Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 36, 6 September 1879 — Page 3

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Stephanie Kau
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ua Waihoia Keia Hakahaka

no ka

C.O.P. Bazar!

No na waiwai hou loa!

ma ka

Mokuahi "Auesteralia"

i keia poakahi ae, sepatemaba 8, 1879.

Na lako o na lede me na keonimana & C

 

Kahikina nui!

Helu 62 Alanui Papu.

Ua loaa mai ma keia mokuahi iho nei na waiwai hou he nui.  Na Lole Kane a me na Lole Kamalii maikai loa.  Na Lole Wahine a me na mea he nui wale.  Na Huluhulu Farani maikai loa.  Na Iliwai, Na Kihei Uhibela Lilina, Na Keokeo Paina maikai loa, Na Silika Eleele, Na Alapia a me na Kalepa Eleele maikai, Na Kakini o na Kane, Wahine a me na Kamalii, Na Hainaka Silika o na ano a pau, Na Kihei Huluhulu Paina o na Kane a me na Wahine, Na Lilina Mauu maikai loa, a me na waiwai e he nui i hiki ole ke helu papa.  Na Kalakoa Farani, $1 1-2 o ka Holoku.  Na Kalakoa Enelani, $1 no ka Holoku.  Na Kalakoa Amerika, 87 1-2 keneta no ka Holoku.

            Nalaila, e na makamaka ma keia mokukupuni a mai Hawaii a Niihau, e kipa nui mai i o'u nei, a e loaa no ia oukou na mea kuai me ka oluolu loa.  O kahi keia e lawa pono ai o kou makemake, aohe e ohumu.

            E kuai ia aku ana no keia kaawale anan aku no Europa i keia Kupulau ae.  No ko'u poho ana iho nei i ka heihei, nolaila, ua makemake au e kuai hoemi i hoi mai ko'u poho.  He nui ka mea kuai, o ka hoi o kuu lilo i ka heihei o ko'u olu ia.  907 tf  S. Magnin.  Honolulu, Mei 22, 1879

 

Lole Makepono

Ke Kuike

E loaa no ia ma kahi o

Kakela me kuke!

e laa na

Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo, Pena, Aila, Aniani,

@a mea piula!

Kopa, Aila Honua, Aila Hoomaloo

Kui Kakia, Pakeke, Tabu, Kaula, Noho Lio, Hulu Palaki, na Pulumi.  A he agena no hoi no na mokupuni o ha-wa@ nei no na Lainakini-nao, Lainakini Maoli, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Kilika, Na lole kupono i ka wawae Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na Lole no ka hoohehelo ana Lipini, Lihilihi, &c.  Lipine, Lihilihi, &c.  A me na Mikini Humuhumu MakeponoLoa!  A he mau mea ai kahi

Ka Palaoa, Kopaa, Raiki, Pia, Hoohu, Paakai, Hoaala, Pia Holina, &c.  A he Laau Lapaau Kaulana Loa a Dr. Jaynes.  Laau Kono, Laau Hoomaemae Koko, Laau Hoopau Naio, Penikila, Huaale, a me na laau hamo, a pela'ku@  840 tf

 

Lio Nalowale.

            E ike auanei na kanaka a pau a me na luna Pa Aupuni o keia mokupuni.  Ua na'owale kuu @o (k) Puakea, i hoailona ia i ka hao e like me keia T ma kekahi ha hope, he @ laekea, ua paa na kapuai mamua i ke kamaa, m@ ka po Poalima mai ka pa aku o Wing Wo & Co. mauka o Nuuanu, a o ka me a e loaa ai keia lio e hoihoi mai ia S. Aukai ma ke Keena kuai Buke o ka Papa Hawaii, a nani no e kuhikahi i ko'u wahi, a e haawi aku no au i ka @ku kupono.  Ching On.  Honolulu, Aug. 28 1879.  926 @m.*

 

Hoolaha Papa.

            O ke kai lawaia o ka aina i kapaia ka in@a o Popoia, e waiho ia ma Kailua, Koo'aupoko, mokupuni o Oahu, ke papa ia aku nei na kanaka o k@ia a me keia ano, aole e hele a komo wale, a lawaia ma ua kai la mai keia la aku, o hoopii ia ma ke kanawai.  A ke ho@kohu aku nei au ia Mehekulu a me Kala i mau luna nana e hopu a hoopii i ka i oe kue i keia olelo papa.  Me@usala Mahuka.  Honolulu, Oahu, Iulai 29, 1879.  922 622 6t* 927

 

"California one price bazar."

