Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 31, 30 July 1881 — Page 2

Page PDF (1.91 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

           

            Ua oluolu i ke 'Lii ke Kahu Aupuni ka hookohu ana aku ia Honorable John Makiai Kapena, i Luna Leta Nui no ke Aupuni; ma kahi o A P Brickwood Esq. i waiho mai.

            Halealii Iolani, Iulai 20, 1881.                        1096 3t

 

AHA HOOKOLOKOLO O KO HAWAII PAEAINA, HONOLULU, OAHU, SS.

 

            E like me ka mana i hookohuia mai ia'a e ke Kumakanawai a me na Kanawai o ke Aupuni Hawaii, a i @ me na hookolokolo ana ma keia ke kauoha nei au, o ke Kau Hookolokolo o ka Aha Kaapuni Apana Eha, e noho ana ma Nawiliwili, mokupuni o Kauai, ma ka Poalua mea o Augate, M.H. 1881, ke hoopaneeia aku nei a ka la 14 o Sepatemaba, M.H. 1881, ma ka hora 10 A.M.

            I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u palima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu.  I keia ia 20 o Iulai 1881.

A. FRANCIS JUDD, Kokua Lunakanawai Mua o ka Aha Kiekie, e laweiawe ana i ka hana o ka Lunakanawai Nui, oiai e waiho hakahaka ana i wahi.                               1096 3t

 

            UA hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Luna Helu Auhau no na Apana Helu Auhau o ke Aupuni no ka Makahiki 1881.

           

OAHU.

 

Honolulu                                 C H Judd

Ewa & Waianae                      Frank Brown

Waialua                                   S K Mahoe

Koolauloa                                H Kanaihilo

Koolaupoko                            T A Lloyd

 

Maui.

 

Lahaina                                   A Fornander

Wailuku                                   T W Everett

Makawao                                F H Hayaelden

Hana                                        P Kawaiku

Molokai & Lanai                     J Nakaleka

 

Hawaii.

 

Hilo                                         L Severance

Puna                                        T Kaaihili

Kau                                         H M Whitney

South Kona                             D H Nahinu

North Kona                             J G Hoapili

South Kohala                          S H Mahuka

North Kohala                          H Johnson

Hamakua                                 R A Lyman

 

Kauai.

 

Koloa                                      Jacod Hardy

Lihue                                       S W Wilcox

Kawaihau                                C Bertlemann

Hanalei                                    R Puuiki

Waimea                                   J H Kapuniai

Niihau                                     J H Kaika

JOHN S. WALKER, Kuhina Waiwai.           Honolulu, Iulai 1, 1881.                      jy13 4t

 

            UA hoonoho ia o J W Kusk ini i Luna no ka Pa Aupuni ma Waimea, Kohala Hema, Hawaii.

KEKAULIKE, Kiaaina o Hawaii.     Keena Kiaaina o Hawaii, Iune 1 1881.                       1024 4t

 

NA RULA HOOPONOPONO O KAPAPA OLA.

 

            KE hoikeia aku nei ka lohe, ua hana ka Papa Ola i na Rula Hooponopono malalo iho e hoolahaia aku nei.

            Aole i aeia kekahi moku e holo ana mai kekahi awa kumoku aku o ka mokupuni o Oahu, e lawe i kekahi ohua a ukana paha, a ae aku paha i kekahi ohua a ukana paha i hookauia maluna o ka moku mai kekahi awa mai o Oahu, e hoolele aku ma kekahi mokupuni mawaho ae o Oahu, me ka Palapala Ae ole mai ka Peresidena mai o ka Papa Ola, a o ka Agena paha o ka Papa.

            Aole i aeia kekahi moku e lawe i kekahi ohua mai kekahi awa kumoku mai o na mokupuni, kahi i ikeia e laha ana he mailele, me ka Palapala Ae ole a ka Peresidena o ka Papa Ola a Agena paha o ka Papa Ole.

            O ka mea e kue ana i na Rula mamua ae nei e hoopii ia e like me ka piha o ke Kanawai.

            O na Rula o ka Papa i hoolahaia ma ka la 14 o Feberuari, 1881, ua hoopauia.

H.A.P. CARTER, Peresidena o ka Papa Ola.                        Honolulu, Iulai 7, 1880.                      1024 3

 

HOOLAHA a ka PAPA OLA.

 

            MA o ka halawai ana o ka Papa Ola ma ka Poaono, Iune 25, ua hooholo lakou i na Rula malalo nei:

            O kela a me keia kanaka e makemake ana e haalele ia Oahu nei no kekahi mau mokupuni e aku o keia Pae Aina, a kii i Palapala Hookuu mai ke Keena Laau aku o ka Papa Ola, a i ole ia, mai kekahi Kauka i loaa ka Laikini, i kumu hoopakele ma o ka O, a i ole ia, u a O ia i ka wa mai, a i ole, ua puka kahi hiona a ua loaa maoli paha i ka Mai Hepela, a i nana pono ia ai ko lakou palekana mai kau wahi hunahuna iki o keia ano mai.

            Aole e ae ia kekahi moku lawe ohua mai ka Mokupuni aku o Oahu no kekahi mau mokupuni e aku e lawe i kekahi ope, paiki a pahu paha, i manao ia he lole ko loko, aia a hookuu ia e ka Agena o ka Papa Ola.

            O na ano ope, a paiki lole a pau e hoomaemae mua ia mamua o ko hookuu ia ana, a mai kahi hoomaemae aku ma Ainahou, mauka iho o ke Keena o T R Foster & Co., i ewalu hora mamua ae o ka holo ana o ka moku.

            E loaa no na Palapala Hookuu o na Ohua me keia ano i hoike ia ae la ma kahi e puhi hoomaemae ia ai, mai ia Kapena J H Brown, Agena o ka Papa Ola.

            E hoomaka ana ka mana o keia mau Rula mai a mahope aku o ka la 12 o Iulai, a hiki i ka wa e hoopau ia ai e ka Peresidena o ka Papa Ola.

            O na Rula e Kuhikuhi ana no ka Holo ana o na Moku Pili Aina ke mau ala no kona mana.

