila no ke kakau poepoe, a e heluhelu ekolu ia ma ka Poakahi lune 10. ; Heiuhelu elua ana i ka bila kanawai t hoopaa ai i ka pauku 2 mokuoa 53, o na k«- > nawai hoopai karaimar : M* ke ooi a Hon. Kamika, ua haawi i* ' &a biia i ke feomite hookolokolo. Heluhelu « lua ana o ka bila kanawaī, e ; ae at i na haieku&i liiiii i ka rama, e hiawi 1 i na kaoaka a paa. Noi o Hoo. Keao, e kakaa poepoe i» ka

bīhu Soi o Hoa. Kamika, e hoop&nee k* i lta lalau Noi o Hoa. Kaoeaiiī, e kakaaia at ae a me na hoole ; hoohōia.*. Mahope o I» Qīnte ana, ua hoepanee look , ia tra biJ*. Eīi k% po« <sa ka &e e hsepa'f nee, m Hons. Aholo. Kipikooa, Kamik«. Kaneahi* Halst?*d f Na?rabf t Ma£ce. Kamai uoha, Pihpo, Keal»w*a, A* biauk«o f Kauat, Kop&ea, bai *»e 7 tiit he 20 ka hoio*. Poe : : ma ka koole, na Hoea. Maio, Keiu, Paoiai ai, lloanaai», Kapao, K«otiko. A.K&a»i } kao, PtMi«Q f bsi me 2 «lh he 10 k* oai. I HeUheia eiua *a« o ka btia kanawai e ! i hoopaa ai i na pauko I—6 o k< mokuna 57 f o oa kaoawai hoopi&i k»nitua. Ma ke noi a Hoq. ua Uai«rita ; I ka btla no ke kak*u poepoe, a e helaheio i | ek&U ia ma ka Peakahi lone 10. j j Helahela eiu* aoa i ka bil§ kaoawai e pi- ; li ana i ka mana k«ul(k« o ka Aha Kiekie a 1 rae na Aha Ka«poot. Noiaiil ka Hon. Aholo, e haa«rtU keia ] bi!a i ke komite o ka Haie i keia fa ; hoo- j hoioia. Ke iii Kipi ki iona hoomaiu o ke komile. Helohelaia ka bili a helaheia pakahi ia na paokn. Mahope o ka hoopaam ana o ke komite, oa hooholo loa ia ka bila, Ma ke noi a Hoa. Nawahi, ua aponoia ka koike a ke komite a e heluheiu ekolu ia ma ka Poakahi. Ma ke noi a ke lii Kaai, oa kapaeia na ruia. Helaheiu waha mai ke lii Kaai he olelo hoohoio, e unuhiia a e pai ia ka hoike a ke kom>te nana e hoii oei i na buke o na Keeni o>hana. Hoololi moi ka llon. Aholo, e hoike mai i ka Poakahi lune 10. Mahope o ka ninau ana, ua hoohoioia ka olelo hoohoio me k<» hoololi. Ma ke noi a Hon. Kannka, na hoopanee ka halawai a noho hou i ka ia apopo hora 10 kakahiaka. La Hana 27, June 4, IS7B. Na Palapala Hoopii. i Heluhelu mai o Hon. Bickerton he pala* p'aia hoopii. no Hamakua Hawaii. £ hookaawaieia i $5000, lioko o ka Bila Haawina o keia mau makahiki oiun, no na aianoi a me na alahaka oia apana. Ma ke noi a Hon. Aholo. Ua waihoia ka paiapala hoopii ma ka papa, a noonoo puia me ka Biia Haawina. Heiuhelu mai ka Hon. Smith he paiapala |ioopii oa kekahi pake a Andrew. Smg See ka inoa. E hoopii mai ana i ka Haie Ahaolelo no ka huna inn m o na p»ke ma Oipwa. lu, Maui, a ua make elua pake. Noi mai ka Hon. Aholo, e kapie ia na ruia 0 ka heluhelu ana i nn paiapaia hoopii; hooholoin. Ma ke noi ua kapaeia na rula. Heiuhelu mai o Hon. Smith he olelo hooholo. E haawiia ka palapala hoopii a Andrew. Sing See, a e waihoia'ku i ka papa hoopae iima hana, a na ia papa e noonoo a waiho mai imua o keia haie iioko o na la he 10; hooholoia. Heluheiu mai ka Hon. Keau he paiapaia hoopii no Honoiulu. E hookouia na mai lepela a pau ; Kaawiia i ke komite maiama oia. Heiuheiu mai o Hon. Kaneaiii he palapala hoopii no Kooiaupoko. Aoie e hiki i na haku hana o na mahiko ke ku.ii aku 1 na paahana i ko iaiioa wu e kum aku ai i ka mahiko ia hai, me