            Waiwai hou!  Waiwai hou!  Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Auseteralia, ua loaa mai i ka Halekuai

            'California O.P. Bazar'  Na Lole Hou maikai loa nona ka huina he $4543  Na Palemai Helu @ no na Wahine a me na Kane, o ke ano maikai loa. 

            64 Kakini Palule Keokeo, $1.50 no ka palule hookahi i kupono no ka $3..50 

            52 Kakini Palule maikai eae, $2.00 no ka palule hookahi i kupono no ka $4.00

            93 Kakini Palule Lahilahi, $1.00 no ka palule hookahi i kupono no ka $1.75

            Na Kakini Keokeo maikai aeae me na Kakini Kalekoa, $1.50 ne ke Doz.  Na Palemai @nia Mari@o maikai o na kane

            152 Kakini Palemai Wahine maikai mai ke dala hokahi, ekolu a ka eha dala

            Na Lole Kakimea, Marino, Alapaca, a me na mea hoonani no na wahine.  Na Kalakoa Farani mai ka 15 Keneta no ka I-a a maluna aku.

O ka makou olelo makia:

E hoahu i na Waiwai Maikai, a e Kuai Emi Loa, Ma ka Halokuai California One Price Bazar.  905 8@ 916  Mellis & Fishel.

 

Papa Kuhikuhi Manawa Holo o ka Mokumahu Hawaii

"Likelike," Kapnea. : : : Reynold.

Poalua Auga@e 25 hora 3 pm………….Kaapuni ia Hawaii  Poalua Sept @ hora 3 pm……………………….Hilo  Poalua Sept 9 hora 3 pm………………Kaapuni ia Hawaii  Poalua Sept 16 hora @ pm……………………….Hilo  Poalua Sept 23 hora @ pm……………..Kaapuni ia Hawaii  Poalua Sept 30 hora @ pm……………………………….Hilo

Aole aie no na uku ohua!

            Ke hoole ia aku nei ka aie no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, @kana a puolo hooili ko lakou e pono e huailona ia me ka @ pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na @, paiki a me puol@ i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.

He kuike ka uku ukana.

            Ma na ukana a pau a na makamaka, e @ e uku m@a ia- A e hookoia no na @ no ka lawe a hiki i kahi i make@-keia.  A e malama ia no me ka makaaia na ukana, paiki a me na puolo, @ pipi a me ka hoki.

E hooilona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.

            O ka poe no lakou @ ukana o keia ano e pono @ hoai@oaia me ka m@a@uka, a i ole e kak@aia me ka mo@kaka ka loaa ana mai o ka p@e no lakou keia ma@ waiwai.

            O na k@ina no na pilikia a me na pohe, e pono e hoike kuke ia mai iloko @ ka malama hookahi.

            @ Aole e ae ia na @ kaa, na keiki a me na @ like, e pili ilana @ ka mok@ i ka @ pili @ai ai i ka @apo, aia wale @ a pau na @ i ka @.

            No ke ake nui e hoopomaikai ka @ kaa@, @ hoololi ae @ o Lik@ i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me mal@.

Ma ka Uale Oihana e loau'i @ Palapala.

            Aole @ o hope e li@o, aia wale no @ kaa mea mai ka uk@ moku.  Aole e ili ka @ no na pa@, ukana a poole paha, ke ole e kakau@a ka l@ ana mai.  @ ka @ akana ke @ a@ ak@ ai.  Wilder & Co.

 

Olelo Hoolaha.

            Ma ka @ H@ Kiekie o ke Aupuni Hawaii, Kala@.  Ma ka @ o ke A@ Hawaii @ Aina @  @ William C. Parke @ o ke A@puni @ i @ i k@ea H@--@

            Ma @ ia oe e @ William H. Johnson @ ia ma Ka@ a i @ ma k@ wa@i e @ o Amerika @ ka mea i @ i@ waiho mai oia i k@ palapala p@ o na @ he iwaka@ mahope o ka @ ana o keia e @ mai a e @ imua o ka Aha @ ke Ka@ o Iulai @ noh@ ana ma ke K@ H@ o ka Hale H@ H@ mokupuni o Oahu ma ka Poakahi @ Iulai e @ mai ana ma ka @mi @ e hoike i ke kumu @ ole ia a@ ai ke kou @ a Ak@ ka mea hoopii @ o @ i waiho p@ ia me keia.  A @ p@ ae @ ia wa @ k@ palap@ me ka hoike pi@ no na mea i pili ana.

