Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 44, 1 November 1879 — Lela mai W. D. Alekanedero mai. [ARTICLE]

Lela mai W. D. Alekanedero mai.

Hslc 2, | fKe booman?o »e oa o ra%koa. ; e hoomiopopo !» no. oa hoopuka aku iuakoo oi keia bos loha o Hiwiii ®i kp KcOiTOA he aoeane ae n?i piha bc makahik» { kialo mihope, e hoike ana i kuoa m§u rn*a i ike « fne kekihi roao roea e piii »oa jia Roaia, oiai oit mi kaoi huikii malnh ! a et& (nalalo ibo oei kek»hi o ksoj mso ' lem mahope iho oei o kooa hoi ana mai io • kakoa nei : L. H ] La.mi, Okatoba 3, 1579. .i KA Le.HAHOOPONOPONO O KE KūOSOA ! — ! Ahha oe.—He aneane ae nei paha he enakahiki i hala, oiai au e holo ana roa ka \ rno3na naawaena o Brmdisi e hiki ako ai i j Alekanedena, ua kakaa aka aa ia oe he j mau mea e pifī ana jka hoiomoa o Kotna

j mahope mai o ka pakeie ana mai ka mana | o ka Pope, a hoo(i(o ia i kapitala o ke ao- ; pum hou o ltaii3. Ano e hap.ii hou aa i ke kamajtio an-» np la mea ma kahi a'u i i haaīele aku ai. a e haawi aku i kekahi o ko'u mau hoomanao no ka'u mau mea i ike ai ma Romi. Ke Kal t lana o Koma. O nt kuianakauhale a pau o ka honua nei, aole hookthi ma ko'u mnnao i like ke KCLA\A KAL'LANA ME Koma. O ke kapitafa ! ia o ke aupuni o Roma mamua.a i keia manawa o ke k 1 pita!a ia o ka £kalesia Pope. j liaila e ike ia ai na kauhaie lehuiehu i ku- | kuluia iloko o na makahiki elua tausani i I hala ae nei. E iike me keia. ke ku ala ka ; hale hoomana pegana ka Panlheon. i kuku* luia he 27 makahiki mamu.i aku o Kristo, a | ke ku nei me kona hoiookoa e like me kona manawa i kukuiu mua ia ai; a aia ma kela l aoao o ka muliwai Tiber e ku ana ka halepule nui o keia au a pum ka honua nei, oia o Sana Petero. Aia no hoi ma Roma na mea nani loa o ka honua nei ma na oihana pena a me ke kaha kii pohaku, o na qu kahiko r me ko keia au hou, nolaila ua hoolilo ia īa kahua ī kula nui no na mea hoonui ike o kn imi naauao o ka poe pena kii o na aupuni a pau o ka honua. Ka Mana o ka Hoomana Koma. Ua manno nui hoi kekahi poe rna kona 1110 ana i kahua no ka hoomana Roma nona ka mana mniuna o 250,000,000 kanaka, me kona mau halepuie he 367, me kona mau hale o ka poe Moneka a me na hale kuia nui he lehuiehu wale, me ka haleahi nani, kahi hoi a ke kahunapuie e noho ana, ka mea i olelo ae oia ka mea hewa ole a hepe o Kristo ma ka honua nei, a ua hoohaiike ae ia iaia īho e like me ka Paulo i kakau ai : 1 Me he akua la ia e noho ana iloko o ka luakini o ke Akua, e hoike ana iaia iho oia ke Akua." II Tesa 2:4. Aohe wahi e ae i oi aku ka maikai no ka hoomaopopo pono ana i na ano o keia hoomana; a me he la, ina e hoi hou aku ana o Pauio i Koma, e manao ana no oia e like me ia i manao ai 01111 oia ma Atenai, kahi hoi i "hoeueuia ai kona naau iloko ona, i kona ike ana, ua lilo loa keU kuianakauhale i ka hoomanakii." Oih 17:16. (Ja hoike mai na halepule a pau o Koma ī ka oiaio o keia mau olelo. I ki'kahi wa, ua hana hou ia na kii pegana kahiko i hoomana ia aku ai ma na inoa hou. Ke Kn o Sana Petero. Aia maloko o ka luakini o Sana Paulo, ma ka aoao akau