Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 12, 22 March 1879 — Page 2
Ma ke Kauoha.
UA hookohu ia aku o Mr. Henry Marden i keia la i Komitina no na Pa Aina ma ka Apana o Waialua, mokupuni o Oahu ma kahi o C.W. Collins i waiho mai.
SAM'L G. WILDER,
Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mar. 11, 1879. 902 tf
UA hookohu ia aku o Thomas Mills i keia la i luna Pa Aupuni no ka Apana o Kaupo, ma ka mokupuni o Maui.
JNO. O. DOMINIE, Kiaaina o Maui.
Lahaina, Jan. 30, 1879. 902 tf
I NA MAKUA A KAHU MEA KEIKI
o ka Apana o Kona, Honolulu, Mokupuni o Oahu.
I KULIKE ai me ke Kanawai, e malama ia ana ke koho Balota no ke koho ana i ka HOA EKOLU o ka Papa Kula Apana o Honolulu me ke Keena o ka Papa Hoonaauao ma Aliiolani Hale, i ka Poakahi la 31 o keia malama o Maraki e hele nei, iwaena o ka hora 10 o kakahiaka, me ka hora 2 o ka auina la. O ka poe makua a kahu paha, i paa ko lakou inoa ma na papa helu inoa i waiho ia mai i ka Luna Kula e na Kumu Kula Aupuni o na kula ma ka olelo Hawaii, ka poe e ae ia e koho. O na poe i paa ole ka inoa i na Kumu Kula, e hoole ia ana lakou e like me ke Kanawai.
W. JAS. KAMIKA. Luna Kula o Honolulu.
Keena o ka Papa Hoonaauao,
Mar. 12, 1879. 902 3t
I NA MAKUA A KAHU MEA KEIKI
o ka Apana o Ewa a me Waianae, Mokupuni o Oahu.
E MALAMA ia ana ke Koho Balota no ka HOA EKOLU o ka Papa Kula Apana o Ewa a me Waianae, i ka la a me ka hora i hoolaha ia no Honolulu; ma Ewa, iloko o ka luakini ma Waiawa; a ma Waianae, iloko o ka Hale Kula Aupuni ma Poka-i.
W. JAS. KAMIKA. Luna Kula o Ewa a me Waianae no ka manawa.
Keena o ka Papa Hoonaauao,
Mar. 12,1879. 902 3t
Ua hookohu ia na keonimana malalo iho i mau agena no ka haawi ana i na palapala a e mare. Ianuari, 17, 1879, H.W. Pukalo Kawaihau, Kauai. Feb. 21, 1879, Robert W. Wilcox, Honuaula, Maui. Feb. 21, 1879, J. Kaaukai, Hilo, Akau, Hawaii. SAM'L. O. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 21, 1879. 900 4t
MA keia ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau no lakou na palapala hoolimalima Aina Aupuni; e hookaa ia mai na uku hoolimalima ma ke Keena Kalaiaina ma Honolulu. A ma keia ke hoolaha ia'ku nei. O ka pauku iloko o na palapala heo limalima Aina Aupuni e pili ana no ke oki ana o na laau, e hooko pololei ia'na mahope aku o ka la 22 o Feb. 1879.
SAM'L. G. WILDER, Kuhina Kalaiaina. 900 4t
Ma keia ke hoolaha ia'ku nei. O na Komisina apau i paa ia i kela a me keia maloko o kela mau mokupuni; ma ke ano he poe agena no na Aina Aupuni ua hoopau ia i keia la 22 o Feberuari 1879. A ke kauoha ia'ku nei ua poe agena la a pau, e hoihoi mai i ko lakou mau hoike helu, a me na palapala a pau e pili ana i na Aina Aupuni i ke Keena Kalaiaina.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaina. 900 4t
E kuai ia'ku ana ma ke kudala akea ka hoolimalima o ka aina o Kamalumalu, Kauai, no na makahiki he iwakalua ke hiki aku i ka la 29 o Maraki 1879, i ka hora 12 o ke awakea ma ke alo o Aliiolani Hale, maluna aku o ka $300 no ka makahiki ke kumukuai, e hookaa mua ia i kela a me keia eono mahina.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina. 900 4t
Ua hookohuia aku o Mr. Godfrey Brown i keia la, i Hope Luna Kakau Kope no ke Aupuni Hawaii, a he Luna Hooiaio nohoi ma kahi o Chas T. Gulick i waiho mai.
THOMAS BROWN. Luna Hooiaio Palapala.
Keena Hooiaio, Honolulu, Feb. 1, 1879.
Aponoia: SAM'L G. WILDER,
898 tf Kuhina Kalaiaina
Ke papa ia aku nei ka hele ana o na pipi a me na lio he lehulehu ma na kula o Kulaokahua, a ke hoike pu ia aku nei hoi ma hope iho o ka la 30 o Maraki, o na holoholona e hele hewa ana maluna o na Aina Aupuni e hopu ia a hoopaa ia ma ka pa Aupuni.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Maraki 13,1879. 903 3t
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai ma keia ; owau o Sam'l G. Wilder ke kuhina Kalaiaina o ko Hawaii Pae Aina, mamuli o ka mana i loaa mai ia'u ma kekahi kanawai o ka ahaolelo, i apono ia ma ka la 18, o Augate 1860 i kapa ia. " He kanawai e haawai ana i ka mana i he Kuhina Kalaiaina e lawe i na aina a me ka wai no ka pono o ka oihana wai o Honolulu," a i hoololi ia hoi ma kekahi mau kanawai elua i apono ia ma ka la 18 o Iulai, 1874, a me ka la 3 o Augate, 1878, a o na mana e ae a e kauoha ana hoi ia'u ma ia kumu i hoakaka ia, a mamuli oia ua hookohu aku au ia Curtis J. Lyons Esquire, ka Hon. Charles R. Bishop a me ka Hon Archibald Scott Cleghorn, no ka lawelawe ana ma ke ano he mau komiaina no ka hooholo ana i na uku kupono no na ona a mau ona paha, kanaka a mau kanaka paha no ka lawe ana i ka aina a me ka wai, a i ole ia o kekahi mau waiwai paa e ae e manao ia ana e lawe paha no ka pono o ka oihana wai i olelo ia, malalo o na kanawai i olelo ia a i ole o kekahi paha o lakou. Haawi ia e ko'u lima a me ke Sila o ke Keena Kalaiaina i keia la 12, o Maraki A.D. 1879.