            @.  Hou.  Charles C. Harris, L@ Kiekie o k@ Mak@ Aha Ho@ K@ m@ H@ i keia la 16 o @.  A. D. 1879.  [Ka Sila o ka Aha Kiekie]  Ka@aa @ ia.  A. Bosa.  Hope Kaka@

            O ka Palapala kii mamea iho a me ke @ ao@e i hoo@ ia, @iai ua kaawale ka mea i oleio@ maloko @ o na palena o keia Aha.

            Ka@ i@ ia David Da@ton.  Hope @amuk@.  H@, Oahu @ Ma @ ke hoike nei a@, o na olelo mamua ae, he @ope po@o ei me ka olelo ia o ka paiap@ a k@ m@ a me ka hoike a ka Hope @ e pili ana, i hoopuka ia ma ka Hoopii o@ Mare o Aka@ k@ ia William H. J@.  A ua k@ ia e ka Aha e hoop@ ia keia hihia a hik@ i ke Kau o Oka@ e hiki mai ana, ia wa e p@ne mai ka mea i hoopi@ ia.

            I hoike no ka oiaio o keia e nana i ko'u @ i keia ia 25 o Iulai 1879.  @no. E. Barnard, @9 923 6k Kakanolelo o ka Aha Kiekie.

 

            Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina @.  ma ka waiwai o K@ i make.  Olelo kauoha e kohe ana i ia e ho@aio ai ka palapala kauoha a no ka hoolah@ ana.  No ka mea, ma ka ia 26 o Auga@e 1879, @ waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala iona hookko ia Kahiki @, ua waihoia mai e Kahiki @ i olelo ia.  Nolaila, ua kauohaia o ka Poalua oia ka ia 16 o Sepatemaha 1879.  ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaioia ai ia palapala kauoha, a e h@olohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauo@a, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.  A @ hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na h@ o ka mea make ma keia Paemoku, e hele mai a e kue i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Auga@e 26, 1879.  A. Francis Judd.  Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.  A. Rosa, Hope, Kakauole@.  au30 926 3t

 

Lio Kuai.

            He Lio Kuai, he lio maikai keia a ua maa i ke kauo kaa, he ikai@a, a he kupono loa no na kaa ho@mal@.  E ni@au ia ma ke Keena Loio o Kakela  920tf.

 

S. B. Dole.

Loio!  Loio!  H@ina o na Alanui Kalepa me Papu, 924 @y

 

William O Smith.

Loio!  Loio!!  Alanui Kaahumanu, Honolulu, Oahu.  913 @y

 

James M. Monsarrat.

[Maunakea.]  Loio!  Loio!!  Ua hoi mai nei oia mai Amerika mai, a e lawelawe ana ma ka Oihana Loio imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni.  E loaa no oia i ka lehulehu ma ka hale hana o Kimo Pelekane, ma Alanui Moiwahine, Honolulu.  au30 926 @y

 

Richard F. Bickerton,

[Peketona.]  Loio a he Kokua ma ke Kanawai!  E hele ana oia imua o na ahahookoi, okolo a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

            Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

            Kee@a hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ha hale kauka o Kauka Min@teole.  840 @y

 

P. Nui.

Loio!  Loio!!  O ka Ua Ukiukiu o Makawao, Maui.  Ua makaukau oia e kokua i na mea a pau e hele aku ana i ona la, ma na mea pili kanawai imua o ka Aha Apana a me ka Aha Hoomalu, me ka Aha Keena a ka Lunakanawai Kaapuni o Maui.  Eloaa no au ma ka hale Hookolokolo o Makawao, a i ole ma Haiku.  885 @y no16

 

Asa Kaulia.

Loio a he Kokua ma ke Konawai.  Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu.  E loaa no au ma ke Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31; a e hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.  885 @y no16

 

J. W. M. Poohea.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.  No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana.  E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa.  E loaa no au ma ko'u home ponoi oia o "Kalauonaona." ma Waiwaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo.  895 @y Jan 25.

