Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 8, 19 February 1881 — HE MOOLELO NO KE KOA OSEWOLEDA KA OPIO PUUWAI LIONA O ALEBIONA! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOA OSEWOLEDA KA OPIO PUUWAI LIONA O ALEBIONA!

Buke IMOKūNA IV. Ke Daimonio Eleele .0 ka Ululaau—Ka Hopena Weliweli o JVLataio ka Amara. ME MEA Inki no paha i ko inakou mau makamaka heluhelu ke koho iho ua hiki mai la ka kakou koa opio i kn wa e hoohuli hou m ae ai ke au o kona mannwa a hele aku ma Ue ala e hiki io aku ni l kahi i noho ni ke kaulan» a me ka home hoi i lunkaha ai ka hanohano. Ua hoomaka oia i ka hakaka, a ua loaa no inin ka lannkiln, a no kona lanakila ana, ua loaa mai la iai;> he mau makana makamne, a o ka mea i oi loa aku, ua loaa mai iaia he makana mai ka lima mni o kekahi : lede opio. He oiaio, i ke koa opio e huli hoi la, ua uilani ae la na manao ko?< iloko ona, e hele aku m« na kahua kaua, a ilaila ia e mauna ai i kona kino, i ko ai na mea ana i iini ai. I Aia hoi ke kikoni huihui o nn hiohiona o ka lede ke kiko iki la i kona puuwai, n o kela awihi hooKahi ana mai a ua opio nohea la iaia nei, ua like ia me he ahi la iloko ona e paila ana i kona houpo, aole nae me ka noonoo haumia a maemae ole. aka, me ka hala ole. A iaia e hehi hele ana, me he mea la aia kona mau kapuui īluna wale.no o kn lewa kahi i hele ai, «>iai. ua hele mai la oia a mama pu, aohe ike iho i ke kaumaha, aka,he maikai a he nani wale no. Mai ka wa kahiko loa mni, ua lilo ka ululaau o Serawuda i punana a i wahi hoo uiu no na powa. Aka, no kekahi mau manawa nae ua hoomalolo iki ia ua ululuau la, aole hoi i ike ia na kanaka o ia ano e noho hou ana ma ia mau kaulu ; eia nae, aole i loihi loa keia wa 0 ka neoneo ana. a oili hou ae la he poe i lawe i na hoohiki e inu i ke koko o ko lakou mau hoakanaka, a hoomalu ae la lakou i ka ululaau me hemau konohiki ai aina )a. 0 ke alakai o keia puali powa, he kanaka nunui ma ka inoa o Wulefa, a mamuli o kana mau hana omo koko inoino loa a ku hoi i ka weliweli, ua kapaia oia o ke " Daimonio Eleele o Ser.»wuda." 0 ka poe a pau ī komohia aku i!oko o na npona kakauha a ua Pilikua la o Serawuda, | he kakaikahi loa o ia poe i pahemo hou aku 1 mai kona mau lima aku, a ina e hemo 10 ana, | alnila, he ola ia ma ka apua, aka, | aole no nae e nele ke kau ana aku o na manuheu mnnaonao mi ko lakou mnu kino. O ka noho alii ana ae o ke kanaka e like me keia ma ka ululanu o Serawuda, he mea ' ia i hookau aku i ka weli a me ka makau

ma kel» a me keia pea o ka aina, aole nae o | na kaiaulu wale no e pili kokoke aku ana ia ; Serawuda kni hooweli ia aku e keia powa, | | aka, o ka apana aina holookoa kekahi o No- i , kinehamasire. | E lohe mau ia nnn na leo uwalo mai kel«i a me keia wahi mai o ku aina, he I | mea pono ke luku ia keia powa, oiai, ua i like ia ine kekahi mni nhulau e puhola niio i ka loa a nie ka laula o ka niua. Aka, aole nae i loaa kekahi kanaka a mau kannku pahu i ua e hookolo aku ena koua nuiu meheu u hoao hoi e pepehi aku iuia. He ulun mau mea nui nana i hookanalua mai i nu mnnao wiwo a hopo ole o kekahi poe oka mua, he kannka nunui ia ine ka ikaika, i oi pakela ;iku i ko ke kanaka maoli, o ka lua, ke launu mau nei oia me ke diabolo ma oa hana n pau, a noluilu, he