SAM'L G. WILDER Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina. Maraki 18, 1879 903 3t
KEENA AINA.
Oihana Kalaiaina.
NA KOINA.
PALAPALA Sila Nui...............................$5.00
Kope Palapala Sila Nui...............................2.50
Kope Palapala a na Hoona Kuleana, ina aole e oi aku mamua o Eha Apana........................................1.50
Kope Palapala o na Hoona Kuleana, ina e oi aku mamua o Eha Apana, e hoohalike ia.
Kii Aina e like me ka mea mau....................... 1.00
Kii Aina, ina he nui loa ae, e like me ka manao o ke Kakauolelo.
Na Kope o na Palapala Hooko...................... 1.50
Palapala Hooiaio a ke Kuhina...................... 1.00
Na Palapala Hooiaio, Kanalima Keneta no 100 huaolelo, i kulike ai me ka Pauku 44 o ke Kanawai Kivila.
SAM'L G. WILDER,
Kuhina Kalaiaina. Honolulu, Iulai 10, 1878. 897 2m 904.
OIHANA HOONAAUAO.
Iloko o ka hoolaha i na Luna Kula, a me na Kumu Kula Aupuni, no ka manawa kula, a me ka manawa hoomaha o na kula Aupuni; ma kahi o ka mahele elua o ka makahiki, e olelo ana—" E hoomaka ke kula ana i ka Poakahi eha o ka malama o Aperial," malaila e hookomo ai—Poakahi ekolu o ka malama o Aperila.
D. D. BALAWIN.
Kahu Kula Nui. 900 4t
He wahi manao Hoohalahala.
He mea nui a kahaha i ko'u manao, a me na lala e ae o ka Ahahui Poola na hana a ke komite o ka Papa ola o ua ahahui la. No ka mea, o ka poe mua no lakou na dala i hoohui me ka waihona o ka hui; a i kokua hoi i ka poe pilikia i ke kai mimiki ma Hilo, me ko Kau poe hoi, a i kokua hoi no ka luakini hou o Kaumakapili. Ina eha a e elima pahu dala i kaa, alaila, he kuleana ko kela kanaka iloko o ka hui, a ina e mai oia, alaila, hiki no ke malama ia ia, aka, ma ka manao o ke Komite aole e hiki ke malama ia ua kanaka la, ina he koena aie kona.
O ka poe hou nae e komo mai nei iloko o ka hui, he hookahi dala me ka hapalua wale no a i na e mai ana, alaila, ua ae ia ke Komite e uku ia i ka wa mai. Heaha ka like o ka poe nana i kukulu a i kakia i keia hui me keia poe hou i komo mai iloko o ka hui, i oi aku ai na pono i haawi ia'i ia lakou ma ke kumukanawai mamua o ka poe nana i kukulu i keia hui? He hana kaulike a me ka pololei anei keia. Nolaila, e na hoa poola o ua kulanakauhale nei, ke kauleo aku nei au ia oukou e hoomakaukau i mau wahi manao kupono me ka oiaio no ka wa e halawai hou ai ma ka Poaha mua o Aperila ae nei e hiki mai ana. E wehe i na waha a e kalai no keia kee nui o kakou.
S. W. B. K.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1. Dala Kuike ka Rula.
MARAKI 22, 1879.
MA ka holo ana'ku nei a ka mokuahi Likelike ma ke ahiahi Poalua iho nei no kona mau awa ku mau ma ka hikina; ua kau aku maluna ona na alii ka Moikane, a me ka Moiwahine, a me Ruth Keelikolani no ka hooluolu ana no kekahi manawa ma ka lei a Ehu, a huli hoi mai no.
MA na lono i hiki mai ia makou mai ka hikina mai, ua olelo ia ua puka ae kekahi ulia poino kaumaha loa maluna ae o na lahui o Europa, ma ke ano he mai ahulau i ike ia kona hookumu ana ma Rusia. Ua lawe ia mai keia mai e kekahi poe koa i ko lakou hoi ana mai Tureka ae. Ua manao ia iloko o ka lole ka lawe ia ana o ua mai nei. O ke ano o ka mai, aole i hoomaopopo loa ia, aka ma ka ike a me ka hoomaopopo ana o kekahi poe ua like ia me kekahi mai ahulau weliweli loa i ike ia iloko o ka makahiki 1863, nana hoi i hooneoneo i ke kulanakauhale o Ladana. Ua kapa ia kela mai i kela wa kahiko ka " make eleele." Ua olelo ia he kanaiwa hapa haneri o ka poe e loaa ana ia mai e make ana. Iloko o kela a me keia haneri o ka poe e loohia ana i ka mai he kanaiwa e make ana. Ina he oiaio keia, he mea weliweli io no kela poino e kau mai nei maluna o ia poe lahui.