he waiwai kuai maoii ia ; haawiia i ke komite hookolokeio. Heiuheiu mai o Hon. Kapahu he paiapala hoopii no Kau. E nana ia ko iakou mau alanui i pani ia e na mahiko; haawiia i ke ko* mite o na hana hou. Heiuheiu mai o Hon. Kup>u he paiapaia hoopii no KooUuioa. E hoopaa ia na iihi aianui aupuni me ka pa ; haawiia i ke komite o na hana hou. Na Hoikk o na Komite. Heluheiu mai ka Luna Hoomalu o ke komite hooponopono Biia Kanawai, i na Biia i hooponopono ia. 1 He Biia Kanawai. E papa ana, aole e hoihoi ia na keiki a na pake i hanau me na wahine Hawii i Kina. 2 He Bila Kanawai e hooloii ai i ka moktina 32, o ke Kanawai Kiv»la. 3 He Bila Kanawai .e hoololi ai i ka pauku 1010, o ke Kaoawai Kmia. 4 He Bila Kanawai, e hooloii ai i ka pauku 25, o ke kanawai. E hoopau ai i ka mokuna 10, o ke Kanawai Kivila. 5 He Bila Kanawai, e hooponopono ai i ka nui o na kane a me na wahine iloko o keia aupuni. 6 He Bila e hoololi ai i ka paiAu 1028, o i ke Kaoiwai Ki?ila. \ 7 He Bila Kaoawai, e hooioli ai i ka pauI ku 487, a e haopau ai i ka pauku 488, a me | 489 ō ke Kanawai Kiviia. Heiuhelu m*i ka Luna Hoomaiu o ke komite 13, i ka lakou hoike e piii ana i na inai |epera roa Kalawao, ma ka oleio haoie, a na ka Hoo. Haistead i heluhelu mai ma ka ole!o hawaii. Waiho mai ka Luna Hoomaiu o ke komite 13. i ka nui o na liio a pau e piii ana i na hana a ka huakai a ke komite, oia hoi he $614.90. Noi mai ke Kuhina Kaiaiaioa, e 3awe mai ka haie i ka hoike a ke komite a me na boi* k« a kekahi poe mai; a e haa wiia akano ke pa i; hoohoioia. Ma ke noi a Hon. Hikekona, oa aponoia na iiio o ka huakai a ke komite 13. Hoia 12. Hoomaha ka hale. hora 2 p. m. noho boo ka hale. Na Olelo Hoōholo me na Bila. Hoolaha mai ka Hon. fiikekona i kona i manao, e lawe mai aoa oia he Biia Kana- ! wai. E hooioii ai i ka paoka 359, o ke Ka- \ nawai Kmla. Ma ke noi, ua kapae ia na jrota. j Heiahela mai ka Hoo. Bikekona no ka i

GMO»m (soa fee B*!& Kasa«mr. E hoololi ti ■ i ka paoko 350. o ke ka&awii kml* ; bft«* wtiii tke komite hoepooopono B U Kana» wa:, a waihoā ratklo o ni rak no ka bela~ hela Hco!aba roii ki Hon. Moanāoli i kona i mioao, e bwe mai aa* oU be Bila Kantwai« f £ hooleu ai i ka paaka 1. mckak&» 41» o ; k«mwai kmima. Ms ke eoū ua k«- „ |»e īa ni nit3. ; Helohela mai ka Hoo. Moaoaoli no ki manttm moa b« Biia Kanairai. £ hooioii ;ai i ka panka 1. eookoim 41, 0 oa kaniwai ; hoopai kaiaima ; haawiia i ke komUe hoopo> oopoao Bira Kaoawii, a «raiho ia maUio o i ea rali no ka heiohela eloa ana. Helohela mai o Hoo, Kaoealu uo ka raa- | moa be biia kao»wai, hooloi» ai i ka | paoka 1419 o ke Kanawai KivtU ; haawi ta 5 i ke komite hooponopooo bila kan*wai a wais ho ia malalo o na rola no ka heiohela elaa. | Hooiaha maī ka Hon. P> lehao i kooa n»aJ nao. e iawe mii aoa oia he biia kaoawai. e koololi ai ka pioko 1 mok. 62, o na kanawai hoopai kaniima. M* ke noi, aa kapae ta na rola. Heluhelu mai oia no ka maoawa mua he bt!a kanawai, hoololi ai i ka pauka 1 T mek. 62 ona kanawai hoopai karaima. Ma ke noi a ka Hon. Aholo, ua kapae ia na luia, a heluhelu eiua ia ka bila ma kona poo; a haawi ia ka bila i ke komite malama oia. Heluhelu mai no oia he