 

S. Aukai.

Loio!  Loio!!  Ua ae ia mai oia e lawelawe ma ka Oihana Loio imua o na Aha Kakau Ole o ka mokupuni o Oahu.  @98 @y

 

Henry N. Kahulu

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.  Ua makaukau no au e lawelawe i na hana a pau ma ka Oihana Loio imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu.  E loaa no au ma ko makou Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31.  E hookoia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hakalia ole.  885 @y no16

 

Jno.  Lota Kaulukou.

Loio a he kokua.  Ua makaukau a@ e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano @ o na Aha Hookolokolo kei@ a pau o keia Aupuni.  Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana i ka @ me ka eleu.  @ loaa no au ma Heeia Koolaupoko, a m@ H@ i kekahi manawa.  901 tf

 

Edward Kekoa.

He Loio no na Aha Kakau ole ma Hawaii.  Aia kona Keena Oihana ma alanui Waianuenue, ma o mai o ka hale hookolokolo o Hilo, o Nani Kaau@ ka inoa.  E loaa no ma ke Keena mawaena o ka @ 8 am a me ka hora 4 pm., ke ole he pilikia e ae.  882 @y oe26

 

S. M. P. Kaleo.

He Loio, he Kokua, a he Pale ma ke Kanawai.  No ka Aha Apana a me ka Aha Hoomal@ o ka Apana o Wailuku, Maui.  E loaa no au ma Waiehu, Waihee, a i ole ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku.  884 @y no9

 

Moolelo o na la o ka Haku Visakauna Nelesona.  Ke Duke O Beroneti.

            Ke kaua ana o na aumoku kaua Beritania, --A me ko enelani mau papu laau, &c.

            I ka makaukau ana o na mea a pau, @a kauoha ae ia o Nelesona i kona mau aumoku no ka hoomakaukau ana i ke ki po@a aku i ka papu pohaku a me ke kulanakauhale o Santa Cru@z.  "Oiai" wahi ana, "o ka la 25 o Iulai, oia kekahi o na la lealea loa iwaena o ko'u ohana," (o ke ano o keia, oia ka la i ku ai kona lima i ka poka.)

            Ua hoopuka mai @a na aumoku Beritania ehiku iwaho, ma kahi he elua mile ke kaawale, a ua waiho maikai mai la ka nana ana o ka aina me ka molaelae.  Ia manawa i haawi ae ai o Nelesona i ke kauoha i kona Lutanela, a huki ia ae la ka hae hoailona iluna.  I ka manawa e welo ana ua hae hoailona ala, ua ki papa like aku la na aumoku Beritania ehiku i ka papu pohaku o Santa Cru@z, e hoouna ana hoi na pukuniahi i na poka wela, me na kaulahao hoi e lele pakaawili ana i ka lewa, a loaa aku ia ka papu pohaku.  ua lele liilii na pukuniahi e kau ana iluna o ka papu.  ua hoolele hou ia aku hoi kekahi mau kaulahao ma na ululaau o Santa Cru@z, a aole hoi i emi malalo o 1,000 poka i ki ia me na kaulahao hoi, aole i emi mai malalo o ka 600

            E hoike ana kekahi lono mahope iho o ka haalele ana aku o na aumoku Beritania, o ka poino o ke kulanakauhale o Santa Cru@z, aole @ emi mai malalo o ka 2,000 koa Sepania e ku laina ana mawaho o ke kul@nakauhale, i loaa aku i na kaulahao pakaawili, ua lele liilii loa lakou i o a ianei me he mau opala ala; a aole hoi i emi mai malalo o ka 300 hale o ke kulanakauhale, ua nele i na kaupoku ole, mamuli o ka loaa ana i na poka kaulahao; a o ka aoao akau hoi o ka papu pohaku, ua hanee iloko o ke kai, a aole hoi i emi mai malalo o ka 1500 ola i poino o ke kulanakauhale.

            Ma keia wahi, ua hoololi ae la o Nelesona i kona moku, a kau aku la maluna o ka moku kaua "Seahorse."  Ua waiho iho la o Nelesona i na aumoku malalo o Kapena Troubridge, nana hoi ke alakai ana a hiki imua o Lord St. Vincent iwaho o Cadiz, (oia hoi ko lakou wahi hoolulu kaua.)  Ua haawi ae la na aumoku i na huro ana ekolu no ko lakou Adimarala, oiai oia e huli hoi ana i Enelani.