Ua noho iho nei he Aha Komisina o na aupuni no ka noonoo ana no na mea e pili ana i ke ola o ka lehulehu ; ma Viena kahi a ka Aha i noho ai, a iloko oia Aha ua olelo ka elele no Geremania, ua makaukau o Geremania e hoopuni i na palena a pau o kona aupuni me 80,000 poe koa no ka hoomalu ana i kona lahui i mea e komo ole ai ka mai iloko o kona aina. O kekahi mea i ike ia iloko o keia mai aole ia e make i ke anu elike me kekahi mau mai e ae. O ka mai ahulau a kakou i hoomaopopo ai iloko o ke kau o 1878 ma kahi mau apana aina hema o Amerika Hui, he mea makau ia no, aka, ua maopopo no ke kau wela wale no ia mai, ina e hoea mai na malama anu o ka hooilo, he pau wale ka mai; pela hoi i nalowale ai kela mai flva ma Amerika iloko o keia hooilo iho nei. Aka, o keia mai ahulau ano e ma Rusia, aole pela ia ; ua like pu kona ulu ana i ka wa anu me ka wa wela. Nolaila he mea hopohopo io no keia no na lahui o Europa, a he kumu keia no kakou e hoomanao ai me ke aloha walohia no lakou.
Pomaikai oe, e Hawaii, i kou kaawale ana iloko o keia mau makahiki mai loko ae o na poino nui o na mai luku, a me ka pa mau ana o kou makani kamaaina i kapa ia he kaomi, ka makani ahai ola o keia poai o ka Pakipika ! Aka, he mau kanawai no kekahi e pili ana i ke ola kino o ka lehulehu ; a he mea hiki ole ia kakou ke kapae ia mau kanawai me ka hookau ole ia mai o ka hoopai—mahope o ka uhai ana i ke kanawai e ukali ana no ka hoopai. He wa kupono paha keia no makou e paipai aku i ko makou poe heluhelu e heluhelu akahele i na helu manao no ke olu kino, a makou e hoopuka mau nei i kela a me keia pule. He mau manao kokua ia i ka malama ola o ka lehulehu, a he waiwai no hoi ka poe heluhelu i na kolamu o keia nupepa. E hoonaauao kakou ma na mea o keia noho ana kino. A na ka Haku e hoopakele ia Hawaii i na mai ahulau.
OIAI makou e kamailio ana iloko o keia mau pule pokole i hala ae nei no ka hoao ana e hooweliweli i ka lehulehu, aole makou i manao ia wa e kahea koke ia'na makou e kamailio hou maluna oia kumuhana. Aka, iloko o keia mau la pokole no ua hoohalawai ia makou me kekahi mau huna kolohe i pili paha i ke ano apuka a imi loaa ma ka hoopunipuni, a he imi loaa no hoi ma ka hooweliweli. A ma ko makou ano he kiai no ke ola a me na pomaikai o ka lehulehu, a he kuhikuhi pololei e hookaawale pono ana mawaena o na mea e poino ai a e pomaikai ai ke ola o ka lahui ; nolaila, aohe pono ia makou ke hamau ma keia mea. Eia na mea i hoea mai imua o makou, a ua hooiaio ia e na hoike maopopo. Hele aku la kekahi kahuna lapaau a imua o kona hoa kanaka a kamailio aku la penei: " Ua ike au i kou uhane i ka po nei e hele ana, a he mea maopopo aole liuliu e make ana oe. Aka, ina e uku oe ia'u i ke dala, na'u no e hana a e pakele oe." A eia hou no, hele aku la kekahi kahuna lapaau a imua o kekahi kanaka nana ka wahine e waiho ana i ka mai. Hai aku la keia kahuna penei: " Ua ike au i ka mai o kau wahine, e make ana, aka, eia ia'u kona laau e ola ai, a ina e haawi mua mai oe i kanaono dala iloko o ko'u lima e hoola aku au iaia." Eia no ia makou na inoa o keia mau kahuna hoopunipuni a me ka poe a laua i hoao ai e hooweliweli.
Ma keia ke ninau nei makou i na loio Hawaii ina ua pili keia hana i ke kanawai? Ke makemake nei makou e hoaiai mai kekahi mea i ka lehulehu, a e no aku i ka lahui no na hana kupono e pakele ai lakou i keia poe hoomaka'uka'u wale. Aole anei he imi loaa keia ma ka hoopunipuni? A he imi loaa paha ma ka hooweliweli? Aole anei he kanawai e pili ana i keia? E wehewehe pono mai ka poe i ike.
NA WEPA WANANA EHIKU.—No ka piha loa o ka aoao 4 o ka pepa o keia pule me na manao waiwai o ka makua Rev. L. Laiana, nolaila, ua hookaulua ia ka Helu 2 o na "Wepa Wanana Ehiku a keia pule ae.
KE KANAWAI.
helu 29.
Ke komo Hale a me ka wawahi Hale, oia ke poo o ka Mokuna XIV.
Penei ko'u unuhi ana i ka Pauku mua: "O ka mea wawahi a komo iloko o ka hale noho o kekahi i ka po, me ka manao e pepehi kanaka, pue wahine, puhi hale, powa aihue a me kekahi feloni e ae iloko o ua hale noho nei; a o ka mea hoi i komo i ko hai hale noho i ke ao, a i ka po paha, me ka manao pela, a i ka po wawahi oia i kekahi keena o ua hale noho nei; a o ka mea i komo pela i ka po me ka manao pela a wawahi a puka iwaho ; a o ka mea he kamaaina iloko o kekahi hale noho, i wawahi a komo iloko o kekahi Keena o ua hale noho nei me ka manao pela, me ke kuleana ole a me ka loaa ole iaia ka mana e hana pela,— Ua hewa ma ka wawahi Hale a e hoopai iaia &c."
