Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 40, 4 October 1879 — Page 1

Page PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Puakea Nogelmeier
This work is dedicated to:  Mary Kawena Pukui

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XVIII. HELU 40.}    POAONO, OKATOBA 4,1879.        {NA HELU A PAU 931.

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUIIA.

NA OLELO HOOLAHA-O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana; elua puka ana, he $1 50; no hookahi mahina, he $2.00.

NA KANIKAU A ME NA MELE:-He 10 Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 10 lalani.

HOOLAHA MAU:-E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.

            E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.

 

KA MOOLELO O

BERIANA NA WIWO OLE

A ME

MAHONE KE KOA:

MOKUNA X.

 

MAMA, wahi a ke keiki alu Kale i pane mai ai, oiai oia e hoouluku ia ana e na palapa eha i loaa iaia, na alina hoi a ka kakou koa i hookau aku ai maluna ona; oiai lakou e paio ana maloko o ke ana. No keia palapu i loaa ia ʻ u, ua hoomalule ia ko ʻ u mau ami, aka, e panai aku no au i keia haawina hookahi i loaa ia ʻ u, ua hoomalule ia ko ʻ u mau ami, aka, e panai aku no au i keia haawina hookahi i loaa ia ʻ u, ua hoomalule ia ko ʻ u mau ami, aka, e panai aku no au i keia haawina hookahi i loaa ia ʻ u maluna o lakou ke loaa ia ʻ u ke oluolu kupono. Aka, o ka lei gula a lakou e imi nei, eia ma ko kakou poho lima i keia wa, nolaila, mao ka make wale la no, e lilo aku ai ia mai ia ʻ u aku.

            I maikai loa i ka waiho ana o kakou iloko o ke ana, ia kakou i holo ai i ka wa o ka pohaku i haule ai maluna o ke kanaka pakaha wale. Nolaila, e ke ʻ lii Kale, in a kakou e lele kaua ia mai ma ke alahaka o Kilimala, alaila, e kiola aku oe iloko o ka muliwai; i ole ai e loaa hou ia Beriana ia lei gula. Aka, in a kakou e pakele mai keia awawa aku, alaila, e pili hou no me kakou ia waiwai makamae. Hamau! eia lakou ma na aoao a pau o kakou. Nolaila, e hoe me ka ikaika a pau, e na kiu noho mauna. E hiki e kakou i ke alahaka o Kilimala mamua o lakou wahi a ke alii Powa.

            Nolaila, ua haawi iho la na keiki kupa noho kuahiwi i ko lakou mau ikaika a pau, a pakika aku la ka waapa maluna o ka muliwai me ka palamino.

            Oiai o Beriana a me kona mau koa e moe make ana i ke alualu i ka enemi maloko aku o ka ululaau ua haawi ae la oia i kekahi mau olelo hoolana i kona mau koa penei:

            E hoomanao e na koa o ʻ u, o ka hanohano kiekie o ka Papa Naita oia ka makana e haawi ia i ka mea e loaa ai ka lei gula a hoihoi mai ia ʻ u; nolaila, e kui ka mama a nui, i hiki e i ke alahaka o Kilimala mamua o ka enemi.

            Ia wa i kau koke ae ai ke koa opio Mahone maluna o ka lio kaua Fiona, a holo aku la no kahi o ke alahaka, i ukali ia mai hoi e Donala, me kona kukala leo nui ana;

            Imua no ke alahaka o Kilimala! E make na Denemaka kolohe a me na powa o ke kuahiwi.

            Ua hala e aku la ke koa Mahone mamua, ma ke ala e hiki aku ai i kahi o ke alahaka, oiai, ka lehulehu ua haalele loa ia mahope ; no ka mea,  aole lio holo ma Kinikora, e loaa aku ai ka mama O Fiona.

            Oiai oia e moe poo ana imua, e kani mau ana i kona mau pahu lono na olelo hoolana a ka moi Beriana.