H A P CARTER,        Peresidena o ka Papa Ola.                   Honolulu Iune 28, 1881.         1022 tf

 

KAHEA KULA SABATI.

           

            Ina kula Sabati a pau a me na elele i koho pono ia, o na Kona a hiki aku i Waiohinu i Kau, e noho ana ka Ahahui Kula Sabati ma Helani, ke hiki aku i ka hora 10 kakahiaka o ka la 2 o Augate 1881, hele nui mai.

            A ke poloai pu ia aku nei no hoi na kula Sabati a pau o Kona akau a me Kona hema, e hoike hui ana i Helani no, ke hiki ae i ka hora 10 kakahiaka o ka la 3 o Augate 1881.

J G Hoapili,                 Kahu Kula Sabati Nui.            Keauhou, Kona akau. Aug 15, 188.

 

KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUIIA.

 

No ka Makahiki, $2.  Eono Mahina, $1.  Dala Kuike ka Rula.

 

KOMITE HOOPONOPONO.  HEZEKIA AEA.

 

POAONO, IULAI 30, 1881.

 

I ko Makou Poe Luna.

            Oiai ke aneane aku nei kakou i na helu hope o keia makahiki, nolaila, ke kauoha a paipai akunei makou i ko makou Poe Luna, a aole hoi o lakou wale no, aka, o ka pe a pau e lawe nei i ke KUOKOA i hoouna ole mai i ke ola o ka pepa; no ka hapa hope o ka makahiki, e hookaa koke mai.

            O na Luna i hookaa pau mai i ko lakou mau koena aie, aole a makou olelo ana aku, ke haawi aku nei makou i na mahalo no lakou.  A o ka poe hoi i hookaa pau ole mai, ke paipai aku nei makou i ko lakou mau oluolu, e awiwi mai i na koena i koe, i komo aku kakou i ka makahiki hou me ka maemae o na hana o keia makahiki.

            O ko makou leo kahea keia i ko makou poe lawe pepa.  Aloha.

 

No na Holoholona.

            Ma kekahi o na pule i hala, ua hoounaia mai he mau holoholona maluna o kekahi mokuahi mai Kauai mai.  Ma na Ione i o makou nei, ua hookauia mai keia mau holoholona ma ka moku me ka maikai; aka, i ka hiki ana mai ianei, ua pau na maka o kekahi mau holoholona aka poalo ia a ua okiia na huelo.  Mai Hawai kekahi mau holoholona i hoouna ia mai ai a oia haawina hookahi no kai hanaia maluna o lakou.

            Ma na Aina e, ua malama pono ia ke ola o na holoholona.  Ua hoonohoia he mau luna e kiai a e nana pono i na hoina ano e, e hookau mai ana maluna o lakou, ua makee nui ia, aka, ma o kakou nei, ua manao ole ia ko lokou ola-ua hana ino ia, ua malama ole ia, a ua hanaia na hana poeleele e like me ka makou hoike maluna ae.

            Ea, ua pono anei keia hana?  E hookuuia no anei keia poe puuwai lokoino e hana aku i keia hana lokoino?  Aole anei e kau ia na maewaewa o ke kanawai maluna o keia poe ke ike pono ia ko lakou lawelawe ana i keia hana?  Ua manao makou e pono e hookauia ka mana o ke kanawai maluna o keia poe me ka ikaika, i ike pono ai i ka hua o ka lakou hana lokoino a lapuwale.

            E kamailio hou no makou no keia hana, ke lohe hou ia mai.

 

Ke Kau Ahaolelo o 1882.

            Aole e liuliu na la i koe a e noho ana ka Ahaolelo o ke Kau o 1882 e hana i kana hana.  Ke kau neui nei ka manao o kekahi hapa o na makaainana no keia Ahaolelo me ka manao e "hemo ana kahi mau pilikia."  Aka he kakaikahi paha ka poe i hiki ke hoomaopopo lea i na pilikia e kau nei maluna o ko kakou lahui, a i hiki ke wehe ia ma o ka poe hana kanawai.  O na ulia pili kaumaha e kau nei maluna o ka lahui, he mea hiki ole ke hookaawale ia ma ke kau ana i na kanawai.  Aiama na lawelawe kino ana o na makaaina e hiki ai.  O kekahi hemahema nui o ko kakou lahui, oia ke kaukai wale ana aku na hai e lawelawe mai i ko kakou mau pono, aole hoi lawelawe mai i ko kakou mau pono, aole hoi lawelawe no kakou iho.  Ke manao nei kekahi poe na ka Ahaolelo e hooholomua i na hana, e hoola ia ai ka lahui, a e hoowaiwai i kanaka.  A e noho ana lakou a pau ke Kau Ahaolelo, a ike iho aohe i pau ka pilikia, alaila, hooili iho i ka hewa maluna o hai.  Aka, o ka oiaio, o lakou ponoi kai hewa.  O ka nui o na pilikia pilikino o kanaka, no loko mai no o ka palaualelo, ka apiki, a me ka uhauha, a aole e hemo ana ia mau mea i na kanawai a me na olelo hooholo.

            Nolaila, e pono e nana akahele ko makou mau makamaka ia na hiona a me ke kulana o ka mea a oukou i manao ai e koho i wahaolelo no ko oukou mau apana iho.  E hakilo a e noii pono, aole hoi e puni wale aku i ka lakou mau olelo alapahi.

            Eia no hoi me kakou kekahi mau makamaka o na ili like ole, aole anei he mea pono e hakilo ia ko lakou mau kulana a maopopo, alaila koho aku i wahaolelo no oukou?  Ua manao makou ua hiki loa no ke lawe ia keia poe i mau wahaolelo. E hoao, e koho aku i mau wahaolelo, malia o loaa he pono no oukou.

            Ke ole makou e kalai hewa, ua ikeia na hana apiki a kekahi mau wahaolelo ma na Kau i hala, oia ke paniia ana o na waha, aole puka leo, oia noho mumule wale iho lano.  Ua pono anei ia mau hana?  O ka oukou hana anei ia o ka hoouna ana mai?  No ia mau hiona, kulana a me na hana, ke poloai aku nei makou i na makamaka mai o a o, mai punihei hou; mai lawe mai i na olelo alapahi a pahee a ia poe e hiipoi.

