Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 9, 28 February 1880 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelesona. KE DUKE O BERONETI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,—A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelesona. KE DUKE O BERONETI.

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,—A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

IA Nelekona mn e holo nei i ka moana, ua loam nmi In na aumoku i ka ino nui, a ma ka po o ka ia 24 o Dekemnba, un uhi m inoi ia kn moku kaua Vanguard e kekahi ale nui, a poi pu ia iho ia kona oneki, me ka iilo pu una o kekohi mnu waapa iloko o ke kai, a na ia meo i hoopaupauaho loa mai i ka hanu o kekahi o na kaikamahine alii ltalia, a ma ka wanaao o ua po nei, lele loa la kona w»«»i u*» c inoe ana ma kn uhn o Eina Hamiletona. lloko o keia hunkai, ua mau kn pa ana a ka makani me ka mo nui, a ma ka la 26, ua kalewa ae la na aumoku Beritan<a hf» elima mile iwnho o ke kulunnkauhak 0 Paleino. O ka o ka ohnna alii o Napela no ke kaun, hiki hou mai no lakou i kahi | hiki ol' loaa ka mnluhia, oini. o ke kula- | no u»uhnle o Haleino. ua Inwe la ae no ia Kuiaoakauhale mn kn niana o nn puali knua 0 Nnpoliona, a un hoonoho ia aku ke Keiki Alii Farani Pigenetel». he Kenerala a he Kianma uo Palen>o, a ain hoi mnlalo oua, he 200 koa Far«»ni no ka malnhia o ke ku« Innaknuhale, a e kue hoi i ka euetni a hiki 1 ka hopena. 0 ka Aha Kuhina o Auseturia. ua noo noo iho la lakou me ka hoole ona, aole e hiki i na puuli k'oa o ka Kmepem ke maki aku imua o ke kulanakauhale o Napela, oiai, ua lawe ae na puali kaua Faram i na kiekiena o Napela a rae na Kakela ma ke kulannkauhale o Koma. Aoie no hoi e hiki ia lakou ke hele mai ma nn alahele no i\otna a i ole no Napela, no ka mea, ua lawe ae no na pu*li kaua Farani i kekahi papu i kukuiu ia ma ka aoao o ke kuahiwi o ka M&una Visuvia. O ka ohana alii o Sadinia, no ka hiki ole ke pale aku i na koa Farani, ua waiho mai lakou i ko lakou inaluhia malalo o na aumoku Beritania. O ka mokuaina o Tusekana, ua hoohui ia aku e na mana Firani maloko o na apana aina i lilo j mai ai roa ke kaua. O ke Kenemla Beri- j tania Sir Chas Stuart. me na koa ho 1500, j ina aole oia i hiki mai i ke kuianakauhale o | Palemo iloko o la la mai Minota mai, alaila, e j kue aku palu auanei o Nelekona i keia kuianakauhaie me kona mau aumoku ponoi» wale no. M»luna o keia mau mea a pau me he mea U, aia o Nelekona iloko o ke kulana pilikia mai kona mau enemi mai, tto ka mea, aia ma ona wale U no, ka hilinai o na poe iloko o na popilikia a ke kaua. a aole hoi i maopopo pono iaia, ow»i la kona mau hoaioha, a ua koho hewa aku oia i j kela a me keia, he mau eneuii nona. j No ka loaa ana o keia kokua hou ia Ne* | lekona, nolaila, ua hihaai oia ma o keia Ke-; nerala, oo ka hoopakele ana i ka ohana aliī | o Napeia, nolaila, ua kauoha ae la o Nele- \ kona i kona uiau moku, a hookomo aku la ] lakou iloko o ke awa, a kuu iho ia ko lakou miu heleuma ma ke ahiahi o ua la oei. Ua hoouna aku la o Neiekona i kona 1 LuUnela Ekahi, me kana le(a i ke kulana- * kauhale o Palemo, me ka hae o ka Unak»U ] imua o ke Farani Pigeneteit, tne | ka ninau ana—» I na he hapa kekahi o na ; mokupuni Sisilia a «ne Sadmia no ke au-! puni Farani, a o ke Kuikahi hea la ia i ha-1 aa ia ai mawaena o ka Moi Fadioeda o Na-. j a rae ka Emepew Farani.{ 1 ka ioaa aoa aku o keia leta i ke Keiki j Alii, ua hoio koke aku la oia iluna o ta Va«. I

guard, me ka hai aoa aku ia Nelekona, aoie e hīki iaia ke pale aku ika mana o kona mau aumoku, no ka mea. u#hoonoho ia aku oia ma ke ano, e malama i ka malohia o ke kuianak&uhale e iike me ka hiki iaia. No iaiia, o keia ninau aoa a Nelekona ma kona ano mana, ua waiho ioa la aku keia ninau imua o na mana Farani, ma na Kakeia o ; Kapna. | No ka ike ana o Nelekona, he mana hiki \ iaia ke iawe mai i ke kalanaknuhaie o Pa« ; iemo malalo ona, noiaila, ua waiho aku la 1 oia i ka ohana aiii o Napeia e noho ma Pa--1 lemo, o»ai he mea hiki ole iaia ke noho 10-1 1 ihi malaiia, no ke kuokoa o ke kulanakau- ! hale o Napela, me kona manao, aole i lawe a« na puali kaua Farani i na kiekiena o I Napeia. | Ma ka ia 28 o Dekemaba, ua ku hou mai |la i ke awa o Palemo kana aikane aloha | Kapena Troubribge, me na aumoku kaua elima, mai ke Kaikuono mai o Ahokia. MaI muli o ka hiki ana ae o Sir Sydney Smith i | na*kahakai o Aikupita, ua loaa iho la kekahi paonioni mawaena ona a me Nelekona, no keia hiki ana mai o Kapena Troubridge ine na aumoku no na kahakai o £uropa. No keia kumu o keia kuee ana, ua waiho loa ia aku ia keia ninau imua o ka A'linikaua Nui Lord St. Vincent, a nana i palapala aku i ke Keena Kaua ma Enelani, a penei ka palapala ana mai a ka Adimarala Kiekie Earl Spencer, e hai mai ana i na mea kiekie o laua. " Oia, (Sir Sydney Smith) ua hoouna ia aku oia e hui me na aumoku ma ke Kaiwaenahonua, aka, malalo no o kou mana, a pela no hoi na alii kiekie maluna ae ona, | malalo o ka Alihikaua Lord St. Vincent. "