            Ua hiki e aku la o Mahone i ke alahaka mamua o ka enemi, aka, o kona ake nui ia wa o ka ike i ka waapa o na powa.

            Iaia maluna o ke alahaka, e nana ana oia ma o a maanei, me ke ake nui e haule aku kona ike ana i ka maalo mai o ka enemi; aia hoi, ua hoohikilele ia oia i ka ike ana i ka waapa o na powa, e holo mai ana i ona la.

            Eia nui ae, wahi ana. A pehea auanei la au e hiki ai a halawai pu me lakou? O kuu lele wale no ka mea e pono ai iloko o ka waapa a piholo lakou a pau iloko o ka muliwai a make.

            Oiai ka waapa o na powa e holo mai ana me ka pakika io ia nei la, ua ike mai la ke alii Powa ia Mahone maluna o ke alahaka, oiai ke aliiwahine o ka po e kiola piha iho ana i kona konane lailai ia manawa, a hoomaopopo iho la oia, o ke koa Mahone wale no ko luna o ke alahaka.

            Nolaila, lalau iho la ua kupueu nei o na kuahiwi i ka lei gula, ke ae la iluna iloko o ka waapa, a paa ae la ma kona lima, a pane mai la:

            E ka lapuwale o na lapuwale! O keia waiwai makamae, aole loa e lei ia e kekahi pua alii o Tekemona ma ke kahua kaua. E hoike aku oe i ka Moi Beriana, ke hoino nei au iaia a e ala kue aku iaia ke imi ae oia no keia lei ma ko ʻ u pa kaua iwaena o na kuahiwi! E malama ia oe iho e ka opio hehena, oiai o kou hopena, he hopena mamoino. Aole e loihi a e lilo oe he pio na ʻ u.

            I keia wa i komo mai ai ka waapa malalo o ke alahaka a ke koa Mahone e kau ana.

            Me ka ulupuni ia e ka huhu kupouli nokeia mau olelo kaena a ke alii Powa, hou ae la o Mahone i ke kepa i ka aoao o kona lio, a holo aku la no kela aoao o ke alahaka, kahi haahaa iki iho ilalo, a lele aku la a kau ma ka aoao o ke alahaka.

            Ia wa koke no i oili ae ai ka waapa o na powa malalo ae o ke alahaka, a hoea ma kekahi aoao, a me ka leo hooho ka kakou koe i uwa iho ai, a kiola iho la oia i kana palekaua ilalo me ka ikaika iluna o ke alii Powa, oiai no oia e paa kehakeha ana no i ka lei gula ma kona lima.

            Pa aku la ka palekaua i ka lima o ke alii Powa e paa ana i ka lei gula, a hemo ae la ua lei la mai kona puili ana a haule aku la iloko o ka muliwai.

            E make oe e pono ai e ka opio hookano, i pane mai ai ke alii Powa, oiai ka waapa e pahee ana me ka holo. E hoopaa i ka holo o ka waapa e na hoewaa. Aole i hohonu loa ka wai a e loaa no ia kakou ka lei gula.

            E pa tausani ia ka poino mainoino maluna ou e ke keiki aea wale, wahi a ke alii Kale i pane mai ai, iaia i wiliwili aku ai i kana pahikaua ia Mahone.

            No ka lua pa-u puanuanu o ka make au e hoino nei ia oe, wahi a  Mahone, iaia i hapai ae ai i kana pahikaua a oniu aku la imua o na Denemaka; o ka lei gula eia oia malalo o ko ʻ u mana i keia wa.

            Ia wa oia i hou iho ai i kana pahikaua iluna o ke alahaka, a luu poo aku la oia mai luna aku o ke alahaka iloko o ka muliwai, no ka imi ana i ka lei makamae.

            Maanei, e haalele iki kakou no ke koa Mahone, oiai oia iloko o ka hohonu kahi i luu ai, a e huli ae kakou a nana i na powa a me ke kaoo lio o ka Moi Beriana.