olelo hoohoio, e hookaawale ia ni Poakahi. na Poakolu, na Poalima a pau m& keia hope aku i manawa e noonoo ia'i ka bila haawina e hoomaka ana ma ka Poakahi lune 10 ; hooholo ia. Noi mai ka Hon. Kamika, ke'Lu Kuiheiani, ka Hoo. Aholo. e hookuu ia lakou no ke-1 kahi m»u ia, ua ae ia e heie. Heluheiu mai ka Hon. K&uai no ka manawa mua he biia kanawai, e hoomana tfna i na haku hana e malama i na auhaa pilikino o ka poe paah«ns malalo o iakou ; haawi ia i ke komits hooponopono bila kanawai, o waiho ia malalo ona rula no ka heluheiu elua. ' 9 * Heluhelu mai ka Hon. Palohau, he oleio hooho'o, e koho i komite kuwaho i ekolu komile, ekolu iala o ke kom:te. e huli i ka nui o na eUla e pili ana i ka oihana wai, iloko o na la eono, e kapa ia ua komite ia r be ko inUe noweio wai e uku ia na iiio no ioko mai o na iilo i hookawale ia no keia kau ahaolelo. Hooloii mai ka Hon. Kapahu, e koho ia no ke komite mawaena ona hoa o keia hale ; hooholo ia ka olelo hooholo me ka hoololi. Heluhelu mai ka Hon, Kamika he oieio hooholo, e koho ia i komite wae e hele e "nana pono i nu paipu wai o Honolulu nei, a e imi pu aku i ka poa akamai i ka hoomoe ana i na pnipu wai, a Wi\iho mai i ka lakou hoike īioko onaia he 14. Ma ke noi aka Hon, Nawahi, ua hoopanee ioa ia ka olelo hooholo. Kamailio mai ka Lunahoomalu o ke kom>te wae i koho ia no ka imi ana i ke oia o ka lehulehu, ua kokoke e pau na Ia ne 20, aoie hoi i pau na hana a ia komite, nolaila. e haawi hou ia i 10 la i koe hooholo ia. Ma j ke noi a Hon. Bekekona, ua hapai ia na hana o ka la. Na Hana o ka La. Ma ke noi, ua kapae ia na rula, heiuhelu inai o Hon. Kupih«» he olelo hooholo, e hoo« kaawale ia iioko o ka bila haawina o keia mau makahiki eiua, i Sl,OOO. no kekahi mau awa oMolokai, no ke awa o Kamalo, Honomuni, a me Pauaiu. Ma ke noi a Hon. Bekekona ; ua haawi ia ka olelo hooholo i ke komite*o na hana hou. Heluhelu eiua ana i ka hila kanawai, e laikini ai i na hui .hoopaa oia, pau uhi, &c. ! Ma kt fioi a Hon* Kamika ; 'ia haawi ia ka bila i ke komite waiwai. Heluhelu elua ana ī ka bila kanawai, e hoololi ai i ka pauku 573, o ke Kanawai Ki?ila. Ma ke noi a ka Hon. Komika; hoawi ia ka bi(a no ke kakau poepoe, a heluhelu ekolu ia ma ka Poakahi lune 10. Heluhelu elua aoao ka bila kanawai, e hoonoho ai i hookahi kaoaka kupono ma keia, a ma keia apana e hooponopono ai no ka manawa hana, a me ka aie o ka poe paahana. Ma ke noi a Hon. Bekekona ; oa haawi ia ke bila ) ke komite hookolokoio. Heluhelu elua o ka b'la kanawai, e hoo* ioli ai i ka pauku 3, me ka 4, o na kanawai o 1870, e hookuu akea ana i ka awa. Ma ke noi a Hon. Kaaoaana ; ua haawi j ia no ke kakau poepoe, a e helohelu ekolu | ia ma ka Poakahi luoe 10. Heiuheia elua ana o kt bila kanawni, e hoopau ai i na pauku 11$, 119, a rne 120, o ke Kaoawai Kivila, a me ka hoololi i apono ia ma ka ia 22, o lune I^B. Hoakaka mai ka mea nana ka bīla i ke kamu o kona lawe ana mai i keia bila. Kokua mai ka Lona o Pona i ka bila, aka,maka hoakaka ana nae ma ka aoao kue i ka bi(a, he mea hon la. Ma ke noi a Mahoe; hoopanee loa ia ka bila. Ma ke noi a Hon. J. A. Kaokao. Ua hoopanee ka hale a noho hoa ī ka Ia apopo, hora 10 a. m.