Ina i hoohalikeia keia me ka pauku 1 o kekahi e loaa auanei kekahi like ole ma kauwahi. Ua pili keia pauku i ka wawahi i ka Hale i noho ia e kanaka, a pela no na pauku a hiki i ka pauku 16.
Ma ka pauku 2 ua hoakaka ia i na aole i hookoia ka makemake o ka mea wawahi hale, ma ka hana io ana i kekahi feloni e like me ka aihue &c, aole ia he mea e hookuu iaai oia, he wawahi hale no kona hewa.
Aka i na ua hana io ia ka feloni iloko o ka hale noho pono ka hookomo ana o keia mea ma ka palapala hoopii, i mea e akaka ai ka manao feloni. No ka mea i na ua hana ia ka feloni alaila ua hiki ke manao ia ua komo oia me ka manao feloni.
Elua ano o ka wawahi ana i ka hale. (1) O ka wawahi io ana (2) O ka hana ana i na mea i hiki ke manao ia ua wawahi, a he like no me ka wawahi.
O ka mea mua (1) aia no ma ka pauku 3 ka wehewehe ana. O ka lua (2) aia no ma ka pauku 5.
Ma ka pauku 6 ua olelo ia aia a komo ke kino a o kekahi lala o ke kino iloko o ka hale, a i ole ia, he mea hoeha a mea hana paha i hoolei ia iloko o ka hale, alaila ku kahewa wawahi hale.
Ma ka pauku 7, ua hoomaopopoia aia he hale i maa mau i ka noho ana a me ka moe ana o kanaka alaila hiki ke kapaia he " Hale Noho. "
Penei ka pauku 8 : no ka mea e noho ana ma ka hale noho ka hale, ma keia kanawai i na he mana kona ma ka hoolimalima ma ka palapala no kekuhi manawa a ma ka olelo waha no kekahi manawa maopopo ole! aka, i na i noho ia ka hale e na ohua, ohana, kauwa a pela o ka mea nona ka hale, aole nae he hooilmalima, alaila no ka ona o ua hale la ka hale ma keia kanawai.
Ma ka pauku 11 ua hoakaka ia ka wawahi Hale ano nui, oia ka wawahi Hale noho oiai he kanaka maloko, a ua makaukau ka mea wawahi hale me kekahi pu a mea make e ae paha ma kona kino ; O ka hoopai kiekie o keia he hoopaahao a pau ke ola.
Ua olelo ia ma ka pauku 12, he hewa ke komo wale ana, me ka wawahi ole ia ana, i kekahi Hale noho, i ka po, i na he kanaka e noho ana iloko, me ka manao e hana i kekahi feloni, me kekahi mea hoomake ma kona kino &c—O ka hoopai kiekie no keia he 20 makahiki ; A, i na aole mea hoomake ma kona kino &c, he umi makahiki ka hoopai Pauku 13.
Pauku 14—Ka hana ana o kekahi feloni i ke ao me kekahi mea make ma kona kino, ma kekahi hale noho i na he kanaka kamaaina maloko, he hewa ia a he hoopai kona he 10 makahiki.
Aole ia he " Wawahi Hale, " aka he karaima no ma keia kanawai.
Ma ka pauku 15, ua hoakaka ia ke ano karaima o ka wawahi ana o kekahi hale noho a hana feloni iloko, i na aole he kanaka maloko.
Ma keia mau pauku, mai ka 1 a hiki i ka 15 ua akaka loa ke ano kapu, hemolele, a maluhia hoi o keia mea he " Home, " oia na Hale noho o ke kanaka kona punana ia a he liii loa ke kanawai i ka mea nana i wawahi.
Aole i pau.
Na Leta a na Makamaka.
Ua loaa mai ia makou kau palapala e J. Kalama o Halawa, Kohala, Akau, Hawaii, a ua pau i ka hooponopono ia na mea e pili ana i kau pepa.
O kau hoi e J. B. Kahoohuli o Kawaihae, Kohala Hema, Hawaii, ua loaa mai ia makou. O na mea e pili ana i ka Kapuuhonua a me ka Kaalaea nupepa, ua pau i ka hooponoponoia, a ua hooili ia'ku nei hoi.
Ua halawai iho nei makou me kau poloai e O. S. Kanuha o Wailuku, Maui, a ua pau aku nei i ka hookoia.
Ua loaa hou mai nei ia makou kau kauoha nupepa ma ka owili pakahi e J. Haole o Wailuku, Maui, a ua pau i ka hookoia aku nei.
Eia ia makou kau leta e J. Kaelemakule o Kaelehuluhulu, Kona, Akau, Hawaii. O kau mau hoakaka ana a pau e pili ana i ka nupepa, ua pono no.
Eia ia makou kau leta e S. W. Pa o Laupahoehoe, Hilo, Hawaii. O kau mau hoakaka ana mai nei no na mea pili i ka pepa, ua maikai no.
Ua hiki mai kau leta e J. Kawaiaea o Kaupo, Maui, a ua hooko aku nei makou i kau kauoha me ka hookaulua ole iho.
O kau hoi e ka makamaka H. K. Unea o Hakalau, Hilo, Hawaii, ua lulu lima pu me makou. O kau mau hoakaka ana no kahi au i waiho aku la i ke ola o ka kakou pepa, ua pono a ua maikai hoi.
Ua loaa mai ia makou kau leta e Rev. J. H. Pahio o Onomea, Hilo, Hawaii, me ka papa inoa o kau poe hookaa palua. O ka makou hoi e noi aku nei, he mea pono ke hiipoi ia ka makou rula e pili ana no ka hooili ana mai i ke ola a me ka hanu o ka kakou kamalei.