            Oiai ka waapa o na powa e lawe ia ana e ka wai me ka ikaika, a e hooikaika ana na hoewaa e hoopaa i kona nee mua ana, e noonoo ana ke alii Powa a me na Denemaka i kahi  e make ai ke koa Mahone.

            I keia wa i hoea mai ai o Dunala a me na kanaka pana pua o ka Moi ma ke alahaka.

            Aia na enemi ke holo la, wahi a Donala, e hoolele aku i ka oukou mau elele ahailono ole maluna o lakou e na Delakasiana pana pua hala ole. E ka Makua Hemolele, aia la mahea o mahone, ka hoahanau o kuu puuwai?

            Lele iho la o Donala mai kona lio iho, a lalau iho la i ka pahikaua a Mahone i kukulu ai iluna o ke alahaka, oiai e ku ana no kona lio ma kahi ana i haalele ai. Alawa aku la o Donala i ka waapa o ka enemi e moe ana i ka holo, oia no hoi ka wa a na kanaka lena kakaka i hookuu aku ai i na auna ihe lau meki maluna o ko lakou mau enemi.

            Ua lave pio aku paha lakou, a i ole, ua lawe ia paha ke ola o ke koa Mahone, wahi a Donala me ka pihoihoi. Ina he waapa kekahi maanei e kau aku ai kakou a alualu aku ia lakou. Aia nui la ke moe poo la i ka hoe.

            I ka wa o Donala a me na kanaka pana pua i hiki ai i ke alahaka, ua pau iho la ka holo ana o ka waapa o na powa, aka, i ko lakou ike  ana e haule makawalu ana na pua a ko lakou mau enemi maluna o lakou, ua kena hou ae la ke alii Powa i kona mau hoewaa e hoe.

            E na ʻ lii maikai, aole e loaa ia kakou ka lei gula i keia wa, wahi ana; no ka mea, ke kali mai nei ko kakou hopena ia kakou ke hoao aku kakou e loaa ia lei. Nolaila, e hoe e na pokii.

            Ia lakou e holo ana, ua nauki a kuaki loa na ʻ lii Denemaka no ka haule ana o ka lei gula mai o lakou aku.

            Aka, pane mai la ke alii Powa, e na ʻ lii e, e hooluolu i ko olua manao. E loaa hou ana ia kakou ia lei mamua ae o ko kakou haalele ana i ke awawa o Kinikora.

            Pela io anei? ahi a ke ʻ lii Kale i ninau aku ai.

            O ka haina no ka ʻ u ninau, ua hoike ia mai, wahi a ke kupueu o na kuahiwi. E loaa no ia kakou he wahi e malumalu ai, aole i mamao loa aku, alaila, mai laila mai e hele mai ai kekahi o kakou e imi i ka lei gula, no ka mea, o ka opio pupule, ua make oia iaia i lele ai iloko o ka wai e imi i ka lei gula, a aole he poe e ae i ike i kahi i haule ai.

            Ua oi aku ke ino o keia hana ana imua o ka make, ke haalele ana ia lei e waiho i ka papaku o ka hohonu, mahope iho o ko kakou hooikaika ana iloko o ka mea a me na popilikia he nui, wahi a ke ʻ lii Kale.

            E na ʻ lii e, aole kakou e haalele i ka lei gula iloko o ka opu o ka hohonu, wahi a ke alii Powa. E loaa hou ana no ia kakou, a e lawe pu aku kakou me ia waiwai mai keia wahi aku a i ke awawa mamao mai ianei aku. Aole e hiki ia lakou ke ukali ae ia kakou, no ka mea, he inoino ke ala e hiki ai, a e hoi aku no lakou no Kinikora me ke kaumaha no ka lilo ana o ka lei gula.(Aole i pau)

 

Na Kanawai o ke Ola Kino.