            No ka hope o ka makou, e noonoo me ke akahele, e hakilo pono, e hoomalamalama pono i ka manao a mai pupuahulu.  E loaa nona haawina poino i ka poe oia ano.

 

Pane ia Honolulu.        E ka Nupepa Kuokoa e.  Aloha oe:-

            Ua ike au i ka pane a Honolulu ma "Ke Hawaii Pae Aina" o ka la 23 o Iulai, e pane ana i ke Kuokoa a me kona Luna Nohonio i ka pane a Iwilei ia Kaumakapili.

            E ka mea i kapa i kona inoa o Honolulu, e, mai hoao oe e hoino i ka Luna Hoopuka o ke Kuokoa, oiai aole i pane ke Kahu o Kawaiahao i ko Kaumakapili ma keia mau pule, o Iwilei ka mea nana i kamailio i na mea ana i ike a i lohe hoi, aka, ma keia hoike ana nae a Iwilei, na lilo ia i mea e pane kikoola ai, ua lilo keia i mea e nuku hala ole ai i ke Kahu o Kawaiahao.

            Aka, ma ka ike aku i keia pane o D Kaakopua no, no ka mea, o ka hapanui o kana mau olelo pane ia "Na kekahi Poe Lawe Kuokoa a me Pae Aina,"  "Kahu Akua," heaha la ka mea i maa ai ka lehelehe i ke kuamuamu?  Ina e manao e papa olelo me Iwilei, pono e kamailio maluna o ka mea a Iwilei i hai ai me ka oiaio, no ka mea, aole i hoolaha ke Kahu o Kawaiahao ma ke akea i kekahi olelo o kuahaua ana i na mea a pau, mai kokua mai i na hana pili ia Kaumakapili; aka, o Iwilei ka mea i hoopuka i ka olelo papa, mai punihei mai i na hana hookaumaha, oia ka mea i ikeia, me ke kikoo aku i na mea i hala mahope e pane mai i keia wa, na ka nele manao paha, nolaila apo hewa i na olelo ano ole.

            Ua hewa anei ka Luna Hoopuka o ke Kuokoa i ka ae ana mai i ko'u manao e hai ma ke akea i na mea i hanaia ma ka Apana o Iwilei, oiai, o na mea au i hoike ai, he oiaio ia?

            Ina paha oe e Honolulu e ninau ana ia Kuaea i kana mau olelo au i hoike ai, aole paha ia e hoole mai ana, a me ko Iwilei a pau, oia hoi, haalele i na nalo paka e wawa pela, a pela aku.  Pela no o Waiwaiole i kana olelo, i hookahi pahu puna ma ka inoa o Iwilei, Iwa, a pela aku,  O ko Iwilei na hoke no keia, a me na paia o ua hale halawai la kahi i hana ia ai ka hana.

            Aka, pane mai nei oe, he hana li@i keia.  Ae, e ae aku au ia oe, ua lili au i keia mau hana; aole o ke Kahu o Kawaiahao  ka mea nana i lili, o Iwilei no.  O keia hana a koKaumakapili poe ma ka Apana o Iwilei, a'u kue ia i ka Paulo i kauoha ai i ko Korineto poe, oia hoi keia, "Aole me he mea 'la i auhau ia, aole hoi me ke koi aku, aka, e haawi kela a me keia e like me kona makemake iho, no na mea pili i ke aupuni o ke Akua," keia olelo a Paulo, a pehea oe e Honolulu la ia olelo, hoole no paha oe i keia.

            Aole anei oe e Honolulu e hoomanao iho i keia olelo a Paulo, ua kue ia e k@ Kaumakapili poe a halahu mawaho o ko @ Akua makemake, i ka ninau aku a pane ole ia mai nuku maoli aku, a hoopuka hewa @ka inoa o H Waterhouse, nana i alakai ko Iwilei poe, nolaila hahai mamuli ona.

            I mai nae oe ma kau pane, ina @e lili ko ke Kahu o Kawaiahao mai ke Akua mai, e kala ia a ina he lili kanaka kona @ haule i ka lepo.  Aole no o ke Kahu o Kawaiahao ka lili mai ke Akua mai, o ko Iwilei lili mai ke Akua mai ia, oiai ua ike o Iwilei he mea pono ole keia, he hookaumaha, @hoopili kia, he imi i kumu e keeo a@ @ o Iwilei poe hoahanau.

            Pehea oe e Honolulu i keia?  Ua ike anei oe i ka pane a P N, e hoike ana i ua hana i hanaia ma Peleula, no ka noonoo i na i ka olelo aelike no ka Luakini o Kaumakapili; a e manao no paha auanei oe na ke Kahu no o Kawaiahao ia; aole no.  Na kekahi mea i ike pono, nana i hoike ia mea:  oia o ke kahua o ke kamailio pepa, maluna ia o na mea i ike ia a i lohe ia.  Eia no hoi, na manao e kamailio i kekahi mea i kamailio ia ma ka pepa, aole pono e hapala wale aku ka mea i kamailio ole, e like me keia.

            Ke hoike aku nei au ia oe e Honolulu, ua aa au e kamailio me oe ma keia mea au i hoike ai ma ke akea, ke ae mai oe e waiho i ke kamailio ana i ka Luna Hoop@ a o ke Kuokoa.  Ke ike nei oe ma ka'u mau pane no keia, aole au i pane i ka Luna Hoopuka o "Ko Hawaii Pae Aina," oiai, aole o'u kuleana maluna ona, oia ke kumu o kau pane ole iaia.  Ina manao oe e loaa ia oe ke kamailio naauao ana, e haalele oe i ka@hoino i ka Luna Pepa.

            Eia kekahi, ke hoao mai nei oe e @u i Loio ma ka aoao o Kaumakapili, no ko lili paha i kuu hoike i ka paa Buke $2; Paa Puliki $1.50; a pela aku.  Hele oe e nana i ka mea paa Buke ike oe, aole e haule ka paa Buke a po ka la, a me  ka Paa Puliki.   