Ua hooko aku nei makou i kau kauoha pepa e Kapaona, o Honomakau, Kohala, Akau, Hawaii, a eia mai a hiki aku.
Ua haukawewe hou mai nei io makou nei kau leta e S. Hookano o Waiohinu, Kau Hawaii. A e hooko no makou i kau kauleo.
Ua haulani mai nei hoi kau leta e J. M. Kauhi Jr. o Hanaai, Hilo, Hawaii. A e noho makaukau ana makou no ka hooko ana aku i kau kauoha.
E hooko no makou i kau kauoha e D. K. Kahopukahi o Kaanapali, Maui. Aka mamua nae o kou hoi ana no ka hale hoonui ike, e palapala mai ia makou i maopopo.
Ua loaa mai kau poloai nupepa e H. Kahele o Nawiliwili, Kauai. A ua hooili aku nei makou i nupepa na Sila Paekuikui o Lihue, Kauai.
Ua hiki hou mai nei no io makou nei kau leta e S. M. Kalohi o Kapuulena, Hamakua Hawaii, me ka papa inoa pu o kau poe hookaa palua. Ua hoouna aku nei no hoi makou i nupepa no kou poe lawe hou.
Eia ma ko makou lima kau leta e S. W. Kahai o Kahuku, Koolauloa, Oahu, me ka papa inoa o kou poe hookaa palua. O ka makou kauleo ia oe, he pono e loaa mua mai na dala e waiho la ma kou lima mamua ae o ka manawa i hoolaha ia i loaa ka makana, a i kulike hoi me ka makou rula.
Ua loaa mai ia makou kau leta e J. B. Kolopapela o Kaupakuea, Hilo, Hawaii, me ka olelo Hoolaha pu a J. D. Painaapala. O ke dala o ka olelo Hoolaha aole i loaa mai ia makou, nolaila, e oluolu e hoouna mai no ka mea, ke puka nei ka olelo Hoolaha ma ka nupepa.
Ua kuilima pu me makou kau leta e ke kanaka kaahele J. L. K. Kealakuhilima o Wailua, Kauai, malalo o ke poo, " Ua Hooko ia ka Olelo a ka poe Kahiko." E ka makamaka, ma ko makou alawa ana iho i ko loko o kau leta, aole i loaa ia makou ka waiwai e hoolaha aku ai oiai, ua pau mua no i ka hoolaha ia ka make ana o .S P. Kumalaa, nolaila, ua waiho malie iho makou me ka manao maikai.
Ua loaa ia makou kau leta e Albert P. Paki Jr. o Halawa, Molokai, me ka papa inoa pu o kou poe lawe pepa, a ke hoouna aku nei makou i na helu i makakau ma ko makou mau lima, a o ke koena e hoouna ia'ku no mahope.
O kau hoi e Kapaona o Honomaka'u, Kohala Akau, Hawaii, ua loaa ia makou, a ua hoolawa aku nei makou i ke keena o kau mau nupepa e like me kau kauoha.
Ua halawai makou me kau leta e S. W. Pa o Laupahoehoe, Hilo, Hawaii. O kau mau hoakaka ana no ka kakou kamalei, ua maikai wale no.
Ua hoouna aku nei makou i kau ope nupepa e H. K. Unea o Hakalau, Hilo, Hawaii, e like me kau leta hope mai nei.
Ua hiki hou mai nei kau leta kauoha nupepa e P. R. Holi o Waimea, Kauai, e hoouna aku i nupepa na Sukana Apau o Hanapepe, Kauai, a ua hooko ia'ku nei.
Eia ia makou kau leta e D. Kua o Waimea, Kauai, a o kuu mau hoakaka ana a pau e pili ana i kau poe lawe pepa ua maikai wale no.
O kuu mau leta a i elua e C. Akaka o Kaupakuea, Hilo, Hawaii, ua loaa mai ia makou, ua loaa pu hoi me na dala he $38, a eia me makou ka papa inoa o kou poe hookaa palua. A o na kauoha e ae mai a oe mai, e hooko ia no ia me ke kanalua ole.
O kau noi e ka makamaka T. W. Kanekoa, o Keaukaha, Hilo, Hawaii, no ke Kii Makana, e hookoia no ia i ka wa e hiki mai ai Ua loaa ia makou kau leta e S. K. Makalaau Waiea, Kona Hema, Hawaii ia makou, pela no i hooko ia aku ai.
Ua halawai pu makou me kau leta e ka makamaka S. W. Kapule o Waiohuli, Kula, Maui, a ua hoouna makou i nupepa na D. Kanealii e like me kau poloai, a o na mea e ae e pili ana i kau ope pepa ua pau i ka hooponoponoia. O na dala he umi au i hoouna mai ai, aole no i loaa mai ia makou.
He mau palapala eae no kekahi i loaa mai ia makou, aka, ua pane ia 'ku ma na leta.
HE HIHIO NA KA MOE.— Ua loaa hou mai nei ia makou he mau inoa hou no ka mokuahi hou o Waila e kapili ia la ma Kapalakiko. Na John Puheekai o Lahaina, Maui, o Kamakaeha kana inoa. Na John Nuhi oia wahi no o Kalakaua kana inoa, a o ka Laurens o Honolulu, o ka Lahui Hawaii kana inoa. Owai la auanei o keia mau inoa ke ku ana i ka pine.