Hoomakaukau ia Mamuli o ke Kauoha a ka Ahaolelo o 1878, ma o ko lakou Komite la ka Hon. W.M Gibson, Hon. W.R Castle, a me His Ex. J.M Kapena.

MAHELE II-HELU 21.

            Mamuli o ka hoolawelawe ana me ke kino, ua hooemi ia ka wai a me ka io o ke kino; o ka mai ma ke kahe ana o ka hou i ike maka ole ia, a me ka hou i ike maka ia, ua like me ka paona hookahi a oi ae, iloko o na hora he 24, a o ka io ua hoemi ia ma ka anai mau ana o kela wahi keia wahi o ke kino, pela no me ka anai ana o na mea a pau, he mea ia e hoemi ai a e poho ai, e laa me ka pahi umiumi, ua emi kona nui mamuli o ka anai ia ana ma ke kalapu, i na aole pela alaikla aole e oi ana. I na e hookala ia kekahi pahi ma ka lihi o kekahi pakaukau a papa e ae, e ike ia auanei ua anai ia ka laau; pela no ka anai ana a pau, he mea ia e hoemi ai a e hoolilo aku ai he mau hunahuna liilii; nolaila, e noonoo iho kakou aia iloko o ke kino o ke kanaka he mau haneri o na puu io, na kaula a me na iwi e oni mau ana ma o a maanei maluna kekahi o kekahi; o na naau,  he 30 a 40 paha ka loihi, e oni mau ana e anai ana kekahi i kekahi; o ka puuwai, ua mau kona koni ana; a o ka pana ma kela wahi keia wahi o ke kino, aole i hoomaha iki; a no ia mau kumu e hoomaopopo ai ua emi mau ka io o ke kino, a hookaawale ae na pauku makalii a hoolei koke ia ma kahi e hoopuka ai na kiona, a i ole ia ua hemo aku iloko o ka opu mimi a malaila aku puka mawaho, e like me ka mea i ike ia ma na ipu mimi, he koena malalo me he lepo la, a wale paha; a o keia hoemi ana, he mau no ia i ka po a me ke ao, mamuli o ka oni mau ana o kela wahi keia wahi o ke kino me ko kakou noonoo ole ia mea, ua like me ka paona hookahi a oi aku paha i ka la hookahi, o ia emi ana, oiai paha e moe ana ke kino ma ka moe; a in a hoi ua ala, a ua hele ma o a maanei e lawelawe ana me na lima, na wawae, a me ka huli ana a me ke kulou ana o ke kino, aole paha i emi ka lilo mai o ke kino aku, i na paona elua, ekolu, a i kekahi manawa eono paona iloko o na hora he 24 a ma ia mea ua hoemi nui ia ke koko, a e hoemi ana hoi ka eha a me ka pehu, a e hoi hou ana ke ola kino maikai. Nolaila, aole he mea e kahaha ai, o ka hooikaika kino, o ka huna mau me ke akahele kupono, he mea mana io no e hoopau i kela a me keia ano mai o ke kino , a e loaa hou ai ke ola, ka ikaika a me ka mama. A nolaila e ikea he mau ano okoa e hoola ai i na mai, a he mau ano maikai a pau, i hoomanao nui ia e ka poe o kela au keia au.

            Akahi, Ma ka hookahe koko, e o ana i ka pahi, a o ka moo-omokoko paha.

            Alua. Ma ke kapili ana i ka mea e oolopu ai ka ili, a o ka makeke paha, a mea e ae e hookaawale ai ke koko mai kahi mai ae.

            Akolu. Ma ka hoohainu ana i na laau lapaau no ka opu, no ke ake, a o ka ili paha oia ka aila koli, a paakai inu paha no ka opu; ke kalomela no ke ake, a i mea wela e kahe ai ka hou no ka ili; he mau mea keia e hoemi ai ke koko iloko o ke kino.