            Me ka oiaio keia hoike,                       IWILEI.

 

Na Hoao ana i ke Ola o na Moi.

            1848- Nov.26.-Hoaoia iho la ke ola o Buke o Modena e make.

            1849-Iune 21.-Hoaoia iho la ke ola o ke Hooilina Moi o Perusia ma Midena e make.

            1851-Mei 22.- Hoaoia iho la ke ola o Ferederika Wliama IV, ka Moi o Perusia, ma ke ki ia ana e kekahi kanaka @ i ka pu, a kahi iho la kona lima.

            1850-Iune 28.-Hoao iho la kekahi Lutanela iloko o ka pualikaua e make ka Moiwahine Victoria.

            1852-Sept.24.-Ua loaa aku la kekahi mea hana e manaoia ai e poino ke ola o Napohona III ma Marseilles.

            1853-Feb. 18.-Ua loaa na palapu kuhohonu i ka Emepera Francis Iosepa o Auaeturia ma ke poo, oiai oia e hele ana  maluna o na wahi kiai ma Viena, mai kekahi kanaka Hunagaria o Lihaens kona inoa.

            1853-Aperila 16-Ua hoaoia ke ola o Victor Emanuel e pepehi.

            1854-Maraki 20.-O Kale III ke Duke o Parma, ua pepehiia oia e kekahi kanaka i ike ole ia, ma ka houia ana i ka pahi.

            1855-Aperila 28.- Ua kupuia aku o Napoliona III e Giovanni Pianeri.

            1856-Aperila 28.-Ua hopuia o Raymond Fuentes i ka hoao ana e lawe i ke ola o laabella ke aliiwahine o Sepania.

 

            1856-Dek. 8.- Ua houia o Ferdinand III o Napela e kekahi koa. me ka elau.

            1857-Aug. 7.-Ua hoao hou ia ke ole o Napliona III e lawe e kekahi mau kanaka ekolu i holo aku mai Ladana aku, aole nae i hookoia ko lakou makemake.

            1858-Ian.14.-No na manawa elima o ko Napoliona III hoao hou ia ana e make, ma ka hoolele ia ana aku o kekahi mau poka pa-hu, oiai oia ma koni ala no kekahi aha mele.

            1861-Iulai 14.-No ka manawa mua o ko ka Emepera Wiliama hoaoia ana e ki e Oscar Becker, aole nae i holopono loa mamuli o kona hoao hou ana e ki.

            1862-Dek.18-Ua ki aku o Dosias i ke aliiwahine Amalia o Greece, ma Italia.

            1863-Dek.24.-Ua hele hou mai eha mau kanaka mai Ladana mai e hoao hou e lawe i ke ola o Napoliona III ma Parisa.

            1865-Aperila 15.-Ua kiia ka Peresidena Linekona e J W Booth.

            1866-Aperila 6.-Ua hoao o Kavarcoft e lawe i ke ola o Alekanedero ma St. Petersburg.

            1867-Ua hoao hou ia ke ola o ke Czar Alekanedero ma Parisa.

            1867-Iune 19.-Ua kiia o Maximilian.

            1858-Iune 10.-Ua pepehiia ke Keiki Mikaela e kona kaikuaana.

            1871-Ua hoaoia ke ola o Amadeus ke Alii o Sepania.

            1872-Augate-Ua hoaoia e lawe i ke ola o ka Peresidena Balta o ka Ripubalika o Peru.

            1873-Ian. 7--Ua pepehiia ka Peresidena Garcia Moreno o Ecuador.

            1877-Iune--Ua hoaoia ke ola o ka Peresidena Gill o Paraguay e kekahi Alihikaua e make.

            1878-Mei 17-Ua ki hou ia ka Emepera Wiliama e Lehman, oiai oia e huli hoi mai ana me ke Duke wahine o Badena, aole nae i holopono.

            1878-Iune 2-Ua ki hou ia no ka Emepera Wiliama e Dr. Nobeling, oiai oia i ka holoholo.  A ua komo aku ma kona mau palalina a me kona a-i na poka liilii he kanakolu.

            1870-Aperila 13-Ua noaoia ke ola o ke Czar e make ma St. Petersburg e kekahi kanaka.  Ua hoopaiia oia ma ka la 9 o Mei.

            1879-Dek. 1-Ua hoao hou ia no ke Czar e make ma kekahi lua malalo ae o kekahi kaa ahi ma kahi kokoke i Mosekao.

 

AOLE HE POWA.                 E ka Nupepa KUOKOA e;  Aloha oe:

            Ma ka helu 28 o ke Kuokoa, e olelo ana he powa o M, eia ka haina, aole i pili ka powa ia M, oiai aole i hele aku o M a lima ikaika aku a hoopuka aku me na olelo hooweliweli, a i ole, ane aku paha me kahi laau i kumu no A e makau ai a haawi mai i ka huipa.  Oiai he alo no he alo, aka, i na o ka manao ma o ko M komo ana a lalau i ka huipa, a puka iwaho a koi aku paha o A e hoihoi mai a hole aku la kela, a i ole hoopuupuu ma paha.

            Hahai aku la o A no hookahi haneri iwilei, me ka hoopuka aku i na olelo hoonaukiuki a huli mai la o M me ka peahi mai, a holo ae la o A i ka hale o U e pee ai, a puka ae la, ua hala o M.

            Alaila, aole i pili ka powa ia M, aka, he komo hewa, he hiki ke hoopii poho i ua kanaka la, e like me ke kumukuai o ua waiwai la i lawe ia ai.

            Oia iho la ka haina no keia hihia, he komohewa, aka, koe aku nae ka ike loea kanawai o kahi poe.  Owau iho,

F H Kauahilahaole.                 Holawa, E Maui, Iulai 18, 1881.

 

KA MAKE ANA O HAILI K,

 

Ka Olelo Hooholo a ka Aha Koronero.

 

            Mahope o na hoike ana a na Hoike i ka lakou ike, ua hoopuka mai la na kiure i ka lakou olelo hooholo malalo iho.

