Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 11, 13 March 1880 — HE MOOLELO KAAO NO VONA KA WIWO OLE A ME FINITI KA UI O NOREWAI. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO VONA KA WIWO OLE A ME FINITI KA UI O NOREWAI.

MAHELE V tN.,\,e hiki aku ana ka iono no keia mea gepeiao o ka makai nui, a i oie pahn i ke kūene nui o ke kuianakauhale aoie mea e ae e ioaa mai ana ia oe, hookahi waie no, o ka lilo aku o keia mau guia nani I a pau i mea ole. Hoomaikai aku la ka iuahine i ua kuene nei no kana mau olelo, a ae aku la me ka oiaio me ka hahai mahope oia mau alakai ana. Malama ifto la oia i kana oielo me ka ; oiaio i na mea a pau, koe wale no kona hai i ana aku i kona uiau hoa'loha oiaio ioa elua ma ia ahiahi, no iaua na oleio hoohiki maiuna o ke poo o ka iauu mau keiki iiiiii, 4< e maiama ioa īa ine ka inaiu." ! He hoohiki oiaio keia i maiama loa ia rae | ka nalo a hiki waie i ke awakea o kekahi ia I ae me ka niea ole nana i kamailio aka ua | hoike mai na ilio, ka mea noonoo ole, ma ! ka iakou olelo, oia ke ooa ana, me he mea j ia he iima »:o kekahi keiki e kuhikuhi ana i i ka luahine, '■ Aia no ka iuahine me kana ; gula." o ke kaikamahine nana j hoohauoli i ua ' wahi luahine la ma ka hoopiha ana i kana | pakeke waiu rae ke guia, aole oia e ike mau ia aoa i na la a pau ; a me he mea la, he ano kupua maoii no kona, a me he mea la, aoie no oia he mea uuku ioa iioko o na mea ano nui iwaena o ka ohana. O keia kuene, aoie ana wahine ; ua aiakai ioa ia aku la ke koii ana a kona mau | nooooo ana ma o ua kaikamahine kupua la | i kona wa e hoi aku aī maiuna o kona moe i i ka po. A no ka hlo loa o ka hihio & kona | mau iia ana no uaf kaikamahine ia, ua hiki | oie ia ia ke hiamoe pono i ua po la; a i ka ; waie, ala ae iria, a kamoe aku ia i w ltM ana a kona mau wawae i ka hale o ke kaikamahine malihini. 0 ka mea mua !oa a ua kuene la i tke ai i m& ia kakahiaka, oia no ka aoa ma> o kekahi mea ma kahi mamao loa, me he la he maiamaiama e uwiuwiki ana iloko ; o na uiulaau. Aia hoi. ī kona hiki pono ana aku i kahi o ua mea ia hooiele hauli ia ae la kona manao me ka pihoihoi i ka ioaa ana aku u la o kekahi haie naoi e anaaoapa ; ana kona mau paia me ke guia na kahi ana : i ĪK6 mua ai he kahua no kekahi wahi hale | pupuka peiapeia i ka ia mamua iho ; eia ' nae, he haie guU ae ia maiaiU. " Aka hoi. i kona komo ana aku Uoko o kn : hakf» oa hoohikilele hou ia ae ia kona mai oao me ka pihoihoi hauoli nui no kooa ike | aoa aku i kekahi kaikamahine opiopio nani Uooho uliuli iipoiipo e noho an* ma ka pu- : ka aniani. e milo iopi aoa oia maluna o ka- ; na mea paahana miio lopi ma ke ano o ka £mepera wahsne, e hoomanap kakoo, o Fi- ; niti no keia e mtlo lopi nei maloko o ka \ hale ana i koai aku ai me kela luahine i : olelo okalakak mat ai ia». \ % £ Uke me ke aoo mau o na kanaka a pau ; i hoohalike iho ai ua kuene la pela me ko* naike ihono iioko oka papaku o kona i oaw, aole e nele kekahi wahioe ma ke ao

hoiookoa e neie kona hoohauoii » nia ka haawi ana mai i kona iima pelupalu e iulu iima ;>u me ko keia kanaka. A mainua o ke kono ana maī a na manao* lana haakoi iloko oka puuwai oua kuene la, ua haki ae (a oia $ kona lima mai kona : pakeke'ae a hohoia palahalaha aku ia imua « 0 ke alo o ke kaikamahine opiopio Finiti, a , lalau mai ia no hoi kela. a hooko ia iho la na rula o ke ano maikai iwaena iaua. Aohe i upu iho, hoopuka koke aku la ne oa knene la ika olelo imua oke kaikamahine me ka oielo ana. " I heie mai nei au e f mare ia oe." Ma ko Finiti iohe ana mai i kana oielo, ua akaaka ae ia oia rae na hiona oahenehene.; a ma ia mea. ua komo koke iho la ka huhu iloko o ua