            Aha. Ma ka hooki ai no ka manawa, no ka mea, mai ka ai mai ke koko, a in a e pau ka ai ana o ka hoopau no ia o ka hana ia ana o ke koko, a ua emi mau ke koko ma kela a me keia la, mamuli o ka lawelawe ana o ke kino, a nolaila, in a aole e ai aole e inu ke kanaka a hala na la elua a ekolu paha, alaila e hoemiia ke kaumaha o ke kino he mau paona.

            Alima. Ma ka hooikaika kino, oia hoi ka hana, ua hookaawale a hemo iwaho o ke kino na puka makalii, e haalele ia, pono ole o ke kino, ua like ia me kekahi mau paona i kela a me keia la.

 

NA IWI HAI.

            Aia no ia mea malalo o ka mahele o na mea ulia wale. Ua puiwa a menemene ko ko kakou manao ke oleloia e oki ana ka iwi o ke kanaka me ka pahiolo, aole nae ka iwi o ke kanaka me ka pahiolo, aole nae i eha ka iwi, ua like me ka okioki ana i na maiao o ka lima, o ka eha aia ma ka io, e like me ka hou ia ana me ke kui pine. Ina nae i hai kekahi iwi, he eha loa i ke kanaka nona ka iwi hai. Ina paha e hoonee ia ana ke kino, e hapai ia me ke akahele loa a me ka malama pono.

 

He Ninau Kanawai.

E MR. LUNAHOOPONOPONO, Aloha oe:-

            E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ke Kilohana Pookela i ike mai ai ka mea kakau kanawai a me na hoa o ka Papa Loio, i waiho ae imua o ka lehulehu a i pau ai ka pohihihi o keia wahi peni. A penei na hoakaka no ka ninau.

            O A oia ka mea nona ka waiwai, a o E oia ka mea a A i hoonoho aku ai i mea haawi i na bila i ka poe makemake mai ana a E e ike ai he kupono ma ke ano aie a no kekahi manawa, hele aku la o 1 a ia E noi aku la i bila e like me ka maa mau, a haawi mai la o E i ka bila ia 1, a mahope iho oia manawa, hele aku la o 1 me ka bila i haawi ia mai e E a haawi aku la ia A, a ohi mai la e like me na mea i hoike ia ma ka bila, a mahope mai oia manawa, hele aku la o E a ia A hoole aku la, aole nana i kakau kela bila, a penei ke ano o kela bila.

            Mr. A. Aloha oe. E haawi mai oe ma ka lima o I $5.00 ma ka waiwai. Me ka mahalo. E.

            A no ka hoole ana o E imua o A aole nana i kakau kela bila. Hoopii aku la o A ia I no ke Apuka. Eia ka ninau imua o oukou e na puni noiau o ka aina.

            Ua kupono anei ia A, e hoopii ia 1 no ka hewa apuka? oiai, o ka manao o 1 a me E e lawe i kela waiwai ma ke ano aie a na 1 no e hooka mahop aku a pela no me A.

            Owau no me ke aloha.

G W K RAIN APAAPAA.

Kohala Akau.

 

Na Lunamakaainana o ka M.H

1880 A KAKOU E KOHO AKU AI, A OWAI LA?

 

            E o ʻ u põe hoa makaainana o ka Apana o Honolulu nei mai Maunalua a hiki aku i Moanalua na palena waho o ko kakou apana. Aloha oukou. Ke kokoke mai nei ka manawa e koho ai i mau waha olelo no kakou iloko o ka Hale Ahaolelo nui Kaukanawai o ke Aupuni. He 4 wale no malama i koe a ke lohe nei ko ʻ u pepeiao. Owai la ka kakou mau Lunamakaainana, a owai la, a owai hoi. A ke pane ae nei o Hua-a. Owai mamua? Haina. O Lapakahoe. Owai mai? O Lapanaiwiaoao. Owai mai? O kamahakoaie. Owai mai? O Kipukohola. A owai hoi kau? wahi a ka ninau.