            He ahaniele i hana ia ma Kaneohe, Koo laupoko mokupuni Oahu ma ka la 26 o Iulai 1881, imua o Asa Kaulia Esq kekahi o na Koronero no ia mokupuni ma ka nana ana i ke kino o Haili k, i make e waiho ana ilaila, mamuli o ka olelo hoohiki a ka poe kiure nona na inoa i kakau ia malalo.  Ka poe i hoohiki ia e nieniele aku no ka manawa, no ke ano, a no ke kumu i make ai o ua Haili k nei, a ke hai aku nei lakou, ua make o Haili k, no kona hina ana ilalo no ke ino o ke alanui a pii ia e ka huila o ke kaa, ma ka a-i a hai ka ai.

            No ka oiaio o keia, ke kakau nei makou ke koronero a me ka poe kiure o keia ahaniele, i ko makou mau inoa ma ka la me ka makahiki i olelo ia maluna.

A Kaulia,                     Koronero,

S K Pokea                   H May Jr.

S K Kane                    S M Kone

H Analu Kapule          W L Kailiwai

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            I like ai me ka mana kuai ma kekahi Palapala Moraki i haawiia ia Kaaikauna k, Lukimila w, a me kekahi poe e ae ia A J Cartwright, i kanaka ma ka la 29 o Aperila 1878, a i hoopaaia ma ka Buke $2, aoao 51 a me @, ua mau ao ka mea nona ka inea malalo e hoolaha aku, e hoakoia aku ana na moraki nei ma ke kuai kudala akea no ka uhakiia o na olelo aelike nei, ma Honolulu, i ka Poaono, ka la 27 o Augate, ma ka hora 12 o ka awakea, ma ka Hale Kudala o M P Ada@.  O na waiwai e kualia aku ana, he elua mau apana aina ma Pili@, Waikiki, Mokupuni o Oahu, oia kekahi o na aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu @.  No ao mea i koe a @ la

R F BICKERTON,  Loio no ka Moraki.       A J CARTWRIGHT.  Hanaia ma Honolulu, Iulai 23, 1881.

 

HOOLAHA HOOKO MORAI.

            I like ai me ka mana kuai @ kekahi palapala moraki i ha awila e Kakeahi@ la C @ @ no ka poe malama waiwai o ka Hawaiian Lodge No.3 F @ A M, i hanaia ma ka la I e @, 1878, a ii hoopoaia ma ka Buke 55 aoao 97 a me 86, ua manao ka mea @ ka inea malalo e hoohala aku, e @ aku ana ua moraki nei ma ke kuai ana no ka uhakiia o na olelo aelike; ma ke kudala akea ma Honolulu, i ka Pu@, ka la 27 o Augate, ma ka hora 12 o ka awakea, ma ka Halu Kudala o R P Adams.  O na waiwai o @ aku ana, oia me kela mau apana aina e waiho ia ma Waikakalalu, Honolulu, a i hoike piha ia ma ka Palapala @ Nui ia Ka@, i hoopuaia, i h@ ma ka Buke 42 aoao @ a me @.  No na mea i @, e @ la

R F BICKERTON,     Loio no ka Moraki.     J H PATT,      

I mea Hon@ o ka Papa Malama Waiwai o ka Hui Hawaiian Lodge Me 21 F & A.M.         Hanaia ma Honolulu, Iulai 29,1881.          @

 

            A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.  mokupuni o Oahu. Hawaii Paeaina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka Waiwai o K@ k, i make Olelo kauoha e @ ana i la e @ ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.

            No ka mea, ma ka la 25 o Iulai 1881, ua waiho ia mai imua o ka aha, kekahi palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Kea@ k, i make aku la, a me ka palapala hoopii e nei ana e hoomaio ia kela palapala kanaka a e hoopuka hoi ka pa lapela hina hooko no J U Kawainui k, aa waihoia mai e la Nolaila, na kauoha ia o ka Puakolu, oia ka la 17 o Aug, 1881. ma ka hora 10 kakahiaka ma ka rumi hookolokolo o ia aha, ma Honolulu, ma Aliiolani Hale oia ka la me ka hora, e hooiaioia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe nei noia nei ana mai, a me ka pe a pau i pili, e kue ana ia palapala Kauoha, a me ka hoolaha no ia mea no na pule 3 Buke o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolahaia ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Iulai 23, 1881.

LAWRENCE McCULLY,    Lunakanawai o ka Aha Kiekie. A @, Hope Kakauolelo.       @

 

HOOLAHA A NA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

            MA KEIA, ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, he mau kui ka lakou i ka Waiwai o HENEE KAHANU o Honolulu, me kupuni o Oahu i make, e hoike mai no ia waiwai ma aia malalo o ka moraki a aole paha, me na hooiao kupono, i na mea nona na inoa malalo @ a i ohe, i ko laua Loio o A @ Ha@ ma kona keena @ ma Honolulu, iloko o eono makama mai keia ka aku, e hoole mau loa ia aku lakou, a o ka poe he mau aie ko lakou i keia waiwai, e aku ae i na iaia malalo iho.

ROBERT HOAPILI BAKER,  JOHN T BAKER,

Na Laua Hooponopono o ka Waiwai o Henere Kahana i make.  Honolulu, H I, Iulai 20, 1881.     @

 

HOOLAHA A NA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

            O ka poe nona na inoa malalo iho, na kohoia lakou i mau Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Charles Collin Harris a Honolulu i make kauoha ole.  Ke kauohaia aku nei na Hea a pau ina he mau koina ko lakou i na waiwai i moraki ka a moraki ole ia paha, e waiho koke mai i ka lakou noi iloko o na malama eono mai keia la aku, i na mea nona na inoa malalo iho, o hoole mau loa ia aku lakou.

P C JONES JR.,  W F ALLEN,  F M HATCH.                 

 

HOOLAHA A KE KAHU MALAMA WAIWAI.

            O ka poe a pau he kuleana ko lakou i ka Waiwai o G Miller, ma keia ke hoikeia aku nei, e hoike ka lakou iho i ka mea nona ka inoa malalo iho, a o ka poe i aie i ua waiwai la, e hookaa koke mai ia.