rnea makehewa ka hoao ana e luku aku i iia. O keia powi pilikun, ua like no a like ka weliweli o kann mau hana e like me ka uliuli eleele o uona puuwai, o i mea hoi e hooi l<»a i.i akn konu weliweli ia, ua hoaahu iho la oia iaia iho me kekahi aahu hooinaka'uka'u. O keia nahu. he ili elee.le nn ia i humu ia, a me ka papnle uhimnkn ulaula me na kiwi loloa elua e wanaoa ana ma kela anao keia aoao oua papale li. Me he mea la, i kn ikena wale ana no i keia aahu e hoholo koke ae ai ke koko a kapalili i ka houpo me ka mnkau. A me keia anhu huna e hiki maalahi loa ai uiia ke paio rne konn enemi, no ka mea, aole e nele ka hookauia o ka weli iloko o ka puuwai o ka inea e ike aku ana iain e aahu mni ann, n hoonaka haalulu ia hoi kona ntau lala, a peln auanei e kaa ai ka lanakilu ina ka aoao o ua powa (a. Iloko o keia manawa i nana ia aku ai ua powa l;i me he akua eleele la no ka m-ike. e noho alii aua ma Ser<iwuda. A il.»ko »» keia wh i iilu ae ai kn m inno iloko o ka kakou koa opio, e hele auwana no oia maloko o ka ululaau o Serawuda, a huli i ke kino o ka mea nona ka makau e weii ia ann. Ua kuko iho la ia e hele aku me kona uoonno ole no ka poino e h ilaw ii mai ana ine ia, a e paio aku he alo a he alo me ka pilikua o ka ululaau, ka mea hoi a ko Nokineharnesire i mnkau loa ai. Nolaila, hooholo p;ia loa iho la kona mnnao no knin han i, n liulm iho la ia e hookoaku i keia manao-paa ona ; aka, inamua ne nae o konn hoeu nna e hele aku ma kana huakai, ua hookuia e ia mai la oia o kekahi lono hou, oia hoi, ua aa o Malaio ka Amora e hele luli « paio uku i ka powa Wulefa. lle l'ino oinio keia ann i lohe ai, oini, no ka hoehnia nna o uii Mataio nei e ia, ua lilo ia i mea inoino loa i kona mnnao, a me he mea lu he p ihi ia e hou ana i kona puuwai, no kn meo, ua pau loa ae hi kona kap on ana he " Moho Hookelakela no Serawudi," a ua hoowahuwaha iiiai la hoi kona mau hoa iaia. O Winifereda hoi keia, ua peku ino loa mai la iaia, a liaawi mai la i na huaolelo kaka*na ma kahi o na mamala olelo waipahe. A nolaila, i mea e hoi hou moi ai kona in<jn kaulana, a pipili hou mai hoi kana aloha, he mea ponw inia ke hann i kekahi I huna nui e kaulana io ai kona iuoa, a o ka hanu mi i i hooholo ai, oia no kona hele ana aku e hakaka me ke Oaimonio j Eleele o ka.ululaau o Serawuda. He mea kupanaha loa keia, oiai i keia manawa hookahi no i hooholo like ai oia i kona oauuo e hnkoko aku i ka powa, a pela no hoi ko Osewoleda ; ako, aole nae i like luua ma ke ano o ka liooko ana i ko iaua inau uuinao. Oiai, mamua o ko Mataio hele ana'ku ma kana hnakai, ua hookaulana aku la oia ma o » maanei, a iloko o na hora he , 24, u i puni loa ae la o Ser.iwuda i ka , lohe no kona liele io ana aku, a oke koa ! opio Osewoleda hoi. aole loa hookahi , mea ola uhane ana i hoopu-a aku ai no kona manao aa e hakaka me ka pilikua t noho uliilaau. Ua puana ia ae la ma kela .a ene keia ' wahi o Serawuda ka inoa o Mataio. Ua paiia ae la hoi ma ria pipa alnnui a maluna o na kumu laau na olelo hoolaha ha--1 nohano e mahalo ana i ua Mataio nei ; o eia kekahi oia mau olelo : «• E hele nna o Matiio ka Amara. ka Moho kaulann ; hoi o Serawuda, e luku a e pepehi i ka i Powa Wulefi, ka Pilikua Eleele o kn i Ulnlanu. Huro! Huro! no Malaio."