kuene la no Finiti a pane aku ia : me ka lea okalakala,e maiama ia oe. oiai, owau ka mea nui maluna o keia wahi." { Aole mea hookahi ī ike, owai ia oe, a mai hea mai la oe. j 0 ke gula au i haawi mai ai i ka luahine, ; he waiwai hookamani wale no, aohe oiaio. | Ahe aka wale no na hiohiona o keia hale. j Ke hai aku nei au ia oe i keia hora, ina | aole oe e ae mai ana e mare me a'u, a e ii- ! lo oe i wahine mare na'u iioko o keia mi- \ nute, e hopu koke no au ia oe, a mamua o : ka po ana mai he mea weliweli ke puhi ia i 1 ke ahi o kekahi wahine kupua imua oka iehulehu ma ka Haie Kakela o Kereva. \ He mau hiona mahiehie aloha kou, wahi j a Finit» i pane aku ai me na olelo waipahe; | he mea kupanaha loa kou lawe ana aku i na lede imua o ka aha hookoiokoio. He poe Berekane makou he poe olelo pololei ioa me ke kupaa, wahi a ke kuene i pane aku ai; ke hele aku nei kaua ika pahu hopu e hooko ia'i o ka'u mau olelo kupaa. Elua mea nui imUa ou i keia minute, 0 ka mare. a i ole. o ka haie paahno, owai o laua kau inea e koho ai 7 O! wahi a Finiti 1 kahea aeai me ka waiho ana aku i k*na mea paahu owili lopi, «i* fc£,jsftibp ,®oka4i inai fa na momoku a&i ma o a maanei 0 ke keena. Mai hoopilikia oe ia oe iho, wahi a ke kuene i pane aku ai, na'u e hoiliili aku la lakou. Pane aku la o Finiti i aku la, e malama pono oe i na niomoku ahi. a kau pono aku maiuna oka lehu. He upa ahi no anei kau ? Ae, wahi a ke kuene ī pane aku ai oiai oin e hoi'iili ae ana i na apanapana momoku ahi. » Ku ae la o Fimli iluna a kahea aeia, Abraeadabra y e Vilaina, e paa ka upa ia oe, a e paa oe i ka upa a hiki i ke kapoo ana o ka la. Aohe i eino iho, mahope o ka pau ana o ! keia mau kalokaioana a Finiti, ke kd iho la no ia oua kuene manao haakoi ia iiuna apoka ia me ka up> ahi fna kona iima, e upa ana a hooiei aku ina momoku ahi e leie inai ana i kooa maka. Oiai Qia e kupaka aua mamuii o keia inau hana kupanaha a Fin»ti, ua liio kana mau kahea una, noi ana. uwe ana, i mea oie, aohe mea e lohe mai la īa; ua paa !oa aku la kona luna i ka upa, a ua paa ioa ka upa 1 kona lnna, a malaila oia i ku ai me ka ; i wela loa o kona mau papaiina i ke ahi a hi- ' ki i ke kapoo ana o ka la. [ 1 na paha i noho o Finiti i ka haie, i na paha, ua komo ke aioha iioko o F initi nona; aka. mahope īho o ka paa ana o be kuene i ka upa a me ka upa i ke kuene, ua haaieie koke iho ia o Finiti ī kona wahi home nani. a awiwi aka la oia no kahakai, a ua poioa iho ia o;a i nu mei a pau ana i hana'i i ka hale. a ua liio loa kona manao | no ka noonoo ana ia Vona iokoino me ke i ake nui e ike anu i kona heleheiena; aka, | be neo ka ike i» aku. J Ika aneane ana aka ia e naio iho ika i iiikai, hauie iho la ka upa ahi īlaio mai ka ; lima mai oke kuene. Aoie t kaukai aku : ke kuene a ko pono kona makemake t hiki i aku ai iiaila, aka, o kona holo koke aku la : no ia me ka mama nui. me he la, he kepalo 1 mahope o kona mau kapuai e uhai mai ana \ m*bope oaa. Holo aka la oia ī kai oke ! taona me ka ieleie ana t a me ka uwa ana ; \ oa eieeie kono kino, ua paapaa, oa oolopu : kona īli; a o na mea a pau o ke kulanakau-' haie e īke mai ana ia ia.ua makau, e ma-. nao ana ua pīha oia i ka hoho. j Ua hoao mai ia ka mea koa ioa e kamaiiio ia ia, aka. aka, ua hoio aku oia me ka ( hoooele ia i ka haio» ole. a huna aku la ia I ia iho ma kooa haie, a ua oi aka kona hiia- j hila mamua oka ka iliio hihiu i paa aku ' kona maiuo iloko o ka epa. I ke ahiahi ana iho, i ka maoawa a Fiuiti i hoi mai ai me ka hoooele ia o koaa mao iini. aole oia > ike hou i ke kuene, aka, he malihmi hou ke ooho aoa i ka hale i; emi »ho kooa okakikaia mamua o ke kuene.. ĀoU i p*u. 1