            E huli aku kakou e nana mai Moanalua mai. Aia no o Mr. H Bolabola, W. Kekuaiwahia Uhalu. Ma Kalihi, o Keaka, Daniela (Kumukula.) Kahakalau, Kaaiai, Rev. S. Paaluhi. ma Kapalama, o J. Alapai, Hon. J. Keau, Kaawa, (e holokaa nei.) Ma Honolulu, o J. Kanui, Kaneaea, S. Haaheo, Hon. S. Paniani, Hon. J W Moanauli, Kalaaukane, W H Tell, B W Kawainui, Hon J U Kawainai. Mr. Awihi, S.W.B Kaulainamoku, W P Wood, Rev. M Kuaea, G Koli, G. Koalii, Hopili Beka (Luna Koa.) Ma Manoa, Hon. Davida Malo. ma Kamoiliili a me Waikiki-Kai, o Mikasope, Iona, J Kua, Keiki, W H Nailipelapela. Na Kumukula, Lapilio, Elama, Apolo, Kahaleluhi,a me na halle, Hon. W. R. Kakela, Bekekona. A na oukou e hoopiha iho ke koena.

            O keia mau inoa i hoike ia ae la, he poe kanaka naauao wale no, i ao ia ma ka oihana ike, aole nae he mana ia kakou ke hapuku a pau loa, 4 wale no i ae ia. A owai la o lakou na poe 4 e komo ana? A ehia la paa Barota e pai ia ana? Ina 2, pono no. Ina he 10 pono no, o ka oi ka mea i makemake ia.

            Ma ka Ahaolelo o 1878, elua no Barota ikaika.

            Paa 1.  D. Malo,          K. Keau

            S. Paniani,       J.W. Moanauli.

            Paa 2. D. Malo,         Hoapili Beka

            Lilikalani.                    S. Paniani.

            A o Kikila Paraunu ma kekahi. Aohe hewa ke lawe mai kakou i ekolu inoa a hookomo iho i mea e ae mawaho au e makemake ai, pono no. Owau no o

KUPONO I KE KOHO BALOTA.

            Honolulu, Sept. 24, 1879.

            [Ua mahalo ia ka noeau o ka noonoo ana o ko makou makamaka a loaa na inoa ana e manao nei no keia mau kulana-a in a hoi ia e oluolu ana, e hui pu aku hoi na inoa a ko makou wahi Kolohe o Ukali. E koho na makamaka o ke kukulu akau ia Hanailiki-i iliki iho ia naueue ka honua. E koho ko ka hikina ia Kuauau-nona ka ikaika e mahina ʻ i na hoa paio.  E koho ko ka Hema ia Pilali-nona ka pipili e palahemo ole ai. E koho ko ke Komohana ia Wahapala-no ka mea iaia ka pala ana o ka lua maia. A o Namali ka Luna hooikaika--nana e mali na palapala auhau.]

 

OLELO HOOLAHA

E.O HALL & SON.

{E.O HOLO MA.}

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI.

Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me

Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale.

846                  Kihi o Alanui Papu me Moi.               1y

 

He Nui Anei Kou Makemake i na

Mekini Humuhumu Lole?

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai

 

KAKELA A ME KUKE.

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.

Ka MEKINI a SINGER,

ma ke $50 pakahi, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS,

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

 

            I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini,e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.                                                                      862-tf

 

Kauka O.S Cummings, M.D

HOMEOPATIKA.

 

Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa,

"KULU WAI LIILII"

Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano.    888-tf

 

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

Na Kaa Lio Holo Lealea!

 

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka.

DILLINGHAM & Co.,

876 tf                                      Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

 

KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a ʻ e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui mahiko o Waihee,Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke la no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe loa ka pono o pilikia auanei.                                             JAMES MAKEE & CO.

