Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 50, 14 December 1878 — Le-i Kohala, Pupupu na Mea Hou. [ARTICLE]

Le-i Kohala, Pupupu na Mea Hou.

Ua loaa ia Mrs. K. Kealoha, kekahi wahi pohaku i ano like me ke poo kanaka, ma Waipiele, Honomakau, Kohala Akau; iaia e lawe ana e nakii i kona lio, hopu aku la i ua wahi pohaku nei a kipo iho la i ka apahu e paa ai ka lio, hoaka'e la kekahi mea kupanaha i kona maka, ano like me ka uila, aole nae i paa ka upahu ana i kipo ai, makau e oia a kiola aku la. Hookahi ia ke kaawale mai kona ike ana, a loaa i kekahi keiki ia G. Kaniho, a ua lawe ia mai a ko makou hale nei; a ua ike pu makou me J. L. K. Kealakuhilima. Eia ke ano.- He mau awahawaha e pili ana ma kona ili o waho, ma kekahi wahi, he hinuhinu a noho ke aka iloko e like me kou nana ana i ke aniani; ke anapuni he 15 iniha a o kona kaumaha he 6 paona. Hiki mai o T. J. Hayselden i ko makou wahi nei, a ua hoike aku makou i ua wahi pohaku nei me ko'u ninau aku, he pohaku anei kekahi ma na aina haole i like me keia? Hoole mai la kela, a wahi ana, mai ke kai mai paha keia pohaku kupanaha? A kuai mai la oia i 25 keneta no ua pohaku nei, aka, aole i ae o G. Kaniho: A i makemake e ike, e ninau i ka home o Kuamoo. [Ua manao paha ka mea i loaa mua ia, he akua kii o ke au kahiko, o Kaili, Kalaipahoa a me Lono, i makau ai oia a haalele i ua pohaku leo ole la, no ka huila ana o kekahi mea me he uila la i kona maka. Eia ka makou, lapuwale ia mau noonoo kuhihewa; he mea hou ia o ka loaa ana, a o kahi i hoana okoa ia no ia mea, aia ma Aliiolani Hale ke keena hoikeike o na mea kahiko o Hawaii nei. L. H.] Aole i kana mai ke Kaikoo:- Ua naha ke kao lawe ukana o ka Hui Mahiko o Dr. J. Wight, ma ke awa o Hapuu, Halawa, a ua pau hoi i ka lilo a nahaha ka papa a S. Staines, e waiho la ma ke awa o Honoipu, ma ka po Sabati a ao ae la 25 o Nov. Ka la 28 o Novemaba:- Ua hoea mai la ka la me kona mau kii onohi nani, ua wehi ia mai la ka lewa a ike pono ia aku na kuemaka o na kuahiwi, a holoia ae la i kona mau kukuna olinolino lua ole maluna o na puu uliuli, a kiei halo aku la iloko o ka panopano aaki paa on na awawa, a pa kolonahe mai la ka hau iniki eha o ke kakahiaka, a ike koke ia aku la na hae Hawaii e pulelo ana i ka aha Apaapaa no kou l i Kuokoa'i. Na lealea o ka La:- Ma ka Union Mill, Puehuehu, ua malama ae o Jas. Wood Esq he paina mawaena o kona poe paahana, a ua ai a lawa i kona lokomaikai. A mahope o ka paina, ua hanaia he mau lealea, oia keia: 1 - He alualu makapo maloko o kekahi wahi i pa ia, me ka hookani o kekahi mea i ka bele, hopu no hoi a paa, lilo iaia ka makana. 2 - He pii laau i hamo ia i ka aila a pakika, a ua lilo ka makaha ia J. W. Wahahonu, 5 dala maoli a me ka papale kaleponi. 3 - Heihei wawae.- Ua omau ia ma ka wawae akau o kekahi a ma ka wawae hema hoi o kona pili, a pela aku no hoi kekahi paa, a hookahi wa e holo like ai a hiki i ka pahu hopu; a ua lilo ka makana ia J. W. Wahahonu a me kona pili T. T. Hoomana, a o ka nui ae, pau i ka walawala. 4 - Heihei eke, me ke komo iloko a koe ae ka a-i, hanaia a paa; a ua lilo ka makana i ka inoa maluna. 5 - Heihei makapo i paniia na maka a paa me kekahi kahakahana lole, a ua lilo ka makana ia Napoleon K. Keomano, a o ke koena ae hookui aku hookui mai. 6 - Kukini wawae, makana mua ia J. W. Wahahonu, makana elua ia G. P. Panioi. 7 - Heihei kaa, ua lilo ka makana ia Wahahonu a me S. P. Makaena. Ma keia mau lealea, ua hu ka aka a mamae ka iwi aoao, a o ka mea kakau kekahi i loulou hene iho i ka piha hauoli. A ua hookuu ia na hana me ka maluhia; a o ke koena o ka la, ua hoolawa ia me na holo lio a hiki i ka wa a ka hoaua i huna aku ai i na kukuna o ka la. CHAS. H. P. RINESIALOANU. Honomakau, N. Kohala, Nov. 29, 1878.