            Ua haalele aku la o Adimarala Nelesona i na aumoku ma ka @a 20 o Augate, 1797, e kalewa ana iwaho o Santa Cru@z.  Ma ke kakahiaka o ka la o 20 Sepatemaha, ua ike ia aku la ka aina mamua pono, a ma ka hora 5 o ke ahiahi, ua hookomo aku ia ka moku kaua Seahorse, me ka hae o Adimarala Nelesona e kau ana ma kona kia, a ku aku la i ke awa hoolulu moku kaua o Spithead.

            Ua hoouna mai la ka Adimarala Nui i kekahi elele e holo iluna o ka Seahorse, a e holo pu mai me ka Adimarala.  I ka waapa o Nelesona i pili aku ai, aia hoi, ua hoopuiwa ia ka manao o ka Adimarala Nui, no ka ike ana mai, ua loohia o Nelesona i kekahi pilikia.  Ua hookipa maikai ia aku la oia e ka Adimarala Nui maloko o ke keena kaua, a mahope iho o ko laua launa ana, aia hoi ke kaa lio ua makaukau nona.

            Ua hoi pololei aku la oia a hiki i kona wahi kulanakauhale uuku, oia o Banehama Tope, a ike aku la oia i kana wahine a me kona makuakane.  Ma ka nana ana mai a kana wahine iaia, akahi no oia a ike, ua nele kana kane i ka lima akau ole, a hoo maopopo iho la oia i na palapala a kana kane iaia, no ke ano e o kona lima kakau, aka aole nae o Nelesona i hai aku maloko i ka leta, ua moku kona lima.

            Iloko o ka mala@a o Okatoba, i kekahi po, oiai o Nelesona i hoi aku ai me kona ohana e moe, aia hoi, ua lohe aku la lakou nei i kekahi wawa nui, me ko lakou puiwa ua @ ia la ke kulanakauhale o Ladana e ke ahi, aole i @uliu iho, ua kani mai la ka leo o na pahu me na ohe, a he mau haneri o na kukui lamalama e kai huakai ana me ka olioli nui.

            Ua hele mai la ke alakai a hai mai la ia Nelesona i ke kumu o keia --no ka lanakila ana o Adimarala Duncan maluna o na aumoku kaua o Denemaka, ma na kahakai o Sekotia.  I ka lohe ana o Nelesona i keia mau mea, he mea ia nana e noonoo nui ai, me ke ano e o kona puuwai no kekahi manawa, me kona hai aku hoi i kana wahine, no kekahi wa, "ua mai au."

            Iloko o ka mahina o Maraki, 1798, ua ola loa kona lima, a hoi hou oia e like me ka manawa mamua.  Ua loaa mai la ke kauoha ia Nelesona mai ka Earl Spencer mai e hai mai ana iaia, no ke kauoha a ka Moi Keoki III.  I kona manawa i komo aku ai iloko o St. James, aia hoi ka Moi me ka hanohano nui.  a hookau mai la oia iaia i ka Hoku Alii o ka hanohano, (Order of the Bath,) a o ka loaa mua ana hoi keia ia Nelesona, he makana kiekie mai ka Moi mai.

 

Mokuna III.

            Iloko o ka malama o Aperila, ua lohe ia mai la,  ua hele lanakila aku la o Napoliona mai na kahakai aku o Europa a ke Kaiwaenahonua.  a hoohiki loa aku la kona mau puali koa ma na kahakai o Aferika, a o na mokupuni hoi a pau ma kona alahele, aia malalo o ke kiai ana a na koa Farani.  Ua paa ka maluhia o na puali koa he 15,000 o Napoliona, i na moku kaua he 17.  me na kao hoopahu he 200, a he 50 hoi moku lawe i na lako kaua no na koa.

            Iwaena o na Adimarala malalo o Lord St. Vincent ma ke Kaiwaenahonua, aole hookahi o lakou a ka Ali@aua Nui i mahalo e like me kona @ piha @ Adimarala Nelesona, nolaiia, kauoha ae la ke Kuhina Kaua Nui Earl Spencer, e hoomakaukau ia ka moku kaua Vanguard, e lawe ana i na pukuahi he 74 ma kona mau oneki, no ka hoao hou ana ia Nelesona, heaha la @ mau hana maluna o na aumoku kaua o Farani, malalo o ke a@akai ana a Blanquet, a o kekahi hoi ia o na Adimarala Farani hiena a wiwo ole.  a ma ona ala i manao ia ai, e kau ana ko Farani mau kanawai ma ke Kaiwaenahonua.  Aole i pau.