MAHALO.—He leta kai loaa mai ia makou mai a Samuela Laulii mai o Puehuehu, Kohala Akau, Hawaii, e mahalo mai ana i ko kakou Kuhina Kalaiaina hou, oiai oia i holo aku nei no ke ana ana i ke alanui hao ma ia apana. Pela paha auanei e ko ai kea mau huaolelo. " Hana io ka ua ia Kohala. "
HE NINAU HAE.—Ka Hae Hawaii, i ka manawa hea ia i hana mua ia'i? Mahea hoi ? Owai ka Moi? Owai ka poe i noonoo a kokua i ka hana ana? Owai na Hae i hoohalike ia'i ? Oia hoi, ua hana ia mamuli o na hae hea. ? I na he mea i ike, e oluolu oia e pane mai ma ka " Kuokoa," i hooko ia ka makemake nui o HAWAII.
PAKELE KE OLA.—Ma Pololu, Kohala Akau, Hawaii, ua pii aku la eha mau keiki i ke alualu kao, a i ka loaa ana ia lakou ka pua kao, hoa lakou ma kahi kupono e hopuhopu ai, a oiai lakou malaila, o ka huli hope mai la no ia o kekahi kao a kipi ia Kupukaa, a lele aku la i ka pali me he opala la, e ole e paa i kekahi kumu lai pakele ai ke ola. Pela mai nei ka leta a J. W. K Paoai ke ala o Honokaa ia makou.
OLELO HOOLAHA.
OLELO HOOLAHA.
UA lilo ia Airine Haalou Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o "Hanaloa" a me ke kula i pili pu, ma Waipio, Ewa, a ke hookapu nei ia mau wahi, a o Sam. Kiwaha ka luna nana e malama. A.F. JUDD, Kahu no Airine.
Honolulu, Sept. 9, 1878. 876 6m
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao) He Loko I-a. Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau la J.H CONEY,(Koni). Honolulu. 863 tf
Ma ka la 19 iho nei o Feberuari, 1879, ua aihue ia mailoko aku o ka pakeke o John Mitchell kekahi bila kikoo dala Helu 3, nona ka waiwai io he $100, i kakau ia hoi ma ka la 17 o Feberuari, 1879, a i lawe ia mai hoi e J.M. Gibson mai a Bihopa ma mai, no ka pomaikai o W. Marner. A ma keia, ke hoolaha ia kau nei i na mea a pau, ke papa ia aku nei ko lakou hookaa ana mai i mea like.
Hanalei, Kauai, Mar. 5, 1879. 901 3t
E IKE auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa ma lalo iho, ke kauoha aku nei au ia Mape w e kii koke mai i kona ukana e waiho nei ma kuu lima, ina e hala na la he kanakolu me ke kii ole ia mai, alaila, e kudala ia aku no e a'u ua mau waiwai la, i uku no na mahina ekolu i noho hoolimalima ai ma kuu hale, oiai aole oia i hookaa mai.
KIOPE w.
Kapauhi, Honolulu, Mar. 8, 1879. 901 4t
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o W.D. Pao i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 12 o Maraki 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o W.D. apo i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kanakaole w, ua waiho ia mai e Kanakaole w. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalima oia ka la 4 o Aperila 1879, ma ka hora 10 am, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ia ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa, he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Honolulu i olelo ia, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i olelo ia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 12, 1879.
A. Francis JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 902 3t
Hoolaha a ka Lunahooponopono
Waiwai.
MA ka waiwai o Roalie Gilliland o Honolulu, mokupuni o Oahu i make. Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho, i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Rosalie Gilliland o Honolulu i make, a ma keia, ke hoike ia aku nei i na mea a pau he mau koina ko lakou no ka waiwai i olelo ia, e hoike mai imua o'u me na palapala hooiaio pu mai, ma ko'u keena hana ma alanui Kalepa ma Honolulu, ma ka mokupuni o Oahu i olelo ia, iloko o na malama eono mai ka la aku e puka ai keia olelo hoolaha, a i ole e hoole loa ia aku lakou. E. S CUNHA.
902 4t
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
UA hookohu ia mai ka mea nona ka inoa malalo nei e ka mea hanohano F. S. Lyman, Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina, i lunahooponopono no ka waiwai o I. Kamai o Piihonua, Hilo i make aku nei. Nolaila, o ka poe a pau i aie i ka mea i make e hookaa koke mai, a me ka poe ana i aie aku ai e hoike koke mai i ka lakou mau bila aie kupono i hooiaio ia, maloko o na mahina eono mai kela la aku, o hoole la; a ina he mau waiwai kekahi o ka mea i make ma ka lima o kekahi mea, e hoihoi koke mai ia'u.
V.KAMUKAI.
Lunahooponopono Waiwai o I. Kamai. Hilo, Mar. 7, 1879. 902 4t
WAHIE! WAHIE!!
Auhea ka poe
KAHU AI, a me ka poe PUHI PALAOA !
He mau PAILA WAHIE no ke kumukuai makepono! E ninau ia S. E. Timoteo ma ka pa o ke Kula Kahunapule, ma Kawaiahao. 902 tf
AUHEA KA POE KA UPENA!
A Mahea hoi ka Poe Hana Kahi! Ua loaa mai nei ia'u maluna mai O KE KIALUA 'HOKU AO' NA AHO UPENA ! EA HANA KAHI! A e kuai ia aku no ma ke Kumukuai makepono loa i emi iho i ko na Halekuai e ae o keia ano. Nolaila, ano ka manawa, e kipa mai ma ko'u Halekuai ma alanui Alii, Helu 95, a malaila e loaa ai ia oukou na mea i hoike ia maluna.