o ke aia e komo aku ai, e piii pu ana me kekahi o na kūt nui kekahi kii keleawe pupuka loa o Sdna Petero. ua hele kekah» o kona mau manamnna wawae a helelei inamuii o ka honi mau ia e ka poe ī manaoio ina i» mau hana. Ua ike maka nu he lehulehu waie o ka poe hanehano e hooko ana i keia mau hana hoomanamnna. Ua oleio ia, he kn keia i hana mua ia i ki< wa pegana knhiko no ke akua hoomanamana oia o iupita. aka, ua hooiilo ia oe la no Petero ma ku hoopaa ia ana aku he mau ki ma kona iiina a me ka poni ia ana aku. Aia maluna io* o ke kia, o Torojana, e ku ana he kii o ka £tnepera nui, a ua lawe ia a kau ia aku he kii no Petero. Ka Hoomanaia o ]Vlari£. Aohe malihim e hele aka ana ma Roma e oie ana kona hoomaopopo iho o Maria no ka mea hoomana ia, ma ke ano he i\loiwahine no ka lani, a he wahaoleio mawaena o kanaka a me ke Akua. £ ike mau ia aku ana ke kii o ke kiao keiki o ko kakou Kaiahaia maloko o kona mau lima, aka, aoie nae e haawi ia aku ka pule iaia, aia iho la no i ka makuahme. Ma kekahi kuea nui i kapaia ke Kuea o Sep«nia, e ku ana kekahi pohaku mahala kiekie, a maiuna loa oiaila he kii keleawe o 31aria, me na huaoieio hoohanohano i ka hoomana hou o ka hanau hemoieie ia o Ma» ria, i hoohoioia i ka la 8 o Dekemaba. 1854. Maiuna ae o ka ipuka o ka haie dute ma Nopela. ua ike au i neia mau huaoielo : "£ j Maria, ua hoohapai ia oe me ka hewa oie." j Ua oleloia he 150 mau haiepuie maioko o ) Koma malaio o na hoohanohano ana iaia, j aka, o na haiepule a pau loa he mau keena { pule okoa ko lakou me kona kii maluna o I ke kuahu. He nni na ano kii o ka Virigi-' na, a o ke kii makemake nut ioa i» nae, oia { no ke kit maioko o ka ha/epule o Aug.setina, i ka(ai m mailoko mai o ka raaba- ( ia e Sanaso*ino. Ua mauaoia o na pu!e i j keia kii ka oi ioa o ka maikai. He kaiao-, nu kumukuai nui loa e kao ana ma ke poo, | a ua piha koua umauma me na mohai dala | me ke guia lehulehu wtle;na lei a-i, na \ komo a me na mohai lehuiehu e ae. £ ku | ana ma na aoao o ua kii nei he rcuu keena,' a ua piha ioa ua mau keena nei me na eno-. h«i he nui waie o ke dala me ke gula, me ' n« puuwai d«la he nui wale. Ua ike aku !a au i ka papahele mamua iho ua heie a piha ioa i na kanaka e kukuii ana a e noke ' aoa i ka puie ikaika i keia k»i. a o kona «a-. wae, ua uhi ia me ka met<»!a i paa, e honi

istu u ina,a e aakeke mau ked»ia iīoko oka pahu eku eaa. ka aeae. Ua haawi ro*oh ia aku no na pole soa ike kii mamua oka me« nona ua kn nei- E iewaro%a ana i na a paa he mia spakukui diSa i tnau ia. a e kaa an* ma ni paia oka hiie a puni ke kii me na kii i pena ia e hoike roai ana ika hooi»ia mai ka roai ame na hoopakele ia mai na pilikia a roe na pomo ke pule ako imaa o keia kii hookahi. Na Kii o kaMana Kakikolu. Aoie no hoi he mea kamahao ka ike ana i oa kiv ekoiu o ke Kahikoia Hemoiele, •' o ka Mei aole loa i ike īa e ke kanaka, a aole loa no hoi e ike :a," a oka Mea i hiki oie ika lani ke hooiawa." £ like hoi me keia—aia oa ks iaakini o na poe .Jesuito ma Roma, he mau hoailona o ke Kahikoiu Hemolele. Ua hoike ia mai ke Akua ka