 

Nu Hou Kuloko.

            Gianan Pauda.--Ua lohe mai makou, ua moku ka lima o kekahi kanaka ma Kahului Maui, ma kona lawaia ana me ke giana pauda.

            Pake Pena Kii.--Ua wehe ae nei o Kina Hing pake i kona keena pena kii ma ke keena maluna o Lepekeholo, ma alanui Maunakea, ua ku no i ka eleu a me ka mikioi kana mau kii pena.

            Lio Puiwa.--Ma ka @ la Poakahi iho nei, ua haupakaki ae la kekahi lio me kekahi apana laau mahope ona ma ke alanui Papu, aole nae he ola i hoopionoia.

            Koe Loihi.--Ma ka la 15 o Aug. iho nei, ua hemo mai loko mai o Ua kekahi koe loihi, he umi iniha ka loa.  Pela mai nei ka leta a Thomas K. Kanuiheana o Kalaupapa ia makou.

            Lilo @ ke Kuaiia.--Ma kekahi palapala i loaa mai ia makou mai Kohala mai, e hai mai ana, ua lilo mai ma ke kuai ia Kiulana pake o Honolulu nei no na $10,000 ko D. R. Vida hapa iloko o ka Hui Mahiko o Union Mill ma Puehuehu, Kohala, Hawaii.

            Olioli Po Mahina.--Ma ka po Poalima i hala, ua haawi ae na keiki puhi ohe i ka lakou mea kani ma ka Hotele Hawaii.  Iwaena o ka poe puhi ohe, hookahi o lakou he Pukiki hou mai nei; o ka mea hilu loa@ o ka hiki loa ia ia ke puhi i na leo me ka hoomaamaa mua ole.

            E makaala mai.--O ka poe nona na inoa malalo iho nei, S. W. kaikuahine, Mrs. Black, a me Levi, Kaanehe no lakou na Kii Makana o ke Kuokoa e, noho ana ma Hilo ame Puna e loaa no ko oukou mau kii ma ka lima o S. K. Mahoe ma Hilo.  Ua hoi aku nei oia ma ka Likelike o keia pule.

            Ua nee ae.--Ma kekahi o na la o keia pule, ua nee ae o Alfred S. Hartwell (Hakawela) i kona Keena Oihana Loio maluna ae o ka Hale Kuai Buke o Wini a me Robikana, ke keena i noho ia iho nei e J. M. Davidson, a malaila oia e loaa ai i ka poe e makemake ana e ike ia @o.

            Pakele mai pau i ke ahi.--Ma ka po Poaono iho nei, Sept. 30, ua a ia ae la e ke ahi ka paku makika iloko o kekahi hale, a lalapa loa ae la i ke pili o ua hale ia ma Kaopuoua, a ma ka eleu o ke kaikamahine nona ke keena i a ia ai, ua pio iho la ke ahi, i na paha ua pahola loa ae a nui.

            Mahalo.--O kekahi o ko makou mau luna nupepa, D. Keaweamahi o Kapaa, Kauai, ua hookaa mai oia a pau loa i kana mau dala o ka nupepa "Kuokoa" o keia @akahiki.  He mea keia e hoike mai ana i kona eleu me ka makaala.  He mea pono no hoi ke haawiia ia i ka mahalo a me kona poe lawe pepa.  He kumu hookalike keia no na luna e ae.

            Na Pahu Wai Hoopulu Alanui.--Ma keia mau la iho nei i hoau ae ai o Mr. Jas. Dodd i na Pahu Wai Hoopulu Alanui ma na alanui o ke kulanakauhale, a @a holo lea kana oihana; he elua keia mau pahu wa@, no laua na galani mawaena o ka 600 a me ka 900, a me he la, iloko o na hora ekolu a oi iki, e hoopulu ia ke kulanakauhale mai kekahi welau a i kekahi.

            Ka Moolelo o Beriana.--Mamuli o ka hoea ole ana aku o ka moolelo o Evaleka de Molena no kekahi mau pule, nolaila, ua hookaulua iki ia ka moolelo o Beriana i keia pule, a o ka mea i komo ole, oia ke puka aku nei.  E hoolawa ia no na makamaka me na nanea, ke umi malie i ka hialaai a keia pule ae.