Waihee, Maui Sept 7,1878.                                                                 910 6m 933

 

NA PAHU HAO WAI KUAI.

HE Kanalima, Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia Honolulu. J.H CONEY, (Koni)                                                  865-tf

KO BIHOPA MA BANAKO MALAMA DALA!

E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:

            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.

            Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

            Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana , a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ka la mua o Sepatemaba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

            Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

            E weheia ka Hale Banako i na ia hana a pau.

851 tf                                                                                      BISHOP & Co.

 

DR. RODGERS,

OIA O

KAUKA LOKEKE.

 

UA hoonee ae nei i kona keena oihana mai ka hale ae o Ailuene ma Monikahaae a iloko o ka Hale Mu,helu 54 Alanui Papu.

Ma key hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai.

O kona hale noho, aia no ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i noho mua ai.                               851-tf

 

OKI MARE.

AUHEA oukou e ko ʻ u mau makamaka mai Kohala a Hamakua, mai Kona Akau a Kau E hele ana au ma ke Kau Jure o Waimea iloko o Novemaba i loio no oukou, a ina ua makemake oukou e loaa ka palapala Oki Mare, e palapala mai ia ʻ u, e ninau ia ʻ u i ka uku me na mea a pau e pili pu ana, no ka mea, ua haahaa ka uku i keia manawa.        D H HITCHCOCK.

Hilo, Iuna 12, 1879.                                                    916 4m 931

 

LIO KUAI.

HE Lio Kuai, he lio maikai keia a ua maa i ke kaua kaa, he ikaika, a he kupono loa no na kaa hoolimalima. E ninau ia ma ke Keena Loio o KAKELA                                                                                                                                                          920-tf

 

S.B DOLE.

LOIO! LOIO!

Huina o na Alanui Kalepa me Papu.

924 1y

 

WILLIAM O SMITH.

LOIO! LOIO!

Alanui Kaahumanu, Honolulu, Oahu.                        913 1y

 

ASA KAULIA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

UA makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma ke Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31; a e hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

885 1y no16

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA!

A ME

KA LAAU O KOU HALE!

NO HEA LA?

KAI NO HOI NO KAHI O

 

WAILA MA!

 

Nana aku no hoi ia la

Ohi ka lo o ka Laau o Makawao

I ka ua mea hoi o ka nani e

Na PAPA!       Na PAPA!!

A ME

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU.

 

Aia ma ke kihi o na

ALANUI PAPU me MOIWAHINE!

HONOLULU

 

MALAILA E LOAA AI

E LIKE me ka MAKEMAKE

NO KE

 

KUMUKUAI MAKEPONO LOA!

 

PAPA, PAPA, PAPA,

Na Papa Huluhulu,

Na Papa Manoanoa,

Na Papa i kahiia,

Na Papa Kepa,

Papa Hole Keokeo,

Papa Hole Ulaula,

 

NA LAAU, NA LAAU

Na Kua,

Na Kaola,

Na Aaho,

Na Moli,

Na Peapea,

Pine Huluhulu.

Pine i kahiia.

 

NA PAPA a me na Laau Ulaula!

Pili ulaula,

Pili Keokeo,

Pani Puka,

Pani Puka Aniani,

Ipuka Aniani,

Puka Olepelepe.

 

PENA O NA ANO A PAU

 

Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,

Aila Pena,

Aila Hoomaloo,

Waniti, Pate.

 

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO!

Na Ami Puka Hale.

Na Ami Puka Pa.

ANIANI!

 

Pepa Hale a me na Lihilihi

 

E LOAA NO MALAILA.

 

PAAKAI HELU 1 O KAKAAKO me PUULOA

 

            No ke DALA KUIKE, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi Loa. O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa ʻ ku ana ia lakou, e hooko koke ia no ia me ka lawa pono.

E Kipa Nui Haila, i ike i ka Oiaio

906tf

[end]