R T WILBER, Kahu Malama Waiwai o Geo MIller.  Paia, Maui, Iulai 23, 1881.                1026 4t

 

HOOLAHA HUI.  KA HUI MAHIKO MA HANA. (HANA PLANTATION)

            Ma ka Apana o Hana, Mokupuni o Maui.  Na Hoa o ua Hui la:  o A. UNNA a me O. UNNA.     1026 3t*

 

HOOLAHA A KA LUNA HOOPONO.  PONO WAIWAI.

            Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa; malalo iho e ka Aha Kiekie, i Luna Hooko Kauoha a Luna Hooponopono o ka Waiwai o THOMAS MEKK o Honolulu, ke hoike aku nei i na kanaka a pau i aie i ka waiwai o ka mea i make, e uu koke mai me ka hakalia ole i ka mea nona ka inoa malalo iho; a o ka poe hoi e paa nei he mau waiwai no ka mea i make ma ko lakou lima, e hoike koke ae i ka Luna Hooponopono me ke kali ole.  O ka poe hoi he mau hoi ka lakou no ka waiwai o ka mea i make, ke hoikeia aku nei e waiho mai i na hooialo kupono i ka Luna Hooponopono iloko o na malama eono, o hoole maula aku lakou.

H G CRABBE (Papai), Luna Hooko a Luna Hooponopono o ka Waiwai o Thomas Meek i make.

Honolulu, Iulai 15, 1881.                    1026 6m

 

KUAI A KE KOMISINA.

            MAMULI o ka mana o ka olelo hooholo i hoopuka ia e ka Hon. C C Harris, ka Lunakanawai nui o ka Aha Kiekie, ma ka la 6 o Ianuari, M H 1880,  kauoha mai ana ia'u e kuai aku make kudala, ma ka POAHA, AUGATE 18, M H 1881, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale.  Honolulu, i na pono, na pomaikai a me na kuleana a pau o Charles Kanaina i make, iloko o keia pana aina e waiho la ma Keeleipopo Ili o Puuhale, Kalihi, Oahu, a penei na palena:

            E hoomaka ma ke kihi akau, e hele ana, hem 61 kom i 2 50 ki ma ka palena pa o Ohule, malaila aku, hem 48 hik i o 72 ki ma kahakai, malaila aku ak 50 hik i 2.50 ki ma ka palena Loko o Ananoho, malaila aku, ak 48 kom i 0.72 kl ma ka palena kula a hiki i ka hoomaka ana.  Maloko o keia apana 1 94-100 kaulahao huinaha a oi iki aku a emi iki mai paha.

            Kuike ke dala, a i ka mea e koho ana na lilo o ka palapala.  Ina he mau ninau, e hele mai ma ke Keena o W C PARKE, Komhina.  Honolulu, Iulai 18, 1881.                      1025 4t.

 

            A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o W Dart o Honokaa, Hawaii i make kauoha ole, imua o ka Lunakanawai McCully, Olelo kauoha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a B F Bolles o Honolulu, mokupuni o Oahu, e hoike mai ana oia ua aie o W Dart i make iaia, a ua make kauoha ole ma Honokaa i oleloia, ma ka la 13 o Iulai, m h 1881, a e noi ana haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia J B Mills. O Honokaa i oleloia.

            Ua kauohaia o ka Paha, ka la 11 o Augate, mh 1881, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae oleia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Beritania a me ka olelo Hawaii, I ekolu pule ma ka "Hawaiian Gazette" a me "Kuokoa," he mau nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ke Hawaii Paeaina, Iulai 15, 1881.

L McCULLY.  Lunakanawai o ka Aha Kiekie.  A Rosa, Hope Kakauolelo.                      1025 3t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            KE hoolahaia aku nei ma keia, oiai, mamuli o kekahi moraki kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki, i hanaia ma ka la 9 o Iulai, 1877, mawaena c Kaa imakauahi @ Hulipee o ka aoao mua, a me George E Williams o ka aoao elua, a i kakau kope ia ma ka Buke 51, aoao 64, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike maloko o ua palapala moraki nei, o na aina, na kuleana a me na pono a pau i oleloia maloko o na moraki nei, e kuai ia ma ke kudala akea, ma Honolulu, ma KA LA 18 O AUGATE, 1881, ma ka kora 12 awakea, ma ka Hale Kudala o E P Adamu. 

            Penei na aina-A ia ma Waiahole a me Waikane, Oahu, kupono ke kanu raiki, kalo, & c., nona na eka ekolu a oi aku, a i hoakaka piha ia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 6841 a me 7656.  Aia ma kahi o Kakela me Haki na olelo hoakaka no keia mau mea.     Hanaia ma ka la 20 o Iulai, 1881.       1025 4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            KE hoolahaia aku nei ma keia, oiai, mamuli o kekahi moraki kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki, i hana ia ma ka la 30 o Mei, 1878, mawaena o Kalauomano o ka aoao mua, a me Mcinerny o ka aoao elua, a i kakau kope ia ma ka Buke 63, aoao 212, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike maloko o ua palapala moraki nei, o na aina, na kuleana a me na pono a pau i oleloia maloko o na moraki nei, e kuai ia ma ke kudala akea ma Honolulu, ma KA LA 20 O AUGATE, 1881, ma ka hora 12 awakea, ma ka Hale Kudala o E P Adamu.

            Penei na aina-He aina kalo me na loi kalo lehulehu ma Kapalama, e pili ana ma ka aoao mauka o ka mahi laiki, he nui ka wai, a he 11 eka a oi aku, nona na palena i hoakaka piha ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 3282, no ke koina ake e hele Aia ma kahi o Kakela me Haki na olelo hoakaka no keia mau mea.  Hanaia ma ka la 20 o Iulai, 1881.  1026 4t

 

HOOLAHA HOOKO MAROAKI.