makua ma kekahi kii be eiemakuie kona ano. e noho ana, maluna o kekahi noho ahi a o ke Keiki ma ke ano be k*naka opio ; a o ka Uhane Hemoieie ma ke ano he manu nunu. Maloko oka iuakini o Sana Mar»a« deiia Siiute, ma Venice. ua ike au he mau kii ano like no me keia ; ua hoike ia mai no ke Akua ina ke ano he elemakule, tne ke kaiaunu ma kona poo. a e noho ana maluna iho o kekahi poepoe honua. Oke kahuna n»na au i iawe aku e hoomakaikai, i kona mau manawa a pau e kaaio ae ai i keia kii hoomanainana, e kukuiu mau an« oia. | Na Alapii Hemolele. K kokoke ana i ke kihi hikina o Roma. e ku ana ka luakini o Sana Joane Lateron, oia hoi ke poo ona iuakini Katolika Koma a pau oka honua, a iioko olaila i kalaunu ia'i ka Pope. E kokoke mai ana kekah 1 haie, a lioko oiaiia»na alpii hemoiele, i manaoio īa hoi e iakou o na alapii ia a lesu Kristo I pii ai aku imua o Pilato ma koni keena hookolokoio. He mab»la keokeo keia mau alapii, i iawe ia mni ierusalema ae eka Emeperesa wahine Helena iloko oke Kensturia 4. Ua uhi ia keia mau aiapii i keia manawa me ka laau, i mau ai ka pna. He mau alapii e ae no kekahi no ka hoi aua mai mahope iho o ka pii kukuli ana aku, no ko mea, aoie r»e ia o kekahi mea e pii ku maiuna keia mau aiapii, aia waie no a pii kukuli. Ua ike au a ua heluhelu he olelo hooliha e kau an*, e haawi ana i ewai iu makahiki no keia a me keia alapii, o ka noho ianakiia ana me ka hana ana i na makemake a pau o ke kino, i kela a me keio mea e pii ana me ke kukuli i keia mau aiapii, me ka pule ana i kekahi pule manaoio ioa i kela ame keia aiapii. Ua ike aku au

he nui wale ka poe e pii kukuii ana u e ho* ni ana iua mau aiapii nei. Ua helu au a he 28 mau anuu nlapii. Ka Manaoio o Lutera i ke Akua. Oiai o Lutera e pii kukaii ana ma keia mau alapii me ke ake nui e loaa na pomaikai i haawi ia i ka mea e hooko ana i na mea i kauoha ia, a i kona hiki ana aku i ka hnpaiua o na anuu, ua komo mai la na huaolelo " iloko o ka manaeio ka poe pono e oia'i " iloko o kona naau, a no ka hiki o!e inia ke hoomanawanui i ka ikaika o na hookina o keia inau huaolelo, ua ku okoa maoii ae la no m mai kona kuiana kukuii a iho ku aku la ilalo a haaUle iho la ia wahi. Oiai au m:i lerusaiema, ma kekahi alanui i kapa ia o Via Dolorosa, ua kuhikuhi ia mai ia'u na hoailoni o keknhi wahi i ku ai he mau alapn, a ua olelo ia, mailaiii aku ka iawe'ia ana o na alapii hemoleie. Na Waiwai Hemolele.