            Liliu me kona La Hanau.--O ka Poalua iho nei, Sept. 8, oia ka la hanau o ka Hooilina Moi Liliuokalani; ua hoea mai ia la me ka laelae, a @a papahi mai na h@ o na moku a me na pahu hae o ke kulanakauhale, i ko lakou mau kahakahana waihooluu like ole, he hoike ana i ko lakou komo pu ana iloko o na hoomanao ana no kona la hanau.  Ua malama ae ka mea nona ka la, he wahi paina ma ka @lu niu o Waikiki, a mawaena o na lealea i haawi ia, he kolo-ke, ki pu hoailona a me ke kahea inoa.  O ka makou e puana ae nei, e hoomau ia kona ola a loaa hou iaia kona la hanau hou.

            S. K. Mahoe no Puna Paia Ala.--O ko makou hoa lawehana, mikiala a ahonui, a i kamaaina hoi i ko makou mau makamaka heluhelu o ke Kilohana no kekahi manawa, ua huli hoi aku ia oia no kona home, o Puna Paia Ala, ma ka "Likelike" o ka Poalua iho nei.  @a waiho oia i kona noho i kona hope, Mr T. K. Robert, he kupa oiwi Hawaii oia@o, oia ko makou kokua.  Aka, ua nui ko makou minamina no ko makou kokua i waiho mai@ he paahana hoomanawanui a hooikaika e hooholomua i ka makou oihana hoolaha imua; ua hoomaha kana pahikaua ma ko makou mau keiki kukala hua a me ka Papa Pai no@.  A o ka makou e puana ae nei, e haha@ ia kana huakai ma ka maluhia, a e ukali ia oia me ka holomua ma kana oihana e lawelawe ai.

 

Nuhou o ko na Aina e

            Ma na lono i loaa mai.  ua hoouka kaua aku ka Moi Ketewaio ma Ulan@; iloko oia hoouka k@ ana.  ua h@awi aku oia i kona ikaika a pau a @ hee @ oia.  me @e mea la ma ia hope mai ua hoopau ia kona noonoo no ke kaua hou ana aku.

            Ma kekahi nupepa ma Ladana.  ua hoolaha ia kekahi manao e pili ana i na aunoku o Kina.  @ ka nui o keia mau moku kaua.  a@  kapa ia lakou he poe nalo aki, he poe moku liilii a haahaa a oioi o m@a; ua olelo ia, he mea hiki loa i keia mau moku ke hou aku a puka kekahi moku me ka loaa ole o kekahi poin@.  O ke kiekie o ka holo, he 9 mile i ka hora hookahi.  He 27 a hiki i ke 3@ona ke k@umaha o na p@, ua hoike ia no hoi ma ua nupepa la@  o ka ikaika e kiola ai i na poka he oi loa.  Ua oi ae ka ikaika o keia mau pu mamua o na pu o ko Enelani mau pu ikaika loa.  Ua kapa ia ka inoa o keia mau moku kaua mamuli o na hua A ma ka olelo H@lene.  Ma kekahi nupepa o N@oka ua hai ia na manao, e loaa ana ka hana a keia mau moku kaua o Kina m@ ka hooponopono ana i na hihia @ waiho loihi ia mawaena oia aupuni me Iapana, ua manao ia no hoi e hoopaapaa ana o Kina me R@s@, no ka mea.  @ua hoike nui ia na hio@ okalakala o Rusia ma na palena komohana o Kina.  a e hoohalua ana malaila me he liona la--e kiai ana no kana mea e po-i ai.

            Ma ka moku aina o Nevada.  aole o kana mai o ka ikaika o ka wela o ka la i keia mau la iho nei.  He 7000 ka nui o na hipa i make ma ke alanui.

            Ma kekahi palapala i hiki mai Abesinia mai.  ua hai ia mai, o ke k@ik@hi i hana ia mawaena o ke alii o Abisinia a me ke alii o Aigupita, aole i kakau inoa ia e ka Moi o Abesin@a; a ua kauoha ka Moi i kekahi mau koa he 15,000 @ lawe @ kekahi mau apana aina; nolaila@ e ulu mai ana he kue mawaena o keia mau manan ma keia hope iho.