JNO. T. WATERHOUSE. 902 4t (WALAKAHAUKI)
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu H P A ss. Ma ka waiwai o Elizabeth Kauwa Ulukou w, i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 18 o Mar, M H 1879, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Elizabeth Kauwa Ulukou i make aku la ; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Chas. H. Judd na waihoia mai e Hea C. Ulukou. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aper, M H 1879, ma ka hora 10 am ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu Oahu oia ka la me ka hora, e hooiaio ia'i ia palapala kauoha a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na puke ekolu iloko o ke " Kuokoa " he nupepa i pai ia a
i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Honolulu a i ole ia ma kahi wahi e aku e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 18, 1879.
LAWRENCE McCULLY, Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Ikea : A. Rosa, Hope Kakauolelo. 903 3t
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu H P A ss. Ma ka waiwai o S.L. Kapahukula i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 18 o Mar. M H 1879, ua waihoia mai imua o ka Ahu, kekahi palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o S. L. Kapahukula i make aku la ; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kaluna w, & Manuhi w, ua waihoia mai e Kaluna w,. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalima oia ka la 11 o Aper, M H 1879, ma ka hora 10 am ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu oia ka la me ka hora, e hooiaio ia'i ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hoau ia, e hoolaha no na pule ekolu iloko o ka " Nupepa Kuokoa" he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma keia Aupuni e hele mai a e kue i kela paiapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Alua, Maraki 18, 1879.
A. FRANCIS JUDD,
Lunakanawai o ka Aha Kiekie. Ikea: A. Rosa, Hope Kakauolelo. 903 3t
MA ka waiwai o Kaialole k, o Honolulu, Oahu i make me ke kauoha, ke koi ia aku nei na mea a pau ana i aie ai e hele mai imua o'u a me ka poi i aie iaia e hele mi e hookaa ia'u, a o ka poe e paa ana i kekahi mau waiwai o ka mea make e hoihoi koke mai, a e loaa no au ma Kamakela Honolulu, ma kela a me keia Poaono. J. KEKEA k.
Hooilina a hooko kauoha ma ka waiwai o Kaialole. 903 3t
MAI keia manawa a mahope aku nei. Ke papa ia'ku nei na kanaka a pau, mai hookuu a hooholo i ka lakou mau holoholona maluna o na aina o ke Alii ka Mea Kiekie Ruta Keelikolani e waiho ia ma ka mokupuni o Molokai, mai Kapaakea a hiki i Kaluakoi, me ka ae like ole mamua me ko'u hope K. W. Meyer. A ina e kue kekahi i keia olelo papa, alaila, e hoopii ia no ma ke kanawai.
SIMON KAAI, Agena o ke Alii R. Keelikolani. 903 4t
HOOLAHA PA AUPUNI.
E KUAI kudala ana 5 lio ke hiki aku i ka la 29 o Maraki, hora 12 awakea, Poaono ma ka Pa Aupuni o Kohololoa, o Honolulu, lio k, ulaula laekea 2 w keokeo ua uka mamua o ke kua, he hao ano e, lio k, hauliuli laekea nui 2 kapuai hao mamua 3 w keokeo he mau maka alohilohi powehiwehi kona kuni aole like pono ia lio k. hulupala laekea 3 w keokeo wiwi ak ND lio k, hauliuli hem S lio k, lokia hapala ke kuni ak 2 pipi e kudala ia'na ma ka la 1 o Aperila, hora 12 awakea Poalua pipi k, moo kauokaa ak RT uha mua ak T hem T hapala kahi mau kuni, pipi w ulaula ak hae ano e, amu lio hou mai no kahi, lo w, hulupala 3 w keokeo hem hao ano e, lio w, hauliuli laekea maka alohilohi hapala ke kuni.
A.B. KAAUKUU
Lono Pa Aupuni o Kohololoa, Mar. 20, 1879. 933 1t
E IKE auanei na mea a pau; owau o John Kalaniula ke keiki ponoi a John Kowelo o Wainiha, Kauai i make. Ke papa aku nei au i ka poe a au e noho la maluna o kuu aina kuleana e waiho ia ma Wainiha, Kauai, nona na palena i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 11,083, aole o lakou kuleana e lawe a e hana poha ma ke ano e pepehi i ka inoa o kuu makemake i make me ka manao e lilo na aina la ia lakou. O ka mea kue i keia e hoopii no au ia lakou ma ke kanawai o ka aina.
903 4t JOHN KALANIULA KOWELO.
OLELO HOOLAHA.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Nawaa k o Kohala Akau i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai C.F. Hart. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Palau w o Kohala Akau, e hoike mai ana o Nawaa, no Kohala Akau, Hawaii, ua make kauoha ole ma Kohala Akau, Hawaii, ma ka la---o---1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Palau w. Ua kauohaia o ka Poakolu ka la 9 o Aper, 1879 ma ka hora 10 o am oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala Ak. Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES FREDERICK HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Lono o Kawaihae uka, Kohala Hema, Hawaii make. No ka mea, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Lono k no Kawaihae uka i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaio ia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no----, ua waihoia mai e N. Wahahee. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha, ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i paiia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakakuia ma Kohala Akau, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 23 1879.
CHARLES F. HART.
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Iokopa K. Auwae no Waimea i make. No ka mea, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Iokopa K Auwae i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no S.H. Mahuka, ua waihoia mai e S. H. Mahuka. Nolaila, ua kauohaia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau, Kohala Ak. Hawai, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES F. HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Kela, pake no Hamakua, Hawaii i make. No ka mea, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Keia (pake) i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no R. P. Kuikahi, ua waihoia mai e Hao w. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 o A perila, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau. Kohala akau, Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai la a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES F. HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Kewalo w no Kona Akau i make. No ka mea, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Kewelo w i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia keia palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no J. Punihaole, ua waiho ia mai e J. Punihaole. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau, Kohala Ak. Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaioia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES F. HART.