Aole iuakini i paa pono ke ols kona mau mpa hoomanao o na au kahiko, a he oi loa aku k?ia luakmi o Sana ioane LUeran o ka waiwai ma ia mau mea. CJa hoike ia keia mau mea maUlo iho e Pancioroli; penei kana : 1 kekahi \vih\ o ka moe mauu 1 waiho ai o iesu i kona hanau ona mai;o ka palule me ke kuki 1 aahu īa e ia, a kona makuahme i hana'i; kekahi o na ooma palnoo bale me elua ia i hoolawa kupanaha ia'i ka leholehu; ke pakaukau o ka ahaaina hope loa a ka Haku ; ke kaweie i holoi ai Oia i na wawue o kekahi o kona mau haumana; ke kaei nani 1 uhi īa'ku maluna Ona ; ka ohe i uhau ia'i Kona poo ; ka hainaka i uhi ia oi Kona mau maka maioko o ka hale ilina ; " a me ka ipu hoaaia a Aarona; ke kookoo i puka mai ai na op-iu, a me ke kookoo a Mase i hookaawale ai i ke Kāi Ula; a he nui wale aku. He nui o na nno 0 keia mau mea kahiko e hoikeike mau ia ana ma ka la Easter. Malia no la i liio ai na oleio, "o ka naaupo ka makuahine o ka Hoomana" i mau oleio kaulana no ka oihaka Pope. Ka hoomanaia o na iwi a ka Poe Maee. Ma neia mau nina n pau. o ka hoomana ana i na iwi o ka poe make a me ka hookapuia o na ilma he mau mea ano nuī ia no ka lakou hoomana. Ma Palesetine, ua ike mau makou ma na puu i na iiina o na nahuna Mahometa, a e kuku ana na ilina o na kahuna o ke au i ke Kauoha Kah;ko, a liaiia e hoomanamana ia'i, ka mea hoi i hooie ia i na ludaio o kahiko. Nolaila, oa man.io ia i kumu e he> molele ai, ua kokuiuia na haiepuie maluna iho o na ihaa o n» kahuna, a i uie e kanuia kekahi iwi mnlalo o ke kahua, a lilo ibo la ia i mea e hooman» ia #Wu ai. I ka wa i hooiaa ia ai ka Pantheon i iuakioi kristiaoo e ka Pope Bonif«ce i ka A. D. 610, ua kii i.ku ia om a lawe inai ia he 2S kaa i piha me oa iwi mai na ihna mai, kahi i kanu ia ki oa kristiano i na ao kahiko, a kaou ia iho U maUlo o ka papaheie ma kahi e ko* koke ana i ke kuahu. Mahope »ki mai, oa loaa- he mau haneri kaa i piha me na iwi kanava ma keia w»hi no ka haawi an* aku do na haiepule m% halia a me Geremania. 1 kek«hi manawa. e like me ka ioakini noi ina Miian, ua malama hoomaioo ia ke kioo 3 ke kahuna inaioko o kekahi pabu aniaoi,

ae h v <»e \* no in* U nu; a i oie me ka : d.ii« PeU no ho: m-t!oko o*a ; !«a<in> o M -rit Vlagg cre Homa» ;aa h»>oav»!oo :a ke o Pope Pio V. i H'i ** 300 maiahīi»' 5 baU e ho;ke- • ike m-u > k* U 5 o Mei o keU me i j ket« nnkia-*; | KE LvAU KEIKI O iE<C. | Ai« tn* ki piu o Cipito!ioe, ma Koma, ej jku «ii ka h>=epu:e Wahiko o Ari Coei» (ke ; f o La«!} a aia d:>ko o kekahi o j «na Weeui ao*o ke kamaiki kauUna. oia hoi | (hekiilaauo J«*sa i kona m»n-tvva keiki | uuku. a ua «nanaoia ua io*a ka ika ka | iu* kii uei »ka nwia ana ina mas. Ke | hoao na kiuka * pau e lap»au i kekihi ««4» | at ia ole. a >>i». e h -jun4 i- e k't sua | keiki iiti ue. heie nui (.», u« noo%auu tnv- | iuna o kekahī kta nani. a lttwe ta aku ia j imua oki mea uk>i no kt noo! » ana » «ki. | Ma na ia Kar*:>nmiki, «a hoikeike u ka ha-1 nau m\a oko k»kou Haku ma'oko o kem ? luakini. me nviu k»i Imu nunui kohu \ kmu kanaka. a i <a tia athu ao ka 'H3nnv i, a m nu\ na kamalu he'e maKiiia e puie aku \ iu ke»ki kti net. U i boikc wale nei i>o au i na \vat»i ku-1 mu iiiii. ep ha paha he bu* | ke iua e inanaoi i e hoike piha ia na | han » hooinanamana he nui o iakou in -i* | loko mai uo ia o ka noho'n» pegana) i hoike | ia mawaena o iv» hana o ka c:hana hooma- | na o ka £kaiesia Koma, ke ike pouo ia ma ko iakou kahua home. E hwe no au i ku* muhiina oko>i i kei» iela hou aku a\i, a aoie hoi e kaii a iiaia ka makah.ki mnmua oke j kakau .tna. Ownu no me ka oiaio, |

W. D. AIK»CANEDERO.