Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 9, 26 February 1881 — NA ANOAI O KA MAI HEPELA MA HAWAII NEI. [ARTICLE]

NA ANOAI O KA MAI HEPELA MA HAWAII NEI.

|f> Wn o ka m*k»hi%i 1953 k* lah* *a am *> ie i mi« «r»e«« »*- l «► k*«* v~e~ j »;n«. .u- oi h» li pe«» »8&2 *u it*»i !* h** mn»«m< K- l-iiom n>«i ka mai a «»> n.t. m l«i »« «. »OiHjni rt«a *aho «*• o W-i--k ml. M » pUK* oif no V» l|l«l O'• lOM*U iwaeoN o kikoa, e o!ē kekahi baole kolohe j a » o!e fce niiopo maoh oo j»ha ioalan% o | ua mokunei. | He pahu !at ka oa haole nei i laare maī | ai m»i Kaieeooi mai, he ioaa lola keia i 1 ha * e kahi poe »ai o Kalepooi. a ua koa) ia ua mau !ole nei e kela hao'e «ie na kaoaka Hawaii. Mai loko ae oia mau ioie i laha m ka mai a punt ka aina. a he lehalehu wale ka poe i poino. He mea maopo aole e (uku nui alia keta niai i keia wa e like me ka makahiki 1853, no ka mea. ua oi «ku ka makaukau o ka ianu» no ke pale ana, a ua «naiamaiaiiia iki«ae ka lahui ina ka maiama ana ia lakou iho. Aka, he koena naaupo 00 e tvaiho nei iloko o kahī poe. Ua loai iho nei kahi poe o»a Honolulu nei he ehiku a ewalu paha poe imi hepel* iloko, e waiho ana kahi ika loa. Ua huna ka mea haie i keia inai a puni loa ae la ka poe e noho ana n a ia hale, a hiki ole ke huna hou aku, no ka mea, ua pau loa Ukou. Ua like keia hina nie ka hupo. A eia hou no, ua holo aku kekahi kauka i Kalihi, a loaa aku la iaia he ehiku poe iloko o kekahi hale e p»ina pu ana i kahi hookahi, a hookahi o iakou i lo ; tr ikn mai hepela, u» puka ka puupuu ma kona kmo. He naaupo loa ke« ia hana. He nui wale na hana aloha i ikea ae iwaena o ka lehulehu i ka wa e laha ana ka mai hepela iloko o 1853. Ua hoomaha ole na kauka i ka po a me ke ao i ka heie e huli a e lapaau īka poe mai. Eku ana na kauhale liilii o ka poe mai ia wa ma na wahi a pau, ma ka Moiliili, Kulaokahua, Manamana, Pauoa, Kalaepohaku, n me na wahi e ae. Ahe mau haie mai nui keUahi ma Kulaokahua, oia ka hale kula a Mika loane, a ma nae īho o Honuakaha kekihi, no ka nui loa oka mai nohe hiki ke hoomalu ia. Ona keiki liilii n na haole kekahi poe i kokua a aloha i ka poe mai a me ko lakou poe makua. na haole kamaiina o keia kulanakauhale. Ua maa nei keiki o Ka mana i ka lawe ana aku i kn ai no kekahi poe mai ma Pauoa. i kela a me keia la, ua lawe aku ' keia mau keiki uuku i ka ai maiuna o na i pa a hiki i ka ipukn hale o ka poe mai a hanleie la iho la ma ka puka, na ka poe mai 1 koio mai a ioaa ka ai a lawe ia aku ia i!o--ko, a or.u ka ai ana o na mai waiho hou mai la lakou i na pa ma na puka o na hale, kii a<<ii la na keiki a hoihoi mai In; pela lakou i hana mau ai. Eia no hoi kekahi mea kupnnaha. Iloko 0 1553, hanau iho la he wahi keiki ma Kineohe, Oahu. Ikawa i hnnau ai keia keiki ua loohia kona makuahine i ka mai hepeia, a ua lawe ia aku la ke keiki ī kahi kaawaie, aohe emo puka hou ae la ka mai ma kahi a ke keiki iiilii e nohe ana, a ua lawe hou īa aku la he wahi okoa, pela i iawe heie ia ai keia wahi keiki a hiki i ka wa i pau ai ke ahulau. aole no hoi i kau aku knu wahi meheu o ka mii «naluna ona. oole «o hoi oia i o ia, aka ua make aku kona m;«u makua. Aole no hoi i nele kakou iloko o keia mau ia i na.hoike kupono o na hana aloha a me na noonoo kupono iw/tena o ka lehulehu e pili ona no ka poe mai hepela. 0 kekahi o keia mau mea ua hoopuka mua la, A eia hou no, he kanaka opio no keia kulanakauhiie, a ua ioaa maiuna ona na hiohiona o ka mai, aoie nae i miopopo loa. U-» hele keia kanaka a haawi aku la iaia i ka Halewai, a Ika nana pono ia ana, ua maopopo he mai hepela. Ma ia hope, me ka hakalia ole, i hooponopono ai keia kanakn no kana hnna, palapala aku ia oia i kekahi inakamaka e malama i ka hana, me ke kuhikuni pono i na mea a pau e hana m a hiki wale i kona Wa e ola ai, a aia oia i keia wa i Kahakaaulana e noho nei. He noonoo kanaka makua keia. Ina peU na mea a pau. aole nui ioa ka puino. Eia hou no, he mea i ku i ka mahalo ia ka noonoo maikai o na kamaaina o Kaneohe, Oahu nei, no ka mai i hiki ae o lakou, ua hoea ae hookahi mai, a ua hoomalu koke ia e ka lunakanawai apana me ka makai nui oia apana. Ama ka aana aku, i ua maluhia loa. Ua hookaawale ka lehulehu i ia lakou iho mai ka haie aku o ka mea mai. i Ua ola ua mai nei. a aole no hoi i puka hou ; ae, aole nae i ike ia ko keia mua aku; afca ! aole no paha e nele aoa ka hana naauao oia apana ke puka hou ka mai malaila. He nui na haoa aloha i hoea ae iwaen* o oa kaaka a me na kahu mai, a iakou i hana aka ai no ka poe mai iloko o keia mau la piliku, he mea e hoike ana he pouwai alohn ko loko o ke kanaka, a o ka la n ka popilikia ka mea nana e hoohuai mai i na pooawai aloha o keia a me keia.