            KE hoolahaia aku nei ma keia, oiai, mamuli o kekahi moraki i hoikeia maloko o kekahi Palapala moraki i hanaia ma ka la 30 o Moraki, 1878, mawaena o Apahu w o ka aoao mea, a me James I Dowsett o ka aoao elua, a i kakau kope ia ma ka Buke 53, aoao 481, a mamuli o ka uhai ia ana o ka kumu ailike maloko o ua palapala moraki nei, o na aina, na kuleana a me na pono a pau i oleloia maloko o na moraki nei, e kualia ma ke kudala akea ma Honolulu, ma KA LA 20 O AUGATE, 1881, ma ka hora 2 awakea, ma ka Hale Kudala o K P Adamu.

            Penei na aina- A ia ma Keo@, Kapalama, Oahu, Alanui Moi, he aina pahale maikai, a i hoakaka piha la ma ka Palapala Kuai ia Apahu i oleloia, hooiale ia Buke 33, aoao 416.  Aia ma kahi o Kakela me Haki na olelo hoakaka no keia mau mea.  Hanaia ma ka la 20 o Iulai, 1881.                  1025 4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            KE hoolahaia aku nei ma keia, oiai, mamuli o kekahi moraki kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki, i hanaia ma ka la 6 o Mei, 1879, mawaena o T Puaohaa o ka aoao mua a me P M Hale k (haki) o ka aoao elua, a i kakau kope ia ma ka Buke-,aoa-, a mamuli o ka ahai ia ana o na kumu aelike maloko o na palapala moraki nei, o na aina, na kuleana a me na pono a pau i oleloia maloko o na moraki nei, e kuai ia ma ka kudala akea, ma Honolulu, ma KA LA 20 0 AUGATE, 1881, ma ka hora 12 awakea, ma ka Hale Kudala o E P Adamu.

            Penei na aina-O ka aina e @ ana, he 41 eka a oi, he aina kupono loa i ke hana @, ma Kukaha, Hamakaa, Hawaii, a i hoakaka ia @ palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2647, ia Hoaka.  A ia ma kahi o Kakela me @ na olelo hoakaka no keia mau mea.  Hanaia ma ka la 29 o Iulai, 1881.  1025 4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            KE hoolahala aku nei ma keia, oiai, mamuli e kekahi moraki kuai i hoikeia malokoo kekahi palapala moraki, i hanaia ma ka la 1 o Mei, 1881, mawaena o M@ o ka @ mua, a me George E Williams o ka aoao Elua, a i kakau kopeia ma ka Buke 83, aoao @, a mamua o ka uhai la ana o na ku@ aelike maloko o na palapala moraki nei, o na pono, na kuleana a me na pono a pau i oleloia maloko o ua moraki nei, e kuai ia na ke i @ akea, ma Honolulu, ma KA LA 18 O AUCATE, 1881, ma ka hora 12 awakea, ma ha Hale Kudala o E P Adamu.

            Penei na aina- O ka aina a kuai ia ano, he i eha a oi aku, i kupono i ke kanaka, a me ka pa hale e waiho nei ma Kaneohe, @ e Punaluu, a hokoke la ma ka halepule e Kauoha, a i hoakakaia na palena ma ka palapala kuai i hoopaala ma ka Buke Aupuni @, aoao @.  Aia ma kahi o Kah@ me Haki na olelo @ no keia mau mea.

Hanaia ma ka la 26 o Iulai, 1881.                   @

 

            O ka poe a pau e paa nei he mau lio a he mau pipi, he waiwai no THOMAS MEEK, me ikona ihao kuni e p@ papa ia aku nei aole e hoano e a hookahuli ia mau hao@ @ kuai aku hoi i na lio a me na pipi malalo o ke ana @

H G CRABBE (Papaii) @  Luna Hooponopono o ka Waiwai o Thomas Meek i make.

Honolulu, Iulai 15, 1881.                    1026 4@

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

            Ma keia, ke hoikeia aku nei, o ka poe a pau e @  @ e hele wale ana ma Alanui a me kekahi mau aina e @ @ hoolimalimaia paha e ka mea nona ka inoa malalo @ @ no ma ke Kanawai.

T K CLARK @

 

HALE NO KE KUAI MA KA POAONO, IULAI 30, 1881 ma ka hora 12 awakea.

            E KUAI ia aku ana kela hale ma keka@ pa ma Pace Walk, mamuli o ke kauoha a ke Kuhina Kalaiaina, oia ka HALE O HAIMOEIPO i noho ia iho nei e KANAINA.  E @aku ka hale iloko o 14 la mai ka la e kui ia aku ai.  O lalo iho o ka hale he pukaku ako'ako'a, e kuai kaokoa ia no ia.

E.P. ADAMU, Luna Kudala             1025 2t

 

            MA ke Keena o ia Lunakanawai Kaapuni Apana @ ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Kau@ @ Hawaii, i make.  Ua heluhelu a ua waihoia ka @ J K Kekaula e noi ana e @ @ @ waiwai o Ka@ k no Puna Hawaii, i make @ @ ha ia na mea a pau ke pili, o ka @ @ @ 1881, ma kahora 10 am ma ka Hale Hookolokolo ma @ Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka @ @ ma noi la, me na mea kue ke hoikeia.

F S LYMAN, Lunakanawai Kaapuni,  Hilo, Hawaii, Iune 27, 1881.

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana K@ Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o B Kapia. @ Wailuku, Maui, i make.

            Ua heluhelu ia a ua waihoia ka palapala @ a N@ e honohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Ka@ @ Wailuku, Maui.  Nolaila, ke kauohoia aku nei na @ a pau ke pili, o ka Poakahi oia ka la 1 o Augate, 1881, ma ka hora 11 am, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku @ @ a me kahi i kohoia no ia hoolohe ana i ua @ mea kue ke hoikeia.

ABR. FORNANDER,  Lunakanawai Kaapuni apana 2 H P A  Lahaina, Iulai 8, 1881.  1024 3t

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana @ ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o P Barenaha @ liawali, i make.  Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala @ Kamaka k, kekahi mea i pili, e noi ana e hoou@ hooponopono no ka waiwai o P Barenaba, no Hi@ @ make.  Nolaila, ua kauohaia ua mea a pau he pu @ @ kahi, oia ka la 16 o Augate, 1881, ma ka Hale@ @ Hilo, Hawaii, ma ka hora 10 am, oia kahi a me ka @ @ kohoia no ka hoolohe ana i na nei la, me na @ @ @ la,      F S LYMAN, Lunakanawai @          Hilo, Hawaii, Iulai 3, 1881.