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Aina 3.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka lunahooponopono o ka waiwai o Elia k i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala ae noi a me ka papa hoike o E. Lindemann, lunahooponopono waiwai o ka waiwai o Elia, no Wailua, Kauai i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $20.75, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia ia he $20. 75 a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauohaia, o ka Poaono ka la 29 o Maraki 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 21 o Feberuari 1879.
JACOB HARDY,
901 3t Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o na luna hooponopono o ka waiwai o William Wallace o Niumalu, Kauai i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o S. Kaiu, S. R. Hapuku a me Maiwawae na lunahooponopono o ka waiwai o William Wallace no Niumalu i make noi ana e apono ia na hoolilo he $-—, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he —, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauohaia o ka Poaono ka la 29 o Maraki 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ua Lunakanawai ia, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai a i noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Koloa ko Hawaii Pae Aina i keia la 21 o Feberuari.
JACOB HARDY,
901 3t Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Wahinekapu k o Wailua, Kauai make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi o Hookano, e hoike mai ana o Wahineokapu k no Wailua, Kauai, ua ma ke kauoha ole ma Wailua ma ka la 15 o Feberuari, 1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia G. B. Palohau. Ua kauoha ia o ka Poaono ka la 29 o Maraki, l879, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la mua o na Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai na noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa nupepa ma Honolulu Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Feberuari 21, 1879.
JACOB HARDY,
901 3t Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kimo Hauna o Hamakua, Hawaii i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka pala pala noi a A. P. Kalaukoa o Kohala, mokupuni o Hawaii, e hoike mai ana o Kimo Hauna, no Hamakua, mokupuni o Hawaii, ua make kauoha ole ma Hamakua i olelo ia, ma ka la — o Dekemaba, 1877, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai i ka mea noi. Ua kauohaia o ka Poalua ka la 25 o Maraki, 1879, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 4, 1879.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie. A. Rosa, Hope Kakuolelo. 901 3t.
Hoolaha Hoopau Moraki.
MA keia, ke hoolaha la aku nei, mamuli o kekahi mea kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala Moraki i kakauia ma ka la 13 o Iulai 1877, i hanaiia mawaena o Pai w a me Kaluawaa ma ka aoao hookahi, a me A. J. Cartwright ma kekahi aoao, i kope ia ma ke keena kakau kope o ke aupuni ma Honolulu, ma ka buke 50, ma na aoao 412, 412 a me 414 no ka uku ana i na dala hookahi haneri a me ka iwakalua iloko o na malama he umikumamawalu mai ka wa i kakauia ai, me ka uku panee ma ka hookahi keneta no ka malama.
A ua manao o A.J. Cartwright i oleloia, e hoopau i ka moraki i oleloia, no ka uku ole ia ana mai a me ka uhaki pu la o na olelo aelike i hanaia, nolaila, mahope iho o ka hala ana o ka manawa i kau palena ia e ke kanawi, e kuai ia aku no na mau waiwai moraki la ma ke kuai kudala akea ma Honolulu i mea e uku ia ai ka moraki.
B.F. BICKERTON. Loio no A.J. Cartwright i olelo ia ka mea nona ka moraki.
Kakauia i keia la 22 o Feb. 1879. 901 4t
Ua kapu kuu aina muliwai ma Manana, Waiawa, Ewa, aole e hele na kanaka a lawe i na ano ia a pau e holo ana iloko o ua wahi la; aole hoi kahi waa me ka upena a lawaia malaila me kuu ae ole, o ka poe e kue a komo kolohe malaila, e hoopili ia no ma ke kanawai.
SAMUELA MAHELONA
Honolulu, Oahu, Maraki 3, 1879. 901 5t.
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
Ma ka waiwai o Henry Gordon o Waialua, Oahu i make; Oiai, ua hookohu ia ka mea nona ka inoa malalo iho i, lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Henry Gordon o Waialua i make ma ke kauoha a ka Aha Kiekie i kakau ia i ka la 5 o Maraki 1879, nolaila, ke kauoha aku nei oia i na mea a pau no lakou na koina i ua waiwai ala, e hoike mai imua o ka lunahooponopono i olelo ia me na palapala hooiaio pu, ma kona hale noho, a i ole ma kona Keena Oihana Helu 37 Alanui Papu ma Honolulu, ma ka Mokupuni Oahu i olelo ia, iloko o na mahina eono mai ka la aku o puka ai keia olelo hoolaha a i ole e hoole loa ia aku lakou.
Kakauia ma Honolulu Maraki 5, 1879.
W.R. CASTLE
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Henry Gordon i make. 901 4t
Ma ka waiwai o Henry Gordon o Waialua, Oahu, i make; Oiai, ua hookohu la ka mea nona ka inoa malalo iho, i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Henry Gordon o Waialua i make ma ke kauoha a ka Aha kiekie i kakau ia i ka la 5 o Maraki 1879, nolaila, ke kauoha aku nei oia i na mea a pau no lakou na koina i ua waiwai ala, e hoike mai imua o ka lunahooponopono i olelo ia me na palapala hooiaio pu, ma kona hale noho, a i ole ma kona Keena Oihana Helu 37 Alanui Papu ma Honolulu, ma ka Mokupuni Oahu i olelo ia, iloko o na mahina eono mai ka la aku e puka ai keia olelo hoolaha a i ole e hoole loa ia aku lakou.
Kakau ia ma Honolulu, Maraki 5, 1879.
W.R. CASTLE,
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Henry Gordon i make. 901 4t