i Oiai na pule pokole o Nelekona ma Pa- | lemo, ma ka la 5 o lanuari, 1799, ua ku j hou inai la ī ke awa o Palemo o Kapena ! Somoreka, ua hoouna ia mai oia e ka Alihi- ! kaua Lord St. Vincent, me na aumoku kaua elima, a ua hiki aku hoi ka heluna o na koa i ka 5,000, no ka hoopuipui ana mai i k« neieKona mau aumoku knua inma o ke kuInnakauhale o Nnpela. Mamuli o ka hiki ana mni o keia mau inoku hou, he hnawi ana mai ta he ola hou no Nelekona, a e ku hoi kana hele ana aku | iinua o na puali kaua o ke Kenerula Farani Naseli ma na kiekiena o Nopela. Nolaila ua hoololi ae la o Nelekona i kona moku mua ka Vanguard, a huki ae la i kona hae, Adimnr.*la ulaula ma ke kia hope o ka moku kaua Furodoiuna. Ma ka la 12 o lanuari, ua ku mai la i ke awa o Palemo, k«i moku kialua Beritania Asepoa, me ka hai ana mai ia Nelekona, ua ike aku na aumoku Furani iwaho o ke awa o Opoio; ma ka* la 15, ua ku hou inai ia ka moku kiaiua Pitarela, me ka hai una mai, ua ike la aku ma ka la 7. he 24 mau moku kaua ma ka Ulani hookahi, a ua manao ia, ua puka aku keia mau aumoku ma ke kowa«o na mokupuni no Napela, a i ole no Koma paha; ma ka la 17, ua loaa inai la ia Nelekona kekahi leta mai ka A!ihikau'a Lord St Vincent mai, a e hai mai ana oi§ penei : " O na aumoku kaua Sepania i hoi ia ine kekahi mau moku Farani iho, mai ka 17 a kn 24 muku o ka laina hookahi, ua puka aku lakou ma ke kowa ma ke kakahiaka o ! ka U 7, a ua manao au, aole e nele ko lakou kaalo aku ina kou aiahele. Aole hoi e hiki ia'u ke haawi hou aku i mau kokua hou nou, no ka mea, ua like kaua a like. a nia hoi emlalo ou, kekahi o ko'u mau moku kaup ikaika. n | No k» loaa ana mai o keia ieta la Nele- | kona, a he hooiaio loa ana hoi ia no ka pui ka ana aku o keia inau aumoku ma ke ko- | wa, nolaila, ua kauoha koke ae la oia i kona inau aumoku no ka hoomakaukau ana, me | kona manao, o ke Kaikuono mua o Napela, I kahi o keia m*u moku e holo nei. A ina I aole Ukou e loaa ma la wahi. alaiU, aia paha l ikou ma na kahakai o Legahone, a i ole ma ke kulanikauhale paha o Genoa, a ! he hooiaio loa ana hoi ia, he mau moku keia i e Uwe »na i na lako ai a me na Uko kaua | na na kaua Farani, maloko o ke kula-1 | nakauhaie o Koma. a me na kiekiena o I | Napela. i | No ka ike ana o ka Alihikaua Nui, aia o i ; Nelekona iloko o ke kuUna piiikia ma.na i i kahakai o luiia, nolaila, ua hoouna hou ■ | «ai (a oia i kekahi AdimaraU hou. oīa hoi j ī o Vtce-AdimaraU Haku Kika, me ka haawi j | ana mai o ka Alihikiua iaia, iloko o na U- j ; titu ekolu wale no kona m»na, aoie hoi e oi j | »ku. ao ka inea, ina e oi aku mamua o oa f I latitu ekoiu t aiaiU, e hui aku no auanei oia j me AdtmaraU Neiekona, a e ioaa paha au- ; | aoei kekahi kuee »ua mawaeoa o Uua. 1 S loa aoie i ioaa keia leta ulia ia'u no ke-! ia mau aumoku. " wr«hi a Nelekona, " aia ! au iloko o ke kuUnakauhale o Napela iloko j 0 na la ehiku mai keia U aku. " Ua waiho j aku ia oia i« Kapena Somoreka eoe.na ' <

ku ekoiu, a ma ona ia oia i hilinai ai no ka ; maiuhia o ka ohana alii o Nipela, a haaiele aku ia o Nelekona ia Palemo ma ka la 1S o Dekeroaba, me na aumeku kaua ikaika he umikumamakahi, me na koa kuikawa he 5,000, & ma ka la 23, ua kalewa ae Sa na aumoku Beritania ma na kahakai o Seiano, ; a he 30 miie mai ke kuianakauhaie mai o , Napeia. ; Aole t pau. |