            Ma kekahi palapala i hiki mai i Nu loka, ua hoolaha ia mai, ua loaa kekahi lahui kanaka hou e noho la ma ka aoao akau hikina loa o Siberia, o na helehelena o keia lahui, ua ano like me kanaka o Ainaomaomao.  HE poe poupou a he eleu loa nae.  He eleele ka lauoho.  He olenalenan ka ili a he eleele ka onohi maka e like me ka lanahu; o ko lakou mau hale, he hale lewa.  O ke kapa, he ili; a o ka io o ke sila ka ai; ua kakau ia na helehelena o na wahine, he 300 na hua olelo maloko o ka lakou olelo.

            Ua hopuia kekahi moku pake ma Wasinetona Territory, ma ka la 6 o Augate, he moku keia malalo o ke kapena pake Akana, o ke kumu o kona hopu ia ana, no ka hoopae malu ana i na waiwai i uka.

            Ua olelo ia, o ka Emepera wahine makuahine o ke Keiki Alii i make, no ka nui loa o ke kaumaha mluna ona i keia wa, ua hopohopo kona makamaka ponoi o hoopilikia ia kona ola; e paa mau ana oia i na wa a pau i ka makana hope loa a ke Keiki Alii i haawi ai iaia, oia ka peahi.

            Ua loaa aku ia Geremania he 5,254@000,000 hapaha Farani, ua like me @210.160,000.  A no keia huina, ua hookaawale ia ae he @91,748,543 no na hemahema o ka Emepaea; a o ke koena iho, ua mahelehele ia iwaena o na moku aina hui o ka Emepaea, penei: No na moku aina hui ma ka Akau he @97,114,235; no Bavaria he @13,468,819; no Watemebaga he @4,248,304; no Badena he @3,050,583; a no He@e he @1,436,509.  Mai loko mai o ka puu dala i hookaawale ia no na hemahema o ka Emepaea ua hookaawale ia he @10,800,000 no ka hooikaika, hoomahuahua a me ka hui ana aku me ka heluna o na papu o ka Emepaea; he @8,580,000 no ke kuai ana, a kukulu ana i na alanui hao ma Al@ a me Lorrain; a he @6,447,142 no ka hoomaikai ana i na papu ma na Panalaau i hoohui ia mai; he @6,000,000 i waiho ia no ka waihona o ka Oihana kaua; he @600,000 i hookaawale ia no na hana ano nui; he @242,740 no na lilo o ka hoomakaukau ana i na lako kaua; he @300,000 i hookaawale ia no na lopa Geremania i kipakuia mai Farani mai, oiai ua emi iho na huina i hookaawale ia no ka uku hou ana i na Hui Hana Alanui Hao no na poino o ko lakou kumuhana; ka hoomaemae hou ana i na mea pilikaua, telegalepa a me na hana hoo@na leta; ka uku ana i na ona moku no ko lakou mau poho i i ka wa kaua, ka hoakea ana ae i na wahi pili mea kaua, ka hoomahuahua ana i na hale hana mea kaua ma Sarabuga a me na lilo e ae.

 

Nui na Uhini ma Kaleponi.

            Ma keia kau, ua pahola nui ae na uhini ma kekahi wahi o Kaleponi, ma ka aoao hikina o ka mauna Siera.  Iloko o ka hapa mua o ka makalii, ua loaa i na poe mahiai o ke awawa o Siera he mau miliona hua uhini e waiho mokaki ana ma'ka honua; nolaila, aole i kanu ia ka h@ ia manawa; aka, ua nui @ae ka wai@ ba@ i hana ia malaila.  Iloko o keia kau, aole i lawelawe na paahana i ka lakou mau hana mau.  @a manawa no, ua hanau nui ae nei @a mau hua uhini nei, a ua pulumi aku la i na lau nahele o ka aina no kekahi mau mile.  A o na poe hanai holoholona ma ia wahi ua nee aku la ma ka aoao komohana o ka mauna Siera ma kahi e loaa mai ai ka ai.  A mai keia wahi aku, ke nee aku la kekahi hapa o na uhini ma ke awawa o W@ a me kekahi mau aina ma Truckee, a @ manaoia, e laha loa ae ana ma kela a me keia wahi.  A@na lakou e h@ hou ana i na hua, a @ mai, alaila, e nui loa aku ana ka poino o na poe mahiai ma keia makahiki ae; a ke hopohopo nei lakou no ia mea.