 

OLELO HOOLAHA.

            Aole i ae ia kekahi mea a mau mea paha, e @ @ ma na ano a pau ma ka muliwai o Apuakehau.  Kakahi @ @ o Kaluaokau e waiho la ma Waikiki-kai, Oahu.  E @ @ no ka mea kue i keia ma ke kanawai.

W H NAILIPELAPAI @  Mea kiai a malama i ka aina o ka Moiwahine @                       1024 4@

 

OLELO HOOLAHA.

            H e wahi paina ka'u no ka la hanau o ka'u keiki @ @ kialani, ke hiki aku i ka la 30 o Iulai, nolaila, @ @ nei au i ka poe a pau e hele mai, me kahi lau @ @ @ ke, he nui na mea ai a'u e hoomakaukau ana na@ @ @ me na i-na momona, na anae mai o Kalou, me@ @ @ me na poi ono, e hoohialu@ ai ke ai.

Ku oukou makamaka,                         J PAUKIAIANI         Kahuku, Iulai 13, 1881.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na kau aka a pau loa la poe aole i @ @ i ke Ahupuaa o Halehaku e waiho nei ma ka apana o Makawao, Maui, o maua na mea nona na inoa malalo, ke papa @ hookapu loa aku nei maua i na lio, pipi, miula, k@ @ mo hewa ana ma ke Ahupuaa, i na e loaa ia J W K@ @ puna & Huakini na luna a maua i hoonoho ai, alaila, e @ @ ka mea holoholona, i 1 dala no ke poo hookahi, a i ua e @ i na mea kanu, e uku no e like me ka nui o ka poino, @ papa ia aku nei na ano kanaka a pau loa ua kapu ke kii ana i na mea ulu o luna o ka aina, i na i-a o ke kai me na oopu kahawai i na e loaa i na luna o maua, e uku no e like ma ke kanawai, e lilo keia i kanawai i mai keia ia aku o ka @ @ ma ka Nupepa Kuokoa.

Z KEAWE,     P K HALAKAI          Halehaku, Iune 10, 1881.                    1022 @

 

KAI LAWAIA O HONOULIULI

            E ike na mea a pau i keia hoolaha, ke papa a hookapu @ nei au i kuu kai lawaia oia o Honouliuli mawaho @ @ aole e hele a lawalawa wale ma keia kai me ka loaa @ @ mai ia'u aku, a i ole mai kuu luna aku oia o Maukeala @ ua ae ia no na kamaaina e noho la ma Puuloa e kii i na @ keia kai no ko lakou pono kino iho, koe ka lawe ana e @ papa loa ia kela o pilikia auanei i ke kanawai.

AKOWAI P@            Honolulu, Iulai 16, 1881.                    1024 4@

 

KALE KULIKA, Luna Hooiaio Palapala kuai, MOLAKI A ME NA PALAPALA OIA ANO Luna Hooiaio Palapala Aelike mawaena O na Haku a me na Kauwa Luna Haawi Palapala Mare.

Ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine me Kaahumanu, @ @ kauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.

 

MRS. A. M. MELEKI, MEA HUMU LOLE MAIKAI A ME Na Koloka, Holoku ano hou.

104 Alanui Papu, Kuea o Borua         Honolulu, Ian. 15, 1881.

 

KAUKA EMEKONA.

            Ua makaukau oia e lawelawe i na ano mai a pau o na @ wahine a me na kamalii, a i ka pale keiki no hoi.

            E hele nui mai.  He keiki Hawaii oiaio oia, he oluolu @ pahee loa hoi ma ka olelo Hawaii.

            KEENA HANA.-Ma ka Hale Kauka o Hpe@ Alanui Kalepa.  A loaa ao ia ma kona Home ma ke @ uka o i lanai Kukui a me Papu, ma ka @       1024 yr.

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

            Ma ka la 7 o Iune, m h 2581, ua hookohu pono ia ke mea nona ka inoa malalo iho nei e ka Hon. Abr. Fornander, I @kanawai Kaapuni o ka Apana 2, i Lunahooponopono Waiwai Koikawa no ka waiwai o L Makaihi i make kauoha ole no Waiehu, Maui.  Nolaila, o ka poe a pau i @ i ka mea i make e hookaa koke mai, a o ka poe a ka mea make i ole aku @ waiho mai i ka lakou mau Bila iloko o ka manawa a ke Kanawai i kauoha ai, o hoole mau loa ia.  A o ka poe a pau e paa ana i kekahi waiwai ma ko lakou lima, e hoihoi mai ia'u.  E ona @ au ma kuu pale amara ma Wailuku, Maui.

FRED SCHOLTZ,     Jno. W. Kahua, Loio no ka Lunahooponopono.  Wailuku, Maui, Iune 8, 1831.       1020

 

HOOLAHA PAPA.

            MAI keia la aku a mahope aku nei, aole loa au e hookaa ana i kekahi aie aia ia e ka'u wahine a mea e au pa ha ma ko'u loaa, ke ole kekahi palapala ae mai a'u aku.

LOTA KUOKOA HOOPII.             Waialua, Oahu Iulai 4 1881.               1023 4t

 

Halekuai Ili;hou o HUGH MACKAY

 

            Ka mea hana ili akamai o Hawaii nei.  Aia malaila na Ili o kela me keia ano i hooluu ia me ka nani lua ole.

            E uku ao au i DALA KUIKE no na ano @ a pau, ina ILI MALOO A MAKA PAHA, no ka aohau kiekie ko lawe ia mai i o'u nei.  E loaa na au ma ko'u Halekuai Hon. o

WEHE KA OLU!  Ma Halemahoe, Alanui Moiwahine, e huli pololei ana @ i ke Alanui Kaahumanu.

            C ka'u la e kauke aku nei i na makamaka e naue mai @ nei.              1024 Iulai, 13