| Un ike no o Osewoledu i keia mea, ua ! lolie no oia ia mou hunolelo c puanu ia jnna e kela a me keia puulu kanaka e haj lawai mai ana me ia, ako, ua kahaha iho i la*tiae ia ; a mn kahi o ke ko-a wale ana Jaku no ua h«»a paio nei ona, ua inumule wale ilin la no ia, a ene he mea la e hoike mai :ina i<ona puuwai i ka liooaliu ole ia ana e mi (ii;muo liii a inaina hoi nona. E hauoli loii auanei o Osewoleda ina e hoi mni ana o Mntuio me ke poo weliweli o kn pilikua powa ; aka, he mau mnnaolana poho ivnle uo pnh.i iu, oiui, uu hai e mai k-i puana o ka mne. I kekrhi kukahiaka malie inaikni, un kamau wohi kinha ae la ua Amar.i nei, a liele aku la oia iwaena o na leo hooho o ko/in mau hoalnha. Aia ma kona luna he pauku lunu nui, a ma kona kua kana hamare laau loihi, a hele nku la oia me he keiki wiwo ole-lu i pukn noloko mai o ke Kupua Vulekana, j a ain hoi mnhope ona he kaoo kanaka nui J e hahai ana. 1 Ua halawai aku la o Osewoleda me ke kaoo kanaka, a ike mai la hoi o Mataio i ka inea oana <>in i poluku mua, a pane hoonalonai.i w.ile mai lu no oia ia Osewoleda, Aole «mei ou manao e kuu hoaloha maikni, e lilo inai ana au i papa?. pai palaoa nn ke Daimonio Eleele? Pane nku la hoi o Os'.woledi, Manao au, e lilo ana kn poua i papaa joai nau. 0 na Lfini pu me oe, a nnna no e hooholo pono inai i kuu hana. Aole i pane hou mai o Miitaio, aka, hele aku la no oin ine kona mai^hoa. Ku iho la o Osewoleda a nana nku la 1 ke kino nui puhalalu o Mataio, a namunamu liilii iho lu ia iloko ona, Ina oia e make mai ana, alaila, o ko'u munawn nku koe. ######### Ulii inni lu ke nhiahi inolehulehu o iu la, aole wahi mea n hoi mai o Mataio. Puuluulu ae la kanaka ma o a maanei, a'kamakamuilio liilii ae la mawaenu iho o" Inkou no ka mea e pili ana i ko lakou hoaloha o Mataio. Ua nunenupe iho la lukou, pehea nku la la kana huukni—ua halawai paha oin me ka powa, a ina pela, alaila, owni la o Imuu kai mnke. Eia nae, aole he lono i hoen iki mni io lakou. Huln ue la in po, a i ka hoea anu mni o ke kakahiaka nui o kekahi la ae, aia hoi, he hiona manaonao a weliweli o ka maewaewa ke kau inni nna, oia hoi, ma kahi oka ike h<>ti nun aku ike kino nui puipui o M li:o ■- hiill hoi kuokon mni una, ua ikein aku l.i mi npanapana n rne na paukuku o komi kino e ka-kau liilii mai nna ma o n maanei. He oiaio, un hulnwui nku la no oia me ke Daimonio Eleele o ka ululaau, aka, ua lilo mai In nae oin i lunhi iiinewnewu o ka poino na ua pilikun WuU fn In. No keia haulehi i ami o Matuio iloko o na lima eleele o Wulcfa ka pilikua pown, ua o hou ne In ua alelo hoomaka'uka'u o ka weli iloko o nn puuwai o ko No' melmmesire holookou, a kuu In mai la ka h o kn muknu i l<o lakou mau io. Hele iiui mai la lakou e nāna a e rnakaikui i lui hnna a ka men nona ka li>rin koko a lukou i mnkau ai, ua ike io iho In lakou i kn nui Inuna ole o ka ele£le okona puuwai, no ka inea, un loaa nku lu ke poo o ko lakou maknmnka poinoMntaio, e kau mni ana me na helehelena o ka hoomaewaewa maluna o kekahi npuhu j liao e kokoke ana i ka hnle wili huiln o Gilibetu ma.. o keknhi lima hoi ua kakia ia aku la mn ke pani'puka ponoi o kn hale wili, a o kekahi lima hoi, ua hoolewalewa iu iho ina kekahi pou loihi e ku kokokē ana i ke kulanukauhnle unku o Nokinehamesire. He wawae hoi e wniho mai unu ma o, a he wowae maunei, a o ka ipuka keia o kekah, mau hnle he lehulehu loa, ua pau wale no i ke knkiakia ia uku me kekahi mau npanapana o ke kino kupapau o Mntaio. O, he keu ka weli, kn makau, ke anoano oia po iho, me he mea la e holi'oli'o okoa mai ana no ka powa Wulefa me Malaio me kona waha imua o kela a me keia inea o Serawuda. I ka lumoi ia ano o na apannpana o ke kino o Miitaio iloko oka houua, un nui na huaolelo hailiili a pihn inaina i puana ia ae, a e knu ann i ka liuhu a me ke nke e make maluna o Wulefa ka powa, aka, aohe hookahi o ia poe i aa e hele e halawai nie ia, a knu nku i ka inaina no ka ino i hanaia mai e kona mau lima koko. Aka, aia ma o aku o keia poe, ke ku mumule mai la ke koa opio i piha kona puuwni me ka hohe ole, a i hoomoamoa ole hoi i ka makau wale i kona houpo, oia ka mea i lawe i ka hoohiki, e mauna aku anu no oia i kona kino e liele aku e halawai a e paio pu me kela kanaka lima koko a puuwai eleele, n o ua opio la, oia no n Osewoleda, ka kakou koa upio. I ke sekona nna i ike ni i kn hopena poino o Mntaio, ua Inwe koke ae la ia a hoohiki paa loa iho la, He mea pono ke luku koke ia keia ine" ; r<o e holapu nei i maloko ii kn ululuau o Ser<iwuda,a e knu 1 in hoi ka neoneo i kona puiiana. Aoīe i pau.